Thuế và kinh tế số

Tổng cục Thuế đề nghị 100 ngân hàng, trung gian thanh toán khấu trừ và nộp thuế thay cho 4 'ông lớn' nước ngoài: Agoda, AirBnB, Booking và Paypal.

Ngân hàng nộp thuế thay Agoda, AirBnB, Booking và Paypal

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online chiều 8-1, đại diện Tổng cục Thuế cho biết Agoda, AirBnB, Booking và Paypal chưa đăng ký thuế tại Việt Nam, dù cơ quan thuế đã làm việc nhiều lần bằng các hình thức khác nhau với bốn nhà cung cấp dịch vụ này.

Do đó, Tổng cục Thuế vừa có văn bản gửi hội sở chính 100 ngân hàng và trung gian thanh toán đề nghị thực hiện kê khai và nộp thuế thay cho Agoda, AirBnB, Booking, Paypal theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế.

"Tổng cục Thuế thông báo đến hội sở chính của ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán danh sách các nhà cung cấp nước ngoài chưa thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế tại Việt Nam.

Bằng công văn này, Tổng cục Thuế đề nghị hội sở chính của ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán thông báo danh sách các nhà cung cấp nước ngoài nói trên cho các chi nhánh của các ngân hàng thực hiện việc kê khai, khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế khi thực hiện thanh toán cho các giao dịch với nhà cung cấp nước ngoài theo quy định" - Tổng cục Thuế nhấn mạnh tại công văn gửi 100 ngân hàng và trung gian thanh toán.

Theo cơ quan thuế, điều đáng nói cả bốn đơn vị này đã hoạt động ở Việt Nam từ hơn chục năm nay với doanh thu lên đến hàng nghìn tỉ đồng.

Như Agoda International Pte. Ltd; AirBnB Ireland Unlimited và Booking.com BV là các đại lý du lịch trực tuyến chuyên cung cấp các dịch vụ đặt phòng khách sạn, vé máy bay, tour du lịch, bảo hiểm và các sản phẩm liên quan khác.

Google, Facebook, Microsoft, TikTok, Netflix,… đã kê khai và nộp thuế trực tiếp

Trong khi đó theo Tổng cục Thuế, việc kê khai nộp thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài đã rất thuận lợi. Theo đó, Tổng cục Thuế đã chính thức đưa vào hoạt động cổng thông tin điện tử từ tháng 3-2022.

Tính đến nay, sau hơn 2 năm đưa vào hoạt đông, đã có 120 nhà cung cấp nước ngoài rất lớn là các tập đoàn hàng đầu thế giới như Google, Meta (Facebook), Microsoft, TikTok, Netflix, Apple… đã kê khai và nộp thuế trực tiếp trên cổng này cho doanh thu phát sinh tại Việt Nam.

Tổng số thuế mà các nhà cung cấp nước ngoài nộp qua cổng này trong năm 2024 là 8.687 tỉ đồng, tăng 26% so với năm 2023.

Một trong những nhiệm vụ chính trong năm 2025, Tổng cục Thuế yêu cầu cơ quan thuế các cấp cần tiếp tục tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý thu, nhất là thu từ hoạt động thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài.

Google, Facebook... nộp 6.200 tỉ tiền thuế, thu 8 tháng đã vượt dự toán cả năm

Theo số liệu của Tổng cục Thuế, chỉ trong 8 tháng đầu năm, tổng số thuế mà các nhà cung cấp nước ngoài như Google, Facebook... nộp cho Việt Nam đạt 6.234 tỉ đồng, vượt dự toán năm.

• Tags:
• Nhà cung cấp nước ngoài
• Nộp thuế
• Cơ quan thuế
• Agoda

Tổng Bí thư Tô Lâm vừa thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trong đó đặc biệt chú ý là mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, nghĩa là còn năm năm nữa, kinh tế số của Việt Nam đạt tối thiểu 30% GDP.

Chiến lược này khởi đầu bằng việc thành lập Ban Chỉ đạo trung ương và Hội đồng tư vấn quốc gia về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Vậy cần làm gì để đạt được mục tiêu này?

* Đại biểu PHẠM TRỌNG NGHĨA (ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội của Quốc hội):

Tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế

Để đạt được các mục tiêu mà nghị quyết 57 đề ra, như Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần xác định rõ thể chế đang là điểm nghẽn của sự phát triển.

Do đó việc tháo gỡ điểm nghẽn này, đặc biệt biến thể chế thành một lợi thế cạnh tranh, thì phải xây dựng khung pháp lý linh hoạt và tiên tiến.

Điều này bao gồm việc phải liên tục sửa đổi, cập nhật các quy định pháp luật để hỗ trợ các mô hình kinh doanh mới và công nghệ mới phát triển.

Song khung pháp lý này cũng phải chặt chẽ để không biến nước ta thành nơi thử nghiệm những sản phẩm công nghệ có nguy cơ rủi ro cao đối với con người, môi trường và xã hội.

Bên cạnh đó cần đưa ra các chính sách ưu đãi để thu hút nhân tài quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài.

Đồng thời đầu tư vào giáo dục và đào tạo để phát triển nguồn nhân lực trong nước có kỹ năng, khả năng thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của lao động toàn cầu.

* Đại biểu NGUYỄN QUANG HUÂN (ủy viên Ủy ban Khoa học, công nghệ, môi trường của Quốc hội):

Muốn giữ nhịp phát triển cao phải đổi mới sáng tạo

Thời gian qua Đảng, Nhà nước có nhiều chủ trương, chính sách đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Tuy nhiên, tốc độ và sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia còn chậm.

Quy mô, tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia còn khoảng cách xa so với nhóm các nước phát triển.

Hiện nay các nước đang đẩy mạnh kỷ nguyên số, đổi mới sáng tạo, do vậy Việt Nam muốn bước vào kỷ nguyên mới - vươn mình phát triển không thể nằm ngoài xu hướng đó được.

Trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước, kinh tế số là động lực quan trọng dẫn dắt nền kinh tế.

Nghị quyết 57 có nêu mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số sẽ đóng góp 30% cho GDP nhưng đó mới là đóng góp của bản thân kinh tế số. Còn công nghiệp số, trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ lan vào tất cả các lĩnh vực, đời sống kinh tế - xã hội và có tác động, thúc đẩy các ngành nghề khác.

* Đại biểu NGUYỄN THỊ VIỆT NGA (ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục):

Đào tạo lại nguồn nhân lực

Nước ta muốn tập trung phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và có nhiều đóng góp cho GDP cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện hành lang pháp lý, bởi hành lang pháp lý liên quan chưa đầy đủ.

Ở nhiều nước trên thế giới như châu Âu, AI đã khá quen thuộc, ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực đời sống hằng ngày.

Nhưng nước ta hiện chưa có các quy định để quản lý, phát triển ứng dụng AI.

Đây là lỗ hổng và rất mong Chính phủ, các cơ quan quan tâm và rà soát, bổ sung, sớm trình Quốc hội xem xét thông qua những dự án luật có liên quan đến lĩnh vực này.

Một vấn đề đặc biệt quan trọng khi nói đến phát triển khoa học, công nghệ phải nói đến con người. Đây là yếu tố gốc làm chủ mọi khoa học, công nghệ.

Do vậy bên cạnh đào tạo nguồn nhân lực mới cần đào tạo lại nguồn nhân lực sẵn có - chính là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đang có để đáp ứng được yêu cầu phát triển trong giai đoạn tới.

Đề xuất của doanh nghiệp

* Ông HUY NGUYỄN (nhà sáng lập kiêm CEO start-up công nghệ Phygital Labs tại Việt Nam):

Dữ liệu - nguồn "dầu mỏ" của thời đại số

Yếu tố cốt lõi chính hiện thực hóa mục tiêu kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP vào năm 2030 là khai thác được "dữ liệu đã xác thực" - nguồn tài nguyên mới, được ví như "dầu mỏ" của thời đại số.

Trong đó AI, chuỗi khối (blockchain) và phygital (kết hợp giữa thế giới thực và thế giới số) là những trụ cột then chốt.

Chẳng hạn AI có thể tạo ra sản phẩm và dịch vụ kinh tế mới từ nền tảng thương mại điện tử cá nhân hóa, phân tích thị trường theo thời gian thực, đến gợi ý hành trình du lịch "may đo" cho từng du khách.

Việc ứng dụng AI để tự động hóa khâu marketing, phân phối, dự báo nhu cầu cũng giúp doanh nghiệp nâng cao doanh thu và định hình các mô hình kinh doanh hoàn toàn mới.

