Thuế và kinh tế số

Tuổi Trẻ Cuối Tuần

TTCT - Các phân tích sâu về cơ hội và rào cản trong việc thu thuế từ các nguồn doanh thu khổng lồ trên không gian số của các chính phủ khác nhau, từ đông sang tây.

Chuyển đổi thuế hộ kinh doanh: Tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế

ÁNH HỒNG 02/08/2025 16:15 GMT+7

Nếu áp dụng phương pháp mới khiến doanh thu tính thuế tăng mạnh, thì ngành thuế cần tính lại tỉ lệ thu hợp lý, và thậm chí phải cân nhắc sửa đổi trong Luật Ngân sách nhà nước, chứ không chỉ trong Luật Quản lý thuế.

hộ kinh doanh - Ảnh 1.

Tiểu thương kinh doanh ngành hàng lưu niệm tại chợ Bến Thành, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Bà Nguyễn Vân Chi, phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, nêu quan điểm tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi ngày 1-8.

Tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế

Theo bà Nguyễn Vân Chi, việc thay đổi chính sách thuế với hộ kinh doanh cần được cân nhắc thận trọng, có số liệu định lượng rõ ràng để tránh gây gánh nặng cho người nộp thuế.

Dẫn nguyên tắc 80/20 trong hành thu, trong đó 20% người nộp thuế lớn đóng tới 80% tổng thu, bà Chi đặt vấn đề: Ngành thuế nên tập trung vào nhóm tạo nguồn thu chính hay dàn trải nguồn lực vào nhóm đông nhưng nộp thuế thấp? "Chúng ta cần cân nhắc rất kỹ khi thay đổi chính sách quản lý thuế với hộ và cá nhân kinh doanh", bà Chi nêu vấn đề.

Bà đồng tình với chủ trương chuyển từ thuế khoán sang kê khai, nhưng nhấn mạnh cần "cọ xát" thực tế, tính toán kỹ cả chính sách thu và quản lý. Phải có số liệu rõ ràng với chính sách hiện hành, số thuế thu được từ đối tượng này là bao nhiêu, nghĩa vụ của người nộp thuế trên thực tế là như thế nào, mức khoán đó nếu tính ra tỉ lệ phần trăm là bao nhiêu. Mức khoán đó nếu so với tính theo phương pháp kê khai thì doanh thu hộ kinh doanh sẽ tăng lên hay giảm đi?

"Phải có đánh giá một cách tương đối về số liệu, định lượng xem doanh thu của các hộ khi áp dụng chính sách thuế mới sẽ tăng lên hay giảm bao nhiêu, nghĩa vụ về thuế của các hộ nếu chuyển sang phương pháp kê khai sẽ như thế nào. Chi phí phát sinh cho các hộ cá nhân kinh doanh như thế nào kể cả chi phí về đầu tư máy móc thiết bị, thuê kế toán...", bà Chi nêu. 

Bà cũng lưu ý, nếu áp dụng phương pháp mới khiến doanh thu tính thuế tăng mạnh, thì ngành thuế cần tính lại tỉ lệ thu hợp lý, và thậm chí phải cân nhắc sửa đổi trong Luật Ngân sách nhà nước, chứ không chỉ trong Luật Quản lý thuế.

Cũng theo bà, cần tính toán kỹ hơn để có bước đi phù hợp, chẳng hạn như nhiều ý kiến là cần hỗ trợ kinh phí cho các hộ kinh doanh vì hiện nay các công ty cung cấp giải pháp tính chi phí trên mỗi tờ hóa đơn xuất ra, đó cũng là gánh nặng cho người nộp thuế.

Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm

Tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi, bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế đối với hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm, thay vì mức 200 triệu đồng như trong dự thảo.

Theo bà Cúc, mức 200 triệu đồng/năm tương đương doanh thu chỉ hơn 540.000 đồng/ngày, quá thấp so với mức sống hiện nay, nhất là trong bối cảnh Bộ Tài chính đang đề xuất tăng giảm trừ gia cảnh cho người lao động lên 186 triệu đồng/năm và cho người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Nếu quy định ngưỡng doanh thu miễn thuế với hộ kinh doanh là 200 triệu đồng/năm thì chia ra mức bình quân doanh thu mỗi ngày chỉ hơn 540.000 đồng, rất nhỏ. Nếu đưa lên ngưỡng 400 triệu đồng/năm thì cũng chỉ tương đương 1,1 triệu đồng/ngày.

Việc nâng ngưỡng lên 500 triệu đồng sẽ giúp giảm đối tượng phải quản lý và con số này là không nhiều. Tuy nhiên, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cũng bày tỏ băn khoăn miễn thuế có thể ảnh hưởng đến người mua hàng, do hàng hóa đầu vào không có thuế giá trị gia tăng.

Để khắc phục, bà Cúc đề xuất cơ chế cho phép hộ được miễn thuế vẫn có thể mua hóa đơn điện tử theo từng lần phát sinh khi người mua có yêu cầu, vừa đảm bảo quyền lợi người mua, vừa không làm phát sinh nghĩa vụ thuế định kỳ cho hộ kinh doanh nhỏ.

Nghịch lý doanh thu tỉ đồng, hộ kinh doanh vẫn lỗ

Thực tế, theo khảo sát của Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại TP.HCM, một số ngành như tạp hóa, dịch vụ ăn uống, doanh thu vượt 1 tỉ đồng/năm nhưng lợi nhuận rất mỏng, do vậy việc áp dụng chính sách thuế mới có thể khiến hộ kinh doanh rơi vào tình trạng doanh thu cao trong khi lợi nhuận thấp hoặc lỗ.

Vì thế, các chuyên gia kiến nghị quy định lại ngưỡng doanh thu buộc phải chuyển sang áp dụng thuế kê khai lên gấp 2 - 3 lần so với hiện nay.

Tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi ngày 1-8, ông Nguyễn Văn Đức, phó phòng pháp chế VCCI tại TP.HCM, cho rằng quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm phải dùng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế (theo nghị định 70) đang gây lo ngại.

Theo ông Đức, nhiều hộ như tạp hóa, quán ăn tuy có doanh thu vượt ngưỡng nhưng lợi nhuận rất mỏng. Việc áp thuế theo tỉ lệ trên doanh thu có thể khiến họ rơi vào tình cảnh doanh thu cao nhưng lợi nhuận thấp hoặc thua lỗ.

Thống kê cho thấy trong số 3,6 triệu hộ kinh doanh đang quản lý thuế, chỉ 37.000 hộ (dưới 1%) chịu áp dụng quy định mới. Tuy vậy, đây lại là nhóm lo ngại nhiều nhất. Khảo sát của VCCI cho thấy chỉ 11% hộ hiểu rõ chính sách, trong khi hơn một nửa chưa từng được hướng dẫn.

Từ thực tế này, VCCI tại TP.HCM kiến nghị cần quy định rõ thời gian chuyển tiếp tối thiểu một năm và không xử phạt giai đoạn đầu để hộ kinh doanh kịp chuẩn bị. Bên cạnh đó, nên nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế từ 1 tỉ đồng lên 2 - 3 tỉ đồng/năm nhằm phù hợp với thực tiễn.

Đồng thời cơ quan thuế nên cho phép hộ bán lẻ nhỏ như tạp hóa, quán ăn sử dụng hóa đơn đơn giản, không bắt buộc kết nối ngay. Ngoài ra, VCCI đề xuất bỏ yêu cầu lập sổ sách kế toán với hộ nhỏ, chỉ cần dùng hóa đơn điện tử theo chế độ kế toán tối giản như Nhật Bản, Singapore - phù hợp tinh thần cải cách hành chính.

Kiến nghị nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh - Ảnh 2.Miễn phí phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh

VietinBank triển khai gói giải pháp ‘Ngân hàng đồng hành - An tâm kinh doanh” nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh xuất hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền một cách thuận lợi.

Đề xuất đánh thuế nhà đất không sử dụng

BẢO NGỌC 28/07/2025 21:57 GMT+7

Đó là một trong những giải pháp vừa được Bộ Xây dựng đề xuất nhằm hạn chế đầu cơ, thổi giá bất động sản.

bất động sản - Ảnh 1.

Bộ Xây dựng đề xuất đánh thuế với nhà đất không sử dụng để ngăn đầu cơ - Ảnh: NAM TRẦN

Trong thông cáo công bố thông tin thị trường bất động sản quý 2-2025 vừa ban hành, Bộ Xây dựng đã đề xuất loạt giải pháp để phát triển ổn định thị trường, phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ vướng mắc các dự án bất động sản tồn đọng, chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.

Theo đó, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách thuế đối với nhà ở, bất động sản không sử dụng; thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh đầu cơ, thổi giá bất động sản.

Ngoài ra, bộ cũng đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, phân loại khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án để tổng hợp, báo cáo Ban chỉ đạo của Thủ tướng để giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng, trong đó có các dự án bất động sản.

Đề nghị Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ liên quan nghiên cứu, thực hiện chuyển đổi số để liên thông các thủ tục từ giao dịch bất động sản, công chứng, thuế và đăng ký giao dịch đất đai trên môi trường điện tử.

Bộ Xây dựng cũng cho biết trong thời gian tới, bộ sẽ nghiên cứu, rà soát các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng, đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản để đề xuất sửa đổi phù hợp với thực tiễn nhằm tạo điều kiện phát triển thị trường bất động sản, đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cắt giảm các thủ tục hành chính.

Đối với phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng sẽ kiểm tra, giám sát các địa phương đẩy nhanh công tác quy hoạch, tạo quỹ đất để phát triển các dự án nhà ở, nhất là dự án nhà ở xã hội tại các khu vực đô thị, khu công nghiệp; nghiên cứu xây dựng nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về thành lập Quỹ nhà ở quốc gia.

Tiếp tục hoàn thiện đề án thí điểm mô hình trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do nhà nước quản lý, báo cáo Chính phủ trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; đảm bảo cơ sở dữ liệu sạch, hiệu quả và kết nối với các dữ liệu về dân cư.

