Chim sẻ hay đại bàng?

Bản thân tôi nghĩ nỗi sợ của đại bàng sẽ lớn hơn của chim sẻ đấy, bởi những gì là khuôn mẫu mà muôn loài gắn lên mác đại bàng đó là sự dũng mãnh, ngang tàng. Một khi đại bàng ngã xuống rất dễ bị chê cười và trở thành đối tượng chế giễu của muôn loài.

Trong khi đó, một con chim sẻ non nớt ngã xuống lại dễ dàng nhận được sự cảm thông và thậm chí được giúp đỡ. Là chim sẻ, mãi mãi chỉ có thể chuyền từ cành này qua cành kia, hoặc an phận ở trong một chiếc lồng treo trước hiên nhà ai đó.

Là đại bàng, tự do bay lượn khắp muôn nơi, dừng chân khi nào cánh mỏi, cả bầu trời xanh là nhà. Đó là cái giá phải trả mà người ta thường hay nói cuộc sống vốn dĩ rất công bằng.

Nỗi sợ và con chim sẻ

Chính nỗi sợ làm cho tôi và rất nhiều người trẻ như tôi trở thành những con chim sẻ. Những con người làm công sở một ngày đến 12 tiếng, thậm chí còn làm thêm cả cuối tuần cho kịp khối lượng công việc dịp cuối quý, cuối năm.

Có những đêm trong giấc ngủ còn mơ về deadline, về những nặng nhẹ của sếp, về những yêu cầu cho kịp tiến độ của khách hàng. Để đến sáng, mỗi 5 phút báo thức một lần, mỗi lần là lại tắt chỉ mong ngủ thêm 5 phút nữa, sau đó là bắt đầu tất bật vào công việc, quay cuồng tới tối mịt, lúc trăng lên cao mới mò về đến nhà.

Ngày qua ngày, những người trẻ chúng tôi như những con chim sẻ được nuôi trong lồng, được cho ăn uống đầy đủ, nhìn ra song sắt và tự hỏi có gì ở ngoài trời xanh kia?

Càng ở tại một chỗ, chúng tôi càng ngại thay đổi. Họa may chỉ là đổi công ty, còn tính chất công việc cũng là làm thuê nhận lương hằng tháng. Rồi rơi vào cái bẫy “cây gậy và củ cà rốt”. Sếp bảo với bạn rằng cố gắng làm điều A, điều B, bạn sẽ được thăng chức này kia.

Bạn cố lấn chiếm quỹ thời gian cho gia đình, cho bạn bè, cho người yêu, cho bản thân vốn đã ít ỏi thêm một chút nữa để thu nhặt về càng nhiều lời khen, sự tín nhiệm từ sếp cho cái ghế mà bạn hằng khao khát.

Đến lúc thăng chức rồi, bạn bỗng nhận ra bạn chênh vênh một mình trên chiếc ghế đó, cả năm chưa có chuyến về nhà thăm gia đình, cả năm rồi chưa đến một vùng đất mới, người yêu cũng rời bỏ bạn mà đi, bạn bè cũng ít liên lạc.

Đó là lúc mà nước mắt rơi vào tim mặn đắng và chua xót, liệu bản thân có hạnh phúc với quỹ đạo công việc được lập trình suốt mấy năm qua? Bạn có rùng mình khi nghĩ về những năm tháng dài dằng dặc sau này trong bốn bức tường cố hữu, thậm chí 30 năm sau cũng như vậy?

Ngẩng cao đầu như đại bàng

Thỉnh thoảng có đồng nghiệp hoặc bạn bè nghỉ việc để ra ngoài tự kinh doanh. Người tích cực sẽ khen cậu ấy dũng cảm, quyết đoán mới bỏ công việc “sáng cắp cặp đi, tối cắp cặp về” đều như vắt chanh. Người tiêu cực sẽ bảo cậu ấy liều lĩnh, bỏ công việc ổn định để gây dựng sự nghiệp từ đầu, mấy ai khởi nghiệp thành công ngay.

Nhưng những gì nhận lại của việc tự làm chủ công việc của mình là sự tự do và hạnh phúc, mà chỉ những con người dũng cảm mới có được.

Bạn tôi nghỉ việc để mở một tiệm may quần áo. Cô ấy dốc hết tiền tích lũy sau 4 năm đi làm để mở một cửa hàng tại một chung cư cũ. Bắt đầu mua máy may, vải vóc, chỉ thêu, cúc áo các kiểu, tự tay vẽ thiết kế và đo may theo đặt hàng. Dần dần quảng cáo thêm trên các trang mạng xã hội, ấy mà bây giờ cũng khá nổi tiếng, được nhiều bạn trẻ thích thú với những đường cắt may tỉ mỉ và thiết kế độc đáo.

Hai chúng tôi xuất phát điểm giống nhau, giờ cô ấy làm chủ, còn tôi vẫn là người làm công. Thế mới nói dám thực hiện ước mơ là điều rất đáng trân quý, chính điều đó tạo nên sự khác biệt trong số phận của hai con người.

Không hẳn bỏ việc, lập một kế hoạch startup, gọi vốn đầu tư và thực hiện kinh doanh mới là tự chủ trong công việc. Tự chủ trong công việc chính là cách bạn đang làm chủ cuộc sống của chính mình. Bạn có thể thoải mái sáng tạo ra những thiết kế mới, chính sách marketing hiệu quả, bày tỏ được quan điểm của mình một cách tự tin và thuyết phục cấp trên.

Bạn có thể đi làm lúc 8h sáng và về nhà lúc 3h chiều mà công việc bạn vẫn trôi chảy, chỉ là hôm ấy bạn cần về sớm để dự đám cưới bạn thân. Bạn có thể xin nghỉ dài ngày để đến Venice, lạc vào tiếng hát của những anh chàng chèo thuyền Gondola mà không cần phải nửa tiếng kiểm tra email một lần.

Công việc quan trọng thật đấy, đó là công cụ để bạn nuôi sống bản thân và là người có ích cho xã hội, nhưng công việc cũng phải đem lại cho bạn năng lượng để sống một cuộc sống thật ý nghĩa.

Tôi từng nghe đến câu nói của Tony Gaskins, diễn giả nổi tiếng: “Nếu bạn không tự xây dựng giấc mơ của mình, ai đó sẽ thuê bạn và hiện thực hóa giấc mơ của họ”. Tuổi trẻ chính là lúc bạn được phép sai lầm và còn cơ hội cho bạn sửa chữa.

Tôi vẫn luôn ngưỡng mộ những ai làm chủ công việc của họ, dù là mở một tiệm bánh con con. Thành công là khi bạn hạnh phúc với cuộc sống hiện tại, mà hạnh phúc là điều mà người ngoài không thể phán xét, chỉ có chính người trong cuộc mới biết họ hạnh phúc như thế nào với công việc họ đang làm.■