Song song đó blockchain xác thực giao dịch và minh bạch luồng vốn, tạo điều kiện cho các mô hình kinh tế bền vững dựa trên phí bản quyền, đảm bảo giá trị lâu dài.

Đồng thời phygital mở ra "điểm chạm" sáng tạo giúp quảng bá du lịch Việt Nam, thu hút khách quốc tế và thế hệ gen Z - những đối tượng sẵn sàng chi tiêu cho trải nghiệm số kết hợp hành trình thực tế.

Qua đó doanh thu có thể tăng đột biến, khi du lịch thực - ảo đan xen với nhu cầu thưởng thức văn hóa, sản phẩm và dịch vụ số đặc sắc.

Khi "dữ liệu đã xác thực" được quản lý, khai thác đúng cách, Việt Nam không chỉ kỳ vọng hiện thực hóa mục tiêu nền kinh tế số, mà còn có cơ hội bứt phá, ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

* Ông NGUYỄN BÁ DIỆP (đồng sáng lập MoMo):

Rất cần "anh cả" giao việc, hỗ trợ

Chúng ta đang đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nghĩa là tạo ra những sản phẩm chưa bao giờ có trên thực tế.

Vì vậy các sản phẩm dịch vụ mang tính sáng tạo và đột phá thường không có trong các quy định pháp luật hiện hành và cần các hành lang pháp lý cởi mở để phát triển.

Hiện nay mô hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam chưa có bộ chủ quản chuyên biệt làm đầu mối.

Do đó khi triển khai một sản phẩm, doanh nghiệp phải xử lý một quy trình rất phức tạp cũng như phải tuân thủ rất nhiều quy định vì mỗi bộ có quy định khác nhau và cách thức xử lý khác nhau về sản phẩm.

Theo tôi, một số chính sách nên được xem xét để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam phát triển đột phá như hỗ trợ phát triển thị trường thông qua việc cung cấp giải pháp cho chính quyền; chính sách khuyến khích lâu dài và ổn định của Nhà nước cho ngành nghề ưu tiên (10-15 năm); ưu đãi thực tiễn như giảm mạnh thuế thu nhập cá nhân trong ngành nghề ưu đãi; cơ chế đáp ứng nhu cầu về vốn mở rộng quy mô bởi các công ty start-up không thể vay vốn từ ngân hàng vì chỉ có sở hữu trí tuệ, không có tài sản thế chấp; xây dựng sàn chứng khoán công nghệ để gọi vốn cộng đồng riêng cho start-up tương tự như Nasdaq...

Đặc biệt cộng đồng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam rất cần những lãnh đạo có thể đóng cả vai trò "anh cả" giao việc, hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp phát triển.

Quy mô nền kinh tế số Việt Nam đạt 36 tỉ USD

Quy mô nền kinh tế số Việt Nam cán mốc 36 tỉ USD trong năm 2024, trong đó thị trường thương mại điện tử tiếp tục là trụ cột chính khi đóng góp 22 tỉ USD.

• Tags:
• Kinh tế số
• 5 năm đột phá
• Chuyển đổi số quốc gia

Nếu áp dụng đề xuất nêu trên, Bộ Tài chính ước tính cả nước có khoảng 380.000 cá nhân thuộc trường hợp tạm hoãn xuất cảnh.

Nợ thuế quá hạn trên 120 ngày bị tạm hoãn xuất cảnh

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo nghị định quy định chi tiết về ngưỡng nợ thuế và thời gian nợ đối với các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh.

Theo đề xuất của Bộ Tài chính, cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh có số tiền thuế nợ quá hạn trên 120 ngày từ 10 triệu đồng trở lên sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh.

Cá nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã sẽ bị tạm xuất cảnh nếu đơn vị nợ thuế quá hạn trên 120 ngày từ 100 triệu đồng trở lên.

Riêng đối với người nộp thuế không còn hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký mà vẫn còn nợ thuế thì cần áp dụng ngay biện pháp tạm hoãn xuất cảnh để thu hồi được nợ thuế vào ngân sách nhà nước.

Cơ quan thuế sẽ thông báo tạm hoãn xuất cảnh bằng phương thức điện tử cho người nộp thuế. Trường hợp không gửi được thông báo bằng phương thức điện tử thì cơ quan quản lý thuế thông báo trên trang thông tin điện tử của cơ quan quản lý thuế.

Sau 30 ngày kể từ ngày thông báo cho người nộp thuế về việc sẽ áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh mà người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, cơ quan quản lý thuế sẽ có văn bản về việc tạm hoãn xuất cảnh gửi cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để thực hiện biện pháp này.

Ước tính dự kiến có 380.000 cá nhân sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh

Lý giải về các đề xuất trên, Bộ Tài chính cho biết một số nước như Trung Quốc, Malaysia, Mỹ... cũng áp dụng chính sách hạn chế đi lại đối với các cá nhân có nợ thuế lớn và thời gian nợ thuế dài để bảo vệ quyền lợi quốc gia.

Mặt khác, từ cuối năm 2023, cơ quan quản lý thuế đã đẩy mạnh triển khai biện pháp này với các trường hợp không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký trong khi vẫn còn nợ thuế. 

Kết quả rất tích cực khi thu hồi được số nợ thuế tồn đọng lâu nay. Nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã tự giác đi nộp thuế nợ từ nhiều năm nay để được gỡ bỏ tạm hoãn xuất cảnh.

Nếu áp dụng đề xuất nêu trên, Bộ Tài chính ước tính cả nước có khoảng 380.000 cá nhân thuộc trường hợp tạm hoãn xuất cảnh.

Qua số liệu khảo sát, Bộ Tài chính tính toán nếu ngưỡng nợ đối với cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh từ 50 triệu đồng trở lên; doanh nghiệp từ 500 triệu đồng trở lên thì có khoảng 81.000 cá nhân thuộc trường hợp tạm hoãn xuất cảnh.

Nếu chọn ngưỡng nợ thuế đối với cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh từ 100 triệu đồng trở lên; doanh nghiệp từ 1 tỉ đồng trở lên thì cả nước có khoảng 40.000 cá nhân thuộc trường hợp tạm hoãn xuất cảnh.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính lựa chọn thời gian nợ trên 120 ngày để đảm bảo công tác thu hồi nợ đọng thuế, tăng tính tuân thủ của người nộp thuế, tránh nợ đọng dây dưa kéo dài khó thu hồi nợ, đồng thời tránh gây tác động lớn đến môi trường kinh doanh, hỗ trợ người nộp thuế, nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách nhà nước.

Cần làm gì để tránh việc đến sân bay mới biết bị tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế?

Theo đại tá Nguyễn Bá Tuấn, để biết được thông tin về việc có bị tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế, người nộp thuế có thể tra cứu thông báo về xuất cảnh qua trang thông tin của Tổng cục Thuế.

• Tags:
• TẠM HOÃN XUẤT CẢNH
• Nợ thuế
• Người nộp thuế
• Cơ quan thuế

Thảo luận về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng chính sách thuế hiện nay chưa thực sự hỗ trợ nhiều cho doanh nghiệp.

Dự luật quy định áp dụng thuế suất 15% với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỉ đồng, thuế suất 17% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trên 3 tỉ đồng đến không quá 50 tỉ đồng, thay vì mức chung 20% như hiện nay.

Vẫn tạo cảm giác bất bình đẳng

Đại biểu Thạch Phước Bình (Trà Vinh) cho rằng mức này là một bước đi tích cực nhằm hỗ trợ nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Đó là giúp giảm gánh nặng, giúp các doanh nghiệp này cải thiện dòng tiền, duy trì hoạt động và mở rộng khả năng sản xuất, kinh doanh, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp.

Theo ông, hiện nay nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm phần lớn tổng doanh nghiệp tại Việt Nam và đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế cũng như giải quyết việc làm. Việc áp dụng mức thuế suất ưu đãi có thể thúc đẩy phát triển nhóm doanh nghiệp này.

Tuy nhiên việc áp dụng chính sách này vẫn còn một số bất cập, cần xem xét khả năng hiệu quả và tính khả thi. Trước hết, ngưỡng doanh thu 3 tỉ đồng thuế suất 15% là quá thấp so với thực tế kinh doanh của nhiều doanh nghiệp siêu nhỏ, đặc biệt ở các lĩnh vực như dịch vụ thương mại hoặc các ngành có chi phí cao.