Giải quyết vướng mắc trong định giá đất

Đối với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng đề nghị rà soát các quy định Luật Đất đai để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng, trình cấp thẩm quyền sửa đổi đáp ứng yêu cầu thực tiễn, giải quyết vướng mắc trong định giá tính tiền sử dụng đất; chấn chỉnh hiện tượng thao túng, thổi giá, nhiễu loạn trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất.

Cạnh đó, chỉ đạo, phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, hoạt động xác định giá đất, ban hành bảng giá đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, đấu giá quyền sử dụng đất...

Đề xuất đánh thuế nhà đất không sử dụng, chênh lệch giá các lần giao dịch bất động sản - Ảnh 2.Đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân 20% trên lãi từng lần chuyển nhượng bất động sản

Bộ Tài chính đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân 20% trên phần thu nhập thực từ mỗi lần chuyển nhượng bất động sản, thay cho cách tính theo tỉ lệ cố định như hiện nay.

Giảm thất thu ngân sách từ 'những con đường không ngủ'

ÁNH HỒNG 26/07/2025 10:32 GMT+7

Kinh tế ban đêm tại TP.HCM đang ngày càng sôi động với hơn 5.680 doanh nghiệp và hộ kinh doanh hoạt động tập trung ở các phường trung tâm như Bến Thành, Sài Gòn, Tân Định...

Giảm thất thu ngân sách từ 'những con đường không ngủ' - Ảnh 1.

Phố Tây Bùi Viện là một điểm vui chơi náo nhiệt về đêm tại TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Tuy nhiên, công tác quản lý thuế đối với khu vực kinh tế này đang đối mặt nhiều khó khăn. Cơ quan Thuế TP.HCM cho biết sẽ kiến nghị siết hậu kiểm và phân cấp lại quản lý thuế để giảm thất thu ngân sách từ "những con đường không ngủ".

Doanh thu ban đêm chiếm hơn một nửa

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, những doanh nghiệp và hộ kinh doanh kinh tế ban đêm ở TP.HCM chủ yếu tập trung trên các tuyến phố trọng điểm như Nguyễn Huệ, Bùi Viện, Lý Tự Trọng, Đề Thám, Phạm Ngũ Lão, Lê Thánh Tôn, Thái Văn Lung... thuộc các phường trung tâm như Sài Gòn, Tân Định, Bến Thành, Cầu Ông Lãnh...

Khi màn đêm buông xuống cũng là lúc những hoạt động mua bán, vui chơi, giải trí, ẩm thực trên các tuyến phố này nhộn nhịp hơn bao giờ hết.

Tại phố Bùi Viện (phường Bến Thành), từ 16h nhạc bắt đầu sôi động cùng ánh đèn lung linh tại những quán ăn, quán bar hay pub dọc hai bên tuyến phố. Nhiều người trẻ chọn "xõa đêm" với lịch trình kéo dài từ ăn tối, nghe nhạc, massage đến ăn khuya lúc 2h - 3h sáng. Anh Hồ Thanh Long, chủ nhà hàng, cơ sở lưu trú trên đường Bùi Viện, cho biết lượng khách đông nhất vào cuối tuần, quán luôn kín bàn.

"Kinh tế đêm là mảnh đất tiềm năng, tôi đang tính mở rộng mặt bằng để phục vụ thêm khách", anh nói.

Trong khi đó, du khách đến TP cũng có xu hướng lưu trú tại các phường trung tâm như Bến Thành, Tân Định, Sài Gòn nhờ sự thuận tiện di chuyển và phong phú dịch vụ ban đêm.

Các khách sạn, nhà hàng tại phố đi bộ Nguyễn Huệ mở cửa đến nửa đêm, phục vụ món Âu, cocktail, bia nhập khẩu... Đại diện một khách sạn tại đây cho biết: "Khoảng 70 - 80% doanh thu ẩm thực đến từ khung giờ sau 17h".

Chị Nguyễn Mai, quản lý nhà hàng chuyên món Pháp trên đường Thái Văn Lung (phường Sài Gòn), cho biết từ sau dịp lễ 50 năm thống nhất đất nước, lượng khách ăn tối và trải nghiệm ẩm thực đêm tại một số nhà hàng cao cấp tăng 20 - 30%. Các đơn vị buộc phải tăng nhân sự phục vụ sau 18h để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thực khách.

"Không chỉ khách quốc tế, lượng lớn khách trong nước cũng tăng nhu cầu ăn uống, trải nghiệm ẩm thực đêm", quản lý nhà hàng này cho hay.

Theo ông Bùi Quang Trung - trưởng Thuế cơ sở 1, đơn vị đã rà soát và xác định có 5.680 người nộp thuế đang hoạt động kinh tế đêm tại bốn phường trung tâm, gồm 3.550 doanh nghiệp và 2.130 hộ kinh doanh, chiếm lần lượt 13% và 26% tổng số người nộp thuế tại địa bàn.

Khảo sát của Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) khi thực hiện soạn thảo đề án phát triển kinh tế ban đêm tại các phường trung tâm như Sài Gòn, Tân Định, Bến Thành, Cầu Ông Lãnh cũng ghi nhận 40% doanh nghiệp được hỏi có doanh thu ban đêm chiếm hơn 50% tổng doanh thu trong ngày, chủ yếu là nhà hàng - quầy bar, gym và cửa hàng tiện lợi 24h. Thời gian đông khách nhất kéo dài từ 20h - 22h hằng ngày.

Cùng với sự phát triển nhanh của kinh tế ban đêm, công tác quản lý thuế cũng được TP.HCM tăng cường nhằm hạn chế thất thu. Ông Bùi Quang Trung cho biết đã rà soát và xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với những đối tượng có hoạt động kinh tế ban đêm, đồng thời tiến hành kiểm tra chống thất thu thuế.

Trong đó đã lập kế hoạch kiểm tra chuyên đề chống thất thu với 280 doanh nghiệp, truy thu, xử phạt 125 doanh nghiệp với số tiền hơn 11 tỉ đồng, giảm lỗ 112 tỉ đồng, giảm khấu trừ thuế 2,8 tỉ đồng.

Sau khi cơ quan thuế tăng cường thanh tra, kiểm tra và quản lý thì số thu từ hộ kinh doanh ban đêm có chuyển biến tích cực, thu được 32 tỉ đồng, tăng 64% so với cùng kỳ. Tổng thu thuế từ doanh nghiệp trong sáu tháng đầu năm 2025 cũng tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Có 2.816 doanh nghiệp và 250 hộ kinh doanh hoạt động kinh tế ban đêm đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, còn 714 doanh nghiệp và 1.880 hộ kinh doanh cần tiếp tục vận động, đôn đốc đăng ký.

Giảm thất thu ngân sách từ 'những con đường không ngủ' - Ảnh 3.

Nguồn: Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS), Thuế cơ sở 1, thuộc Thuế TP.HCM - Số liệu: Ánh Hồng, THẢO THƯƠNG - Đồ họa: TẤN ĐẠT

Nhưng... thu không dễ

Tuy vậy, cơ quan thuế vẫn đối mặt nhiều thách thức trong việc kiểm soát nghĩa vụ kê khai thực tế. Về chính sách thuế, nhiều doanh nghiệp lập chi nhánh ở phường trung tâm nhưng kê khai thuế tại trụ sở chính đặt ở nơi khác, gây khó khăn trong quản lý địa bàn.

Một số chuỗi lớn như Lavender Hotel, Sushi Tei, Dynasty House... đều kê khai tập trung về công ty mẹ tại cơ sở thuế khác, dù có hàng trăm điểm kinh doanh nằm trên địa bàn do Thuế cơ sở 1 phụ trách. Điều này gây khó khăn cho Thuế cơ sở 1 trong việc quản lý kiểm đếm người nộp thuế, kiểm soát doanh thu và nghĩa vụ thuế tại cơ sở.

Bên cạnh đó, chi nhánh phụ thuộc, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh thành lập tại địa chỉ các phường do Thuế cơ sở 1 quản lý, có phát sinh bán vé các tour nghỉ dưỡng, du lịch, khách sạn, kinh doanh nhà hàng, bán sản phẩm cao cấp như Cigar Habanos nhưng hạch toán phụ thuộc, kê khai tại công ty chính ở tỉnh khác nên không kiểm soát được doanh thu, chi phí phát sinh.

Một số tổ chức, cá nhân lợi dụng việc hai pháp nhân hoặc một pháp nhân hoặc một nhóm làm ăn chung thành lập hai doanh nghiệp hoặc một doanh nghiệp và một hộ kinh doanh tại cùng địa chỉ để né tránh nghĩa vụ kê khai thuế, gây khó khăn trong việc xác định doanh thu thực tế. Khi Thuế cơ sở 1 kiểm tra thì doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp hồ sơ tạm ngừng, giải thể, sau đó thành lập pháp nhân mới.

Ngoài ra còn có tình trạng nhiều doanh nghiệp kinh doanh ngành nghề có điều kiện như massage, karaoke thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng trên giấy phép kinh doanh chỉ đăng ký ngành nghề là spa, chăm sóc da, làm đẹp, dịch vụ ăn uống đơn thuần... để trốn tránh nghĩa vụ kê khai, nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.

"Đặc thù người nộp thuế hoạt động kinh tế đêm đều có mối quan hệ liên kết với các tổ chức, cá nhân, nhóm làm ăn chung, đây là các đối tượng rất phức tạp, tiềm ẩn rủi ro trong quản lý thuế.

Một số còn dùng mạng xã hội tạo áp lực dư luận, gây khó cho công chức thực thi công vụ ngoài giờ hành chính, vốn đã rất hạn chế. Đồng thời tâm lý một bộ phận công chức thuế ngại va chạm, dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao", ông Trung nêu thực tế.

kinh tế đêm - Ảnh 3.

