Đường trở lại trường vẫn gập ghềnh COVID

Ảnh: Skynews

Suốt 31 năm trong ngành giáo dục, chưa bao giờ Dirk Kwee, hiệu trưởng Trường cấp 2 Heinz-Berggruen (Berlin, Đức), lại lo lắng như hôm thứ hai đầu tiên sau kỳ nghỉ hè, khi toàn bộ 900 học sinh của trường trở lại lớp lần đầu tiên kể từ khi có dịch COVID-19.

Chỉ hai ngày sau tựu trường, điều lo lắng đã thành hiện thực: một nữ sinh lớp 6 bị phát hiện dương tính với virus. Thầy Kwee vội vã chạy đến phòng thể dục, nơi 31 bạn cùng lớp với em học sinh này đang có buổi học giáo dục thể chất đầu tiên sau 5 tháng, để bảo các em phải về nhà ngay.

Đến thứ năm, cả lớp được xét nghiệm; kết quả có vào thứ sáu: tất cả đều âm tính. Đến thứ hai tuần tiếp theo, một nửa lớp đi học trở lại. Và khi thầy Kwee vừa cho phép mình thở phào nhẹ nhõm, một nữ sinh lớp 7 trong trường lại có kết quả xét nghiệm dương tính. “Giống như chơi trò tàu lượn siêu tốc vậy” - thầy Kwee mô tả cảm xúc của chưa đầy 2 tuần khi trường học mở cửa lại.

Những gì đã diễn ra ở Trường Heinz-Berggruen cho thấy Đức hội đủ các điều kiện để có thể kiểm soát được chuyện có ca nhiễm, ngăn không xảy ra đợt bùng phát mới khi mở cửa trường học trở lại: xét nghiệm và truy vết tiếp xúc hiệu quả.

Nữ sinh lớp 6 không có triệu chứng, em chỉ được đưa đi xét nghiệm sau khi gia đình có người có kết quả dương tính. Bản thân người thân của em được yêu cầu xét nghiệm nhờ kết quả của quá trình truy vết tiếp xúc từ một bệnh nhân khác, được cho là mang virus về nhà sau chuyến nghỉ mát.

Gia đình, sau khi biết có người trong nhà dương tính, đã lập tức gọi điện cho Trường Heinz-Berggruen; lập tức một đội xét nghiệm lưu động có mặt ngay để xét nghiệm và phỏng vấn tất cả học sinh và giáo viên đã tiếp xúc gần với nữ sinh đó. Sau khi tất cả có kết quả âm tính, một nửa lớp của em được cho phép trở lại trường; những em ngồi gần nữ sinh này phải cách ly ở nhà 14 ngày.

Sau vài tuần thầy trò cùng trở lại lớp, các nhà giáo dục và thậm chí các chuyên gia virus học từng nghi ngờ việc mở cửa trường học ở Đức cho rằng các kết quả ban đầu khá khả quan. Mặc dù vẫn có các ca nhiễm đơn lẻ được ghi nhận ở vài chục trường, không có đợt bùng phát nghiêm trọng nào xảy ra và không có trường nào phải tái đóng cửa trong thời gian dài.

Berlin là một ví dụ tốt. Tính đến 23-8, 49 ca nhiễm là giáo viên và học sinh được ghi nhận khắp thành phố thủ đô, nhưng nhờ xét nghiệm nhanh và khoanh vùng xét nghiệm, chưa tới 600 học sinh trong tổng số 366.000 em phải ở nhà sau khi bạn học bị phát hiện nhiễm virus. Trong số 803 trường ở Berlin, chỉ 39 trường bị ảnh hưởng.

“Mọi thứ còn lộn xộn, chưa hoàn hảo và tôi vẫn muốn thấy thêm sự cẩn trọng, nhưng thông điệp chính cho đến hiện nay là: (mở lại trường) có tác dụng” - Sandra Ciesek, chuyên gia virus học Bệnh viện Đại học Frankfurt, nhận xét. Ciesek cùng với nhiều đồng nghiệp đã ký một thông điệp ủng hộ chuyện mở cửa lại trường học.

