Donald Trump mà lại thiếu tiền?

Giữa một loạt rắc rối pháp lý ông Trump đang phải đối mặt, tòa phúc thẩm New York đã trao cho ông chiến thắng bất ngờ khi đồng ý hạ mức bảo lãnh gần nửa tỉ xuống còn 175 triệu USD hôm 25-3 và cho ông thêm 10 ngày để kiếm số tiền này trong vụ án thổi phồng giá trị tài sản.

Mức bảo lãnh thấp hơn nhiều này thật sự là phao cứu sinh với ông Trump, khi trước đó 30 công ty bảo lãnh khác nhau từ chối không cung cấp dịch vụ bảo lãnh cho vị tỉ phú. 

Ông đối mặt với nguy cơ tài chính rất lớn, có thể bị phong tỏa nhiều tài khoản cá nhân, thậm chí bị tịch thu hàng loạt tòa nhà và dinh thự biểu tượng như tòa Trump Tower hay sân golf Seven Springs. Theo báo Mỹ Wall Street Journal, phán quyết của 5 thẩm phán phúc thẩm là bước ngoặt quan trọng và là chiến thắng bất ngờ cho ông Trump.

Cạn tiền mặt vì bảo lãnh lớn

Dù vậy, đây chỉ là bước hoãn tạm thời trong khi ông kháng cáo khoản phạt 454 triệu USD do tòa cấp dưới tuyên với ông vì thổi phồng giá trị tài sản trong nhiều năm để kiếm lời từ các khoản vay ưu đãi. 

Theo lịch trình thì tháng 8 tới, luật sư của ông Trump sẽ phải nộp lại lập luận của phía bị đơn và dự kiến tháng 9, vụ án sẽ được đưa ra xét xử. Do tòa xử theo luật của bang New York, kể cả ông Trump đắc cử tổng thống, ông cũng không thể tác động hay tự tha bổng mình trong vụ này.

WSJ trích các nguồn giấu tên nói ông sẽ đủ tiền để nộp bảo lãnh lần này - dù việc này sẽ khiến ông cạn tiền mặt hoàn toàn. Để có số tiền bảo lãnh theo phán quyết của tòa (một công ty đã đảm bảo trả tiền phạt trong trường hợp ông thua kiện phúc thẩm), ông Trump sẽ phải nộp 200 triệu USD tiền mặt và các tài sản khác.

Tuyên bố sau phán quyết, ông nói sẽ "tuân thủ" và nộp bảo lãnh hoặc tiền cá nhân để thực hiện phán quyết. Ông cũng nói việc tòa phúc thẩm đồng ý giảm bảo lãnh cho thấy phán quyết 454 triệu USD trước đó là "lố bịch và thái quá" thế nào. 

Theo các chuyên gia, dù tòa phúc thẩm chưa đánh giá gì về vụ án, phán quyết giảm bảo lãnh cho thấy một số thẩm phán có thể có quan điểm nhẹ nhàng hơn với ông Trump trong vụ này. Người phát ngôn của tổng chưởng lý New York, Letitia James, nói ông Trump "vẫn đối mặt trách nhiệm về những hành vi lừa đảo trắng trợn" của mình và phán quyết "vẫn có hiệu lực".

Nhưng chiến thắng quan trọng này của ông Trump không trọn vẹn bởi ngay sau đó, ông phải nhận phán quyết bất lợi trong một vụ án hình sự khác của bang New York khi tòa Manhattan chọn ngày 15-4 để bắt đầu phiên tòa ông Trump dùng tiền bịt miệng ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels - trước đó ông đã tìm mọi cách trì hoãn các phiên tòa này với hy vọng nếu thắng cử tổng thống thì có thể tự tha bổng hoặc dừng lại các vụ xử.

Sau phán quyết, ông Trump tổ chức họp báo ở 40 Phố Wall, một tài sản quan trọng của ông mà bà James từng úp mở sẽ tịch thu nếu ông không nộp bảo lãnh. 

Tại họp báo, ông lại chỉ trích hệ thống pháp lý đang bị "vũ khí hóa" bởi các đối thủ chính trị của ông và cáo buộc bà James, thẩm phán và điều tra viên trong các vụ hình sự đang "cố lấy càng nhiều tiền" của ông càng tốt. 

Thẩm phán Arthur Enrongon tháng trước đã kết án ông Trump cố tình thổi phồng giá trị tài sản để thủ lợi tài chính, bao gồm các khoản vay từ ngân hàng. Án phạt 454 triệu USD tương ứng với số tiền ông Trump kiếm lời được khi lừa dối các bên cho vay và là phần lời từ việc bán hai bất động sản gần đây.

Bà James thay mặt cho nhà nước kiện ông Trump và các con với tội danh cố tình lừa dối, thổi phồng giá trị tài sản vượt quá giá trị thực khoảng 2 tỉ USD để được ưu đãi hơn từ ngân hàng và hãng bảo hiểm.

Tại phiên tòa kéo dài vài tháng, bên công tố chỉ ra rằng công ty của ông Trump đã phớt lờ các thẩm định giá và thổi phồng giá trị tài sản lên hàng chục lần. Ví dụ căn nhà của ông ở Trump Tower tại đại lộ 5, Manhattan có diện tích khoảng 1.000m2, nhưng bị kê lên thành 3.000m2 trong suốt nhiều năm. 

Ông Trump thua kiện này và bị áp mức phạt 355 triệu USD, tăng lên thành 454 triệu USD sau khi tính lãi.