Tại phố đi bộ Bùi Viện (phường Bến Thành, TP.HCM), nơi được ví “thành phố không ngủ” có lượng khách tập trung về đêm để vui chơi, giải trí, trải nghiệm ẩm thực, đặc biệt là khách nước ngoài - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Sẽ hậu kiểm để vô hiệu hóa các chiêu lách thuế

Trước những khó khăn này, Thuế cơ sở 1 kiến nghị Bộ Tài chính sớm ban hành cơ chế hậu kiểm đối với hoạt động cấp phép kinh doanh, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách thông thoáng để lập nhiều pháp nhân, hộ kinh doanh trùng địa chỉ, ngành nghề, thương hiệu,... với mục đích trốn tránh nghĩa vụ thuế, mua bán hóa đơn, gây thất thu ngân sách.

Đồng thời kiến nghị điều chỉnh quy định về phân cấp quản lý thuế theo hướng cho phép các chi nhánh, địa điểm kinh doanh trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, dịch vụ cao cấp, kinh tế ban đêm thực hiện kê khai, nộp thuế tại nơi trực tiếp hoạt động sản xuất - kinh doanh, theo hình thức hạch toán độc lập.

Việc này nhằm siết chặt quản lý, chấm dứt tình trạng chi nhánh đặt tại các phường trung tâm nhưng kê khai thuế tại trụ sở chính ở địa bàn khác, vốn là lỗ hổng lớn dẫn đến thất thu ngân sách trong thời gian qua.

Khách quốc tế chi 50 USD cho các hoạt động ban đêm

Theo HIDS, khi khảo sát khách quốc tế, ẩm thực là lựa chọn phổ biến nhất vào buổi tối. Cụ thể hơn 86% chọn đến nhà hàng; hơn 62% đi pub, bar và hơn 44% chọn đến các quán cà phê. Trung bình mỗi khách quốc tế chi 50 USD (hơn 1,3 triệu đồng) cho các hoạt động ban đêm.

Còn ở khía cạnh định hướng phát triển, khảo sát này thực hiện với khoảng gần 83% doanh nghiệp, đa số duy trì kinh doanh ban đêm trong ba năm tới; trong đó hơn 61% có kế hoạch mở rộng.

Nhiều biện pháp để kiểm tra chéo doanh thu

Giảm thất thu ngân sách từ 'những con đường không ngủ' - Ảnh 2.

Chợ đêm Hồ Thị Kỷ, TP.HCM thu hút rất đông du khách - Ảnh: Q.ĐỊNH

Thuế cơ sở 1 TP.HCM cho biết đã thành lập ba tổ thuế chuyên trách nhằm tăng cường quản lý thuế với hoạt động kinh tế đêm, đảm bảo 100% người nộp thuế đã đăng ký kinh doanh đều được đưa vào quản lý thuế. Các hành vi ngừng, nghỉ kinh doanh trái phép hoặc trốn thuế được xử lý nghiêm.

Nơi này cũng thành lập các tổ công tác để rà soát người nộp thuế theo ngành nghề trên từng tuyến đường, hẻm và lập sơ đồ quản lý, triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Người nộp thuế đủ điều kiện phải đăng ký sử dụng theo quy định.

Trong đó, dữ liệu giao dịch tài khoản và thiết bị POS từ ngân hàng được đối chiếu với doanh thu kê khai. Hóa đơn điện tử cũng được kiểm soát chặt, so sánh đầu vào, đầu ra với quy mô thực tế. Các cơ sở spa, massage, karaoke... bị kiểm tra ngành nghề thực tế so với giấy phép, phối hợp chéo với dữ liệu từ Sở Y tế.

Đồng thời, chi phí hoạt động như thuê mặt bằng, điện nước, nhân công được đánh giá để xác minh tính trung thực. Cơ quan thuế cũng rà soát các trường hợp lập nhiều pháp nhân hoặc kết hợp hộ và doanh nghiệp tại cùng địa chỉ nhằm chia nhỏ doanh thu, né thuế.

Giảm thất thu ngân sách từ 'những con đường không ngủ' - Ảnh 5.Đẩy mạnh chống thất thu thuế với kinh tế đêm

Thông tin này được ông Bùi Quang Trung, trưởng Thuế cơ sở 1, cho biết tại hội nghị sơ kết công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025 và triển khai nhiệm vụ công tác thuế 6 tháng cuối năm được tổ chức ngày 18-7.

Đề xuất thu thuế 20%/lãi chứng khoán: Không khuyến khích đầu tư chứng khoán?

BÌNH KHÁNH 25/07/2025 05:35 GMT+7

Các chuyên gia cho rằng nên xem xét liệu mức thuế 20% có tạo động lực cho sự phát triển thị trường vốn hay sẽ gây phản ứng kém tích cực.

chứng khoán - Ảnh 1.

Nhiều chuyên gia và nhà đầu tư cho rằng chính sách thuế cần góp phần khuyến khích người dân đầu tư chứng khoán, thúc đẩy thị trường vốn phát triển - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Sau khi Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân - TNCN (thay thế), trong đó có thuế TNCN đối với hoạt động kinh doanh chứng khoán, nhiều ý kiến cho rằng mức thuế 20%/lợi nhuận là khá cao, không khuyến khích người dân tham gia thị trường chứng khoán, kênh dẫn vốn quan trọng cho doanh nghiệp.

Cần chính sách thuế khuyến khích thị trường chứng khoán

Trao đổi với Tuổi Trẻ, tổng giám đốc một công ty xếp hạng tín nhiệm cho biết mức thuế 20% "đánh" trên lợi nhuận đầu tư không phải là con số mới. Trước đây, Luật Thuế TNCN từng cho phép cá nhân lựa chọn giữa hai phương pháp: tạm nộp 0,1% trên giá trị chuyển nhượng, hoặc áp dụng thuế suất 20% trên phần thu nhập.

Trong đó, phương pháp 0,1% trên giá trị chuyển nhượng được áp dụng thống nhất vì sự thuận tiện, tránh thất thu. Theo vị này, về kỹ thuật, các công ty chứng khoán đã có khả năng ghi nhận giá vốn và lãi cho từng mã cổ phiếu, nên việc thu thuế trên lãi không còn là trở ngại. "Vấn đề nằm ở mức thuế 20% là quá cao, không khuyến khích người dân tham gia đầu tư chứng khoán", vị này nói.

Dẫn nội dung dự thảo "Nếu không xác định được giá mua và chi phí, thuế sẽ tính theo 0,1% trên giá bán mỗi lần chuyển nhượng...", ông Phan Phương Nam, phó trưởng khoa luật thương mại Đại học Luật TP.HCM, đề xuất duy trì cả hai phương án để nhà đầu tư lựa chọn, đồng thời xây dựng lộ trình chuyển dần sang đánh thuế trên lãi ròng nhằm tăng tính công bằng.

Cũng theo ông Nam, nếu chỉ áp dụng mức thuế 20%, cần cho phép nhà đầu tư được chuyển lỗ tương tự doanh nghiệp, bởi rất nhiều người đầu tư 4-5 năm nhưng mới chỉ 1 năm có lãi.

"Ngoài ra, phải xem xét áp dụng giảm trừ gia cảnh đối với nhà đầu tư chuyên nghiệp, những người không có nguồn thu nào khác ngoài chứng khoán, để đảm bảo chính sách thuế hợp lý và công bằng hơn", ông Nam nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hoàng Hải, phó chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), cho rằng việc bóc tách và phân bổ chi phí lãi vay cho hoạt động đầu tư chứng khoán không đơn giản.

"Nếu một người vay 5 tỉ đồng để đầu tư vào nhiều mã cổ phiếu nhưng chỉ bán một mã, việc phân bổ sẽ như thế nào để được cơ quan thuế chấp nhận? Hơn nữa, nhiều người dùng bất động sản hoặc tài sản khác để thế chấp vay vốn đầu tư chứng khoán, khiến việc theo dõi chi phí càng phức tạp", ông Hải nói.

Nên "nuôi dưỡng" nguồn thu

Lãnh đạo một công ty chứng khoán cho rằng với một thị trường chứng khoán còn non trẻ như Việt Nam, nên khuyến khích, nuôi dưỡng nguồn thu thay vì... tận thu. "Cơ quan thuế cần "nuôi dưỡng nguồn thu" để có nguồn thu lớn hơn trong tương lai vì thị trường này còn nhiều dư địa phát triển", vị này đề nghị.

Theo ông Nguyễn Thế Minh - giám đốc phân tích khối khách hàng cá nhân, Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam, việc đánh thuế dựa trên lợi nhuận là phù hợp với thông lệ quốc tế, phản ánh đúng bản chất của hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, ông Minh đề xuất áp dụng cơ chế thuế suất giảm dần theo thời gian nắm giữ. Cụ thể, nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu dưới 1 năm có thể chịu thuế suất cao hơn.

Trong khi đó, các khoản đầu tư dài hạn - ví dụ trên 10 năm - nên được miễn thuế. "Cách tiếp cận này không chỉ giúp Nhà nước đảm bảo nguồn thu từ các hoạt động đầu cơ ngắn hạn, mà còn tạo động lực rõ ràng để khuyến khích nhà đầu tư dài hạn gắn bó với thị trường, góp phần xây dựng một hệ sinh thái tài chính bền vững và ổn định hơn", ông Minh nói.

Nhiều nhà đầu tư cũng bày tỏ lo ngại với đề xuất thu thuế cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng ngay tại thời điểm nhận thay vì chờ tới lúc chuyển nhượng.

"Đề xuất đánh thuế ngay tại thời điểm chia cổ tức bằng cổ phiếu như dự thảo sẽ khiến phương án này trở nên kém hấp dẫn, làm mất đi công cụ hiệu quả để doanh nghiệp có nguồn lực tái đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh", ông Đậu Anh Tuấn - phó tổng thư ký VCCI - nêu quan điểm tại văn bản góp ý dự thảo.

Theo số liệu từ cơ quan thuế, trong giai đoạn 2016-2024, số thuế TNCN thực thu từ cổ tức bằng chứng khoán đạt khoảng 1.318 tỉ đồng, trong khi nếu thu ngay khi chia, con số ước tính có thể khoảng 17.420 tỉ đồng.

