Halloween: Sợ nhất là giá sôcôla

Theo trang Axios, sự thay đổi này không hề ngẫu nhiên hay mới năm nay, mà là cách ngành công nghiệp bánh kẹo trị giá 54 tỉ USD thích nghi với cuộc khủng hoảng ca cao toàn cầu đang diễn ra dữ dội.

Từ năm 2023, Tây Phi, khu vực sản xuất phần lớn ca cao toàn cầu, đã gánh chịu nhiều vụ mùa thất bát liên tiếp. Thời tiết xấu, dịch bệnh cây trồng và thậm chí cả hoạt động khai thác vàng trái phép trên đất nông nghiệp đều góp phần gây nên tình trạng này. Hậu quả là nguồn cung ca cao thiếu hụt nghiêm trọng, đẩy giá tăng cao cho đến khi xô đổ mọi kỷ lục. 

Cuối năm 2024, giá ca cao tương lai chạm mức 12.000 USD/tấn, gấp ba lần mức trung bình lịch sử. Dù gần đây giá có hạ nhiệt, nhưng vẫn đắt gấp đôi so với năm 2022. "Đám kẹo bày trên kệ năm nay làm từ lô ca cao mua vào lúc giá kỷ lục hồi đầu 2025" - David Branch, quản lý tại Wells Fargo Agri-Food Institute, chia sẻ trên Axios.

Nói cách khác, mỗi thanh kẹo hôm nay đều mang trong mình một câu chuyện về lạm phát, còn các hãng kẹo thì đang tìm mọi cách để thích nghi. Thay vì tăng giá đến mức dọa khách hàng chạy mất, các "phù thủy bánh kẹo" chọn chiến thuật khéo léo và tinh vi hơn đó là "cắt giảm ca cao". 

Họ giảm lượng sôcôla thật, rồi thay vào đó bằng sáng tạo, màu sắc và những hương vị mới toanh, khiến người mua cảm giác như đang được "nếm thử điều mới mẻ", chứ không phải bị "bớt phần". Cuộc xoay xở này có vẻ quá tay, tới mức cây bút Yasmin Tayag của tờ The Atlantic phải thốt lên: "Có gì đó quái quái với sôcôla Halloween năm nay".

Tayag kể một loạt ví dụ "cắt giảm ca cao", mà đúng hơn là "phiên bản remix" của nhiều loại kẹo quen. Nào là Cinnamon Toast Crunch Kisses của hãng Hershey's không hề có sôcôla, chỉ toàn vị quế và kem ngọt; thay đổi này dữ dội hơn năm ngoái, khi Hershey's chỉ thay một nửa sôcôla bằng kem vani cho dòng sản phẩm Reese's Werewolf Tracks. Ferrero, "cha đẻ" của Butterfinger, thì đổi lớp phủ sôcôla bằng caramel muối hoặc kem marshmallow, trong khi M&M's chuẩn bị cho ra bộ sưu tập bánh cupcake sôcôla anh đào và bánh cuộn quế bơ đậu phộng.

Các hãng kẹo cũng không thể đứng ngoài "truyền thống" xoay xở kinh điển của bất kỳ ngành sản xuất nào trong lạm phát: "thu nhỏ" sản phẩm. Gói Reese's cups tiêu chuẩn nặng khoảng 42 gram, nhưng loại Reese's Peanut Butter Pumpkins bán Halloween chỉ còn 34 gram. 

Kit Kat Counts phiên bản ma cà rồng cũng "bốc hơi" hơn 28 gram so với loại thường. Năm ngoái, chính cựu tổng thống Mỹ Joe Biden còn phàn nàn rằng thanh Snickers giờ bé tí à, và nhà sản xuất Mars dĩ nhiên phủ nhận chuyện họ tham gia trào lưu shrinkflation (sản phẩm nhỏ hơn, giá không đổi).

Theo The Atlantic, mặc dù vụ thu hoạch ca cao năm tới có vẻ khả quan hơn, chuyện giá có bớt đắng hơn hay không thì chưa biết. Giá ca cao hiện tại vẫn cao gấp đôi so với năm 2022. Tuy nhiên, tương lai của việc tiêu thụ kẹo ở Mỹ có vẻ khá ổn định. 

Nói gì nói, người tiêu dùng tinh mắt lắm, kẹo có vị đậm lợt, kích thước teo tóp thế nào, họ biết cả. Chỉ là ít người đủ dũng khí tẩy chay sôcôla - ai mà cưỡng lại được một viên kẹo, nhất là vào lễ Halloween? Doanh số bán kẹo và sôcôla Halloween tại Mỹ năm ngoái đạt 7,4 tỉ USD, tăng 2,2% so với năm 2023. 

Khảo sát của Hiệp hội Kẹo quốc gia (NCA) cho thấy 94% người tiêu dùng vẫn dự định chia sẻ kẹo và sôcôla trong dịp lễ hội này. Khảo sát của Empower với 2.000 người trưởng thành cho thấy 57% người Mỹ nói rằng giá cao đang thay đổi mức chi tiêu của họ cho kẹo Halloween. Để đỡ đau ví, người Mỹ săn lùng các chương trình khuyến mãi, phiếu giảm giá hoặc tranh thủ mua kẹo sớm hơn để dành, nhờ đó chia nhỏ chi phí ra hơn.

Trong khi sôcôla khan hiếm, kẹo dẻo lại nổi lên như một "người hùng cứu nguy" trong cuộc chiến sinh tồn giữa bão giá. Không cần ca cao, dễ tạo hình, dễ pha màu, hương liệu tổng hợp vị trái cây dồi dào, lại hợp thị hiếu gen Z mê sự vui nhộn.

Các hãng nhanh chóng đưa món này vào tầm ngắm thay thế. Hershey's ra mắt Shaq-a-Licious XL Gummies và Jolly Ranchers Trickies với vị sai lệch cố ý kiểu kẹo màu hồng vị táo, kẹo màu xanh vị anh đào. Mars đẩy mạnh combo trọn bộ kẹo dẻo đặc biệt cho Halloween gồm Starburst, Skittles, Life Savers, Hubba Bubba. Còn Mondelez thì tung ra Sour Patch Kids có thể phát sáng dưới ánh đèn đen, món cho tiệc Halloween đúng chuẩn.

Năm nay, khi những đứa trẻ gõ cửa từng nhà hô vang "cho kẹo hay bị ghẹo" rồi cười giòn tan chờ đợi, có thể giỏ của chúng sẽ nhiều kẹo dẻo và ít sôcôla hơn. Nhưng mặc cho kẹo có vị khang khác, niềm vui vẫn ở đó, đầy ắp. "Hầu hết những đứa trẻ đi xin kẹo (và trong một số trường hợp là cả cha mẹ chúng) không kỳ vọng cụ thể là sôcôla, miễn là kẹo, và càng đa dạng càng tốt" - Tayag viết.

Và biết đâu, vài năm sau, ca cao được mùa giảm giá, những viên kẹo sôcôla "chính hiệu" quay trở lại, người ta lại nhắc về một mùa Halloween 2025 với toàn kẹo dẻo phát sáng.