Đến ngày 18-11, nước lũ ở Huế đã rút dần, nước trên các sông cũng xuống dưới báo động 3. Trận lũ thứ 4 trong vòng một tháng khiến 1 người ở Huế mất tích.
Lực lượng công nhân vệ sinh môi trường tiến hành quét dọn, xịt rửa bùn non ở tuyến đường Phan Đình Phùng (phường Thuận Hóa, TP Huế) sau khi nước lũ rút dần - Ảnh: NHẬT LINH
Sáng 18-11, nước lũ trên các sông ở TP Huế đã rút dần, nước lụt ở các tuyến đường trung tâm của thành phố cũng đã rút xuống nhiều.
Vào sáng nay, nước trên sông Hương tại trạm Kim Long là 2,34m, trên báo động 2 là 0,34m. Sông Bồ tại trạm Phú Ốc là 3,94m, dưới báo động 3 là 0,46m (báo động 3 là 4,5m).
Nước lũ trên sông rút dần nên nhiều tuyến đường ở TP Huế như Hoàng Lanh, Bà Triệu, Trường Chinh, Phan Chu Trinh… đã hết ngập, lực lượng công nhân vệ sinh môi trường tiến hành xịt rửa bùn non, xe cộ qua lại bình thường.
Đến sáng 18-11, khu vục Đập Đá ở phường Thuận Hóa, TP Huế nước vẫn cuồn cuộn chảy nhưng đã có dấu hiệu rút xuống nhiều, dần lộ rõ mặt đường.
Các hồ chứa thủy điện, thủy lợi ở đầu nguồn sông Hương, sông Bồ mực nước ở mức an toàn và vẫn tiếp tục xả để chuẩn bị đón đợt mưa lũ tiếp theo.
Theo Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự TP Huế, trận mưa lũ trong ngày 17-11 vừa qua khiến 1 người trên địa bàn mất tích.
Nạn nhân là ông Nguyễn Văn Trung (50 tuổi, trú phường Kim Trà, TP Huế) bị lật ghe khi nước lũ đang chảy xiết vào tối 17-11. Hiện Công an phường Kim Trà đang phối hợp với lực lượng địa phương tổ chức tìm kiếm ông Trung.
Đợt mưa lũ vừa qua TP Huế cũng đã di dời hơn 600 người dân ở các xã, phường dễ xảy ra sạt lở, ngập lụt gồm A Lưới 2, Phong Điền, Phong Dinh, Kim Trà, Hương Trà, Quảng Điền… đến nơi an toàn.
Theo Đài khí tượng thủy văn TP Huế, từ ngày 18-11 đến sáng sớm ngày 20-11 tại thành phố sẽ có mưa to, mưa rất to, có nơi mưa đặc biệt to. Tổng lượng mưa ở vùng đồng bằng phổ biến 150-300mm, có nơi trên 400mm, vùng núi 250-400mm, có nơi trên 550mm.
Do mưa lớn kéo dài nên các địa phương ở Huế vẫn được yêu cầu triển khai phương án ứng phó, rà soát với từng loại hình thiên tai có thể xảy ra trên địa bàn theo phương châm 4 tại chỗ, nhất là phương án, kịch bản di dân, ứng phó bão, mưa lớn, ngập lụt, sạt lở đất, lũ quét.
Trong ngày 17-11, nhiều tuyến đường ở Huế bị ngập trong nước lũ. Nhiều người dân ở Huế tranh thủ nước chưa cao chạy xe đến gần các cầu, thậm chí đỗ trên cầu vì tin rằng nước lũ không bao giờ ngập đến cầu.
Trong ngày 17-11, nhiều tuyến đường ở Huế bị ngập trong nước lũ. Nhiều người dân ở Huế tranh thủ nước chưa cao chạy xe đến gần các cầu, thậm chí đỗ trên cầu vì tin rằng nước lũ không bao giờ ngập đến cầu.
Người dân ở Huế đưa xe cộ lên một cây cầu nhỏ để trú lũ do nước sông Hương dâng lên quá nhanh - Ảnh: NHẬT LINH
Chiều 17-11, trước thông tin mực nước tại các sông tiếp tục dâng cao, người dân ở Huế đồng loạt đưa xe máy, ô tô lên các cầu cao để tránh lũ.
Lo lũ cao lịch sử, người dân đưa xe lên cầu tránh nạn
Do mưa lớn kéo dài, nước sông dâng khiến nhiều tuyến đường như Nguyễn Du, Bạch Đằng… (phường Phú Xuân, TP Huế) bị ngập sâu, có nơi gần 1m.
Người dân sống quanh khu vực này phải di dời phương tiện và đồ đạc lên vị trí cao để tránh hư hỏng do nước lũ.
Ghi nhận tại cầu Đông Ba (phường Phú Xuân, TP Huế), hàng trăm xe máy được người dân đưa lên cầu để tránh lũ.
Chị Nguyễn Thị Hằng (36 tuổi, trú phường Phú Xuân) cho biết nghe thông tin cần di chuyển đồ đạc và phương tiện lên nơi cao đề phòng ngập lụt, chị tức tốc chạy xe máy lên cầu Đông Ba để tránh ngập.
"Rút kinh nghiệm từ 3 đợt lũ trước, giờ tôi ưu tiên đưa xe đi trước, còn đồ đạc trong nhà tính sau. Tôi chọn cầu Đông Ba vì không còn chỗ gửi nào khác, xung quanh ngập hết rồi", chị Hằng nói.
Người dân ở phường Phú Xuân (TP Huế) đưa xe máy lên cầu Đông Ba tránh lũ - ẢnH: BẢO PHÚ
Ngoài cầu Đông Ba, những cây cầu khác ở trung tâm TP Huế như cầu An Hòa, cầu Vĩ Dạ, cầu chợ Dinh, cầu Nguyễn Hoàng… hàng dài ô tô đậu đỗ khiến mặt cầu bị thu hẹp, giao thông ùn ứ, việc lưu thông gặp nhiều khó khăn.
Lực lượng cảnh sát giao thông Công an thành phố Huế đã kịp thời có mặt, dùng loa tuyên truyền và yêu cầu chủ xe di chuyển xe đến khu vực an toàn; các trường hợp cố tình không chấp hành đều bị lập biên bản xử lý.
Đỗ xe ô tô tránh lũ trên cầu là hành vi nguy hiểm, coi chừng bị phạt
Một số người dân thừa nhận dừng xe trên cầu là lựa chọn "bất đắc dĩ" do lo sợ nước lũ lên nhanh, đạt mức "lịch sử" như 3 trận lũ trước.
Chị Lê Thảo Vy (phường Phú Xuân, TP Huế) cho biết nhà chị ở khu trũng thấp, nước lên nhanh nên sợ xe bị ngập nước, phải mất khá nhiều tiền sửa xe sau lũ.
Một chiếc ô tô được đưa lên đoạn đường cao ở gần cầu Gia Hội (phường Phú Xuân, TP Huế) đỗ tránh lũ nhưng vi phạm luật giao thông vì đỗ song song với xe ô tô khác, lấn chiếm lòng đường - Ảnh: BẢO PHÚ
"Sau khi được lực lượng công an nhắc nhở và hướng dẫn chỗ gửi tạm, tôi mới biết đậu xe trên cầu nguy hiểm và vi phạm. Mong địa phương có thêm các điểm gửi xe an toàn trong mùa lũ để người dân yên tâm", chị Vy nói.