Điều này hạn chế số lượng doanh nghiệp đủ điều kiện, khoảng cách giữa ngưỡng doanh thu 3 tỉ đồng và 50 tỉ đồng có sự chênh lệch lớn về quy mô giữa hai nhóm nhưng chỉ chênh lệch 2%, tạo cảm giác bất bình đẳng.

Dự luật sử dụng tiêu chí doanh thu trong khi các yếu tố khác như lao động và tổng tài sản cũng cần được xem xét để phân loại doanh nghiệp. 

Với mức này, doanh nghiệp có thể chia nhỏ doanh thu để hưởng thuế suất thấp hơn.

Điều này làm giảm hiệu quả quản lý thuế và gây thất thu ngân sách. 

Cùng với đó doanh nghiệp trong ngưỡng doanh thu gần 3 tỉ đồng hoặc 50 tỉ đồng có thể tránh tăng trưởng để không phải chịu thuế suất cao hơn, kìm hãm sự phát triển dài hạn.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng việc thuế giảm 15% cho doanh nghiệp có doanh thu 3 tỉ là "không giải quyết được gì".

Bởi nếu chia ra trong một ngày doanh nghiệp đó doanh thu chưa đến 10 triệu, tức là tương đồng với các hộ kinh doanh cá thể. Vì vậy ông Thân đề nghị không nên quy định việc áp thuế cứng 15% và nếu làm được như vậy thì doanh nghiệp sẽ rất phấn khởi tham gia sản xuất, kinh doanh.

Mở rộng chính sách thuế để tăng hỗ trợ

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) bày tỏ ủng hộ đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ nên có chế độ, chính sách thuế tốt, để doanh nghiệp vừa và nhỏ có đủ điều kiện để hoạt động vì vốn liếng của họ không có nhiều.

Ngoài ra đề nghị dự thảo luật cũng không nên quy định nhiều mức thuế phổ thông và mức thuế ưu đãi 10% vì sẽ gây khó khăn, phức tạp trong thực hiện, nên chỉ cần căn cứ vào tiêu chí doanh thu để xác định mức thuế.

"Đã quy định mức thuế cụ thể là 17%, 15%, 10% rồi lại còn quy định thêm một số mức thuế nữa làm gì, nếu cơ quan thuế có tiêu cực, móc nối với doanh nghiệp lợi dụng việc quy định chính sách này để thực hiện mức thuế thấp hơn nữa thì rất khó khăn" - ông Hòa nói.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Thị Lệ (TP.HCM) cho rằng dự thảo giữ nguyên mức thuế suất doanh nghiệp phổ thông là 20%, nhưng cũng bổ sung thêm nội dung với doanh nghiệp có doanh thu 3 tỉ và dưới 50 tỉ đồng là không phù hợp.

Bởi mức thuế thu nhập nhìn chung có ưu đãi cho doanh nghiệp có quy mô nhỏ nhưng mức thuế suất chung là 20% vẫn cao.

Bởi khi so sánh với các nước trong khu vực ASEAN thì mức thuế suất thuế TNDN phổ thông của Việt Nam 20% bằng với mức thuế suất đang áp dụng tại Thái Lan, Lào, Campuchia nhưng lại cao hơn so với Singapore là 17% và Brunei là 18,5%.

"Để có thể khuyến khích, tạo môi trường thuận lợi hơn nữa cho sự phát triển của doanh nghiệp nói chung, nên cân nhắc giảm thêm mức thuế TNDN phổ thông xuống khoảng 19% để tạo điều kiện, môi trường thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp phát triển phục hồi sau giai đoạn hậu dịch COVID-19" - bà Lệ nói.

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc: Nếu Quốc hội đồng ý, sẽ áp thuế 10% với tất cả loại hình báo chí

Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết nếu Quốc hội đồng ý, sẽ áp mức thuế thu nhập doanh nghiệp với báo in và các loại hình báo chí khác là 10%.

• Tags:
• Ưu đãi thuế
• Giảm thuế
• Giảm thuế thu nhập
• Hỗ trợ doanh nghiệp

Cơ quan soạn thảo nên nghiên cứu giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 10% với hoạt động báo chí nhằm tạo sự công bằng, hỗ trợ cơ quan báo chí, nhất là khi nguồn thu của báo chí bị giảm mạnh do chịu sự cạnh tranh của mạng xã hội, các nền tảng khác...

PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa, ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đã khẳng định như vậy khi trao đổi với Tuổi Trẻ xung quanh việc cần có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phù hợp cho các cơ quan báo chí chính thống, trong đó có ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

* Hoạt động kinh tế báo chí gặp rất nhiều khó khăn. Từ thực tế khảo sát, giám sát thời gian qua và với kinh nghiệm của một người từng quản lý cơ quan báo chí, ông nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?

- Qua khảo sát, lắng nghe ý kiến nhiều cơ quan báo chí, chúng tôi nhận thấy nguồn thu của các loại hình báo chí đều giảm. Số lượng báo in phát hành, doanh thu quảng cáo... đều sụt giảm rất lớn. Các trang báo điện tử cũng không khá hơn, gặp nhiều khó khăn bởi sự cạnh tranh của các nền tảng mạng xã hội.

Truyền hình cũng bị cạnh tranh rất quyết liệt. Thị phần quảng cáo đổ về truyền hình trước đây đã bị các nền tảng khác thâu tóm. Trong khi đó, cơ chế đặt hàng nhiều nơi chưa được thông suốt. Ngân sách nhà nước có thể bố trí nhưng cơ chế đặt hàng còn có vướng mắc từ đơn giá, định mức kinh tế - kỹ thuật trong thời gian dài khiến nhiều cơ quan báo chí khó khăn.

Nếu kinh tế báo chí không tốt, nguồn, tiềm lực không tốt sẽ dẫn đến khó đầu tư đẩy mạnh phát triển chiều sâu, nhất là trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay. Cùng với đó khó thu hút, giữ chân được người tài vào làm việc, báo chí đã khó lại càng khó hơn.

* Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi đề xuất mức thuế suất với các cơ quan báo chí là 15%, giảm 5% so với hiện hành, riêng với báo in tiếp tục được áp mức 10%. Theo nhiều cơ quan báo chí, mức 15% vẫn quá cao trong bối cảnh kinh tế báo chí khó khăn. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Với vấn đề giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, các cơ quan báo chí đã kiến nghị nhiều lần. Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi mới nhất, cơ quan soạn thảo đề xuất báo in giữ nguyên mức thuế ưu đãi 10%, còn các cơ quan báo chí khác giảm từ 20% xuống 15%. Như thế, ban soạn thảo cũng đã có tiếp thu, lắng nghe khó khăn của cơ quan báo chí để điều chỉnh.

Tuy nhiên, mức điều chỉnh từ 20% xuống 15% vẫn là chưa đủ mạnh, chưa tháo gỡ được bao nhiêu. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đã nêu rõ quan điểm nên giảm đồng loạt cho tất cả cơ quan báo chí xuống mức thuế ưu đãi 10% là hợp lý. Bởi thực tế như đã nêu ở trên, hoạt động báo chí đang rất khó khăn, cần sự hỗ trợ kịp thời.

Việc giảm không làm ngân sách nhà nước bớt đi bao nhiêu. Trong khi nếu giữ mức 15% sẽ làm báo chí chồng thêm khó khăn. Báo chí không phải hoạt động kinh doanh thuần túy mà có nhiệm vụ chính trị, truyền thông chính sách và tác động xã hội rất lớn. Giảm thuế chỉ là một cách, ngoài ra cần nhiều giải pháp nữa. Tất nhiên, khi đầu tư tốt cho báo chí thì cũng đòi hỏi báo chí phải nâng cao chất lượng.

Sự phát triển của báo chí có lợi cho cả xã hội chứ không riêng người làm báo và cũng phù hợp với mục tiêu, định hướng của Đảng: báo chí là lực lượng xung kích trên mặt trận công tác tư tưởng.

* Doanh thu của các cơ quan báo chí chính thống, nhất là doanh thu quảng cáo, đã bị sụt giảm mạnh do chịu sự cạnh tranh từ các nền tảng mạng xã hội. Theo ông, ngoài ưu đãi về thuế nên có các cơ chế gì để hỗ trợ các cơ quan báo chí?

- Cùng với chính sách thuế, cần tập trung tháo gỡ, khơi thông nguồn lực đặt hàng. Chỉ thị số 7 của Thủ tướng về tăng cường công tác truyền thông chính sách nêu rất rõ cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm về truyền thông chính sách.