Theo đại diện VCCI, số liệu này cho thấy phần lớn cổ đông đã chọn nắm giữ cổ phiếu lâu dài.

"Như vậy, hơn 10.000 tỉ đồng "chưa thu" này thực chất nằm trong doanh nghiệp, phục vụ tái đầu tư sản xuất - kinh doanh, tạo ra việc làm, đóng góp gián tiếp vào tăng trưởng GDP và nguồn thuế ổn định, bền vững cho ngân sách trong dài hạn. Nếu buộc thu ngay, dòng vốn này sẽ có thể bị rút ra, làm giảm khả năng tái đầu tư và phát triển của doanh nghiệp", vị này cảnh báo.

Làm suy giảm động lực đầu tư dài hạn

Theo VCCI, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu không tạo ra thu nhập thực tế cho cổ đông tại thời điểm nhận cổ tức. Về bản chất, đây chỉ là điều chỉnh kỹ thuật trong cấu trúc vốn, làm tăng số cổ phiếu lưu hành nhưng không làm tăng tổng giá trị tài sản của cổ đông.

Như vậy, tại thời điểm trả cổ tức bằng cổ phiếu, cổ đông chưa nhận lợi ích gì từ việc này. Nếu thu thuế ngay thời điểm này sẽ tạo áp lực tài chính và rủi ro thanh khoản cho nhà đầu tư, bao gồm cả các nhà đầu tư lớn và nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Ngoài ra, việc thu thuế ngay tại thời điểm cổ đông nhận cổ phiếu thưởng làm suy giảm sức hấp dẫn của phương pháp đầu tư dài hạn bởi nhà đầu tư phải đóng thuế trước cả khi thực sự nhận được lợi nhuận.

Khuyến khích thị trường phát triển thay vì để dòng tiền "đóng băng"

Nhiều nhà đầu tư nhấn mạnh vai trò định hướng dòng tiền của chính sách thuế. Nếu thiếu sự khuyến khích, dòng vốn sẽ tiếp tục bị "nằm yên" trong két sắt hoặc ngân hàng hoặc chảy vào bất động sản...

Anh V.Dương (Nam Định cũ), một nhà đầu tư, cho biết sau nhiều năm thua lỗ vì biến động thị trường, khi có một ít lợi nhuận trong năm nay, nhiều nhà đầu tư, trong đó có anh, đang lo sẽ phải nộp thêm 20% thuế TNCN.

"Điều này khiến nhiều người nản lòng, làm suy giảm động lực đầu tư", anh Dương nói và cho rằng chính sách thuế phải vừa khuyến khích người dân đầu tư và tích lũy tài sản, vừa hỗ trợ dòng vốn cho doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Theo chị Nguyễn Ngọc Hà (Hà Nội), cách đánh thuế hiện tại chưa phản ánh đúng bản chất chu kỳ và rủi ro của thị trường chứng khoán.

"Một nhà đầu tư có thể lỗ hàng tỉ đồng năm trước, nhưng chỉ vừa có lãi vài trăm triệu năm nay đã bị đánh thuế ngay 20%. Với cơ chế như vậy, rất khó để nhà đầu tư cá nhân có thể hoàn vốn và theo đuổi dài hạn", chị Hà nói và cho rằng thị trường chứng khoán vốn biến động thất thường, nên cần một chính sách thuế linh hoạt, công bằng và sát với thực tiễn hơn.

Đồng quan điểm, chị Nguyễn Miên (Hà Nội) nhấn mạnh rằng thuế chỉ nên là công cụ hỗ trợ thị trường phát triển, không phải yếu tố làm gia tăng rủi ro tâm lý. Mặc dù việc đánh thuế trên phần lãi là hợp lý về nguyên tắc công bằng - tức chỉ thu khi có thu nhập - nhưng mức 20% được đề xuất là quá cao. "Mức thuế này không chỉ ảnh hưởng đến thanh khoản mà còn bào mòn niềm tin nhà đầu tư", chị Miên khẳng định.

Theo các nhà đầu tư, thuế suất nên được điều chỉnh phù hợp với thông lệ quốc tế, giới hạn trong khoảng 3-5% trên phần lợi nhuận ròng. Đồng thời, cần áp dụng cơ chế ưu đãi thuế theo thời gian nắm giữ, như mô hình tại Mỹ - nơi nhà đầu tư dài hạn được hưởng thuế suất thấp hơn hoặc thậm chí miễn giảm.

Đề xuất thu thuế 20%/lãi chứng khoán: Không khuyến khích đầu tư chứng khoán? - Ảnh 2.Đề xuất áp thuế 20% trên lãi bán chứng khoán, chuyển nhượng vốn

Đề xuất áp thuế 20% trên lãi bán chứng khoán, chuyển nhượng vốn được đề cập tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến trước khi trình Chính phủ và Quốc hội.

Đẩy mạnh chống thất thu thuế với kinh tế đêm

ÁNH HỒNG 19/07/2025 11:48 GMT+7

So với tổng số người nộp thuế đang quản lý, tỉ lệ người nộp thuế có hoạt động kinh tế ban đêm chiếm 13% đối với doanh nghiệp.

kinh tế đêm - Ảnh 1.

Đêm ở phố đi bộ Bùi Viện, TP.HCM thu hút đông đúc du khách trong và ngoài nước - Ảnh: TỰ TRUNG

Ông Trung cho hay Thuế cơ sở 1 đã thực hiện rà soát, kiểm đếm số người nộp thuế có tham gia hoạt động kinh tế ban đêm là 5.680 người nộp thuế, trong đó có 3.550 doanh nghiệp và 2.130 hộ kinh doanh.

Những doanh nghiệp và hộ kinh doanh kinh tế ban đêm chủ yếu tập trung trên các tuyến phố trọng điểm như Nguyễn Huệ, Bùi Viện, Lý Tự Trọng, Đề Thám, Phạm Ngũ Lão, Lê Thánh Tôn, Thái Văn Lung...

So với tổng số người nộp thuế đang quản lý, tỉ lệ người nộp thuế có hoạt động kinh tế ban đêm chiếm 13% đối với doanh nghiệp và 26% đối với hộ kinh doanh trên địa bàn.

Thời gian qua, Thuế cơ sở 1 đã rà soát và xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với những đối tượng có hoạt động kinh tế ban đêm, đồng thời tiến hành kiểm tra chống thất thu thuế. Trong đó đã lập kế hoạch kiểm tra chuyên đề chống thất thu với 280 doanh nghiệp, truy thu, xử phạt 125 doanh nghiệp với số tiền hơn 11 tỉ đồng, giảm lỗ 112 tỉ đồng, giảm khấu trừ thuế 2,8 tỉ đồng.

Sau khi cơ quan thuế tăng cường thanh tra, kiểm tra và quản lý thì số thu từ hộ kinh doanh ban đêm có chuyển biến tích cực, thu được 32 tỉ đồng, tăng 64% so với cùng kỳ. Tổng thu thuế từ doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm 2025 cũng tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2024

Có 2.816 doanh nghiệp và 250 hộ kinh doanh hoạt động kinh tế ban đêm đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, còn 714 doanh nghiệp và 1.880 hộ kinh doanh cần tiếp tục vận động, đôn đốc đăng ký.

TP.HCM đang từng bước định hình không gian kinh tế ban đêm với các hoạt động sôi động sau 18h như ẩm thực, giải trí, mua sắm, lưu trú, chợ đêm, tập trung tại các phường trung tâm như Sài Gòn, Tân Định, Bến Thành, Cầu Ông Lãnh... Tuy nhiên để quản lý hoạt động kinh tế đêm vẫn gặp không ít rào cản.

Do vậy Thuế cơ sở 1 kiến nghị Bộ Tài chính ban hành các giải pháp hậu kiểm đối với việc cấp phép hoạt động kinh doanh của tổ chức, cá nhân, tránh lợi dụng sự thông thoáng trong việc cấp phép, né tránh nghĩa vụ kê khai thuế, gây thất thu ngân sách.

Cơ quan thuế kiến nghị phân cấp quản lý, yêu cầu các nhà hàng, khách sạn, dịch vụ cao cấp... kê khai và nộp thuế tại nơi chi nhánh, địa điểm kinh doanh đang hoạt động theo hình thức hạch toán độc lập. Việc này nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp mở chi nhánh phụ thuộc tại nhiều phường trung tâm nhưng kê khai thuế ở trụ sở chính, gây khó quản lý và thất thu ngân sách.

Đẩy mạnh chống thất thu thuế với kinh tế đêm - Ảnh 2.Chuyện nộp thuế của hộ kinh doanh: Lời người trong cuộc

Ngoài việc đề nghị miễn giảm phần mềm hóa đơn để áp dụng thuế theo doanh thu, hộ kinh doanh và chuyên gia kiến nghị giảm bớt thủ tục kê khai thuế và sổ sách đơn giản cho hộ kinh doanh.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt: Thuốc lá thêm 2.000 đồng/bao, xì gà 20.000 đồng/điếu, bia lên 65%

NGỌC AN 11/07/2025 14:30 GMT+7

Nhiều mặt hàng như nước giải khát có đường, thuốc lá, rượu bia sẽ bị tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo luật mới được thông qua.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt: Thuốc lá thêm 2.000 đồng/bao, xì gà 20.000 đồng/điếu, bia lên 65% - Ảnh 1.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận - Ảnh: N.K.

Thông tin tại buổi họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9 ngày 11-7, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận đã thông tin cụ thể về các mặt hàng thuộc diện chịu thuế của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt

Máy bay, trực thăng, tàu lượn sẽ không phải chịu thuế

Điểm đáng chú ý là luật được thông qua sẽ bổ sung thêm các mặt hàng thuộc diện chịu thuế gồm nước giải khát tiêu chuẩn quốc gia có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế; điều hòa nhiệt độ công suất trên 24.000 - 90.000 BTU; bổ sung thêm mô tả một số mặt hàng chịu thuế như thuốc lá, rượu, bia, ô tô, tàu bay… để đồng bộ với luật chuyên ngành.

