Bóng chuyền Việt Nam: Cần đối mặt với sự thật

Theo đó, một vận động viên trong đội tuyển bóng chuyền U21 Việt Nam không đạt điều kiện thi đấu. Vậy nên, FIVB đã quyết định đội U21 Việt Nam bị xử thua ở các trận có VĐV ấy tham gia.

Phản ứng của Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam là tuyên bố sẽ khiếu nại quyết định FIVB.

Những chiến thắng ngoài dự kiến

Trước đó, người hâm mộ bóng chuyền Việt Nam đã được trải qua những thời khắc vui vẻ, khi các cô gái nước nhà chơi tưng bừng ở mọi mặt trận. Chỉ trong 1 tuần, bóng chuyền nữ Việt Nam lập nên 2 chiến tích đáng nhớ - xóa sạch nỗi ám ảnh thất bại kéo dài nhiều thập niên trước Thái Lan (cấp độ tuyển quốc gia); và rực sáng ở Giải vô địch U21 thế giới.

Hai chiến tích đó cũng gắn liền với 2 chủ công đang làm điên đảo làng bóng chuyền thế giới - Nguyễn Thị Bích Tuyền ở cấp độ tuyển quốc gia và Đặng Thị Hồng ở cấp độ U21. Cả hai đều dũng mãnh, có ngoại hình "tomboy" và sở hữu những cú đập siêu uy lực.

Sự xuất sắc của Bích Tuyền từ lâu đã là một chủ đề khiến làng bóng chuyền khu vực, thậm chí là cả châu lục phải bàn tán. Và trận thắng Thái Lan ở chặng 2 SEA V.League mới đây càng cho thấy sự "vô đối" của Bích Tuyền, khi cô gần như một tay làm nên cú ngược dòng ngoạn mục.

Thống kê từ ban tổ chức SEA V.League cho biết tổng số điểm Bích Tuyền mang về cho Việt Nam trước Thái Lan là 45 - con số gây choáng thực sự với những ai theo dõi bóng chuyền lâu năm. 

Cần biết rằng xuyên suốt trận đấu, toàn bộ tuyển Việt Nam chỉ ghi được 107 điểm, tức một mình Bích Tuyền đã gánh vác 42% điểm số của cả đội. Người giành số điểm cao thứ nhì là Pimpichaya, chỉ có 25 điểm, và cao thứ nhì phía Việt Nam là Như Quỳnh chỉ có 11 điểm. Vấn đề không chỉ là bao nhiêu điểm, mà còn là sự bền bỉ, mạnh mẽ đến khó tin của Bích Tuyền.

Những gì Bích Tuyền làm được ở tuyển quốc gia, đàn em Đặng Thị Hồng cũng đã thể hiện ở Giải vô địch U21 thế giới. Dù chỉ cao 1,72m, Đặng Thị Hồng vẫn khiến mọi hàng thủ của các đội U21 kể trên phải ngao ngán vì khả năng bật nhảy cực cao và sức đập quá mạnh.

Thông tin chưa rõ ràng

Cho đến trưa 13-8, nhiều thông tin đều còn chưa rõ ràng, ví dụ VĐV không đủ điều kiện thi đấu ấy là ai? VĐV ấy vi phạm chuyện gì? Tôi có một cuộc trò chuyện với một cựu quan chức cao cấp của bóng chuyền Việt Nam, người đã nghỉ hưu nhưng có rất nhiều mối quan hệ với các quan chức của FIVB.

Vị cựu quan chức phân tích: "Tôi đã gọi điện thăm dò nhưng không có một ai nói ra cụ thể điều gì. Tuy nhiên, dựa vào kinh nghiệm và một vài thông tin có được, có thể phân tích câu chuyện như sau". 

"Giả thiết thứ nhất là một VĐV của chúng ta bị cho là gian lận tuổi. Về chuyện này thì trong lịch sử, chúng ta đã hai lần mắc phải, do yếu kém về ngoại ngữ nên đọc không hiểu thấu đáo điều lệ, dẫn đến việc đưa VĐV không đủ điều kiện tham dự giải đấu quốc tế ở Singapore, Thái Lan". 

"Tuy nhiên, với lỗi này thì FIVB công khai trước dư luận chứ không úp mở. Giả thiết thứ hai là dính doping. Thông thường, ban tổ chức sẽ cho bốc thăm ngẫu nhiên sau trận đấu để chọn VĐV đi thử doping". 

"Nhưng lần này, với U21 Việt Nam, người ta lại chỉ định cụ thể VĐV phải đi thử (?). Tuy nhiên, nếu có dính doping thì xưa nay không chỉ FIVB mà tất cả các liên đoàn khác cũng đều công khai thông tin". 

"Giả thiết thứ ba là chuyện giới tính. Chuyện này thì quả là hết sức tế nhị, cần phải ứng xử vô cùng nhân văn và thường thì họ sẽ không công bố. Tôi hy vọng Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam khiếu nại thành công; một sự thành công để gỡ thể diện chứ với giải này thì không hy vọng, khi lịch thi đấu đã được xếp hết cả rồi".

Nói về câu chuyện giới tính trong thể thao, đây là một vấn đề nóng trong vài năm gần đây trong làng thể thao thế giới. Người ta đã tranh cãi với nhau rất nhiều xung quanh chuyện này. Tuy nhiên, dần dà thì xu hướng đang nghiêng về sự công bằng.

Chính vì vậy, nhiều giải đấu hiện đã đưa ra quy định về hàm lượng testosterone trong máu của một VĐV nữ, nếu vượt quá ngưỡng quy định thì không được tham gia. 

Thậm chí, Liên đoàn Điền kinh thế giới mới đây còn đưa vào luật, có hiệu lực từ 1-9-2025 và chính thức áp dụng tại Giải vô địch điền kinh thế giới tại Tokyo từ ngày 13-9-2025. Theo đó, tất cả VĐV muốn tham gia ở các nội dung nữ phải trải qua xét nghiệm gene SRY một lần trong đời - một xét nghiệm đáng tin cậy để xác định giới tính sinh học. 

Nói về quy định này, Chủ tịch Liên đoàn Điền kinh thế giới Sebastian Coe cho rằng: "Triết lý mà chúng tôi theo đuổi là bảo vệ và thúc đẩy tính vẹn toàn của thể thao nữ. Điều thật sự quan trọng là tất cả VĐV tham gia với niềm tin là không có rào cản sinh học nào".

Đã đến lúc thể thao Việt Nam phải nhìn nhận nghiêm túc vấn đề này, đừng để những nghi ngờ lan truyền mà không có bất cứ một hành động khoa học - nhân văn nào được thực thi. Đặc biệt, khi thế giới đã đưa vào luật như Liên đoàn Điền kinh thế giới đã làm thì ta buộc cũng phải theo, nếu không muốn đứng bên lề các cuộc chơi.■