Như vậy, các cơ quan phải có con người và ngân sách để làm nhiệm vụ đó. Và báo chí là cơ quan phối hợp thực hiện truyền thông chính sách. Do đó, mấu chốt ở đây là phải hoàn thiện cơ chế để đặt hàng và định mức kinh tế - kỹ thuật phải phù hợp, đơn giá cũng không thấp quá...

* Tại dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi đề xuất diện tích quảng cáo trên báo in, tạp chí không vượt quá 30% và 40% tổng diện tích ấn phẩm, tăng gấp đôi quy định hiện hành. Theo ông, đề xuất này liệu có góp phần gỡ khó cho các cơ quan báo chí?

- Dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi đang đưa ra đề xuất nới thời lượng quảng cáo trên phát thanh truyền hình và diện tích quảng cáo trên báo in. Đây là hướng tháo gỡ hợp lý.

Nhưng nên lưu ý sự tiếp nhận của công chúng với các quảng cáo này thế nào. Trong thực tế với báo in, dù tăng diện tích, quảng cáo cũng sẽ không vào báo in nhiều. Thuốc phải đúng bệnh, nếu không sẽ phát sinh vấn đề khác mà không giải quyết được khó khăn.

* ĐB Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM):

Đề nghị miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí

Đầu tư từ ngân sách đối với các cơ quan báo chí không có nhiều, trong khi nguồn thu từ quảng cáo của hầu hết các cơ quan báo chí chính thống đều sụt giảm do ảnh hưởng từ các yếu tố khách quan.

Như sự lên ngôi của các nền tảng mạng xã hội, các doanh nghiệp thắt chặt chi tiêu - giảm chi quảng cáo đối với cơ quan báo chí do bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, hay gần đây là bão lũ... Việc thu không nhiều dẫn đến vấn đề chia sẻ, đầu tư trở lại cũng không đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong thời đại ngày nay.

Trong khi đó báo chí có vai trò rất quan trọng, đó là thực hiện tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với nhân dân. Do vậy cần phải có nhiều chính sách ưu đãi đối với các cơ quan báo chí. Tôi không nghĩ mức thuế là 10% hay 15% mà tại kỳ họp này, đề nghị miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các cơ quan báo chí.

Tại kỳ họp lần này, tôi sẽ phát biểu vấn đề này trước Quốc hội, không phải là giảm mà là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp để tăng thêm nguồn lực cho các cơ quan thông tin tuyên truyền. Nếu các cơ quan báo chí có lợi nhuận trong hoạt động sẽ rất tốt. Khi đó báo chí có nguồn để thực hiện đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị máy móc, nâng cao đời sống cho người làm báo.

Điều này giúp phục vụ tốt hơn cho việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đến nhân dân. Đồng thời đấu tranh phản bác với luận điệu sai trái của các thế lực thù địch...

Ưu đãi thuế, hỗ trợ báo chí phát triển - Kỳ 1: Cần giảm thuế với báo chí

Việc áp dụng thuế 10% với báo in, 15% với báo điện tử, báo nói và báo hình, theo một số chuyên gia, là đi ngược lại với chủ trương khuyến khích đổi mới công nghệ, chuyển đổi số báo chí, nhất là khi doanh thu của hầu hết các tờ báo đều giảm mạnh.

• Tags:
• Báo chí
• Hỗ trợ báo chí phát triển
• Giảm thuế cho báo chí

Đỗ Mạnh Cường bị khởi tố với cáo buộc sử dụng nhiều tài khoản bán hàng trên các sàn thương mại điện tử, doanh thu hơn 160 tỉ nhưng không nộp thuế.

Ngày 2-11, Công an TP Hà Nội cho biết Cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố bị can đối với Đỗ Mạnh Cường (38 tuổi, trú tại quận Long Biên, Hà Nội) để điều tra về tội trốn thuế.

Liên quan vụ án, cảnh sát tiếp tục mở rộng điều tra làm rõ vai trò của các đối tượng có liên quan, nguồn gốc hàng hóa cũng như toàn bộ doanh thu phát sinh của bị can Cường trên các nền tảng mạng xã hội khác để xử lý nghiêm theo quy định.

Trước đó, Phòng cảnh sát kinh tế Công an TP Hà Nội phối hợp với Cục Thuế TP Hà Nội phát hiện Đỗ Mạnh Cường đăng ký, sử dụng nhiều tài khoản bán hàng trên các sàn thương mại điện tử Shopee, Tiki, Lazada… để bán điện thoại, phụ kiện.

Công an xác định từ năm 2019 đến nay, Cường bán hàng thu về doanh thu hơn 160 tỉ đồng.

Tuy nhiên, Cường dùng nhiều tài khoản cá nhân khác nhau để nhận tiền thanh toán và không kê khai, nộp thuế theo quy định.

Cảnh sát xác định Cường trốn thuế khoảng 2,5 tỉ đồng, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

"Bản thân Đỗ Mạnh Cường đã được cơ quan thuế làm việc, tuyên truyền, nhắc nhở nhưng vẫn cố tình không chấp hành việc kê khai nộp thuế theo quy định", Công an Hà Nội cho biết. 

Cường bị cáo buộc thực hiện nhiều hành vi đối phó nhằm che giấu doanh thu, trốn tránh nghĩa vụ thuế.

Theo Công an Hà Nội, thời gian tới, Phòng cảnh sát kinh tế Công an thành phố sẽ tiếp tục phối hợp với Cục Thuế TP Hà Nội tiến hành rà soát việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử.

Đồng thời, lực lượng chức năng kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi trốn thuế, gian lận trong thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

Livestream, bán hàng online thu tiền tỉ: Tăng thanh toán không tiền mặt, dẹp ‘né’ thuế

Hệ thống thanh toán liên ngân hàng đã xử lý bình quân hơn 830.000 tỉ đồng/ngày. Theo chuyên gia, thúc đẩy mạnh mẽ việc thanh toán không tiền mặt sẽ giúp quản lý và thu thuế hiệu quả.

• Tags:
• Bán hàng online
• Doanh thu
• Khởi tố
• Nộp thuế
• Bán hàng

Sau bài "Bất ngờ bị nợ thuế trên eTax Mobile" (ngày 11-10), Tuổi Trẻ đã nhận thêm hàng loạt phản ánh của người nộp thuế.

Có người dở khóc dở cười vì bị phạt, truy thu với số tiền gấp nhiều lần số nợ. Như một trường hợp đơn vị chi trả không khấu trừ vì khoản chi trả nhỏ (một khoản 3,3 triệu đồng/năm, một khoản chỉ 300.000 đồng/năm) mà người nộp thuế bị truy thu, phạt, chậm nộp đến 20,7 triệu đồng.

eTax Mobile không thông báo nợ nhưng vẫn phải nộp thuế

Phản ánh đến Tuổi Trẻ, anh N.H.Q. (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho hay vừa mới hoàn thành nộp tiền thuế và phạt chậm nộp hôm 10-10.

Khi được cán bộ thuế Chi cục Thuế Cầu Giấy (Cục Thuế TP Hà Nội) thông báo anh có khoản tiền thuế nộp bổ sung cho thu nhập năm 2023 nên cần nộp càng sớm càng tốt.

"Tôi chủ động lên eTax Mobile tra cứu nghĩa vụ thuế nhưng hệ thống tự động thông báo "không tìm thấy dữ liệu".

Truy cập vào phần "tra cứu thông báo" cũng không có nội dung nào về việc tôi đang nợ thuế", anh N.H.Q. băn khoăn và cho hay không nhận được quyết định của cơ quan thuế Hà Nội về số tiền thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2023 mà anh còn nợ. Khoản tiền 8,72 triệu đồng nợ chỉ được cán bộ thuế báo.

Anh N.H.Q. đã vào phần nộp thuế điện tử theo hướng dẫn của Chi cục Thuế quận Cầu Giấy. Biên lai nộp thuế qua ngân hàng có "nội dung kinh tế: chậm nộp thuế TNCN" và "số tiền nợ là 8,72 triệu đồng".

Nhưng nộp thuế xong anh này lại hoang mang không biết khoản tiền vừa nộp là tiền phạt chậm nộp hay là tiền nợ thuế do không nhận được thông báo gì của cơ quan thuế.

"Chết đứng" vì khoản thu nhập nhỏ

Còn chị M.T. (Đống Đa, Hà Nội) cho biết năm 2023, chị cộng tác với một cơ quan báo chí và được trả 300.000 đồng.

Số tiền nhỏ, đơn vị này không khấu trừ thuế 10%. Khi quyết toán thuế, chị không nhớ nổi khoản thu nhập này.

