Bệnh viện tại TP.HCM: Nỗ lực cải thiện suất ăn bệnh nhân nội trú

TTCT - Hơn 5 năm trước, suất ăn cho bệnh nhân nội trú do khoa dinh dưỡng tiết chế bệnh của các viện trên địa bàn TP.HCM cung cấp chỉ chiếm 1,3%. Ngày nay, các bệnh viện đã bắt đầu quan tâm hơn đến vấn đề này.

Các đầu bếp được thuê từ bên ngoài vào để nấu những suất ăn cho bệnh nhân điều trị nội trú tại một bệnh viện. Ảnh: XUÂN MAI

Năm 2020, Bộ Y tế ban hành thông tư 18/2020 quy định về hoạt động dinh dưỡng trong bệnh viện.

Người bệnh hài lòng hơn

Theo nghiên cứu "Đặc điểm chế độ ăn của người bệnh nằm viện tại TP.HCM" (thực hiện 2016, công bố 2019), với dữ liệu từ 887 người bệnh tại sáu bệnh viện, hầu hết các thực phẩm tiêu thụ trong bệnh viện đều từ các nguồn cung cấp chưa được kiểm soát, trong đó chỉ có 1,3% thực phẩm được cung cấp bởi khoa dinh dưỡng tiết chế bệnh viện.

Tác giả chính của nghiên cứu, TS.BS Trần Quốc Cường - giảng viên bộ môn dinh dưỡng và an toàn thực phẩm Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) - cho biết từ đó đến nay, dù chưa có kết quả nghiên cứu mới, song ông quan sát và nhận thấy mấy năm qua các bệnh viện đã tích cực động viên người bệnh ăn theo suất ăn bệnh lý (khẩu phần ăn được tính toán phù hợp tình trạng bệnh lý của người bệnh).

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, TS.BS Lâm Vĩnh Niên, trưởng khoa dinh dưỡng tiết chế, cho biết bệnh viện này, từ chỗ chỉ có căng tin và bếp ăn tập thể cung cấp phần ăn cho người bệnh và người nhà người bệnh, đã chú ý cải thiện điều này từ năm 2014 đến nay.

Hiện tất cả các bệnh nhân điều trị nội trú đều được cung cấp chế độ ăn phù hợp với bệnh lý. Trung bình mỗi ngày bệnh viện này có khoảng 900 bệnh nhân điều trị nội trú, có ngày lên đến 1.000 bệnh nhân.

Không kể những bệnh nhân mắc các bệnh lý đặc biệt phải ăn đường ống hay ở giai đoạn chuẩn bị phẫu thuật, vừa phẫu thuật xong, trung bình mỗi ngày bệnh viện chuẩn bị khoảng 600 - 650 suất ăn.

Những suất ăn này được tính chung trong gói chi phí chăm sóc cho bệnh nhân. Kết quả khảo sát đánh giá sự hài lòng của người bệnh điều trị nội trú về suất ăn tại bệnh viện cho thấy tỉ lệ hài lòng đạt hơn 85%.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, BS.CKI Đào Thị Yến Thủy - trưởng khoa dinh dưỡng tiết chế - cho biết khoa này được thiết kế với vai trò là đơn vị hỗ trợ điều trị nội trú. Họ đã thành lập bếp ăn và căng tin đạt chuẩn từ giai đoạn đầu vận hành bệnh viện, đảm bảo dinh dưỡng cho toàn bộ bệnh nhân và thân nhân điều trị nội trú, khám ngoại trú và cả cán bộ công nhân viên của bệnh viện.

Khoa dinh dưỡng tiết chế và bộ phận bếp - căng tin cung cấp bốn bữa/ngày cho hàng trăm bệnh nhân nội trú và thân nhân tại giường. Hiện hầu hết bệnh nhân nội trú và thân nhân đều dùng các suất ăn hằng ngày của bệnh viện với thực đơn nhiều món.