Dù ông Trump luôn khoe về khối tài sản lớn của mình, giá trị tài sản thực của ông tới giờ vẫn là bí ẩn. Thêm nữa, vì hầu hết tài sản của ông gắn với cổ phần ở các bất động sản, các công ty dịch vụ bảo lãnh thường không chấp nhận tài sản này làm thế chấp. 

Tuy mang danh tỉ phú, ông Trump thực ra không có tiền mặt và các tài sản thanh khoản lên tới tiền tỉ. Tình hình thêm căng thẳng với ông khi mới đầu tháng này, ông phải nộp bảo lãnh 91,6 triệu USD trong vụ kiện phỉ báng mà ông thua trước nhà văn E. Jean Carroll.

Nguy cơ tài chính nghiêm trọng

Thẩm phán Enrogon cũng áp một loạt án phạt khác với ông Trump và công ty gia đình của ông, như cấm ông điều hành công ty tại New York và cấm vay từ mọi ngân hàng ở bang này trong ba năm. 

Án phạt tương tự cũng áp dụng với hai con trai của ông trong hai năm, kèm theo chỉ định giám sát viên độc lập để giám sát hoạt động của công ty gia đình ông Trump. Diễn biến bất ngờ là tòa phúc thẩm đã tạm hoãn hầu hết các biện pháp này - trừ việc chỉ định giám sát viên.

Ông Trump kháng cáo tất cả các phán quyết, nhưng mối đe dọa lớn nhất với ông là án phạt tài chính. Để kiếm được một khoản tiền mặt (và tương đương tiền mặt) 454 triệu USD, ông cần cam kết con số lớn hơn nhiều - khoảng 557 triệu USD (bằng tiền cùng tài sản) - với công ty bảo lãnh. 

Ông cũng sẽ phải chịu khoản phí lên tới 20 triệu USD. Trong đơn kháng cáo, luật sư của ông nói việc xin bảo lãnh như vậy "trên thực tế là bất khả", khi hơn 30 công ty bảo lãnh đã từ chối ông Trump.

Rủi ro với các công ty bảo lãnh là phần lớn tài sản của ông Trump phụ thuộc vào giá trị bất động sản của ông. Phân tích của báo The New York Times cho thấy ông Trump "chỉ" có khoảng 350 triệu USD các tài sản thanh khoản cao như tiền mặt, cổ phiếu, trái phiếu, thấp hơn nhiều so với số 557 triệu USD ông cần. 

Tuy nhiên, ông đã thanh toán được khoản bảo lãnh 91,6 triệu USD trong vụ kiện phỉ báng của nhà văn E. Jean Carroll trước đó, và có lẽ cũng sẽ đủ tiền cho vụ này nếu phán quyết 175 triệu USD của tòa phúc thẩm được giữ nguyên.

Dù vậy, các cú đánh liên tục vào hầu bao sẽ tác động rất tiêu cực lên nguồn tiền cá nhân và các khoản đầu tư khác của ông Trump. Trong thời gian kiện cáo, ông Trump sẽ không thể dùng số tiền bảo đảm cho hoạt động kinh doanh hay chiến dịch tranh cử. 

Dù số tiền không phải mối đe dọa sống còn với Trump Organization, hoạt động kinh doanh của công ty này và tổng tài sản của chủ nhân nó chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Tình hình có thể tệ hơn nhiều nếu ông Trump không nộp được bảo lãnh và bị phong tỏa nhiều tài khoản hay tịch thu một số bất động sản.

Hình ảnh chính trị của ông cũng là một vấn đề, bởi Trump luôn tự hào ông là một tỉ phú bất động sản khôn khéo thành đạt. Viết trên mạng xã hội của mình Truth Social hôm 25-3, ông gọi các tài sản của mình là "những đứa con". 

Chiến dịch của ông đã nhanh chóng gây quỹ để đối phó với việc tịch thu tài sản này khi kêu gọi người ủng hộ đóng góp để tòa nhà Trump Tower "không bao giờ bị tịch thu".

Theo báo chí Mỹ, tổng tài sản của ông Trump là khoảng 3 tỉ USD, nhưng phần lớn gắn với bất động sản. Ông có thể kiếm được tiền khi nhà đầu tư phê duyệt kế hoạch IPO công ty đang quản lý mạng xã hội Truth Social, nhưng ông sẽ không thể bán ngay các cổ phần này.

Các vấn đề tài chính của ông Trump không chỉ gói gọn ở New York. Với việc trở thành ứng viên tổng thống của phe Cộng hòa, ông Trump đang đối mặt áp lực lớn phải gây quỹ khi nguồn tiền vận động chính trị của ông đang thua xa Tổng thống Joe Biden. 

Chiến dịch của ông Biden hết tháng 2 đã có 155 triệu USD tiền mặt, trong khi ông Trump và Ủy ban quốc gia Đảng Cộng hòa mới có khoảng 40 triệu USD vào cuối tháng 1.

Nếu tất cả các giải pháp đều thất bại, ông Trump có thể tuyên bố phá sản với tất cả các công ty liên quan trong vụ án dân sự này, nhưng điều đó sẽ ảnh hưởng lớn tới uy tín của ông trong năm tranh cử quan trọng. Ông cũng không thể dùng tiền từ chiến dịch tranh cử để trả các khoản tiền phạt, điều bị pháp luật Mỹ cấm. ■