Trung tá Huỳnh Tuế, Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Huế, cho biết trong mưa lũ, cầu là tuyến huyết mạch để lực lượng chức năng cơ động, tiếp cận các điểm ngập sâu, di dời dân. Chưa kể việc dừng, đỗ xe trên cầu trong mưa lũ tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Thứ nhất, xe đậu hai bên làm lòng cầu bị thu hẹp, gây ùn tắc trong bối cảnh các tuyến đường thay thế đang ngập sâu, đặc biệt gây khó khăn cho xe cứu hộ và lực lượng làm nhiệm vụ.
Thứ hai, trời mưa lớn, tầm nhìn kém, mặt cầu trơn trượt khiến nguy cơ va chạm liên hoàn tăng cao.
Thứ ba, nhiều cầu đã khai thác hàng chục năm, nếu nhiều xe cộ dồn tải trọng lên một điểm cố định có thể ảnh hưởng đến kết cấu công trình, đặc biệt là khi nước lũ cuồn cuộn chảy bên dưới.
CSGT thuộc Công an TP Huế nhắc nhở người dân đưa xe đi tránh lũ tuân thủ luật giao thông, không đỗ xe trên cầu và đỗ song song với xe khác - Ảnh: HỒNG NHUNG
Ngoài ra, việc chiếm dụng cầu còn cản trở tuyến vận chuyển quân số, vật tư, nhu yếu phẩm phục vụ công tác cứu nạn, cứu hộ.
"Việc người dân dừng, đỗ xe trên cầu không chỉ gây ùn tắc mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn. Chúng tôi đã tuyên truyền nhiều năm, nhưng tình trạng này vẫn tái diễn nên buộc phải xử lý nghiêm để đảm bảo an toàn cho toàn tuyến", ông Tuế nói.
Ông Tuế cho biết theo điểm b, khoản 4, điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi dừng, đỗ xe trên cầu, gầm cầu vượt hoặc song song với xe khác đang dừng, đỗ bị phạt từ 2-3 triệu đồng và trừ 2 điểm giấy phép lái xe.
Người vi phạm buộc phải di chuyển phương tiện ngay, trường hợp cố tình không hợp tác có thể bị cưỡng chế hoặc tạm giữ phương tiện theo quy định.
"Chúng tôi hiểu người dân lo lắng tài sản khi mưa lũ nhưng tuyệt đối không thể vì lo xe ngập mà gây nguy hiểm cho cộng đồng. Cầu không phải nơi gửi xe. Lực lượng CSGT sẽ tiếp tục tăng cường nhắc nhở và xử lý để đảm bảo an toàn giao thông và phục vụ tốt nhất cho công tác cứu hộ, cứu nạn trong mùa mưa lũ", ông Tuế nhấn mạnh.
TP Huế đã chịu trận lũ thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 tháng, khiến người dân cố đô mệt mỏi, vất vả vì hàng chục năm nay chưa bao giờ thấy kiểu thời tiết lạ thường như vậy.
TP Huế đã chịu trận lũ thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 tháng, khiến người dân cố đô mệt mỏi, vất vả vì hàng chục năm nay chưa bao giờ thấy kiểu thời tiết lạ thường như vậy.
Khu đô thị An Vân Dương (thành phố Huế) chìm trong nước lũ trong chiều 17-11 - Ảnh: NHẬT LINH
Đến chiều 17-11, nhiều khu vực ở thành phố Huế nước lũ vẫn dâng lên khá nhanh, gây ngập đường sá. Tại khu vực khu đô thị mới An Vân Dương, nước dâng lên cao khiến toàn bộ tuyến đường Hoàng Lanh, Vũ Thắng… ngập trong nước.
Nhiều xe cộ của người dân bị tắt máy giữa đường khi đang chạy lũ.
Nước lũ dâng cao khiến nhiều tuyến đường bị ngập, người dân sống ở khu vực này hối hả đưa xe ô tô, xe máy đến chỗ cao tránh lũ. Khu vực công viên khu trung tâm hành chính tập trung ở phường Vỹ Dạ là nơi được người dân sống ở khu vực này chọn làm nơi đỗ xe tránh lũ.
Anh Trần Khánh (trú phường Vỹ Dạ, thành phố Huế) nói rằng đây là trận lũ thứ 4 quét qua nơi anh sinh sống chỉ trong vòng chưa đầy 1 tháng. Lũ lụt khiến cuộc sống của gia đình anh Khánh đảo lộn khi điện mất, cắt nước sạch, việc đi lại mua đồ ăn, thức uống gặp nhiều khó khăn do đường ngập nước.
"Tôi ở Huế mấy mươi năm qua mà chưa bao giờ thấy lũ triền miên, dồn dập liên tục như đợt này. 4 trận lũ trong vòng chưa đầy một tháng, dọn lũ trận đầu chưa xong thì trận lũ mới đã ập tới, mệt mỏi vô cùng", anh Khánh nói.
Nước sông Hương dâng lên cao khiến nhiều khu đô thị, nhà dân ở ven sông ngập lụt. Đây là trận lũ thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 tháng quét qua thành phố Huế - Ảnh: NHẬT LINH
Không chỉ ở trung tâm thành phố Huế, mà ở nhiều khu vực khác nước lũ dâng cao khiến cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn. Tại khu vực phường Phong Thái (thành phố Huế), nước dâng cao từ sáng nay khiến nhiều đoạn đường liên thôn bị ngập sâu.
Nhiều tuyến đường nội thị và các vùng thấp trũng như Hương Trà, Phú Mỹ Thượng, Hóa Châu, Phong Phú, Phong Dinh, Đan Điền, Quảng Điền… cũng bị ngập sâu, làm giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn. Một số tuyến đường ven sông có nước chảy xiết, lực lượng chức năng đã thiết lập rào chắn, biển cảnh báo nhằm đảm bảo an toàn
Làng cổ Phước Tích ở hạ nguồn sông Ô Lâu (phường Phong Dinh) cũng bị ngập lụt trong nước.
Trước tình hình trên, UBND thành phố Huế đã phát công điện khẩn về việc ứng phó với mưa lớn, ngập lụt và sạt lở đất.
Người dân ở trung tâm thành phố Huế hối hả đưa xe ô tô đến nơi cao để gửi vì lo ngập lụt - Ảnh: NHẬT LINH
Theo đó lãnh đạo 40 xã phường trên địa bàn được yêu cầu sơ tán người dân ở khu vực xảy ra ngập lụt, sạt lở, ven sông, suối… Thành phố cũng cấm người dân đi vào rừng trong thời gian này.
Thành phố cũng đề nghị người dân nâng cao cảnh giác, chủ động phòng tránh mưa lũ, tuyệt đối không đi lại tại các khu vực đập tràn, tuyến đường ngập sâu, vị trí nước chảy xiết hoặc đã có cảnh báo của lực lượng chức năng, để bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản.
Hình ảnh toàn cảnh thành phố Huế hứng chịu trận lũ thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 tháng:
Trục đường Vũ Thắng (phường Vỹ Dạ, thành phố Huế) chìm trong nước lũ - Ảnh: NHẬT LINH
Một vị khách nước ngoài lội nước lũ ở trung tâm thành phố Huế - Ảnh: NHẬT LINH
Trung tâm thành phố Huế chìm trong nước lũ - Ảnh: NHẬT LINH
Làng cổ Phước Tích ở hạ nguồn sông Ô Lâu chìm trong biển nước - Ảnh: LƯƠNG VĨNH LONG NHẬT
Khu vực phường Phong Thái (thành phố Huế) ngập trong nước lũ - Ảnh: LƯƠNG VĨNH LONG NHẬT
Nhiều tuyến đường liên thôn ở phường Phong Thái (thành phố Huế) chìm trong nước, khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn - Ảnh: LƯƠNG VĨNH LONG NHẬT
Làng cổ Phước Tích có tuổi đời trăm năm ngập sâu trong nước lũ ở sông Ô Lâu - Ảnh: LƯƠNG VĨNH LONG NHẬT
Người dân ở làng cổ Phước Tích lội lũ đi mua thức ăn về tích trữ do sợ mưa lũ kéo dài - Ảnh: LƯƠNG VĨNH LONG NHẬT
Trận lốc xoáy mạnh quét qua làm tốc mái 11 nhà dân tại phường Bình Định, tỉnh Gia Lai. Chính quyền phường đang thống kê thiệt hại để lập phương án hỗ trợ người dân.