Một số hàng hóa không thuộc diện chịu thuế như tổ chức, cá nhân sản xuất, gia công, thuê gia công trực tiếp xuất khẩu ra nước ngoài hoặc bán, ủy thác cho tổ chức cá nhân kinh doanh khác để xuất khẩu ra nước ngoài. 

Đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt gồm máy bay, trực thăng, tàu lượn, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, khách du lịch và máy bay, trực thăng, tàu lượn sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh; cứu thương, cứu hộ, cứu nạn, chữa cháy, huấn luyện đào tạo phi công, quay phim, chụp ảnh, đo đạc bản đồ, sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra là xe ô tô chở người, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ không đăng ký lưu hành và chỉ chạy trong phạm vi khu vui chơi, giải trí, thể thao, di tích lịch sử, bệnh viện, trường học và xe ô tô chuyên dùng khác. 

Hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan, hàng hóa từ nội địa bán vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan…

Cùng với căn cứ tính thuế theo tỉ lệ %, luật bổ sung thêm quy định như phương pháp tính thuế tuyệt đối, cách xác định số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp. 

Các quy định liên quan tới giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán ra của nhà sản xuất và nhà nhập khẩu, áp dụng với một số dịch vụ chịu thuế như kinh doanh golf, casino, hàng hóa dịch vụ để khuyến mại.

Thuốc lá, rượu bia, nước giải khát chịu thuế ra sao?

Với các mặt hàng cụ thể, mức thuế được áp dụng như sau: Mặt hàng thuốc lá sẽ giữ nguyên mức thuế suất thuế tỉ lệ hiện hành là 75%, bổ sung mức thuế tuyệt đối, tăng theo lộ trình là 2.000 đồng/bao/năm từ năm 2027, và năm 2031 là 10.000 đồng/bao.

Với xì gà, giữ nguyên thuế suất hiện hành là 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối, tăng theo lộ trình là 20.000 đồng/điếu/năm từ năm 2027, lên mức 100.000 đồng/điếu đến năm 2031. Với thuốc lá sợi, thuốc lào và các dạng khác, tăng theo lộ trình là 20.000 đồng/100g hoặc 100ml/năm từ năm 2027, đến năm 2031 lên 100.000 đồng/100g hoặc 100ml.

Với mặt hàng rượu, bia: Tăng thuế suất thuế tỉ lệ phần trăm theo lộ trình 5%/năm trong 5 năm từ 2027-2031. Cụ thể: Với mặt hàng rượu từ 20 độ trở lên, áp dụng thuế suất hiện hành 65% vào năm 2026, và tăng theo lộ trình 5%/năm lên 70% vào năm 2027, năm 2031 lên 90%.

Với rượu dưới 20 độ, áp dụng thuế suất hiện hành 35% vào năm 2026, và tăng theo lộ trình 5%/năm lên 40% vào năm 2027, năm 2031 tăng lên 60%. Mặt hàng bia sẽ áp dụng thuế suất hiện hành lên 65% vào năm 2026, và tăng lên 70% vào năm 2027, lên 90% vào năm 2031.

Xe ô tô pick-up chở hàng cabin kép, xe ô tô tải VAN có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố định giữa khoang chở người và chở hàng, sẽ tăng 3%/năm trong 3 năm từ 2027-2029.

Nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, sẽ áp dụng mức thuế suất 8% từ năm 2027, và 10% từ năm 2028.

Một số trường hợp không áp dụng hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt như doanh nghiệp chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, chấm dứt hoạt động; hoàn thuế với thuế tiêu thụ đặc biệt chưa được khấu trừ hết của xăng nguyên liệu dùng để sản xuất, pha chế xăng sinh học.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt: Thuốc lá thêm 2.000 đồng/bao, xì gà 20.000 đồng/điếu, bia lên 65% - Ảnh 3.Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, xăng, điều hòa công suất từ 24.000 BTU

Sáng 14-6, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, trong đó điều hòa có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Thứ trưởng Bộ Công Thương đưa khuyến cáo với người bán hàng online

HỒNG QUANG 03/07/2025 20:24 GMT+7

Người bán hàng online cần chủ động cập nhật thông tin định danh và mã số thuế cá nhân; theo dõi thông tin hướng dẫn từ nền tảng, cơ quan thuế để tuân thủ nghĩa vụ mới...

bán hàng online - Ảnh 1.

Livestream bán hàng đang bùng nổ tại thị trường Việt Nam - Ảnh tư liệu

Chiều 3-7, tại họp báo Chính phủ thường kỳ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã thông tin nội dung liên quan nội dung nghị định 117/2025 quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ, cá nhân.

Chuẩn hóa dữ liệu để sàn nộp thuế thay người bán

Theo đó, nghị định này có quy định chuyển trách nhiệm kê khai và nộp thuế từ hàng triệu cá nhân kinh doanh sang các tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử và các tổ chức cung cấp nền tảng số có chức năng hỗ trợ thanh toán.

Theo ông Tân, việc triển khai nghị định 117/2025 đang được thực hiện đồng bộ trên cả hai phương diện: phía cơ quan nhà nước và phía các sàn thương mại điện tử.

Nghị định có hiệu lực từ 1-7, đánh dấu một bước tiến trong công tác quản lý thuế trên nền tảng thương mại điện tử.

Theo đó, trách nhiệm kê khai, khấu trừ và nộp thuế sẽ do các tổ chức quản lý sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán thực hiện thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.

Với trách nhiệm quản lý nhà nước, ông Tân khẳng định Bộ Công Thương đã chủ động phối hợp với Bộ Tài chính (cơ quan thuế) trong việc chuẩn hóa, chia sẻ dữ liệu sàn và ứng dụng thương mại điện tử (bao gồm mã số thuế, định danh cá nhân, tình trạng hoạt động).

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương đã đề xuất xây dựng dự án Luật Thương mại điện tử (dự kiến trình Quốc hội tháng 10-2025) để hoàn thiện khung pháp lý, bổ sung quy định về định danh điện tử và trách nhiệm sàn đối với các mô hình thương mại điện tử mới như livestream bán hàng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân kinh doanh tuân thủ pháp luật về thuế. 

Việc thu thuế, nộp thuế được quy định cụ thể tại nghị định 117/2025, ông Tân cho hay các doanh nghiệp đã phối hợp từ sớm với cơ quan thuế trong giai đoạn xây dựng nghị định để tránh tình trạng "thuế chồng thuế". Đồng thời, đề xuất hoàn thiện chính sách như hoàn thuế cho đơn bị hủy, cân bằng chính sách giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Cùng với đó, sẵn sàng chuẩn bị đầu tư hạ tầng kỹ thuật: nâng cấp hệ thống dữ liệu, phần mềm quản lý và công cụ thu - báo cáo thuế, đảm bảo tính chính xác và minh bạch khi khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho người bán hàng từ ngày 1-7.

Thứ ba, tăng cường truyền thông và đào tạo; triển khai các hoạt động hướng dẫn, hội thảo, nội dung số nhằm giúp người bán hàng hiểu rõ chính sách thuế, cập nhật thông tin định danh từ sớm và thực hiện đúng nghĩa vụ kê khai và nộp thuế.

Cần cập nhật thông tin định danh, mã số thuế

Trong thời gian tới để triển khai nghị định 117/2025, Bộ Công Thương sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, đặc biệt là các cơ quan thuế sẽ tiếp tục tổ chức tập huấn với các sàn, người bán trên các sàn hiểu rõ hơn và thực hiện tốt các nghĩa vụ, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp.

Đối với các nền tảng thương mại điện tử: Tiếp tục hoàn thiện hệ thống công nghệ phục vụ khấu trừ và nộp thuế thay; tự động hóa quy trình trích thuế; chuẩn hóa dữ liệu định danh người bán; rà soát dữ liệu người bán chưa đăng ký kinh doanh, chưa kê khai thuế; tiếp tục hỗ trợ người bán hàng.

Đối với cộng đồng nhà bán hàng, ông Tân đề nghị người bán hàng online chủ động cập nhật thông tin định danh và mã số thuế cá nhân; theo dõi thông tin hướng dẫn từ nền tảng, cơ quan thuế để tuân thủ nghĩa vụ mới; điều chỉnh hoạt động kinh doanh phù hợp với chính sách thuế (ví dụ: xuất hóa đơn, theo dõi khấu trừ...).

"Chúng tôi cho rằng hiện nay việc triển khai nghị định 117/2025 đang diễn ra nghiêm túc và đồng bộ", Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nói, cho biết thêm cơ quan này sẽ chủ động chuẩn hóa dữ liệu, xây dựng cơ chế phối hợp, hướng dẫn và hỗ trợ người bán nhằm đảm bảo thực hiện hiệu quả nghĩa vụ khấu trừ và nộp thuế thay.

thương mại đt - Ảnh 3.Sẽ hậu kiểm cả thực phẩm sức khỏe bán trên sàn thương mại điện tử

Trước thực trạng ngày càng nhiều thực phẩm được tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử, Bộ Y tế đã đề xuất sửa đổi toàn diện quy định về hậu kiểm trong dự thảo sửa đổi nghị định 15, với trọng tâm bổ sung các biện pháp quản lý sản phẩm trên nền tảng này.

Bộ Tài chính muốn thu thuế ngay cổ tức, cổ phiếu thưởng: Có phải đánh thuế 2 lần?

BÌNH KHÁNH 03/07/2025 08:43 GMT+7

Đề xuất mới từ Bộ Tài chính về việc thu thuế ngay khi cổ đông nhận cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu đã nhanh chóng dấy lên những tranh luận trong cộng đồng đầu tư, thậm chí có phân tích cho rằng 'đánh thuế 2 lần'.

cổ tức - Ảnh 1.

Dù có thể thua lỗ khi thị trường không thuận lợi, nhà đầu tư vẫn phải nộp thuế khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu - Ảnh: AI

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 126 hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, trong đó đề xuất thuế thu nhập cá nhân sẽ được khấu trừ, kê khai và nộp ngay khi cá nhân nhận cổ tức, thưởng bằng chứng khoán.