Mới đây, khi tra cứu trên eTax Mobile, chị thấy có thông báo nợ thuế và tiền phạt là hơn 2,1 triệu đồng. Do cộng tất cả các khoản thu nhập trong năm nên số thuế của chị đã nhảy bậc có thuế suất cao hơn.

"Tôi không hề có ý định trốn thuế mà thực tình có trốn cũng không được khi đơn vị chi trả thu nhập kê khai thông tin với cơ quan thuế. Song, những khoản thu nhập vãng lai thường rất nhỏ mà đến tận cuối quý 1 năm sau mới quyết toán thuế của năm trước.

Mặt khác, tôi cứ nghĩ thu nhập đã được khấu trừ thuế tại nguồn rồi", chị M.T. băn khoăn khi nộp phạt và mong muốn cơ quan thuế nên thông báo kịp thời số tiền thuế còn phải nộp trên eTax Mobile, email cho người nộp thuế trước ngày 31-3 hằng năm để họ nộp đúng, đủ, kịp thời.

Người có thu nhập từ nhiều nguồn hoang mang

Anh L.T.H., nhân viên chi nhánh một ngân hàng cổ phần lớn tại Quảng Ngãi, cho biết những năm gần đây ngoài phần lương ở ngân hàng anh tham gia bán bảo hiểm qua ngân hàng với công ty bảo hiểm mà ngân hàng ký độc quyền.

Cuối năm 2022 ngân hàng gửi bảng kê quyết toán thuế TNCN, trong đó có ghi chú là phần thu nhập tính thuế không bao gồm khoản thu nhập từ chương trình thi đua bán bảo hiểm đã xuất biên lai khấu trừ. Phần thuế TNCN đã khấu trừ cũng không bao gồm phần thuế TNCN 10% từ thu nhập của bảo hiểm.

"Tuy nhiên thu nhập chính của tôi vẫn từ ngân hàng, phần thu nhập nhận từ công ty bảo hiểm liên kết với ngân hàng trong năm 2022 và 2023 lần lượt là 10,9 triệu đồng và 87 triệu đồng và hai khoản này đều đã được công ty bảo hiểm tạm khấu trừ 10% trước khi chi trả cho tôi", anh L.T.H. cho biết.

Ngoài hai khoản thu nhập trên anh còn một khoản thu nhập ở công ty chứng khoán nơi anh cộng tác nhưng không bao nhiêu. Trong năm 2022 và 2023 anh chỉ nhận lần lượt 3,3 triệu đồng và 300.000 đồng. Do thu nhập quá ít nên phần thu nhập này không bị khấu trừ thuế 10%.

Bên cạnh đó, do tổng nguồn thu nhập tại công ty bảo hiểm và công ty chứng khoán bình quân không quá 10 triệu đồng/tháng nên anh L.T.H. đã ủy quyền cho ngân hàng quyết toán thuế thay.

Mới đây cơ quan thuế địa phương đã thông qua ngân hàng thông báo rằng anh thuộc diện bị truy thu thuế. Kiểm tra trên app eTax Mobile anh L.T.H. thấy hiện lên phần thuế còn phải nộp năm 2022 là hơn 1,75 triệu đồng và phần thu nhập năm 2023 của anh ở công ty chứng khoán chưa khấu trừ là gần 301.000 đồng.

"Tôi sẵn sàng đóng bổ sung số thuế bị thiếu này nhưng cơ quan thuế địa phương lại không đồng ý và yêu cầu tôi quyết toán lại, đóng bổ sung và phạt", anh H. nói và cho hay cơ quan thuế không ra thông báo phạt cụ thể mà chỉ chụp màn hình máy tính chuyển cho anh. Trong đó, tổng cộng số tiền thuế nộp thiếu là hơn 10,52 triệu đồng.

Căn cứ thời hạn nộp thuế của năm 2022 là 2-5-2023 và thời hạn nộp thuế TNCN của năm 2023 là 2-5-2024, cơ quan thuế tính ra số ngày quá hạn (chốt đến ngày 15-8-2024) lần lượt là 472 ngày và 106 ngày, tính ra số tiền chậm nộp là 527.000 đồng, cộng với tiền phạt 9,646 triệu đồng.

"Tổng cộng tôi phải đóng gần 20,7 triệu đồng. Như vậy là quá nặng. Chưa kể trong màn hình mà cán bộ thuế chụp cho tôi còn có đoạn ghi chú: trong trường hợp khai cùng lúc hồ sơ khai thuế năm 2022 và 2023 thì áp dụng nguyên tắc vi phạm nhiều lần cho cùng một sắc thuế", anh L.T.H. bức xúc.

Bất ngờ bị nợ thuế trên eTax Mobile

Những ngày gần đây, nhiều người làm công ăn lương hoang mang khi phát hiện mình bị nợ thuế trên ứng dụng eTax Mobile của ngành thuế, dù trước đó đã hoàn thành quyết toán.

• Tags:
• ETax Mobile
• Nợ thuế
• Người nộp thuế
• Quyết toán thuế
• TẠM HOÃN XUẤT CẢNH

Livestream bán hàng trên mạng đang rất sôi động, có người thu về hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ đồng mỗi ngày từ hoạt động này.

Và từ đây đặt ra việc cần phải sửa quy định áp dụng hóa đơn điện tử với các giao dịch thương mại điện tử, livestream như Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính.

Các chuyên gia cho rằng cần phải thúc đẩy thị trường này phát triển hơn nữa, song giải pháp áp dụng hóa đơn điện tử là cần thiết để hạn chế thất thu thuế, tạo lập môi trường kinh doanh công bằng, bình đẳng. Tuy nhiên, sẽ cần nhiều giải pháp đồng bộ để thực hiện, trong đó vấn đề gốc rễ vẫn là sửa luật.

Cơn sốt livestream doanh số khủng

Doanh thu của các phiên livestream trở thành chủ đề được bàn tán rôm rả. Trong giới bán hàng online, D.L. khiến nhiều người trầm trồ khi có phiên livestream đạt doanh thu 30 tỉ đồng. Vào tháng trước, vợ chồng Q.L.D. gây chú ý khi công bố đạt doanh số 100 tỉ đồng sau 17 tiếng liên tục livestream.

Ở phiên bán hàng vào đầu tháng này, vợ chồng trên cũng đặt mục tiêu đạt 150 tỉ đồng, kết quả là đạt 80 tỉ đồng sau 40 tiếng liên tục bán hàng online.

Quản lý và điều hành Accesstrade, nền tảng tiếp thị liên kết lớn hàng đầu Việt Nam, ông Dũng Bùi cho biết dự báo vào năm tới nền kinh tế kỹ thuật số Việt Nam ước đạt 45 tỉ USD, trong đó thương mại điện tử (TMĐT) chiếm tới 24 tỉ USD.

Hãng dữ liệu NielsenIQ cũng cho biết trong quý đầu năm 2024 có tới 95% khách hàng trực tuyến mua sản phẩm qua livestream. Việc mua hàng qua các KOC (người tiêu dùng, có sức ảnh hưởng) và KOL (người nổi tiếng) ngày càng phổ biến.

Các phiên livestream bán hàng trên TikTok đạt doanh thu hàng 100 - 150 tỉ đồng cũng ngày càng phổ biến. Ngay các sàn TMĐT lớn như Shopee, Lazada... cũng xem livestream là hình thức bán hàng chủ lực trước thị hiếu tiêu dùng mới của thị trường.

Tuy nhiên đang có lỗ hổng trong quản lý thu thuế đối với những cá nhân kinh doanh trên các nền tảng TMĐT, trong đó có cá nhân livestream bán hàng.

Live xong xóa link, biết là ai

Dù là phương thức bán hàng đang lên của thị trường TMĐT, nhưng nhiều công ty nghiên cứu thị trường lớn cho biết họ chưa thể thống kê được chính xác doanh số của các phiên livestream để tính vào quy mô thị trường.

Báo cáo của nền tảng số liệu Metric cho biết số thống kê doanh thu bán lẻ trên năm sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam của họ chưa bao gồm doanh thu từ các phiên livestream.

Giải thích về cách thu thập dữ liệu này, đại diện Metric cho biết với hình thức bán hàng livestream, rất khó cho họ thống kê chính xác vì giá bán của các phiên này thay đổi liên tục so với giá gốc. Nhiều phiên xóa link live sau khi thực hiện, nên để đảm bảo số liệu chính xác nhất, một số nền tảng chưa đưa các số này vào báo cáo.

