Cảm xúc lan tỏa trên internet: Hiện tượng ASMR

Đã bao giờ bạn trải nghiệm cảm giác râm ran dễ chịu từ gáy, lan tỏa xuống sống lưng, khắp cơ thể và chân tay?

Cộng đồng mạng gọi cảm giác kỳ lạ đó với cái tên dài ngoằng là “Phản ứng cực khoái cảm giác độc lập” (Autonomous sensory meridian response - ASMR).

Từ “meridian” (tạm dịch là cực khoái) hoàn toàn không mang ý nghĩa tình dục mà có nghĩa là giữa trưa theo tiếng Pháp cổ, mang hàm ý cảm xúc cao trào dễ chịu.

“Meridian” còn là từ tiếng Anh chỉ hệ thống kinh lạc theo y học Trung Quốc, mạng lưới mà các dòng khí trong cơ thể lưu chuyển, tạo ra cảm giác râm ran tương tự.

Hiện tượng Internet

Phần lớn video ASMR quay cảnh các cô gái nói bằng giọng thì thầm với khán giả, gõ nhịp vào các vật dụng gia đình. Những tiếng động nhẹ nhàng đó chính là yếu tố kích hoạt cảm giác ASMR. Và những người tạo ra các video này được gọi là nghệ sĩ ASMR.

Ally có biệt danh YouTube là ASMRequests, có hơn 185.000 người theo dõi. Tất cả những gì cô làm là thì thầm vào máy quay video với khán giả.

Tương tự là GentleWhispering với 300.000 người theo dõi. Cô chỉ nói trực tiếp vào máy quay, hướng dẫn cách nói tiếng Nga, hay chỉ đơn giản là nói về cuộc đời mình hoặc trả lời câu hỏi của người hâm mộ.

Nhưng một số video ASMR của GentleWhispering thu hút tới 12 triệu lượt truy cập. Ngoài những lời thì thầm, tiếng động từ ngón tay gõ nhịp vào các đồ vật, từ chiếc lược đang chải mái tóc hay từ chiếc bút lông mơn man đầu micro cũng tạo ra cảm giác ASMR.

Một nghệ sĩ ASMR có biệt danh là Heather Feather tung lên mạng đoạn video quay cảnh cô chải tóc khi còn ướt, rồi sấy khô tóc, rồi lại tiếp tục chải. Đoạn video dài hơn 1 giờ đã thu hút hơn 32.604 lượt truy cập.

Hiện Heather Feather có hơn 180.000 người theo dõi trên YouTube. “Tôi có thể giải thích rằng ASMR là cảm giác rùng mình dễ chịu giống như cảm giác có người vuốt nhẹ lưng bạn hay nghịch tóc bạn” - Heather Feather cho biết.

Ngày càng nhiều nghệ sĩ ASMR xuất hiện, tung lên YouTube các loại video với nội dung khác nhau để kích hoạt cảm giác ASMR ở người xem. GentleWhispering có tên thật là Maria giải thích một phần lý do khiến làn sóng video ASMR bùng nổ trên YouTube là do phần lớn nghệ sĩ ASMR là những cô gái trẻ, ưa nhìn.

Trên thực tế ASMR và tình dục không hề có liên quan, nhưng sự hấp dẫn về ngoại hình của nghệ sĩ ASMR có tác động không nhỏ. GentleWhispering cho rằng việc một người đàn ông đứng trước máy quay và thì thầm dễ khiến người xem cảm thấy kỳ quái và e dè. 

Tuy nhiên cũng có những ngoại lệ. Ví dụ như các đoạn video quay cảnh nam nghệ sĩ ASMR Bob Ross thì thầm với người xem, vẽ tranh tạo tiếng động nhẹ nhàng đã thu hút hàng triệu lượt truy cập. Trang công nghệ Mashable mô tả Bob Ross là “cha đỡ đầu” của hiện tượng ASMR.

 Sự thực hay tưởng tượng?

Chưa có nghiên cứu khoa học cụ thể nào về hiện tượng này. Tuy nhiên bác sĩ chuyên khoa thần kinh nổi tiếng Steve Novella, người viết về chủ đề này trên trang mạng NeuroLogicablog, cho rằng có thể ASMR được kích hoạt từ một phần đặc thù của não bộ. Ông đánh giá rất nhiều người không hề có liên quan đã mô tả cảm giác ASMR rất giống nhau, do đó có thể khẳng định hiện tượng ASMR là thực tế.

Những người tin tưởng vào ASMR cho rằng xem các video ASMR trên YouTube giúp chữa trị các căn bệnh như trầm cảm, rối loạn tâm lý sau chấn thương, rối loạn giấc ngủ, rối loạn tập trung, lo âu, đau tiền đình... 

Chưa có bằng chứng nào khẳng định điều đó và chưa có nghiên cứu nào về tác dụng y học của ASMR. Nhưng cộng đồng ASMR liên tục mở rộng trên YouTube và công nghệ quay video ASMR ngày càng trở nên hiện đại hơn. 

Nghệ sĩ ASMR TheWaterwhispers cho biết hiện các nghệ sĩ ASMR đã trang bị máy quay hiện đại và chuyên nghiệp hơn, áp dụng công nghệ thu âm tốt hơn, do đó chất lượng các video ASMR ngày càng cải thiện.

“ASMR là gì vậy? Nhiều người gọi đó là cảm giác cực khoái não. Đó là ví dụ cho thấy não bộ của chúng ta cực kỳ phức tạp và kỳ lạ. Nếu không thì các bạn giải thích như thế nào về sự tồn tại của hàng triệu video quay cảnh người ta thì thầm và tạo tiếng động?” - bác sĩ Steve Novella kết luận. 

Cách tốt nhất để kiểm chứng xem ASMR có tồn tại hay không là chúng ta hãy xem các video ASMR trên YouTube rồi tự đưa ra kết luận.

ASMR có thể là khái niệm hết sức xa lạ đối với phần lớn chúng ta. Hơn sáu năm trước đây, chẳng ai biết nó là gì. Chỉ từ năm 2008, các nhóm trên mạng Internet như “Hội những người duy cảm” hay blog “Cảm giác không tên” bắt đầu được thành lập để thảo luận và chia sẻ trải nghiệm về cảm giác này.

Tác giả Jenn Allen, người sáng lập trang web asmr-research.org, đã đưa ra cái tên ASMR. 

Và hiện tại ASMR đang trở thành một hiện tượng bùng nổ trên mạng Internet. Tra từ ASMR trên trang YouTube sẽ cho kết quả hơn 1,5 triệu video. 

Và chỉ một hai năm gần đây giới truyền thông quốc tế mới bắt đầu chú ý đến hiện tượng ASMR .