Việc chưa thu được thuế ngay, không đồng nghĩa việc thất thu. Chính sách thuế cần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, DN và nhà đầu tư, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.

Ông Bùi Nguyên Khoa

Trăn trở từ nhà đầu tư dài hạn

Hiện nay, nhà đầu tư chỉ phải nộp thuế khi bán ra số cổ phiếu nhận cổ tức, với thuế suất 5% cùng 0,1% trên giá trị chuyển nhượng, do công ty chứng khoán thu hộ. Điều này đồng nghĩa thuế phải nộp là tại thời điểm nhà đầu tư đã hiện thực hóa lợi nhuận.

Nhưng nếu đề xuất mới được thông qua, câu chuyện sẽ rất khác. Chị Nguyễn Ngọc, một nhà đầu tư tại Hà Nội, cho biết chị không phải là người đầu cơ lướt sóng mà ưu tiên lựa chọn những doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững, chia cổ tức đều đặn hằng năm.

"Đầu tư dài hạn vào cổ phiếu có cổ tức ổn định không chỉ mang lại lợi ích cho nhà đầu tư mà còn giúp xây dựng một thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh, bền vững", chị Ngọc chia sẻ. Tuy nhiên, với đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, chị cho biết sẽ phải cân nhắc lại chiến lược đầu tư trong thời gian tới.

Thực tế, khi DN chia cổ tức bằng cổ phiếu, giá cổ phiếu sẽ điều chỉnh giảm tương ứng. Chị Ngọc lấy ví dụ về mã cổ phiếu A vừa chi cổ tức 1:1, tức mỗi cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu nhận về 1 cổ phiếu thưởng.

Do đang nắm giữ 200.000 cổ phiếu với thị giá 24.000 đồng, chị Ngọc được nhận thêm 200.000 cổ phiếu, song giá lại điều chỉnh về 12.000 đồng. Tức là tổng giá trị tài sản của chị Ngọc không thay đổi, nhưng với đề xuất mới, nhà đầu tư sẽ phải đóng thuế ngay lập tức trên số lượng 200.000 cổ phiếu mới nhận.

"Tài sản không tăng thêm nhưng thuế đã phải đóng ngay. Giống như lương chưa về mà đã phải bỏ tiền túi ra nộp thuế," nhà đầu tư Nguyễn Ngọc lo.

Anh Văn Cường, một nhà đầu tư khác, cũng phản ánh cổ tức bằng cổ phiếu đâu mang lại dòng tiền mặt tức thời. "Nếu phải nộp thuế ngay, nhà đầu tư lấy tiền đâu để chi trả? Đối với các cổ đông lớn sở hữu hàng triệu cổ phiếu, số thuế không hề nhỏ. Vậy phải chăng sẽ không ít người phải bán bớt cổ phiếu, thậm chí bán hết trước ngày chốt quyền?", anh Cường nói.

Một thực tế khác, theo anh Văn Cường, cổ phiếu được chia trả thường chưa thể giao dịch ngay lập tức. Thời gian chờ có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tháng. Trong quãng thời gian đó, nếu thị giá giảm, nhà đầu tư liệu có chịu thiệt vì đã nộp thuế trên mức giá cao hơn giá bán thực tế hay không?

Ghi nhận của Tuổi Trẻ trên nhiều diễn đàn về chứng khoán, đề xuất thu thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán "nóng ran". Không ít ý kiến lo ngại, thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong quá trình nâng hạng, hướng tới phát triển bền vững, khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ dài hạn để cùng doanh nghiệp tăng trưởng. Nhưng việc thu thuế ngay lập tức có thể kích hoạt làn sóng bán tháo trước ngày chốt quyền, bởi tâm lý sợ bị kẹt dòng tiền.

Thậm chí, nhiều nhà đầu tư cho rằng nếu phải đóng thuế ngay khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, sức hấp dẫn của hình thức chia cổ tức này sẽ giảm đi đáng kể.

Thuế cần thúc đẩy thị trường chứng khoán

Theo ông Bùi Nguyên Khoa - trưởng nhóm vĩ mô thị trường Chứng khoán BIDV, cho biết bản chất của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc chia thưởng cổ phiếu là doanh nghiệp không tạo ra dòng tiền mới hay làm thay đổi quy mô vốn thực tế.

Theo đó, các chỉ số tài chính như tổng tài sản, vốn chủ sở hữu không thay đổi, chỉ có số lượng cổ phiếu lưu hành tăng lên, dẫn tới giá cổ phiếu bị điều chỉnh giảm tương ứng. Giá trị thực tế trong tài khoản nhà đầu tư vì thế hầu như không biến động. Nếu phải nộp thuế ngay tại thời điểm nhận cổ tức, nhà đầu tư thực chất gặp bất lợi, chưa kể rủi ro biến động giá trong thời gian cổ phiếu về đến tài khoản.

Ông Tạ Quốc Đương, trưởng phòng kinh doanh Hub Đồng Hành thuộc CTCP đầu tư FIDT, cho biết đề xuất mới không ảnh hưởng quá nhiều đến nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn (hay còn gọi là lướt sóng). Tuy nhiên, sẽ có tác động đến các nhà đầu tư dài hạn, hay cổ đông lớn nắm giữ lượng giá trị lớn. Vì trước đây họ nắm giữ sẽ không mất 5% thuế giá trị cổ tức, nay về sẽ cảm giác "thiệt ngay".

Thời gian qua cũng có luồng ý kiến cho rằng công ty chia cổ tức từ lợi nhuận sau thuế, tức là công ty đã đóng thuế thu nhập doanh nghiệp rồi. Cổ đông chính là chủ sở hữu công ty, việc phải đóng thêm thuế khi nhận về cổ tức có thể như đánh thuế 2 lần.

Trước quan ngại "thuế chồng thuế", ông Đương nêu quan điểm thuế thu nhập doanh nghiệp tính trên đối tượng chịu thuế là lợi nhuận (trước chia cổ tức) của doanh nghiệp, còn thuế thu nhập cá nhân là lợi nhuận từ đầu tư vốn (cổ tức), 2 chủ thể chịu thuế khác nhau. Ngoài ra, luật thuế cổ tức ở Việt Nam hiện cũng khá giống các nước trên thế giới, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tuy nhiên, nếu tính đánh thuế ngay lập tức trên một khoản thu nhập chưa chắc chắn, một khoản lợi nhuận chưa được hiện thực hóa cần được xem xét thận trọng, đánh giá kỹ tác động. Bởi quy định này có thể gây khó khăn cho cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư, đặc biệt về vấn đề dòng tiền để nộp thuế cho một khoản "thu nhập" mà bản chất chưa phải là tiền mặt.

Doanh nghiệp cũng lo

Hiện việc khai và nộp thuế thay khi các nhà đầu tư cá nhân chuyển nhượng cổ phiếu là do công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại nơi cá nhân mở tài khoản lưu ký chứng khoán. Nhưng theo dự thảo quy định mới, tổ chức trả thu nhập có trách nhiệm khấu trừ thuế, khai thuế thay và nộp thuế.

Nếu đúng tinh thần trên, tức là mỗi lần trả cổ tức bằng cổ phiếu, doanh nghiệp sẽ phải có sẵn cả một phần tiền mặt để nộp thuế thay cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, theo một lãnh đạo doanh nghiệp , không phải chỗ nào cũng có sẵn tiền mặt tương ứng để chi trả thuế hộ cho cổ đông.

Nhiều doanh nghiệp lo nếu chia cổ tức bằng cổ phiếu mà không có dòng tiền mặt để khấu trừ thuế tại nguồn, có thể phải bán bớt cổ phiếu của cổ đông để nộp thuế. Hoặc công ty trả 100% cổ tức bằng cổ phiếu, sẽ chỉ thực trả 95% cổ phiếu cho cổ đông và quy đổi 5% còn lại thành tiền để nộp thuế.

Bộ Tài chính nói gì?

Theo Bộ Tài chính, từ năm 2016 đến năm 2024, tổng số thuế thu nhập cá nhân thu được từ cổ tức bằng cổ phiếu và chứng khoán thưởng chỉ đạt hơn 1.318 tỉ đồng. Trong khi đó, số lượng cổ phiếu được các doanh nghiệp trả cổ tức và thưởng cho cổ đông trong cùng giai đoạn lên tới 34,84 tỉ đơn vị.

Nếu tính giá trị của lượng cổ phiếu này theo mệnh giá (10.000 đồng/cổ phiếu), số thuế thu nhập cá nhân thu được phải là hơn 17.420 tỉ đồng. Bộ còn dẫn kinh nghiệm từ Thái Lan, Ấn Độ đều quy định thời điểm tính thuế là thời điểm chi trả cổ tức và tổ chức phát hành cổ phiếu trả có nghĩa vụ khấu trừ thuế.

Đánh giá tác động về đề xuất mới, chính Bộ Tài chính cũng thừa nhận: Việc thu thuế ngay sẽ điều chỉnh dòng tiền của nhà đầu tư, bởi họ sẽ phải nộp thuế ngay khi tổ chức trả cổ tức, thưởng bằng chứng khoán, thay vì đợi chuyển nhượng, rút vốn...

Tuy nhiên, nội dung sửa đổi này lại góp phần tăng thu ngân sách nhà nước hằng năm từ thuế thu nhập cá nhân, bảo đảm thu đúng, thu đủ và kịp thời.

Bộ Tài chính muốn thu thuế ngay cổ tức, cổ phiếu thưởng: Có phải đánh thuế 2 lần? - Ảnh 5.Đề xuất nộp thuế ngay khi nhận cổ tức bằng chứng khoán, không đợi lúc chuyển nhượng

Theo Bộ Tài chính, nhiều cổ đông chưa chuyển nhượng ngay sau khi nhận cổ tức bằng chứng khoán hoặc không có nhu cầu chuyển nhượng, trong khi tài sản của họ không ngừng tăng lên...