Một công trình tại nhà dân ở khu phố An Hòa, phường Bình Định, bị tốc mái do gió lốc - Ảnh: QUỐC CƯỜNG
Ngày 17-11, ông Lê Quốc Cường, Chủ tịch UBND phường Bình Định (tỉnh Bình Định cũ, nay thuộc Gia Lai), xác nhận trên địa bàn vừa xảy ra một trận lốc xoáy làm tốc mái tôn nhiều nhà dân.
Theo đó, trận lốc xoáy quét qua vào rạng sáng cùng ngày tại khu vực Hòa Nam, thuộc tổ dân phố An Hòa khiến 11 nhà dân bị tốc mái.
Trong đó có 6 hộ bị tốc mái nhà ở và 5 hộ bị tốc mái hiên, chái, chuồng trại gia súc.
Theo người dân kể lại, trận lốc xoáy quét qua rất nhanh trong đêm, làm bay mái tôn, mái ngói nhà dân.
Ông Cường cho hay hiện nay đa số hộ dân đã tự khắc phục thiệt hại, chính quyền phường sẽ hỗ trợ các hộ bị tốc mái nặng 5 triệu đồng/hộ và những hộ bị thiệt hại ở mức 2 triệu đồng/hộ theo chính sách chung của tỉnh về hỗ trợ thiệt hại trong cơn bão số 13 vừa qua.
Qua kiểm tra, có khoảng 4 hộ có mái nhà bị tốc mái, hư hại nặng trong cơn lốc này.
Bộ đội, công an, đoàn viên... tranh thủ nắng ráo, nỗ lực dựng lại mái nhà cho dân sau khi bị lốc xoáy phát nát. Mồ hôi đổ xuống, đổi lại hi vọng dân có chỗ ở trước khi mưa lớn trút xuống vào buổi chiều cùng ngày.
Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi và Biến đổi khí hậu TP Huế, có thời điểm lượng nước đo được chảy về hồ thủy điện Hương Điền (đầu nguồn sông Bồ) đạt mức hơn 6.000m3/s.
Hồ thủy điện Bình Điền (đầu nguồn sông Hương) cũng ghi nhận có thời điểm nước về hồ hơn 2.500m3/s.
Hiện nay các hồ chứa thủy điện, thủy lợi ở Huế vẫn đang ở mức an toàn.
Ghi nhận ở khu vực phường Phong Điền, nhiều nơi như tổ dân phố Phú Kinh Phường, Phong Thu, Huỳnh Trúc, Đông Thái, Hưng Thái mức ngập sâu nhất là từ 4,5-5m.
Khu vực chợ Phong Mỹ (tổ dân phố Đông Thái, phường Phong Điền) mức ngập là 2,5m.
Khu vực chợ Phong Mỹ (phường Phong Điền) ngập hơn 2,5m, ở phường này có nơi ngập đến 5m - Ảnh: MXH
Riêng ở phường Phong Điền sáng nay đã có hơn 173 ngôi nhà bị ngập, nhiều tuyến đường lũ dâng lên gây chia cắt.
Còn khu vực vùng cao của TP Huế ở các xã A Lưới 1 đến A Lưới 5 nhiều tuyến đường bị sạt lở nặng do mưa lớn. Hiện chính quyền địa phương vẫn đang khắc phục, thông đường.
Một số khu vực thấp trũng ở trung tâm TP Huế nước đã dâng lên cao, khiến nhiều tuyến đường như Hoàng Lanh, Vũ Thắng, Trường Chinh… bị ngập sâu. Người dân TP Huế đã hối hả chạy xe ô tô, xe máy đến khu vực cao hơn để tránh lũ.
Trước tình hình mưa lũ phức tạp, phường Phong Điền đã di dời hơn 381 người dân ở khu vực thấp trũng đến nơi an toàn. Xã A Lưới 2 cũng đã di dời hơn 130 người dân ở nơi dễ xảy ra sạt lở, lũ quét đến nơi tránh trú.
Khu vực làng Hạ Lang ở xã Đan Điền (TP Huế) nước ngập nhiều tuyến đường - Ảnh: TUẤN HIỆP
Đến 11h sáng nay, nước trên sông Hương ở trạm Kim Long là 2,85m, dưới báo động 3 là 0,65m. Nước ở sông Bồ ở trạm Phú Ốc là 4,88m, trên báo động 3 là 0,38m. Dự báo trong ngày 17-11 nước các sông sẽ còn tiếp tục dâng lên do mưa lớn còn kéo dài.
TP Huế đã yêu cầu các địa phương triển khai phương án "4 tại chỗ", chuẩn bị sẵn lực lượng, phương tiện, nhu yếu phẩm để sẵn sàng ứng cứu, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng do mưa lũ.
Chính quyền cũng phát cảnh báo đề nghị người dân ở khu vực hạ lưu sông Hương, sông Bồ kê cao đồ đạc, đưa xe cộ đến gửi ở nơi cao ráo và không di chuyển qua khu vực các ngầm tràn có nước chảy xiết.
Lực lượng công an, quân đội của TP Huế cũng đã duy trì hơn 8.000 cán bộ chiến sĩ ứng trực, sẵn sàng tham gia cứu hộ cứu nạn khi được yêu cầu.
Phường Kim Trà (TP Huế) nhiều nơi nước lũ dâng nhanh, ngập sâu gây chia cắt nhiều tuyến đường - Ảnh: T. HOÀNG
Khu vực Đập Đá ở trung tâm TP Huế nước dâng ngập sâu, chảy cuồn cuộn. Chính quyền đã đặt biển cấm người dân đi qua khu vực này - Ảnh: NHẬT LINH
Khu vực làng Xuân Tùy (xã Đan Điền, TP Huế) ngập sâu - Ảnh: TUẤN HIỆP
Người dân làng Xuân Tùy (TP Huế) phải đi lại bằng ghe do nước dâng ngập nhiều tuyến đường - Ảnh: TUẤN HIỆP
Đường Hoàng Lanh (phường Vỹ Dạ, TP Huế) ngập trong nước sáng 17-11 - Ảnh: NHẬT LINH
TP Huế ghi nhận lượng mưa lớn nhất cả nước từ tối 16 đến sáng 17-11 khiến nhiều nơi nước dâng, ngập lụt. Chính quyền đã cho học sinh nhiều nơi thấp trũng nghỉ học và bật còi hú cảnh báo thiên tai.
Sáng 17-11, chính quyền xã Nguyễn Nghiêm (tỉnh Quảng Ngãi) cho biết đang khẩn trương thống kê thiệt hại và hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau trận lốc xoáy xảy ra vào rạng sáng, khiến nhiều nhà dân bị tốc mái, hư hại nặng.
Ông Nguyễn Trung Trực, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Nghiêm, cho biết lốc xoáy xuất hiện vào khoảng 0h30 ngày 17-11 tại hai thôn Phước Lợi và Tân Sơn.