Một khảo sát về hành vi mua sắm của gen Z tại Việt Nam mới đây của Shopee cũng nhấn mạnh bên cạnh việc thu thập voucher, 2/5 gen Z còn thích xem livestream để săn hàng trên kênh TMĐT. Trong đó 84% người dùng cho biết trải nghiệm mua sắm thú vị là một trong những lý do lựa chọn TMĐT làm kênh mua sắm ưa thích.

Hiện một số sàn bắt đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào thống kê, sàng lọc sản phẩm, giá bán nhưng riêng với các phiên livestream vẫn rất khó "rà" một cách chính xác. "Để đánh giá đúng doanh số, đơn hàng, các sàn cần phối hợp chặt chẽ với người bán trước các phiên livestream, có cơ chế minh bạch và công khai thông tin rõ ràng như đăng ký sản phẩm, giá..." - đại diện Metric nói.

Chính vì khó kiểm soát nên dù bùng nổ thời gian qua nhưng quản lý thuế và thu thuế đối hoạt động livestream bán hàng vẫn rất khó khăn, thất thu lớn.

Theo các chuyên gia kinh tế, không giống như hình thức đưa hàng lên sàn TMĐT bán, hình thức livestream sau khi kết thúc phiên từ người mua và cả cơ quan quản lý cũng không còn biết họ là ai. Điều này cũng cho thấy việc quản lý kinh doanh bán hàng online này rất phức tạp vì tính mới và phổ biến của nó.

Sàn đang quản lý chặt chẽ?

Trả lời báo Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Lâm Thanh - đại diện TikTok Việt Nam - khẳng định những phiên livestream lớn diễn ra trên sàn, có doanh thu trăm tỉ đồng, đều thực hiện đúng phát luật.

Theo ông Thanh, mỗi phiên giao dịch có thể ghi nhận hàng chục ngàn đơn hàng, đương nhiên các bên đều hiểu câu chuyện thuế. Các giao dịch đều ghi lại, "không ai dám làm một hoạt động không tuân thủ hoàn toàn nghĩa vụ thuế".

Với phiên livestream đạt doanh thu trăm tỉ, nhãn hàng đóng vai trò là nhà cung cấp hàng hóa nên phải trả thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong khi đó, đối với người bán hàng - xuất hiện chính trong phiên, thông thường sẽ có lương cứng - người làm thuê, hoặc được trả thu nhập dựa vào tổng doanh thu, vì vậy sẽ đóng thuế theo số tiền nhận được.

Trong khi đó, đại diện Shopee cho biết họ đang kiểm soát chặt chẽ nội dung và các hoạt động trên Shopee Live (livestream trên Shopee) dựa trên các tiêu chuẩn cộng đồng Shopee Live, chính sách của Shopee và các quy định pháp luật có liên quan. 

Cùng với đó, tất cả sản phẩm đăng bán trên Shopee, kể cả trên Shopee Live, đều phải đáp ứng và tuân thủ đúng quy định đăng bán của sàn theo quy định đăng bán sản phẩm.

Theo Shopee, khi đăng bán sản phẩm hoặc thực hiện livestream, người bán có trách nhiệm đảm bảo hàng hóa, nội dung truyền tải qua livestream của mình tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, quy định đăng bán sản phẩm trên Shopee, chính sách cấm/hạn chế sản phẩm cũng như các điều khoản sử dụng và chính sách của Shopee và Shopee Live.

Chủ sàn nộp thuế thay cho cá nhân?

Tuy vậy, đại diện TikTok Việt Nam cũng cho biết thời gian qua có những người chưa phân biệt được các phiên bán hàng ở các sàn TMĐT chính thống với các phiên diễn ra ở những nền tảng phi sàn (giao dịch không được ghi lại đầy đủ, không ràng buộc rõ trách nhiệm người bán với người mua, không có bên trung gian để bảo đảm).

Ông Lâm Thanh phân tích về nguyên tắc khi tham gia kinh doanh, mọi người đều có trách nhiệm tuân thủ pháp luật. Nền tảng cũng thông báo về quy định và trách nhiệm, nhưng có những người không chịu đọc. Các nền tảng tổ chức khóa học đào tạo rất kỹ nhưng có bên cử nhân viên đi học nhưng không học. TikTok có phối hợp Tổng cục Thuế, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nhìn thấy rủi ro nếu không chịu khó học luật.

Dù vậy theo ghi nhận, việc kiểm soát hàng hóa ngay trên sàn vẫn có kẽ hở. Chẳng hạn hồi đầu tháng 6-2024, Tổng cục Quản lý thị trường đã phát hiện kho hàng chứa khoảng 2.000 điện thoại iPhone, máy tính bảng, thiết bị điện tử, đồ gia dụng, quần áo... không có hóa đơn, nghi nhập lậu, bị đăng bán trên TikTok Shop.

Theo Bộ Tài chính, để tăng quản lý thuế với lĩnh vực này, ngành thuế đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có đề xuất sửa quy định theo hướng yêu cầu chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT cho đặt hàng trực tuyến phải khai, nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh trên sàn.

Giải pháp này, theo Bộ Tài chính, sẽ góp phần cải cách thủ tục hành chính, giảm đầu mối kê khai thuế, chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho toàn xã hội.

Hóa đơn điện tử: cần hướng dẫn cụ thể

Sau thông tin yêu cầu livestream bán hàng phải xuất hóa đơn điện tử, nhiều người bán hàng online vội tìm hiểu. Họ lo bị phạt, truy thu nếu không đáp ứng được các yêu cầu về chính sách thuế, hóa đơn.

Ông Phan Phương Nam - phó khoa luật thương mại Trường đại học Luật TP.HCM - cho biết việc áp dụng hóa đơn điện tử là một giải pháp cần thiết để quản lý thuế, tránh thất thu. Nhưng nếu áp dụng đồng loạt ở thương mại điện tử, livestream bán hàng sẽ phải tính đến vấn đề quản lý cho các cá nhân kinh doanh.

"Các cá nhân bán hàng có cần đăng ký kinh doanh để xuất hóa đơn điện tử không? Vì hiện nay có nhiều người bán online, livestream bán hàng chỉ một thời gian ngắn nhưng vì không phát triển tốt nên nghỉ thì họ có phải đăng ký và xuất hóa đơn điện tử không?", ông Nam đặt vấn đề.

Ông Nam cũng cho rằng cần có các quy định hướng dẫn cụ thể để các cá nhân kinh doanh có thể tự đánh giá, xem xét mình có thuộc diện phải xuất hóa đơn điện tử khi kinh doanh hay không. Từ đó khuyến khích họ chủ động thực hiện; các thủ tục, chi phí thực hiện cũng cần thuận lợi, nhanh chóng.

Theo ông Tuấn Hà - chuyên gia thương mại điện tử, ủy viên Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, để tránh thất thu thuế với cá nhân kinh doanh online không qua sàn, cơ quan quản lý thuế có thể làm việc với đơn vị quản lý đơn hàng hoặc bên vận chuyển. Việc yêu cầu cá nhân kinh doanh xuất hóa đơn, ông Hà nói "rất khó và chưa có quy định".

Theo đó, cơ quan thuế cần sửa quy định về áp dụng hóa đơn điện tử với các giao dịch thương mại điện tử, livestream, từ đó có những hướng dẫn cụ thể để người bán hàng nắm được. Ngoài ra cần tăng cường tuyên truyền để người bán hàng hiểu và chấp hành, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi thay vì chỉ mạnh tay truy thu", ông Hà nói.

Xác định pháp lý cá nhân kinh doanh

Để áp dụng hóa đơn điện tử với cá nhân kinh doanh bán hàng online, livestream, chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình - giám đốc Economica Việt Nam - cho rằng cần phải sửa luật. Trong đó làm rõ địa vị pháp lý hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

"Đã kinh doanh phải có nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên muốn xuất hóa đơn phải có cơ sở, xác định địa vị pháp lý. Chỉ khi xác định được địa vị pháp lý của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh mới có thể làm căn cứ để xây dựng các quy định khác có liên quan, trong đó có thuế" - ông Bình nói.

Livestream, bán hàng online thu tiền tỉ: Tăng thanh toán không tiền mặt, dẹp ‘né’ thuế

Hệ thống thanh toán liên ngân hàng đã xử lý bình quân hơn 830.000 tỉ đồng/ngày. Theo chuyên gia, thúc đẩy mạnh mẽ việc thanh toán không tiền mặt sẽ giúp quản lý và thu thuế hiệu quả.