Gỡ thuế khoán, 'thúc' hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

TIẾN LONG 20/06/2025 09:04 GMT+7

Ngày 19-6, Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giữa nhiều vấn đề thời sự nổi lên của ngành, liên hệ trực tiếp đến đời sống người dân.

thuế khoán - Ảnh 1.

Tiểu thương buôn bán tại chợ Tân Định, quận 1, TP.HCM - Ảnh: Q.ĐỊNH

Đại biểu Quốc hội đã hỏi thẳng, chất vấn kỹ và bộ trưởng cũng thẳng thắn nêu gốc rễ vấn đề cũng như giải pháp khắc phục.

Gỡ bỏ tâm lý e ngại khi bỏ thuế khoán

Bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh được đại biểu chất vấn ngay ở những lượt đầu. Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nêu việc bỏ thuế khoán hộ kinh doanh từ 1-1-2026 gây tâm lý e ngại. Nhiều đại biểu đề nghị lùi thời hạn, cho thấy hộ kinh doanh không ngại nộp thuế mà lo thủ tục tính thuế phức tạp. Chính phủ có kế hoạch gì để việc thu thuế mới thuận lợi, chuyên nghiệp và tạo hứng khởi cho hộ kinh doanh?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, tạo minh bạch hoạt động kinh doanh, bình đẳng thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp (DN), thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình DN và mở rộng kinh tế chính thức.

Tuy nhiên do chính sách tác động hàng triệu hộ kinh doanh nên bộ đang chuẩn bị về pháp lý và công nghệ để hỗ trợ thực hiện, giảm gánh nặng thủ tục và chi phí cho các hộ kinh doanh. 

Trong đó rà soát, hoàn thiện chính sách thuế (sửa Luật Quản lý thuế, Luật Thu nhập cá nhân) theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện, giảm áp lực chuyển đổi mô hình DN cho hộ kinh doanh. Đồng thời tăng cường chuyển đổi số (hóa đơn điện tử từ máy tính tiền) để thu đúng, thu đủ, giảm thời gian và chi phí cho hộ kinh doanh.

Song song đó sẽ cung cấp miễn phí hệ thống khai thuế điện tử, phần mềm hóa đơn và kế toán hỗ trợ DN, nhất là hộ kinh doanh khó khăn, đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ công và quản lý thuế. Đồng thời tăng cường truyền thông, đào tạo và tư vấn về hóa đơn điện tử và kê khai thuế cho các hộ kinh doanh, phối hợp chặt chẽ với cơ quan truyền thông.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu việc rất nhiều hộ, cá nhân, cá thể, hộ tư thương còn rất lúng túng về hóa đơn điện tử, sợ bị phạt; số khác lách luật, buộc khách thanh toán bằng tiền mặt.

Đáp lại, ông Thắng cho hay nhận thấy việc triển khai gặp nhiều vướng mắc nên Bộ Tài chính và Cục Thuế đã nỗ lực hướng dẫn, giải thích, hỗ trợ tối đa cho hộ kinh doanh và đến nay chưa phạt ai. Sau này khi đã triển khai, nếu hộ nào cố tình lúc đó phải có chế tài. Theo ông Thắng, chỉ có một vài trường hợp cố tình lách luật, vi phạm pháp luật thuế, bộ sẽ tăng cường phối hợp tuyên truyền để chấm dứt tình trạng này.

Liên quan đến thuế, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) chất vấn giải pháp tăng cường quản lý thuế hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử hiện gặp nhiều khó khăn, gian lận gây ảnh hưởng ngân sách nhà nước và cạnh tranh không lành mạnh.

Ông Thắng nêu hiện Bộ Tài chính đã quyết liệt triển khai ban hành quy định về hóa đơn, trách nhiệm nộp thuế. Nhờ vậy đã chuẩn hóa 95% cơ sở dữ liệu dân cư, kết nối, chia sẻ dữ liệu với ngân hàng và sàn thương mại điện tử; ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và đã thu được 23.000 tỉ đồng thuế từ 158 nhà cung cấp nước ngoài và 1.200 tỉ đồng từ 106.000 hộ cá nhân. Thu thuế thương mại điện tử trong 5 tháng tăng trưởng 55%, đạt trên 75.000 tỉ đồng.

Tới đây Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện quy định về kinh doanh thương mại điện tử, định danh tổ chức/cá nhân, hướng dẫn kê khai thuế điện tử, nâng cấp cổng điện tử, tiếp cận hồ sơ từ nước ngoài. Cơ sở dữ liệu sẽ được hoàn thiện bằng AI để cảnh báo gian lận và rà soát tổ chức/cá nhân có thu nhập từ thương mại điện tử, nền tảng số.

thuế khoán - Ảnh 2.

Hộ kinh doanh tại chợ Bến Thành, quận 1, TP.HCM - Ảnh: THANH HIỆP

Mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp năm 2030

Đại biểu Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) đặt vấn đề thế giới và Việt Nam vẫn gặp nhiều khó khăn kinh tế, nhiều DN rút lui, hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn, gây áp lực cho mục tiêu 2 triệu DN vào năm 2030 (nghị quyết 68). Bộ trưởng có giải pháp gì để phát triển DN về số lượng và chất lượng trong thời gian tới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhìn nhận mục tiêu 2 triệu DN vào năm 2030 rất quan trọng, thể hiện khát vọng phát triển kinh tế mạnh mẽ nhưng cũng là thách thức lớn với sức cầu suy giảm và khó khăn trong, ngoài nước. 

Ông Thắng cho hay Bộ Tài chính tập trung tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, hiệu quả, tháo gỡ rào cản gia nhập và hoạt động. Bên cạnh đó rà soát, tháo gỡ vướng mắc về đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch.

Bộ cũng có giải pháp thúc đẩy chuyển đổi 5 triệu hộ kinh doanh (lực lượng tiềm năng lớn nhất để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu DN) sang DN. Muốn vậy, Bộ Tài chính đang hoàn thiện khung pháp lý, bãi bỏ thuế khoán (2026), hỗ trợ miễn thuế thu nhập DN ba năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp nền tảng số và phần mềm kế toán miễn phí, nâng cao năng lực quản trị.

Ngoài ra, nâng cao năng lực cạnh tranh, ưu tiên hỗ trợ DN về đất đai, vốn, thị trường, công nghệ và chuyển đổi số, giúp DN tăng khả năng chống chịu, giảm rút lui khỏi thị trường.

Ở góc nhìn khác, đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) nêu chính báo cáo của Bộ Tài chính nhận định kinh tế tư nhân đông nhưng chưa mạnh do thể chế pháp luật bất cập, chồng chéo. Theo ông Mai, Quốc hội đã ban hành nghị quyết 197, 198 và sửa đổi luật liên quan, vấn đề còn lại là triển khai thực hiện.

Ông Thắng cho hay nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và nghị quyết 198 của Quốc hội là những bước ngoặt trong tư duy phát triển, không chỉ khẳng định vị thế và vai trò của kinh tế tư nhân mà còn đưa ra các chủ trương, chính sách, giải pháp tổng thể, toàn diện, đột phá để phát triển kinh tế tư nhân và thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối. 

Về việc thực thi chủ trương, ông Thắng cho hay đối với những vấn đề đã chín, đã rõ, quan trọng, có tác động lớn đã được thể chế hóa ngay trong nghị quyết này. Chính phủ cũng ban hành nghị quyết 139 để triển khai nghị quyết 198.

Mặt khác, Chính phủ chỉ đạo khẩn trương rà soát, thể chế hóa các vấn đề thuộc phạm vi điều chỉnh của luật tại kỳ họp thứ 9 vào các dự thảo luật, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ. Nhiều dự án luật được thảo luận, như 12 dự án của Bộ Tài chính phục vụ nghị quyết 57 (Bộ Chính trị), nghị quyết 193 và 68 (Quốc hội).

Cuối cùng, Chính phủ giao các cơ quan nghiên cứu, xây dựng/sửa đổi văn bản pháp luật liên quan đến các nhiệm vụ, giải pháp chưa cấp bách của nghị quyết 68. Các nhiệm vụ khẩn trương đã được giao bộ, ngành triển khai theo kế hoạch hành động của Chính phủ (nghị quyết 68, 197, 198), tuân thủ sáu nguyên tắc: rõ người, rõ việc, thời gian, trách nhiệm, sản phẩm, thẩm quyền. Bộ Tài chính sẽ trình Quốc hội sửa đổi toàn diện các luật liên quan đến DN (kể cả DN tư nhân) tại kỳ họp thứ 10.

thuế khoán - Ảnh 3.

Hàng loạt sạp hàng tại chợ Tân Bình (quận Tân Bình, TP.HCM) đồng loạt đóng cửa do lo ngại bị xử phạt khi bán hàng mà không có hóa đơn hợp lệ - Ảnh: NHẬT XUÂN

Thuế không phải là lý do khiến hộ kinh doanh đóng cửa

Bấm nút tranh luận, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) nói thuế đối với hộ kinh doanh có thể dẫn tới việc đóng cửa tạm thời hoặc vĩnh viễn, thực tế gần đây đã xảy ra ở nhiều địa phương trên cả nước. Việc này tác động trực tiếp tới DN, tiêu dùng xã hội và cả nền kinh tế vì đây chính là những rủi ro không mong muốn của chính sách.

Phản biện lại, ông Thắng nói thông tin về hộ kinh doanh đóng cửa đã được VTV phản ánh và Tổng Bí thư Tô Lâm đã có ý kiến khi làm việc với Hà Nội. Theo ông Thắng, việc triển khai chính sách thuế vừa qua trùng với đợt cao điểm chống hàng giả, hàng nhái khiến nhiều cửa hàng đóng cửa vì sợ kiểm tra, phạt, thu hồi hàng hóa kém chất lượng, không phải vì chính sách thuế.

"Chính sách thuế chưa thay đổi gì, thậm chí sắp tới còn có ưu đãi hơn, ví dụ nâng mức miễn thuế từ 100 triệu lên 200 triệu đồng", ông Thắng nói.

thuế khoán - Ảnh 4.