Gió mạnh kèm cuộn xoáy bất ngờ quét qua khu vực trong vài phút nhưng đủ sức làm tốc mái nhiều nhà dân, cuốn tôn bay xa hàng chục mét.
"Có ít nhất 20 hộ dân bị hư hỏng nhà cửa. Rất may vụ việc không gây thiệt hại về người. Ngay trong sáng nay, địa phương cử lực lượng xuống hiện trường kiểm tra, hỗ trợ người dân dựng lại mái, di dời tài sản và thống kê mức độ thiệt hại để có phương án hỗ trợ", ông Trực cho hay.
Nhiều người dân kể lại gió giật mạnh xuất hiện chỉ trong chốc lát, kèm theo tiếng ầm ầm của mái tôn bị cuốn bay, khiến cả khu vực hoảng loạn.
Ngoài nhà dân, một số chuồng gia súc cũng bị lốc xoáy xé toạc mái, vật nuôi bị ướt và hoảng chạy.
Trong sáng cùng ngày, lực lượng dân quân, đoàn viên thanh niên được huy động đến hỗ trợ các hộ dân.
Một chuồng bò bị xé toạc - Ảnh: T.M.
Hiện chính quyền địa phương khuyến cáo người dân chủ động gia cố mái nhà, chuồng trại trong thời điểm thời tiết diễn biến thất thường, mưa gió mạnh liên tục xảy ra những ngày gần đây.
Cơ quan khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Ngãi phát đi những bản tin cảnh báo về tình hình thời tiết diễn biến thất thường tại Quảng Ngãi. Mưa lớn kèm dông lốc sẽ tiếp tục xảy ra.
Những mức độ thiên tai cũng được kèm vào để người dân đánh giá mức độ rủi ro, chủ động gia cố nhà cửa trong điều kiện thời tiết sẽ còn căng thẳng trong thời gian tới.
Mưa lớn liên tục cả ngày đêm, lũ trên các sông tại Quảng Ngãi đang lên trở lại. Trong đó, một cây cầu bị sập, người đi xe máy rơi xuống sông, may mắn bơi được vào bờ.
Một trận lốc xoáy quét qua trong đêm 16-11 khiến hàng chục ngôi nhà ở phía nam thành phố Đà Nẵng bị tốc mái, hư hỏng.
Nhà dân ở phường Hương Trà bị tốc mái sau trận lốc xoáy đêm qua - Ảnh: T.H.
Sáng 17-11, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Trần Trung Hậu, Chủ tịch UBND phường Hương Trà, TP Đà Nẵng (trước đây thuộc TP Tam Kỳ, Quảng Nam), cho biết một trận lốc xoáy xảy ra đêm qua đã khiến nhiều căn nhà ở địa phương này bị hư hỏng, tốc mái.
Theo ông Hậu, trận lốc xoáy xảy ra khoảng gần 22h đêm 16-11.
Thời điểm này gió xoáy mạnh khiến nhiều nhà bị tốc mái, mái ngói, tôn bị gió quật bay, đổ.
Thống kê ban đầu có khoảng 28 ngôi nhà bị ảnh hưởng, tốc mái, trong đó Tổ dân phố Hòa Lang có 15 nhà, Đồng Hành 5 nhà, Ngọc Bích 8 nhà.
Tại xã Chiên Đàn (trước đây thuộc huyện Phú Ninh, Quảng Nam), ông Lê Văn Ninh, Chủ tịch UBND xã, cho biết trận lốc xoáy đêm qua đã khiến nhiều căn nhà ở địa phương này bị hư hỏng, tốc mái.
Mái nhà bị bay ngói - Ảnh: T.H.
Thống kê ban đầu cho thấy trận lốc xoáy khiến 20 ngôi nhà bị hư hỏng, tốc mái. Các thôn Khánh Thọ, Trường Mỹ và Khánh Thịnh (xã Tam Thái cũ) là nơi chịu thiệt hại nặng nhất.
Lốc xoáy làm tốc mái nhiều căn nhà, cuốn bay ngói, làm đổ tường rào và tác động đến nhiều công trình sinh hoạt của người dân. Nhiều tấm tôn bay vướng vào đường dây điện, cây xanh đổ ngã nhiều.
Trận lốc xoáy cũng khiến 2 người dân ở thôn Trường Mỹ, xã Chiên Đàn bị thương do ngói rơi trúng, đã được đưa đi bệnh viện điều trị, đó là trường hợp bà Trần Thị Mỹ Lan và ông Khưu Minh Dũng.
Sáng nay, chính quyền xã đã chỉ đạo lực lượng kiểm tra từng khu vực, rà soát mức độ thiệt hại để tổng hợp báo cáo và hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả.
Lốc xoáy làm bay mái tôn ở xã Chiên Đàn - Ảnh: Người dân cung cấp
Một cơn lốc xoáy đã quét qua khu vực ấp Thanh Tùng, xã Thanh Tùng, tỉnh Cà Mau làm sập và tốc mái 15 căn nhà và thiệt hại nhiều ao nuôi tôm công nghiệp.
TP Huế ghi nhận lượng mưa lớn nhất cả nước từ tối 16 đến sáng 17-11 khiến nhiều nơi nước dâng, ngập lụt.
Huế mưa lớn nhất nước, nhiều tuyến đường ở trung tâm thành phố bị tái ngập lụt - Ảnh: NHẬT LINH
Sáng 17-11, mưa lớn vẫn còn tiếp diễn ở nhiều nơi trên địa bàn TP Huế khiến nhiều tuyến đường thấp trũng bị ngập nước.
Theo phần mềm đo mưa Vrain, từ 17h tối 16-11 đến sáng nay TP Huế là địa phương có lượng mưa lớn nhất nước khi ở khu vực thủy điện Rào Trăng 3 là hơn 478mm, xã Bình Điền là 477mm…
Mưa rất lớn còn tập trung đầu nguồn sông Bồ khi có thời điểm lượng nước đổ về hồ thủy điện Hương Điền đo được là hơn 5.000m3/s.
Do mưa lớn đầu nguồn các con sông khiến nước lũ dâng nhanh. Đến sáng nay khu vực Đập Đá (phường Thuận Hóa, TP Huế) đã bị ngập, chính quyền đã đặt bảng cấm đường, không cho xe cộ qua lại.
Nhiều tuyến đường ở TP Huế như Hoàng Lanh, Vũ Thắng, Bùi Thị Xuân… cũng đã bị ngập nước. Nhiều người dân bất lực nhìn nước lên rồi vội vã chạy xe ô tô, xe máy đến khu vực cao ráo để gửi xe.
Khu vực xã Bình Điền (TP Huế) bị ngập lụt, nước tràn vào nhà dân. Đây là trận lũ lụt thứ 4 mà người dân Huế phải đối mặt trong chưa đầy 1 tháng - Ảnh: UBND xã Bình Điền
Anh Hoàng Vũ (trú phường Vỹ Dạ, TP Huế) cho biết đây là trận lũ thứ 4 trong vòng chưa đầy một tháng mà người dân TP Huế phải đối diện.
"Nước lũ dâng lên rồi lại rút xuống để lại bùn non, rác thải, làm hư hỏng xe cộ, nhà cửa, đồ đạc… Thật tình dân tôi dọn lụt mệt lắm rồi", anh Vũ thở dài.
Trước tình hình trên, Ban chỉ huy Phòng thủ dân sự TP Huế đã kích hoạt hệ thống còi hú cảnh báo thiên tai đặt ở khu trung tâm hành chính tập trung (phường Vỹ Dạ, TP Huế) để cảnh báo người dân.
