Trở lại chính mình

Phóng to

Đợi bố về của Phạm Thái Bình

Phóng to

Kết hợp 7 của Phạm Bảo Sơn

Giữa hai cột mốc đó là 30-36 tháng miệt mài, thảo luận, đọc tư liệu và sáng tác. Dĩ nhiên, thành hay bại, theo những người trong cuộc, còn phải chờ thời gian. Nhưng chừng đó thời gian cho một cuộc vượt thoát khỏi những định kiến cũ, những tư duy cũ, lối làm việc cũ để trở lại chính mình có lẽ là một thách thức không nhỏ.

New Form bắt nguồn từ triển lãm của nhóm cách đây một năm. Lâu lâu, những người làm điêu khắc cũng cố rũ bụi đời sống nghệ thuật bằng cách cho ra đời một triển lãm. Một kiểu triển lãm đông vui lúc khai mạc rồi vắng vẻ cho đến ngày kết thúc. Người xem chỉ xem, nghệ sĩ bày rồi mang tác phẩm về nhà. Không có cuộc bắt tay nào để biến những tác phẩm trưng bày kia trở thành một phần trong không gian sống của người Việt.

Sự day dứt đó đưa đẩy họ đến dự án New Form với mong muốn những tác phẩm thể nghiệm của điêu khắc có thể tham gia vào đời sống và không gian kiến trúc đương đại. Dĩ nhiên, cho đến thời điểm giai đoạn 1 của dự án kết thúc, nguồn kinh phí thực hiện vẫn do nghệ sĩ tự bỏ ra.

Sự ấp ủ đó người xem sẽ bắt gặp trong tác phẩm Những cái kén của nhà điêu khắc Khổng Đỗ Tuyền. 50 khối có hình dạng kén được treo theo chiều thẳng đứng trong không gian từ trần tới sàn nhà. Theo tác giả, “hình ảnh con ngài chui ra từ kén, rồi lại nhả tơ để tạo kén mới, chui vào - thoát ra, lặp đi lặp lại như một vòng tuần hoàn bất tận của cuộc sống với đầy đủ sự đau khổ và hoan lạc trần thế”.

Nhưng Những cái kén của Khổng Đỗ Tuyền còn cho người xem cảm giác về sự ấp ủ và vượt thoát mà những người làm New Form muốn hướng tới. Tác phẩm của Phạm Bảo Sơn được đánh giá là thú vị nhưng hơi kém sự tự tin, bộc lộ câu chuyện nhiều trăn trở của các nhà điêu khắc Việt Nam.

Lúc nào hay bao giờ sẽ có New Form hoàn thiện có lẽ là câu hỏi khó với chính những nghệ sĩ tham gia dự án. Cuộc trở về với bản ngã của chính mình nặng nhọc hơn rất nhiều so với tưởng tượng. Như họa sĩ Lý Trực Sơn đánh giá, triển lãm lần này chỉ như cái chạm khẽ, như sự bắt bám đầu tiên để leo lên một vách núi dựng đứng vậy.

Đường dài là chuyện đã tính, nhưng để đi cùng nhau đến hết hành trình đó có lẽ còn phụ thuộc cá nhân nghệ sĩ. Như nhà điêu khắc Lê Lạng Lương tự nhận sau dự án có thể làm tốt hơn, nhưng chuyện chuyên nghiệp hãy còn xa lắm.

Phóng to

Những cái kén của Khổng Đỗ Tuyền

Phóng to

12m thẳng đứng của Trần Trọng Tri - Ảnh: Hà Hương

Phóng to

Những con mèo của Thái Nhật Minh - Ảnh: Hà Hương

Phóng to

Phong cảnh của Lê Lạng Lương - Ảnh: Hà Hương

Nhà điêu khắc Đào Châu Hải - người đồng hành với dự án New Form từ ban đầu - cho rằng điều quan trọng nhất của dự án là nghệ sĩ được đào tạo lại sau một thời gian, có được sự sâu sắc, chín chắn và trên hết là có phương pháp làm việc khoa học.

“Bấy lâu nay chúng ta cứ tưởng mình biết nhiều thứ nhưng thực chất là biết rất hạn chế. New Form là trở lại với chính bản thân mình. Dù sự trở lại đó là điều khó khăn vì chúng ta ít có nhu cầu, ít có khao khát về điều đó. Nhưng nếu đi đúng đường, chắc chắn trong số những tác giả ngồi đây sẽ có người để lại dấu ấn trong khu vực” - Đào Châu Hải chia sẻ.

(*): Triển lãm New Form 1 diễn ra từ ngày 8-11 đến 6-12 tại Mai Gallery (12 Quán Sứ, Hà Nội), giới thiệu những thể nghiệm đầu tiên của các nghệ sĩ trong giai đoạn 1 của dự án New Form, bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 10-2013. New Form là một dự án thể nghiệm điêu khắc đương đại.