Suất ăn cho một bệnh nhân điều trị sau phẫu thuật tại một bệnh viện ở TP.HCM. Ảnh: NGỌC ĐÔNG

Nơi thầu bên ngoài, nơi tự nấu

Để có suất ăn cho bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đúng theo quy định tại thông tư 18, TS.BS Vĩnh Niên cho biết khoa dinh dưỡng tiết chế của bệnh viện có nhiệm vụ xây dựng thực đơn phù hợp tình trạng bệnh lý của tất cả người bệnh đang điều trị nội trú tại bệnh viện (với tính toán năng lượng và thành phần dinh dưỡng từng món…).

Bác sĩ điều trị sẽ chỉ định suất ăn phù hợp với bệnh lý, sau đó điều dưỡng thông báo trực tiếp cho bệnh nhân những món ăn trong ngày và bệnh nhân lựa chọn món ăn trong chế độ ăn đã được bác sĩ chỉ định.

Những suất ăn cho bệnh nhân tại bệnh viện này là do một công ty bên ngoài cung cấp, qua tổ chức đấu thầu hằng năm. Công ty này chế biến món ăn theo yêu cầu của khoa dinh dưỡng tiết chế đưa ra, phải cam kết đảm bảo chế độ dinh dưỡng và an toàn thực phẩm. Đội ngũ kỹ sư dinh dưỡng, thực phẩm của khoa sẽ kiểm tra quá trình chế biến thức ăn của công ty này hằng ngày.

Trong khi đó, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có bộ phận mua hàng, lựa chọn các nhà cung cấp thực phẩm riêng và kiểm soát từ khâu nhập, lưu kho, sơ chế, chế biến, chia suất và phân phối đến bệnh nhân.

Rút ngắn thời gian, giảm chi phí điều trị

"Chế độ ăn cho người bệnh nội trú được coi là một phác đồ dinh dưỡng trong điều trị - TS.BS Vũ Thị Thanh, trưởng khoa dinh dưỡng tiết chế Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết - Chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp người bệnh nâng cao nền tảng thể chất để đáp ứng tối ưu quá trình điều trị và hồi phục. Việc không tuân thủ chế độ dinh dưỡng của bác sĩ sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến quá trình điều trị và hồi phục của người bệnh. Khi đó, bác sĩ sẽ không thể đánh giá được mức độ đầy đủ và phù hợp trong chế độ ăn hằng ngày của bệnh nhân, có thể dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa".

Việc điều trị dinh dưỡng cho người bệnh đã được hệ thống bệnh viện ở nhiều nước quan tâm từ vài thập niên nay. Nhiều nghiên cứu cho thấy mô hình điều trị kết hợp đa chuyên khoa (gồm bác sĩ lâm sàng, dược sĩ, bác sĩ dinh dưỡng và điều dưỡng để điều trị cho từng trường hợp) đã đem lại những lợi ích rõ ràng và khác biệt, hỗ trợ rút ngắn thời gian điều trị, góp phần nâng cao chất lượng sống và tiết kiệm chi phí cho bệnh nhân, đồng thời cũng hỗ trợ nhân viên y tế và thân nhân trong việc chăm sóc người bệnh.

"Người bệnh sau khi xuất viện vẫn được kê thực đơn và tư vấn dinh dưỡng tại nhà để thể trạng sớm phục hồi" - TS.BS Thanh chia sẻ. ■

Nên cấp suất ăn qua BHYT chi trả

Đánh giá thực trạng chung về suất ăn cho bệnh nhân ở các bệnh viện, TS.BS Vĩnh Niên cho biết hiện vẫn còn nhiều bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn phải ăn tạm bợ, ăn cho no trong thời gian điều trị tại bệnh viện mà chưa quan tâm nhiều về dinh dưỡng. Do đó cần đưa một phần suất ăn bệnh nhân thông qua BHYT chi trả. Trong trường hợp không đủ khả năng bao phủ tất cả các bệnh nhân thì có thể chú ý đến chế độ ăn bệnh lý để hỗ trợ người bệnh, từ đó rút ngắn thời gian nằm viện, giảm chi phí điều trị. "Về tổng thể, điều này cũng giúp giảm chi phí BHXH. Nếu người bệnh ăn thức ăn bên ngoài, thức ăn đường phố thì mức độ an toàn thực phẩm thường không được đảm bảo. Họ có thể bị ngộ độc thực phẩm, dẫn đến rối loạn thể trạng và tác động trực tiếp quá trình điều trị" - ông Niên đánh giá.