Khu vực đường Bạch Đằng (phường Phú Xuân, TP Huế) từ sáng sớm nước lên nhanh gây ngập lụt - Ảnh: NGUYÊN QUÝ
Chính quyền cũng khuyến cáo người dân nhanh chóng đưa xe ô tô ở nơi trũng thấp đến gửi ở nơi cao khi nước sông Hương, sông Bồ đang lên nhanh và dự báo sẽ vượt mức báo động 3.
Sở Giáo dục và Đào tạo TP Huế cũng phát thông báo cho học sinh nghỉ học (trừ khu vực ở nơi cao ráo vẫn dạy học bình thường).
Năm 2025, sau bão là lũ lụt xảy ra với tần suất dày đặc và ghi nhận nhiều 'kỷ lục' không mong muốn.
Tàu thuyền tại Sông Cầu bị gió bão Kalmaegi đánh tả tơi - Ảnh: TRUNG TÂN
TP Huế vừa kết thúc đợt mưa lũ lịch sử kéo dài 23 ngày với 3 trận lũ lớn, bão số 13 (Kalmaegi) gây thiệt hại nặng nề cho nhiều địa phương ven biển khu vực tỉnh Đắk Lắk (Phú Yên cũ) và Gia Lai (Bình Định cũ).
Trao đổi với Tuổi Trẻ khi siêu bão Phượng Hoàng (Fung Wong) - cơn bão số 14 chuẩn bị đổ bộ vào đảo Luzon (Philippines), tiến sĩ NGUYỄN NGỌC HUY - chuyên gia nghiên cứu biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai - khẳng định:
"Nguyên nhân gốc rễ vẫn là sự nóng lên của Trái đất, nhiệt độ toàn cầu tăng khiến hệ thống khí hậu mất ổn định, bề mặt biển nóng lên tạo cơ hội nuôi dưỡng các áp thấp nhiệt đới và các cơn bão nhiều hơn, tạo nên những rủi ro thiên tai ngày càng lớn hơn về cường độ và với tần suất nhiều hơn".
Thiên tai cực đoan vượt ngưỡng chịu đựng
Tiến sĩ NGUYỄN NGỌC HUY
* Ông có thể nói rõ hơn nguyên nhân của việc hình thành kiểu thời tiết cực đoan như hiện nay?
- Về mặt khoa học, có thể hiểu hệ thống khí hậu được thiết lập hàng triệu năm nay có một tính ổn định nhất định, như theo chu kỳ mùa và theo các vùng mang khí hậu trên Trái đất, có các đới gió mùa được gọi là "tín phong".
Vốn dĩ, các đới gió mùa này được gọi bằng chữ "tín" bởi sự ổn định, đến thời điểm thì lại quay về. Nhưng gần đây, các đới gió mùa này không còn "tín" nữa.Chúng đi về một cách trái với quy luật nhiều hơn. Đó cũng là hệ quả phát sinh của những bất ổn, rối loạn trong hệ thống khí hậu.
Bên cạnh đó là sự chuyển pha liên tục giữa El Nino và La Nina với tuần suất dày cũng khiến hệ thống khí hậu mất ổn định hơn, tạo ra những đợt thời tiết cực đoan ngày càng vượt các kỷ lục so với trước.
* Nếu các trận mưa bão kéo dài gần đây là một "phép thử" mới về khả năng chống chịu trước thiên tai cực đoan, thì chúng ta thấy được điều gì, thưa ông?
- Như đợt mưa lớn tại phía tây TP Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) liên tục với tổng lượng mưa tích lũy đo được phổ biến từ 1.000 - 1.400mm, có trạm như Trà Giáp đo được lượng mưa tích lũy là 1.523mm trong các ngày từ 26 đến 31-10.
Lượng mưa lớn này khiến tất cả hồ chứa lớn ở thượng nguồn đều trong tình trạng đầy hồ và các hồ chứa thủy điện mất khả năng cắt lũ cho hạ du. Điều này khiến mực nước sông Vu Gia và Thu Bồn liên tục phá vỡ các đỉnh lũ lịch sử năm 2017 và năm 1963.
Hoặc như ở TP Huế, lượng mưa trung bình hằng năm là từ 2.700 - 3.800mm tùy vùng. Các thiết kế hạ tầng vốn chỉ có thể tính toán theo tổng lượng mưa trung bình hằng năm tối đa khoảng 4.000mm, với mưa cực đoan tối đa 1.000mm mỗi đợt. Nhưng vừa qua, chỉ trong 13 ngày tính từ 22-10 đến 3-11, tổng lượng mưa tích lũy ở phía tây của TP Huế ở mức phổ biến trên 2.000mm đến 3.000mm/đợt.
Trong đó, cá biệt có trạm đo mưa ở đỉnh Bạch Mã đã ghi nhận tổng lượng mưa hơn 6.300mm trong vòng 13 ngày, bằng lượng mưa thông thường của cả 2 năm trời. Đỉnh Bạch Mã cũng ghi nhận lượng mưa trong ngày lớn thứ 2 thế giới ở mức 1.739,6mm trong một ngày 27-10.
Đây là lượng mưa mà không hạ tầng nào chống chịu nổi và lũ lụt là điều tất yếu xảy ra. Chúng ta chỉ có thể vận hành hồ chứa linh hoạt để giảm thiệt hại chứ không thể "chống lũ" với lượng mưa lớn cực đoan như thế này.
Hoặc ở các trung tâm đô thị, chúng ta có thể thiết kế hệ thống thoát nước khoảng 60 - 80mm trong vòng 2 giờ chẳng hạn. Nhưng khi xảy ra mưa cục bộ trên 100mm trong 2 giờ thì chắc chắn sẽ phải ngập.
* Như vậy có thể hiểu sức tàn phá của thiên tai đã vượt quá "sức chịu đựng" của hệ thống cơ sở hạ tầng hiện tại?
- Những thực tế đã xảy ra cho thấy chúng ta rất khó để "đu" theo trong việc thiết kế hạ tầng, không thể xây dựng một hạ tầng đô thị ở mức "cỡ nào cũng chịu được".
Cần phải hiểu, hạ tầng của chúng ta hình thành từ những quy hoạch có thể từ cách đây 50 năm, 30 năm hoặc ít nhất cũng 20 năm nay. Nhưng thiên tai trong vòng 15 năm nay có tính cực đoan hơn và có tần suất dày hơn trước.
Khi bắt đầu quy hoạch phát triển hạ tầng, thông tin về kịch bản biến đổi khí hậu lúc đó chưa có, hoặc khó có thể tính được hết tính cực đoan khí hậu mà bây giờ chúng ta đang trải qua.
Như trường hợp các hồ chứa chẳng hạn, khi gặp lượng mưa lớn cực đoan vượt cao hơn những tính toán ở thời điểm xây dựng, nhiều hồ chứa chỉ có thể xả liên tục, dẫn đến việc mất luôn chức năng kiểm soát lũ.
Dãy hàng quán dọc quốc lộ 1D qua phường Quy Nhơn Nam, Gia Lai, tan hoang do bão Kalmaegi - Ảnh: TẤN LỰC
Chính vì các kịch bản dự báo có sự khác nhau nên kịch bản ứng phó cũng cần áp dụng với kịch bản cao nhất, vì ranh giới giữa một cơn bão lớn gây ra thảm họa và một cơn bão nhẹ, biến thành áp thấp vẫn rất mong manh, đó chỉ là khoảng cách 50 - 80km gần bờ hay một lằn ranh xác suất may mắn nào đó.
Tiến sĩ NGUYỄN NGỌC HUY
Dự báo ra sao khi thời tiết "bất thường, khó đoán"?
* Chúng ta nên làm gì để đối mặt với sự cực đoan, khó lường của thời tiết một cách tốt hơn, thưa ông?