Sản xuất phân bón tại Nhà máy đạm Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Huy động nguồn lực để đạt mức tăng trưởng 2 con số

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) đặt câu hỏi: Để đạt mục tiêu tăng trưởng 10% từ năm 2026, cần nguồn lực đầu tư lớn và hiệu quả đầu tư cao. Kịch bản tăng trưởng dự kiến vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2026 - 2030 tăng 20%/năm, trong khi năm 2024 chỉ đạt 7,5%. Giải pháp nào tăng cường huy động và nâng cao hiệu quả đầu tư cho tăng trưởng kinh tế bứt phá?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết để đáp ứng nhu cầu đầu tư 40% GDP (tăng 17 - 20%/năm) giai đoạn 2026 - 2030, Bộ Tài chính đang phối hợp xây dựng kịch bản tăng trưởng. Theo thông lệ quốc tế, với tốc độ tăng trưởng 10%, đầu tư cần đạt xấp xỉ 40% GDP. Vì vậy cần nâng cao hiệu quả đầu tư (ICOR từ 6 - 7 xuống 4 - 5) trong giai đoạn 2026 - 2030.

Về giải pháp cụ thể, ông Thắng cho biết đầu tiên phải ưu tiên tối đa ngân sách, phấn đấu đạt 60% ngân sách hằng năm cho đầu tư phát triển. Có giải pháp đột phá, đa dạng để kích hoạt thu hút tối đa nguồn vốn đầu tư (DN tư nhân, Nhà nước, FDI, ODA, nhân dân), ngân sách nhà nước chỉ đóng vai trò vốn mồi. Ưu tiên DN tham gia các dự án (trừ an ninh, quốc phòng).

Cùng với đó, phát triển mạnh mẽ các kênh huy động vốn từ thị trường vốn như cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ đầu tư, các quỹ tài chính và một trong những giải pháp này đó là chúng ta phải nâng cấp được thị trường chứng khoán trong năm 2025 này. Tích cực tháo gỡ các khó khăn để chúng ta đưa các dự án tồn đọng trên địa bàn cả nước vào vận hành, khởi thông khoảng trên 5 triệu tỉ đồng.

Cuối cùng huy động nguồn vốn tham gia từ các tổ chức tín dụng, đặc biệt là từ hệ thống các ngân hàng thương mại.

Về vấn đề hiệu quả đầu tư, ông Thắng nhấn mạnh nhóm giải pháp cải cách thể chế và quản lý đầu tư công để giảm thất thoát, tránh lãng phí trong quản lý vốn, đảm bảo các quy định của pháp luật không đồng bộ, không chồng chéo để chúng ta tiết kiệm nguồn lực.

Tiếp đó tái cơ cấu nền kinh tế và tối ưu hóa nguồn lực như ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như công nghiệp chế biến, chế tạo, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn để chúng ta tăng năng suất lao động, không đầu tư dàn trải và Nhà nước chỉ tập trung vào các công trình hạ tầng thiết yếu. Nâng cao năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo, tăng cường nghiên cứu phát triển, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cuối cùng, cải cách hành chính và môi trường đầu tư kinh doanh. Làm thế nào chúng ta phải cắt giảm được thủ tục hành chính chống tham nhũng, lãng phí và cải thiện chỉ số PCI.

Nên có thuế khoán cho hộ nghèo, kinh doanh nhỏ

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đánh giá việc bỏ thuế khoán là đúng đắn, phù hợp nghị quyết 68 của Bộ Chính trị. Tuy nhiên Bộ Tài chính cần nghiên cứu, đề xuất chính sách thuế khoán dựa trên doanh thu, tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ kinh doanh nhỏ.

Ví dụ, hộ có doanh thu dưới 1 tỉ đồng nên được khoán thuế, tránh thiệt thòi do thiếu hóa đơn đầu vào và không được hoàn thuế. Hộ có doanh thu trên 1 tỉ đồng, có địa điểm kinh doanh ổn định nên thu theo hóa đơn để đảm bảo minh bạch, chống thất thu và khuyến khích phát triển DN.

Gỡ thuế khoán, "thúc" hộ kinh doanh lên doanh nghiệp - Ảnh 5.Ngành thuế sẽ định nghĩa lại đối tượng hộ kinh doanh

Ngành thuế sẽ định nghĩa lại đối tượng hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh để quản lý theo quy mô, đồng thời thiết lập các tiêu chí định lượng để xác định phương thức quản lý phù hợp.

Cơ quan thuế muốn quản lý dòng tiền của hộ kinh doanh

ÁNH HỒNG 18/06/2025 20:12 GMT+7

Cơ quan thuế sẽ thông qua việc quản lý hóa đơn của hộ kinh doanh để quản lý dòng tiền, từ đó đảm bảo minh bạch, công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Cơ quan thuế muốn quản lý dòng tiền của hộ kinh doanh - Ảnh 1.

Ông Mai Sơn, phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) - Ảnh: A.H.

Đó là khẳng định của ông Mai Sơn, phó cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), liên quan đến vấn đề nóng hiện nay là từ ngày 1-6, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ/năm và thuộc 6 nhóm ngành nghề theo quy định tại nghị định số 70 sẽ phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, thay vì nộp thuế khoán. 

Thông qua hóa đơn để quản lý dòng tiền của hộ kinh doanh

Tại hội nghị gặp mặt các cơ quan thông tấn báo chí kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam ở TP.HCM tổ chức hôm nay 18-6, ông Mai Sơn cho biết trong chiến lược cải cách hệ thống thuế, hóa đơn điện tử là vấn đề cốt lõi. 

Theo ông Sơn, trong quá trình triển khai đôi khi có những phản ứng mạnh mẽ từ phía doanh nghiệp, như hóa đơn xăng dầu. Nhưng bằng sự kiên trì, triển khai chắc chắn, đến nay cơ bản việc triển khai hóa đơn với hoạt động kinh doanh xăng dầu đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu đề ra.

Lộ trình cuối cùng để thuận lợi cho người nộp thuế là hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Cơ quan thuế sẽ thông qua việc quản lý hóa đơn của hộ kinh doanh để quản lý dòng tiền, từ đó đảm bảo minh bạch, công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

"Quản lý hóa đơn điện tử thực chất là quản lý dòng tiền trong hoạt động sản xuất kinh doanh", ông Mai Sơn khẳng định.

Theo ông Mai Sơn, chỉ có 37.000 hộ trong tổng số 3,6 triệu hộ kinh doanh thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, chứ không phải tất cả hộ kinh doanh.

"Nghiên cứu trên thế giới không có hình thức hộ kinh doanh, mà họ thường chọn hình thái doanh nghiệp siêu nhỏ. Thông lệ quốc tế sẽ được ngành thuế tham khảo để áp dụng, mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy sự minh bạch.

Nếu 10 hộ kinh doanh mà trong đó vài ba hộ kinh doanh không rõ nguồn gốc, không công bằng sẽ ảnh hưởng đến các hộ còn lại. Người dân sẽ phải mua những sản phẩm không đảm bảo chất lượng. Từ góc độ ngành thuế, những thay đổi trong chính sách thuế gần đây sẽ thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng hơn", ông Sơn nhấn mạnh.

Có hay không việc truy thu thuế đối với hộ khoán?

hộ kinh doanh  - Ảnh 2.

Cơ quan thuế sẽ thông qua việc quản lý hóa đơn của hộ kinh doanh để quản lý dòng tiền - Ảnh minh họa: QUANG ĐỊNH

Ngành thuế khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp siêu nhỏ. Quá trình chuyển đổi này có thể ví như việc "xây một ngôi nhà". Ban đầu có thể ngổn ngang, đầy cát, vữa, xi măng, nhưng khi hoàn thiện sẽ tạo ra một không gian đẹp - đó là môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và công bằng hơn cho tất cả mọi người.

"Chúng tôi cũng tiếp thu các ý kiến đóng góp của các hộ kinh doanh rằng phải có hệ thống kế toán rất đơn giản, chỉ cần một máy tính hoặc điện thoại, thực hiện một vài thao tác có thể hoàn thiện báo cáo thuế mà không cần phải thuê kế toán.

Đồng thời ngành thuế sẽ điều chỉnh chính sách cho phù hợp để khuyến khích hộ kinh doanh lên doanh nghiệp. Mục tiêu là cố gắng tối đa không làm phiền đến cuộc sống hiện nay của các hộ kinh doanh có nhu cầu lên doanh nghiệp siêu nhỏ", ông Mai Sơn khẳng định.

Liên quan đến vấn đề mà nhiều hộ kinh doanh lo lắng hiện nay là truy thu thuế với phần doanh thu vượt của những kỳ tính thuế trước, ông Mai Sơn khẳng định việc truy thu thuế chỉ xảy ra khi cơ quan thuế có bằng chứng xác thực về việc hộ kinh doanh đã có hoạt động kinh doanh nhưng không kê khai hoặc kê khai không trung thực trong quá khứ.

Chẳng hạn có những trường hợp hộ kinh doanh đăng ký ngành nghề tiệm tạp hóa nhưng trên thực tế lại có hoạt động bán hàng online trên các sàn thương mại điện tử với doanh thu rất lớn, vượt 50% số doanh thu đã khoán.

"Khi cơ quan thuế quét và xác minh được dòng tiền thực tế từ các hoạt động này thì có cơ sở pháp lý vững chắc để truy thu số thuế đã bị bỏ sót trong các kỳ tính thuế trước đó. Đây là việc thực thi pháp luật đối với hành vi kinh doanh đã diễn ra, không phải là một quy định mới", ông Mai Sơn nói.

Cơ quan thuế muốn quản lý dòng tiền của hộ kinh doanh - Ảnh 3.Gỡ vướng hóa đơn cho hộ kinh doanh

Dịch vụ gội đầu, cắt tóc, giặt là, bán phở... có phải xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền? Hàng mua trước đây không có hóa đơn đầu vào, giờ xử lý ra sao? Có bị truy thu thuế nếu doanh thu tăng mạnh sau khi chuyển sang kê khai thuế?...

Bạn đang đọc trong chuyên đề "THUẾ VÀ KINH TẾ SỐ"