• Tags:
• Livestream bán hàng
• Thu thuế Livestream bán hàng
• Hóa đơn điện tử
• Giao dịch thương mại điện tử
• Bộ tài chính

Cơ quan thuế sẽ tăng cường quản lý thuế từ giao dịch trên các sàn thương mại đến các hình thức kinh doanh trực tuyến, livestream...

Về lâu dài, ngành thuế sẽ đề xuất quy định các sàn TMĐT phải nộp thuế thay cho người kinh doanh.

Đó là khẳng định của lãnh đạo Tổng cục Thuế khi trao đổi với Tuổi Trẻ bên lề hội thảo quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số do Tổng cục Thuế tổ chức hôm 13-5.

Trong khi đó, sau khi Tuổi Trẻ phản ánh việc "Bỗng dưng nợ thuế tiền tỉ", nhiều người lo lắng kiểm tra và phát hiện bị nợ thuế hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ đồng do làm affiliate - các hoạt động để gắn đường dẫn mua hàng hóa ở sàn TMĐT.

Tra app thuế, phát hiện đang nợ tiền tỉ

"Anh em có ổn không?, còn ôxy để thở không?" là những dòng trạng thái đầy tâm tư lẫn hài hước xuất hiện đầy trong các nhóm anh em chạy aff những ngày gần đây. Trên một diễn đàn tâm sự về affiliate - MMO, một người có nick V. cho hay đã kiếm được tổng cộng 15 tỉ đồng từ việc chạy aff ở hai sàn TMĐT lớn nhất hiện nay, sau khi được các sàn tạm khấu trừ 10%.

Tuy nhiên, sau khi thông tin về việc một người có thu nhập 20 tỉ đồng thù lao của sàn TMĐT bỗng dưng phát hiện bị truy thu nợ thuế... 5,1 tỉ đồng gây xôn xao dư luận, anh V. đã kiểm tra và té ngửa khi phát hiện đang nợ thuế 4 tỉ đồng.

"Tổng thu 15 tỉ đồng nhưng sau khi trừ đi các chi phí như quảng cáo, nhân công, làm clip... chỉ còn lãi khoảng 2 tỉ đồng. Số tiền này tôi nhận nhưng chia đôi với người bạn làm chung mỗi người 1 tỉ. Sau vụ phát hiện nợ thuế, người bạn làm cùng đã chặn số và mất liên lạc, còn lại mình tôi gánh", người này tâm sự.

Đây không phải là trường hợp cá biệt. Khổ nhất là những người làm theo nhóm 7 - 8 người, tiền hoa hồng được trả sau khi trừ chi phí đã ăn đồng chia đều, nay phát sinh nợ thuế không biết xử lý thế nào. Một người tên T.V. cho biết nhóm có 8 người, được sàn TMĐT trả 12 tỉ đồng, sau khi trừ chi phí quảng cáo, mua page, group... mỗi người được chia 750 triệu đồng.

Tuy nhiên, đến nay anh T.V. bị cơ quan thuế truy thu trên tổng doanh thu mà sàn trả, chưa biết xử lý thế nào. Trong khi theo thống kê, chi phí đã chiếm từ 50 - 80% trên tổng doanh thu. Có trường hợp làm nhỏ lẻ cũng bị truy thu 140 triệu đồng.

Không chỉ với những trường hợp làm affiliate dưới danh nghĩa cá nhân bị truy thu thuế, nhiều người cho biết đã thành lập hộ kinh doanh dù không thấy nợ thuế trên app eTax Mobile của ngành thuế nhưng mới được cơ quan thuế gọi lên yêu cầu kê khai doanh thu từ năm 2021 đến nay, đồng thời yêu cầu nộp thuế và tiền phạt chậm nộp.

Rất nhiều người than lỗ vì phải gánh nhiều chi phí mặt bằng, đội nhóm mà thuế lại đánh trên doanh thu là không đúng bản chất của công việc này nhưng phần đông ý kiến đều động viên các trường hợp kinh doanh phải kê khai và nộp thuế, không né tránh được.

Không chỉ nguồn thu từ aff, những trường hợp bán hàng online cũng được động viên chủ động đi kê khai và nộp thuế vì cơ quan thuế hiện nay đã truy được tài khoản ngân hàng. Nên nếu để càng lâu số tiền bị phạt càng lớn.

Chị P., một người kinh doanh trên nhiều sàn, than "thời trăng mật của chạy aff, người người nhà nhà xây kênh để làm tiếp thị liên kết đã qua rồi" vì thuế rát quá. "Chỉ làm nhỏ lẻ mà tiền thuế nợ của một sàn đã đến 40 triệu đồng, nếu tính hết chắc lên đến hàng trăm triệu", chị P. than.

Sàn TMĐT sẽ nộp thuế thay cho người kinh doanh?

Phát biểu tại hội thảo quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số do Tổng cục Thuế tổ chức hôm 13-5, ông Đặng Ngọc Minh, phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, nhấn mạnh sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặc biệt sự bùng nổ của Internet và nền tảng số đã tạo nền kinh tế số phát triển đầy tiềm năng. Nhưng thực tế này cũng đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý thuế.

Do đó, trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo Tổng cục Thuế nhấn mạnh cơ quan này sẽ tăng cường quản lý thuế trong lĩnh vực TMĐT, từ giao dịch trên các sàn thương mại đến các hình thức kinh doanh trực tuyến, livestream...

Với doanh nghiệp có hoạt động TMĐT, cơ quan thuế quản lý thuế khá chặt chẽ. Tuy nhiên với các cá nhân, còn nhiều người nộp thuế có doanh thu rất lớn từ kinh doanh trên nền tảng số nhưng chưa kê khai và nộp thuế.

Vì vậy, ngành thuế đã phân chia ra đối tượng để quản lý. Theo đó, các cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT, các tổ chức là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT có trách nhiệm cung cấp thông tin về người bán hàng cho cơ quan thuế qua cổng thông tin TMĐT. Tính đến nay đã ghi nhận 357 sàn giao dịch TMĐT, trong đó có nhiều sàn chiếm thị phần lớn như Shopee, Lazada, Sendo, Voso, Tiki... cung cấp thông tin cho cơ quan thuế.

Với những cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT mà chưa đăng ký, kê khai và nộp thuế, cơ quan thuế sẽ mời cá nhân kinh doanh có doanh số lớn lên làm việc. Với hệ thống dữ liệu mà ngành thuế xây dựng được, cơ quan thuế sẽ chỉ ra cho cá nhân đó có doanh thu bao nhiêu, ở đâu, đã nộp thuế bao nhiêu và còn phải nộp bao nhiêu nữa.

"Trong thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ mở cổng thông tin điện tử tự động cũng giống như cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài - để cá nhân, hộ kinh doanh chủ động kê khai và nộp thuế. Chúng tôi cũng sẽ đề xuất sửa luật theo hướng sàn TMĐT sẽ nộp thuế thay cho các cá nhân bán hàng trên sàn", vị này cho biết.

Riêng với doanh thu trên Facebook, TikTok..., cơ quan thuế sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để quản lý thuế. Bởi trách nhiệm của người kinh doanh tại VN là phải kê khai và nộp thuế khi phát sinh doanh thu tại thị trường VN. Đối với các sàn TMĐT nước ngoài, chưa có quy định phải kê khai, cung cấp thông tin của người bán hàng trên sàn đó cho người nộp thuế.

"Nhưng nếu họ tiếp tay cho người kinh doanh trốn thuế, ngành thuế sẽ phối hợp với Bộ TT&TT để có biện pháp kỹ thuật liên quan đến quyền kinh doanh... nhằm kiểm soát việc này", vị này nhấn mạnh.

Nếu phát hiện trốn thuế sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Số liệu của Tổng cục Thuế cho biết cả nước có 3,1 triệu hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, theo cơ quan thuế, vẫn có rất nhiều người kinh doanh không đăng ký, kê khai và nộp thuế theo đúng quy định.

Ngoài ra, có tình trạng doanh nghiệp núp bóng hộ kinh doanh, hộ kinh doanh có doanh thu lớn, sử dụng nhiều hóa đơn, tăng chí phí đầu vào cho doanh nghiệp. Do vậy, ngành thuế cho biết sẽ tăng cường quản lý, hạn chế tình trạng gian lận, trốn thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh, đặc biệt đối với doanh nghiệp núp bóng hộ kinh doanh nhằm né thuế.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc - chủ tịch Hội Tư vấn thuế VN, nhiều cá nhân livestream bán hàng trên không gian mạng có doanh thu hàng tỉ đồng mỗi năm nhưng số thuế mà những cá nhân kinh doanh online nộp chưa nhiều.