- Theo tôi, việc ngày càng nâng cao về khả năng phân tích, dự báo, nhận định về rủi ro thời tiết và tôn trọng dự báo, tôn trọng các kịch bản về biến đổi khí hậu vẫn là việc rất cần thiết và quan trọng để ứng phó hiện nay, cũng như xây dựng các kịch bản phát triển hạ tầng cho thích ứng trong tương lai.
* Ông vừa nhắc đến việc nâng cao dự báo rủi ro về thiên tai. Liệu chúng ta có thể dự báo đến mức nào trong khi như đã nói "thời tiết cực đoan ngày càng bất thường, khó đoán"?
- Trước hết phải nói là ngay cả khi có một mô hình dự báo có thể nói là tốt nhất thì nó vẫn có sai số. Cùng một thời điểm, các mô hình dự báo được xem là mạnh hay uy tín cũng có những kịch bản khác nhau, thậm chí khác xa nhau.
Ngay cả những quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Đức... đã đầu tư hệ thống cảnh báo rất hiện đại mà đôi khi vẫn gặp phải những tình huống bất ngờ với thiên tai.
* Với tần suất và cường độ mưa bão dồn dập như hiện nay, ông có lời khuyên nào cho người dân, đặc biệt là những khu vực thường xuyên hứng chịu mưa bão như ở khu vực miền Trung?
- Trong đợt bão số 13 vừa qua chẳng hạn, hình ảnh đau xót về những con thuyền ngổn ngang, tan nát của làng chài trên bãi biển sau cơn bão cho thấy vẫn còn một lỗ hổng quá lớn về đánh giá rủi ro thiên tai, ngay cả khi chúng ta đã có những bài học đắt giá trước đó về những con tàu đắm ngay tại bờ trong bão Damrey 2017 đổ bộ vào tỉnh Khánh Hòa hay bão Yagi 2024 đổ bộ vào tỉnh Quảng Ninh.
Ngư dân có thể tốn tiền dầu chạy khỏi vùng nguy hiểm và có thể sóng không cao như dự báo, có thể hụt hẫng khi mất công chạy hàng trăm hải lý tránh sóng và gió... nhưng ít nhất họ bảo vệ được tài sản của họ, kế sinh nhai của họ. Vấn đề làm sao họ có thể đưa ra quyết định đúng đắn nhất dựa trên dự báo và cảnh báo. Dẫu biết, nếu cảnh báo chi tiết quá mà sai theo hướng "nói quá lên" thì cũng gây ra thiệt hại và tâm lý hoang mang.
Hiện nay các mô hình dự báo và các hệ thống cảnh báo đã tốt hơn trước đây nhưng tính bất ổn định của hệ thống khí hậu và thời tiết cực đoan cũng gia tăng. Ngay cả khi các dự báo và cảnh báo được cải thiện thì vẫn có những tình huống khó lường, đặc biệt là tình huống thiên tai vượt ngưỡng chịu tải của hạ tầng.
Khi đó, người dân cần đánh giá được khu vực của họ có an toàn hay không? Căn nhà của họ có an toàn hay không? Và tài sản của họ có an toàn hay không? Từ đó, họ có thể ra quyết định cho các phương án ứng phó ưu tiên.
Mưa lớn, ngập sâu vì sao?
Trao đổi với Tuổi Trẻ, GS.TS NGUYỄN KIM LỢI - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu biến đổi khí hậu (Trường đại học Nông Lâm TP.HCM) - cho rằng một trong những hệ quả của biến đổi khí hậu là sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, nắng nóng hay các cơn bão.
Sự gia tăng này có thể bao gồm về loại hình, cường độ, tần suất, thời điểm và vị trí xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Theo đó, các kiểu thời tiết cực đoan có cường độ mạnh hơn, tần suất nhiều hơn, thời điểm xảy ra khó dự báo hay không theo quy luật tự nhiên nữa và vị trí xảy ra cũng chưa từng được ghi nhận trước đây.
Điều đáng lưu ý là những thay đổi này không xảy ra riêng lẻ. Việc gia tăng tổ hợp, đồng thời các yếu tố trên sẽ dẫn đến tác động nghiêm trọng hơn rất nhiều.
* Ông có thể nói cụ thể hơn, chẳng hạn là hiện tượng mưa lớn kéo dài, với lượng mưa rất lớn vừa qua...
- Ví dụ về vấn đề mưa lớn, biến đổi khí hậu do con người gây ra được dự báo sẽ làm gia tăng hàm lượng hơi ẩm trong khí quyển. Từ đó, tạo điều kiện dẫn đến các trận mưa cực đoan có cường độ lớn.
Một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự xuất hiện của mưa lớn là độ ẩm sẵn có trong khí quyển. Khi khí quyển trở nên ấm hơn, khả năng chứa hơi nước của không khí cũng tăng lên đáng kể với sự gia tăng nhiệt độ được mô tả bởi mối quan hệ Clausius - Clapeyron.
Cụ thể, lượng mưa trung bình được ước tính tăng khoảng 2% theo mỗi mức tăng 1oC của nhiệt độ do mối quan hệ ràng buộc về năng lượng. Trong khi đó, yếu tố mưa cực đoan được ghi nhận có thể tăng cao hơn đáng kể, lên đến khoảng 7% (hoặc lớn hơn) theo mỗi mức tăng 1 độ C của nhiệt độ tùy vào từng vùng địa lý, giai đoạn mưa lớn và các quá trình hình thành mưa lớn được xem xét.
Nôm na mà nói các yếu tố thời tiết sẽ trở nên cực đoan hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu hiện nay.
Triều cường gây ngập ở bán đảo Thanh Đa, phường Bình Quới, TP.HCM - Ảnh: M.Q.
* Khu vực phía Nam cũng đang chịu ảnh hưởng nặng của mưa lũ kết hợp triều cường. Trong đợt triều cường đầu tháng 9 âm lịch vừa qua nhiều mốc đỉnh lũ, triều cường lịch sử đã bị vượt qua. Ông nhận định sao về vấn đề này?
- Đối với vấn đề ngập lụt đô thị và ngập lụt do nước tràn qua sông, kênh, rạch, chúng ta cần xem xét đồng thời đến các khía cạnh như phạm vi ngập, thời gian ngập và độ sâu ngập.
Về cơ bản, quy mô ngập sẽ chịu sự chi phối đồng thời bởi nhiều yếu tố như mưa lớn cục bộ, triều cường dâng cao, lượng nước từ thượng nguồn đổ về, mức độ sụt lún đất và khả năng tiêu thoát nước tại chỗ.
Các nghiên cứu đã cho thấy biến đổi khí hậu toàn cầu có tác động tiêu cực đến vấn đề mưa lớn cục bộ tại khu vực phía Nam nước ta. Bên cạnh đó, kết quả quan trắc ghi nhận mực nước biển đã gia tăng đáng kể trong những năm qua. Và các kịch bản về mực nước biển dâng đều thống nhất khả năng gia tăng quy mô ngập ở các tỉnh ven biển phía Nam.
Hơn nữa, quá trình đô thị hóa hiện nay đã gia tăng diện tích bề mặt không thấm và sụt lún nền đất. Hệ quả là làm giảm đáng kể khả năng thoát nước khi có mưa lớn cục bộ, triều cường dâng cao và lượng nước từ thượng nguồn đổ về lớn.
Như vậy, có thể thấy vấn đề ngập lụt này chịu tác động tổ hợp từ biến đổi khí hậu và các hoạt động nhân sinh. Đây là một bài toán mang tính liên ngành trên nhiều địa phương, đòi hỏi sự hiệp lực của các bên liên quan, đặc biệt là các bên có liên quan đến sử dụng nguồn tài nguyên nước.