Mối lo còn đó

Ciesek cho biết tăng cường xét nghiệm để đảm bảo an toàn cho việc mở cửa lại trường học sẽ “phá vỡ các chuỗi lây nhiễm và ngăn dịch bùng phát”, song lưu ý rằng giải pháp này chỉ hiệu quả nếu tỉ lệ lây nhiễm cộng đồng trong mức kiểm soát được.

Tình hình cho đến lúc này cũng trong tầm kiểm soát, song điều lo lắng là các ca nhiễm đang tăng vọt khắp châu Âu. Đức có trung bình hơn 1.300 ca mắc mới mỗi ngày, tăng khoảng 300 ca/ngày so với đầu tháng 7, song vẫn thấp hơn rất nhiều so với đỉnh dịch hơn 5.500 ca/ngày hồi tháng 4. Tính chung toàn châu Âu có trung bình hơn 23.000 ca mới mỗi ngày, hơn gấp đôi con số đầu tháng 7, chủ yếu là do dịch xuất hiện lại mạnh mẽ ở Tây Ban Nha. Mỹ có hơn 42.000 ca/ngày trong tuần thứ 3 của tháng 8.

Dĩ nhiên khi số ca tăng thì mối lo ngại trường học trở thành điểm nóng lây nhiễm cũng tăng. Các công đoàn giáo viên ở Madrid (Tây Ban Nha) kêu gọi đình công để phản đối việc chưa có các biện pháp an toàn nào được đề ra trước khi bắt đầu năm học mới. Chính quyền Quần đảo Canaria (cộng đồng tự trị của Tây Ban Nha) cho phép kỳ nghỉ hè kéo dài thêm hai tuần để có thêm thời gian chuẩn bị. Tại Ý, nhiều hiệu trưởng dọa sẽ chuyển sang dạy học online nếu chính quyền địa phương không cung cấp thêm phòng học, bàn ghế và cả đội ngũ giáo viên trước 14-9, ngày đầu tiên của năm học mới

Stefanie Hubig, người đứng đầu ngành giáo dục bang Rhineland-Palatinate và là chủ tịch của hiệp hội gồm 16 bộ trưởng giáo dục cấp tiểu bang ở Đức, cho rằng cách hiệu quả nhất để bảo vệ trường học liên quan đến hành vi của học sinh và cha mẹ các em ở bên ngoài lớp học. “Trước khi đóng cửa trường học một lần nữa, chúng ta nên cân nhắc chuyện đóng cửa quán bar và các sự kiện lớn. Cần phải đặt mục tiêu rằng trường học phải được mở cửa - chúng ta cần học tập mỗi ngày” - Hubig nói.

Hubig cho rằng “cần sáng tạo” để có cách mở cửa trường học hiệu quả, an toàn. Các nước châu Âu đang sáng tạo theo nhiều cách khác nhau. Tại Ý, học sinh trở lại trường được hướng dẫn “đến lớp” ở các rạp phim, nhà thờ hay thậm chí lều dựng trong bãi xe của trường - những địa điểm đảm bảo giữ khoảng cách 1 mét; còn Chính phủ Anh yêu cầu xếp lịch học xen kẽ để hạn chế học sinh tiếp xúc với nhau.

Các nước đang nhìn vào Đức, nhưng thực chất giáo viên và giới quản lý nước này vẫn còn đang loay hoay tìm giải pháp tốt nhất để đảm bảo trường học mở cửa lại an toàn. Kwee, hiệu trưởng Trường Heinz-Berggruen, cho biết chỉ nhận được hướng dẫn của chính quyền địa phương 3 ngày trước khi các lớp học được mở lại. Khi ca nhiễm tại trường đầu tiên được xác nhận, trường không hề có kế hoạch dự phòng nào để áp dụng, và dĩ nhiên không có sẵn mẫu email để gửi phụ huynh nhằm hướng dẫn cách ứng phó với sự cố.■