Do vậy, ngành thuế kết hợp với ngân hàng thương mại, ngành công thương... để nắm dữ liệu, thông tin của người nộp thuế. Khi đó, công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT sẽ hiệu quả hơn, đồng thời lập lại trật tự, bình đẳng về thuế giữa kinh doanh thương mại truyền thống với kinh doanh trên TMĐT.

"Cá nhân, hộ kinh doanh có hoạt động kinh doanh TMĐT cũng phải đăng ký, khai và nộp thuế như kinh doanh truyền thống. Theo quy định, thuế suất thuế kinh doanh TMĐT ở mức phù hợp, thấp hơn với thu nhập từ tiền lương tiền công.

Như doanh thu bán hàng trên mạng đối với cá nhân kinh doanh, mức thuế thu nhập cá nhân là 0,5% và thuế giá trị gia tăng là 1%. Nếu phát hiện việc trốn thuế, ngoài tiền thuế phải nộp, người kinh doanh còn phải nộp tiền phạt chậm nộp, nặng hơn là bị truy cứu trách nhiệm hình sự", bà Cúc cảnh báo.

Một hộ bán hàng trên sàn thương mại điện tử thu 36 tỉ đồng mà... quên nộp thuế

Một hộ kinh doanh trên địa bàn quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) bán sản phẩm thời trang trên sàn thương mại điện tử đạt doanh thu 'khủng': năm 2022 là 11 tỉ, năm 2023 đạt 25 tỉ mà quên nộp thuế.

• Tags:
• Kinh doanh Online
• Thương mại điện tử
• Kinh doanh trực tuyến
• Tổng cục Thuế
• Cổng thông tin điện tử

Nhận 20 tỉ đồng thù lao của sàn thương mại điện tử, nhưng sau khi trừ các chi phí, thu nhập thực tế chỉ còn khoảng 1,8 tỉ đồng, bỗng dưng bị truy thu nợ thuế… 5,1 tỉ.

Câu chuyện được một người làm tiếp thị liên kết chia sẻ trên mạng xã hội và gây xôn xao những ngày gần đây. Tuy nhiên, đây không phải là trường hợp cá biệt.

Nhiều cá nhân khác làm tiếp thị liên kết trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) cũng tá hỏa khi phát hiện đang nợ thuế tiền tỉ và bị cơ quan thuế truy thu.

Thực nhận 1,8 tỉ đồng, nợ thuế 5,1 tỉ đồng!

Mới đây trên nhóm T.S.C.S., với hơn 600.000 thành viên, bỗng xôn xao vì tâm sự của một người làm tiếp thị liên kết.

Thanh niên tên N.G. cho hay làm công việc chạy aff, tức làm các hoạt động để gắn đường dẫn mua hàng hóa ở sàn TMĐT (hay còn gọi là affiliate). N.G. đã được sàn TMĐT trả thù lao 20 tỉ đồng.

Sau khi tạm khấu trừ 10% thuế, số tiền N.G. thực nhận là 18 tỉ đồng. Tuy nhiên, thanh niên này cho biết không được hưởng trọn số tiền này mà phải chi trả các chi phí cho nhân sự, thuê công cụ tạo nội dung để bán hàng, chạy quảng cáo, mua kênh, page, nhóm… nên chỉ còn lại khoảng 1,8 tỉ đồng.

Tưởng là xong nhưng mới đây khi tra cứu thông tin quyết toán thuế trên app eTax Mobile của ngành thuế, người này phát hiện đang bị nợ thuế hơn 5,1 tỉ đồng.

Đăng thông tin lên nhóm, người này cho biết trước đó đã hỏi sàn là ngoài 10% khấu trừ thuế trước khi trả thu nhập, người làm tiếp thị liên kết có phải đóng thêm khoản nào nữa không và được đại diện phía sàn trả lời là "chỉ có 10% không phát sinh thuế gì thêm".

Tuy nhiên, sau khi người này tìm hiểu mới phát hiện sàn kê khai những người làm tiếp thị liên kết theo dạng làm công ăn lương và cơ quan thuế đã áp thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần với mức điều tiết cao nhất lên đến 35% dẫn đến bị truy thu số thuế thu nhập cá nhân lên đến 5,1 tỉ đồng.

Trong khi đó, thanh niên này cho rằng đúng ra đây là ngành nghề kinh doanh quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số, chỉ phải chịu mức thuế GTGT 5% và 2% thuế thu nhập cá nhân, tổng cộng là 7%.

Ngay sau khi thông tin N.G. được chia sẻ đã gây bão dư luận, được bàn tán xôn xao trong cộng đồng những người làm tiếp thị liên kết lẫn những người có am hiểu về thuế.

Theo tìm hiểu, đây không phải là trường hợp cá biệt. Sau khi thông tin này được tung lên mạng, trên các trang mạng xã hội nhiều người cũng chia sẻ câu chuyện làm tiếp thị liên kết và được các sàn trả tiền tỉ.

Họ cũng cho biết sau khi trừ hết các chi phí, lợi nhuận thu về chỉ khoảng 10 - 15% chứ không được hưởng toàn bộ. Do vậy nếu bị truy thu như hiện nay với họ là không hợp lý và… không biết lấy đâu ra để trả.

Nên đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Chung Thành Tiến - giám đốc Công ty TNHH DV kế toán Đồng Hưng - cho biết mấu chốt vấn đề nằm ở chỗ những cá nhân làm tiếp thị liên kết trên các sàn TMĐT có đăng ký kinh doanh hay không.

Trong trường hợp có đăng ký là cá nhân kinh doanh hoặc hộ kinh doanh, mức thuế áp với những trường hợp này chỉ là 7% (gồm thuế GTGT 5% và 2% thuế thu nhập cá nhân).

Nếu không đăng ký kinh doanh, những cá nhân này sẽ bị áp thuế thu nhập cá nhân với người làm công ăn lương (ở đây là tiền thù lao dưới hình thức tiền hoa hồng môi giới) theo biểu thuế lũy tiến từng phần với bậc thuế cao nhất lên đến 35%.

Khi đó, người nộp thuế chỉ được giảm trừ gia cảnh cho bản thân 11 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc với mức 4,4 triệu đồng/tháng chứ không được trừ các chi phí như thuê nhân sự, thuê công cụ tạo nội dung để bán hàng, chạy quảng cáo, mua kênh, page, nhóm…

Theo các chuyên gia, không rõ mức 20 tỉ đồng mà sàn TMĐT trả cho cá nhân trên là trong bao lâu. Nhưng nếu là trong một năm, tương đương một tháng cá nhân trên nhận hơn 1,6 tỉ đồng.

Theo ông Nguyễn Ngọc Tú - chuyên gia về thuế, nếu thu nhập tính thuế từ trên 80 triệu đồng/tháng là đã nhảy lên bậc cao nhất là 35% rồi. Trong khi với doanh thu như trên, phần lớn thu nhập bị điều tiết ở bậc thuế cao nhất là 35%.

Do đó, ông Tú cho rằng các cá nhân làm tiếp thị liên kết (affiliate) nên đăng ký lên doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh và nộp thuế theo phương thức kê khai để được hưởng cách tính thuế có lợi hơn.

"Bởi nếu không đăng ký kinh doanh, không kê khai và nộp thuế, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào thu nhập nhận được để áp mức thuế phù hợp" - ông Tú nói và cho rằng nếu thấy số tiền thuế phải nộp quá lớn cộng với việc chưa hiểu về số thuế đang nợ có đúng hay không, nên trao đổi với cơ quan thuế để được hỗ trợ, giải đáp.

"Nếu có đủ bằng chứng như có hợp đồng hợp tác kinh doanh với sàn TMĐT, rồi chứng từ chi mua fanpage, chạy quảng cáo, trả lương cho cộng sự…, cá nhân làm tiếp thị liên kết cung cấp cho cơ quan thuế để được tư vấn, trước khi lựa chọn đăng ký lên doanh nghiệp hay hộ kinh doanh và khai, nộp thuế đúng quy định", ông Tú nói.

Sàn thương mại điện tử khó kê khai, nộp thuế thay người bán vì 86% thanh toán tiền mặt

TTO - Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam cho rằng cần bỏ quy định về trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn thương mại điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến.

• Tags:
• Bỗng dưng nợ thuế
• Truy thu thuế
• Nợ thuế
• Thuế
• Sàn thương mại điện tử