Hai giải pháp ứng phó
* Có thể thấy việc thảm họa thiên tai do thời tiết cực đoan là điều khó có thể tránh khỏi. Vậy, theo ông con người cần làm gì để có thể sống chung một cách an toàn nhất?
-Những khái niệm về sống chung với lũ hay ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu đã dần dần đi vào đời sống xã hội hiện nay. Trong công tác quản lý rủi ro thiên tai, chúng ta cần tập trung vào hai nhóm bài toán chính.
Một là nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo sớm cho các địa phương. Điều này có thể đạt được thông qua ứng dụng các công cụ, mô hình dự báo sớm, từ đó cung cấp thông tin thiên tai kịp thời cho các bên liên quan.
Hai là cần triển khai hài hoà giữa các giải pháp công trình và phi công trình. Trong đó, chúng ta cần tập trung khai thác các giải pháp sinh thái, thích ứng dựa trên thiên nhiên.
Đặc biệt, điều quan trọng nhất là cần sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan, cần sự đồng thuận thống nhất giữa các bên liên quan trong suốt vòng đời, quá trình triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu.
* Bà LÊ THỊ XUÂN LAN (chuyên gia khí tượng):
Dự báo tình huống xấu nhất
Tôi thường dự báo kịch bản xấu nhất khi cảnh báo cho người dân, ngư dân hay các đơn vị về thời tiết cực đoan, mưa, bão... Điều này không phải để tạo sự hoang mang mà giúp người dân chủ động hơn, tránh tâm lý xem nhẹ diễn biến thời tiết.
Đặc biệt phải dự báo sớm, dự báo xa mới có ý nghĩa cho người dân. Bởi muốn gia cố nhà cửa, chạy thuyền trú tránh cũng phải mất thời gian chứ bão gần vào sao mà kịp.
Như bão Fung Wong (số 14), khi trao đổi với Tuổi Trẻ vào thời điểm bão số 13 vừa vào Biển Đông, tôi đã có cảnh báo về sự hình thành của nó. Thời điểm đó nó chỉ là một vùng thấp rất nhỏ nhưng nay đã thành một cơn cuồng phong. Các mô hình tôi xem vào lúc đó đều cho thấy cường độ, đường đi của nó khớp với những gì đang diễn ra. Đó là cái cần thiết của dự báo xa.
Đặc biệt phải có so sánh với các diễn biến thời tiết tương tự đã xảy ra để người dân hình dung được sự ảnh hưởng mà phòng tránh. Khi nói bão mạnh cấp 13 - 14 hay mưa to vài trăm milimet rất khó để người dân hiểu, do đó dự báo cần có sự so sánh với một cơn bão, một trận mưa, lũ đã từng xảy ra là người dân cảm nhận được ngay.
Cũng giống như khi ta nhắc tới bão Linda, Hải Yến hay Yagi thì không ai không biết mức độ khủng khiếp của nó.
Bão Kalmaegi: Gia Lai sơ tán đến hơn 300.000 dân
Bão số 13 (Kalmaegi) quét vào bờ biển Gia Lai, Đắk Lắk làm sập 320 nhà, gần 30.000 nhà tốc mái hư hỏng nhưng rất ít có thiệt hại về người, chỉ có 5 người chết và 24 người bị thương.
Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, bảo ngay từ đầu Bí thư Tỉnh ủy đã chỉ đạo với cấp bão này phòng ngừa là chính vì không thể nào chống lại cuồng phong. Bởi vậy, để tránh thiệt hại nhân mạng ở quy mô lớn, chính quyền các cấp và công an, quân đội kiên quyết sơ tán hơn 300.000 dân các vùng có nguy cơ sạt lở, ngập lụt hoặc nhà cửa thiếu kiên cố.
Có những trường hợp bà con không hợp tác, công an, bộ đội buộc phải cưỡng chế, phá khóa bế dân đi sơ tán. Và đây là đợt sơ tán dân lớn nhất từ trước tới nay mà tỉnh này thực hiện.
Ngay từ đầu, tỉnh Gia Lai đã kích hoạt kịch bản ứng phó thiên tai cấp 5 - cấp cao nhất, thậm chí triển khai các giải pháp vượt quá kịch bản này bởi hiểu rằng đây là cơn bão lớn nhất mà tỉnh này từng đối mặt trong nhiều năm trở lại đây.
Các vùng có nguy cơ ngập lụt được sơ tán triệt để, phạm vi sơ tán là giả định nước lũ sẽ vượt qua các đỉnh lũ lịch sử trước nay. Nhờ đó, trong cơn bão này, không có hộ dân nào phải trèo lên nóc nhà kêu cứu do lũ lụt.
Còn tỉnh Đắk Lắk, ông Đào Mỹ, Phó chủ tịch UBND tỉnh, bảo rằng thiệt hại về người rất ít bởi công tác chuẩn bị, tuyên truyền từ sớm. Xác định hiệu quả ứng phó bão nằm tại cấp cơ sở, ngay từ đầu tỉnh này yêu cầu các địa phương, sở, ngành thực hiện phương châm "chủ động từ sớm, từ xa", "bốn tại chỗ, ba sẵn sàng". Quân đội, công an được huy động tối đa, xuống từng xã phường giúp dân sơ tán, di dời tài sản.
Ngoài ra, để tránh nguy cơ lũ chồng lũ, hai tỉnh này yêu cầu các hồ chứa thủy điện, thủy lợi xả nước từ sớm để cắt lũ cho vùng hạ lưu, diện ngập lụt được thu hẹp đáng kể.
Làng phong Quy Hòa khốn đốn sau bão Kalmaegi
Một căn nhà của bệnh nhân tại làng phong Quy Hòa bị gió bão thổi bay mái tôn - Ảnh: TẤN LỰC
Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ ngày 9-11, nhiều ngôi nhà của bệnh nhân tại làng phong Quy Hòa (phường Quy Nhơn Nam, Gia Lai) bị ngã đổ, tốc mái chưa khắc phục được. Một số ngôi nhà bị gió bão thổi bay mái tôn, mặt trời chiếu thẳng xuống nền nhà và vật dụng, đồ đạc bên trong. Cả làng phong tan hoang theo gió bão.
Bác sĩ Vũ Tuấn Anh, Giám đốc Bệnh viện Phong - Da liễu Trung ương Quy Hòa, cho hay tại khu nhà ở bệnh nhân có 2 nhà hư hỏng hoàn toàn, 15 nhà tốc mái. Ngoài ra những nhà khác bị hư hỏng nhẹ, bay tôn mái hiên phụ.
Tại bệnh viện, các dãy nhà điều trị hầu hết tốc mái, tường bao bị cây xanh đổ đè ngã, khu hành chính bị tốc mái tôn. Bác sĩ Vũ Tuấn Anh nhận định thiệt hại đối với các bệnh nhân là nặng nề. Trước mắt, các nhà bị hư hỏng, tốc mái, bệnh viện sẽ dời bà con vào khu nhà bệnh viện ở tạm trong lúc chờ sửa chữa, khắc phục dần.
Bão Phượng Hoàng ít ảnh hưởng đến nước ta
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo sáng nay (10-11), bão Phượng Hoàng đi vào Biển Đông, trở thành cơn bão số 14 hoạt động trên Biển Đông trong năm nay.
Dự báo, sau khi vào Biển Đông, bão không đi theo hướng tây như thông thường mà đi lên phía bắc là do áp cận nhiệt đới ở phía bắc (dòng dẫn đường cho bão di chuyển) suy yếu đi về cường độ và mở rộng hơn về phía nam của cơn bão.
Khi đi lên vĩ độ cao hơn, bão sẽ đi vào dòng dẫn đường của đới gió tây trên cao nên nhiều khả năng đổi hướng theo hướng đông bắc và đi ra khỏi Biển Đông. Như vậy, bão Phượng Hoàng ít khả năng ảnh hưởng đến đất liền nước ta.
Thế giới chi tiêu mạnh cho chống chịu thiên tai
Những ngôi nhà bị hư hại sau khi bão Kalmaegi quét qua thành phố Talisay, tỉnh Cebu, Philippines - Ảnh: Juanito Espinosa/EPA
Giám đốc Thủy văn, Nước và Băng quyển tại Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) Stefan Uhlenbrook nhấn mạnh lũ lụt và lũ quét đang là mối đe dọa nghiêm trọng đối với tính mạng con người và cơ sở hạ tầng, đồng thời là một trong những ưu tiên hàng đầu của Hệ thống cảnh báo sớm (Early Warnings) do tổ chức này khởi xướng.
Tại khu vực châu Á, Hong Kong là một trong những khu vực thường xuyên hứng chịu các cơn bão nhiệt đới nhất. Để hạn chế rủi ro do thiên tai, chính quyền TP đã công bố các chiến lược và kế hoạch nâng cấp cơ sở hạ tầng trị giá hơn 38 triệu USD, cũng như phân bổ ngân sách đầu tư phòng chống thiên tai vào 26 khu vực ven biển dễ bị ảnh hưởng, theo báo South China Morning Post.
Giới chức Hong Kong cho biết các hạng mục nâng cấp bao gồm xây mới hoặc nâng cao đê chắn sóng, lắp đặt các rào chắn lũ di động. Các biện pháp phòng ngừa thiên tai tương tự cũng sẽ sớm được triển khai tại 11 khu vực bổ sung khác trên địa bàn TP.
Trong khi đó, Philippines dưới thời Tổng thống Ferdinand Marcos Jr đã nỗ lực khắc phục những hạn chế của công tác kiểm soát lũ lụt. Trong đó, sáng kiến trọng tâm là "Dự án tăng cường khả năng chống chịu và thích ứng với lũ lụt tích hợp" (IFRAP) trị giá 408 triệu USD, với sự hỗ trợ của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).
Theo trang AInvest, dự án này tập trung tại ba lưu vực sông trọng yếu là Abra (Luzon) và Ranao/Tagum-Libuganon (Mindanao). Sáng kiến sẽ kết hợp giữa cơ sở hạ tầng truyền thống như đê, đập với các giải pháp sáng tạo như phục hồi rừng ngập mặn hoặc xây dựng đê chắn sóng ven biển.
Ngoài Hong Kong và Philippines, các khu vực khác trên thế giới cũng chi tiêu mạnh tay trong nỗ lực kiểm soát nước mưa và lũ lụt. Tokyo tự hào sở hữu hệ thống phòng chống lũ hàng đầu thế giới, còn Singapore đã đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng thoát nước, trong khi Hà Lan vẫn dựa vào mạng lưới đê điều, đập và máy bơm chạy bằng năng lượng gió để kiểm soát lượng nước.
Tuy nhiên, nếu xét trên phạm vi toàn cầu, Liên hợp quốc đánh giá tiến độ của các nỗ lực tăng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu đang chậm lại, đồng thời mức chênh lệch giữa nguồn ngân sách lý tưởng để phòng chống thiên tại và ngân sách thực tế lên tới 187 tỉ USD/năm.
Chiều 8-11, trả lời tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã thông tin về việc ứng phó phòng chống thiên tai, ngập lụt diễn ra thời gian qua.
Bão Phượng Hoàng (Fung Wong) đã đổ bộ Philippines hôm 9-11, khiến hai người thiệt mạng và hơn một triệu người phải sơ tán.
Cây gãy tại thành phố Santiago, tỉnh Isabela, Philippines sau khi bão Phượng Hoàng đổ bộ quốc gia này hôm 10-11 - Ảnh: REUTERS
Theo Hãng tin Reuters, siêu bão Phượng Hoàng (Fung Wong) được xem một trong những cơn bão mạnh nhất tấn công Philippines trong năm nay.
Theo Cơ quan khí tượng Philippines (PAGASA), cơn bão quét qua khu vực phía bắc đảo Luzon - hòn đảo đông dân nhất Philippines - mang theo mưa lớn, gió duy trì ở mức 185km/h và giật lên đến 230km/h.
Đây là cơn bão thứ 21 tấn công Philippines trong năm, chỉ ít tuần sau khi bão Kalmaegi càn quét khiến 224 người thiệt mạng tại Philippines và 5 người thiệt mạng ở Việt Nam.
“Chúng tôi nghe tin bão rất mạnh nên đã sơ tán sớm”, ông Christopher Sanchez (50 tuổi) cho biết khi đang trú tạm cùng gia đình tại một sân bóng rổ ở tỉnh Isabela trên đảo Luzon.
Lo sợ lũ lụt, gia đình ông đã chuyển đồ đạc lên mái nhà trước khi rời đi.
“Chúng tôi rất sợ. Ở đây có cả con cháu nhỏ”, ông nói, giữa những chiếc lều tạm, người già ngồi trên ghế nhựa và trẻ em chạy quanh.
Các nhà chức trách cho biết hai nạn nhân thiệt mạng được ghi nhận tại đảo Luzon và khu vực Eastern Visayas, trong đó một người bị đuối nước và một người bị mắc kẹt dưới đống đổ nát. Dự kiến bão sẽ suy yếu dần khi đi sâu vào đất liền.
Giáo hoàng Leo XIV đã bày tỏ lời cầu nguyện cho quốc gia có đa số dân theo Công giáo này.
“Tôi gần gũi trong tâm hồn với người dân Philippines đang chịu ảnh hưởng của cơn bão dữ dội. Tôi cầu nguyện cho những người đã qua đời, cho gia đình họ, những người bị thương và những người phải rời bỏ nhà cửa”, Ngài nói hôm 9-11.
Tại tỉnh Aurora trên đảo Luzon - nơi bão đổ bộ đầu tiên, điện bị cắt, nhưng đường dây điện thoại vẫn hoạt động, theo ông Cheng Quizon, quan chức phòng vệ dân sự, trả lời đài phát thanh địa phương DZBB.
Một số sân bay, bao gồm Sangley gần thủ đô Manila và Bicol ở phía nam, đã phải tạm đóng cửa do ảnh hưởng của bão.
Theo PAGASA, bão Phượng Hoàng đã di chuyển về phía bắc Philippines, ra vùng biển ven bờ và tiến vào Biển Đông vào sáng 10-11, vẫn duy trì sức gió cấp bão, sau đó sẽ suy yếu dần khi hướng về phía tây Đài Loan vào 13-11.
Gió to kèm sóng lớn tại vùng Gigmoto, tỉnh Catanduanes khi bão Phượng Hoàng đổ bộ hôm 9-11 - Ảnh: REUTERS
Nước lũ dâng cao tại thành phố Pandan, tỉnh Catanduanes - Ảnh: AFP
Khung cảnh hoang tàn sau khi bão Phượng Hoàng đổ bộ thành phố Pandan - Ảnh: AFP
Người dân ở Pandan, tỉnh Catanduanes đưa bầy heo sơ tán đến nơi an toàn - Ảnh: AFP
Người dân tại một trung tâm sơ tán ở thành phố Tuguegarao, tỉnh Cagayan hôm 9-11 - Ảnh: AFP
