TTCT - Trọng trách giải quyết cuộc chiến khí đốt mới giữa Nga và châu Âu được “giải giao” lên Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU), dự kiến diễn ra vào ngày 18 và 19-12, theo kết quả cuộc họp các bộ trưởng năng lượng EU hôm 9-12 ở Brussels. Hệ thống đường ống Nga đề nghị thay thế Dòng phương Nam Đường vàng: “Dòng phương nam” đã bị Nga tuyên bố ngưng xây dựng Đường xanh: Hệ thống đường ống dự kiến xây ở Thổ Nhĩ Kỳ thay thế Dòng phương Nam Đường đỏ: Đường ống đã có giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ Tại cuộc họp Brussels, EU đã quyết định thành lập một nhóm công tác để thực hiện các dự án hạ tầng xuyên biên giới nhằm đối phó với khoảng trống để lại sau khi Nga tuyên bố từ bỏ “Dòng phương Nam”. Quyết định bất ngờ trên được Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo ngày 1-12 trong chuyến làm việc một ngày tới Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết thay cho “Dòng phương Nam” Nga sẽ chuyển sang xây dựng đường ống khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ. Sự kiện khiến tờ Times (Anh) cho rằng Nga “tuyên chiến khí đốt với châu Âu”. Đôi bên đều khó Theo các nhà quan sát, bất đồng trong “Dòng phương Nam” giữa Matxcơva và Brussels có nguyên nhân sâu xa từ nỗ lực của EU muốn giảm bớt ảnh hưởng của Nga như nhà cung ứng năng lượng chính cho châu Âu (Nga đang đáp ứng tới 30% nhu cầu khí đốt châu Âu). EU đòi áp dụng quy chuẩn chống độc quyền “Gói năng lượng thứ ba” (Third Energy Package), yêu cầu người bán các nguồn năng lượng không thể đồng thời là người sở hữu hạ tầng cung ứng năng lượng. Nga phản đối áp dụng điều này cho “Dòng phương Nam”, viện dẫn dự án “Dòng phương Bắc” giữa Nga và Đức đã hoạt động thành công mà đâu cần “Gói năng lượng thứ ba”! Tuy nhiên, tổng giám đốc Gazprom Alexey Miller trong một cuộc làm việc với báo chí hôm 4-12 đã khẳng định quyết định của Nga không liên quan tới “Gói năng lượng thứ ba”, mà là do không thể chờ đợi quá lâu trước sự lưỡng lự của Bulgaria, khi Bulgaria “không cho phép xây dựng trong vùng biển đặc quyền kinh tế cũng như trên đất liền của họ”. “Dòng phương Nam” là dự án đường ống khí đốt quốc tế, trị giá gần 30 tỉ USD, có khả năng cung ứng 63 tỉ m3 khí đốt/năm, dự kiến đặt trong lòng biển Đen từ Nga đến Bulgaria. Sau đó, hệ thống này sẽ tẻ ra hai nhánh, một nhánh từ Bulgaria đi qua Hi Lạp để vào Ý và nhánh kia đi qua Serbia, Hungary sang Áo. Mục đích của “Dòng phương Nam” là nhằm giảm lệ thuộc của các nước bán và mua khí đốt qua Ukraine. Hệ thống này đã được khởi công từ ngày 7-12-2012 và theo kế hoạch phải kết thúc vào cuối năm 2015. Tuy nhiên, đến giai đoạn lắp đặt đường ống qua biển Đen trong khu vực đặc quyền kinh tế của Bulgaria, thì tháng 4-2014 nghị viện châu Âu đã thông qua nghị quyết đề nghị từ bỏ việc xây dựng đường ống. Giải thích lý do không thể tiếp tục dự án “Dòng phương Nam”, ông Putin cho rằng can cớ là ở thái độ “thiếu xây dựng” của EU. “Nếu châu Âu không muốn thì dự án sẽ không thực hiện. Chúng tôi sẽ phát triển những thị trường khác và châu Âu sẽ không nhận được lượng khí đốt đó, ít ra là từ Nga” - ông Putin tuyên bố. Đổi lại, ông Putin cho biết sẽ xây đoạn đường ống khí đốt xuyên biển Đen vào Thổ Nhĩ Kỳ gọi là “Dòng xanh mới”, cung ứng trực tiếp cho Thổ Nhĩ Kỳ 14 tỉ m3/năm (trong tổng khối lượng 63 tỉ m3 của Dòng Thổ Nhĩ Kỳ). 50 tỉ m3 còn lại sẽ được đưa tới một trạm trung chuyển ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và Hi Lạp để đảm bảo khối lượng khí đốt đã cam kết cho các đối tác trong dự án “Dòng phương Nam”. Còn khối lượng khí đốt này được chuyển tới các đối tác theo cách nào, nếu không chấp nhận đường ống của Nga (do trái với Luật Gói năng lượng thứ ba) thì đó sẽ là chuyện của EU. Theo đánh giá của người đứng đầu Công ty tư vấn về khí đốt Đông Âu trụ sở ở Mỹ Mikhail Korchemkin, căn cứ hiện trạng kinh tế và những dự án của Gazprom hiện nay, trong đó có việc xây dựng hệ thống đường ống khổng lồ để cung cấp khí đốt cho Trung Quốc, thì Gazprom có thể không dư giả tài chính để đầu tư cho đường ống mới tại Thổ Nhĩ Kỳ. Và ngay cả khi chúng có thể được xây ở Thổ Nhĩ Kỳ, cũng chưa rõ ai sẽ vận hành và theo những điều kiện nào. Liệu Thổ Nhĩ Kỳ, với ưu thế là đầu mối duy nhất của Nga với châu Âu khi đó, sẽ đưa ra những đòi hỏi pháp lý nào như “Gói năng lượng thứ ba” (xem box), liệu họ có yêu cầu Nga giảm giá khí đốt thêm nữa hay không sau khi cam kết giảm 6% từ đầu năm 2015, như ông Mikhail Krutikhin, nhà phân tích của Công ty tư vấn RusEnergy (trụ sở ở Nga), nhận định. Về phần EU, cao ủy viên EU đặc trách Liên minh năng lượng Marcos Selcovic tại cuộc họp ngày 9-12 đã giới thiệu dự án “Hành lang phương Nam” thay thế “Dòng phương Nam”. Dự án này kết nối các đường ống địa phương để cung ứng khí đốt từ biển Caspien vòng qua Nga tới các nước thành viên EU. Nó sẽ liên kết ba hệ thống khác gồm “Dòng trắng” (hệ thống đường ống Gruzia - Ukraine - EU), tuyến đường ống xuyên biển Adriatic (đưa khí đốt từ Azerbaijan qua biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vào Hi Lạp và Ý) và dự án Nabucco (còn gọi là tuyến Thổ Nhĩ Kỳ - Áo). Các đối tác EU hiện nay của “Hành lang phương Nam”có thể kể Azerbaijan, Turkmenistan, Gruzia, Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq, Ai Cập trong khi các đối tác tiềm năng có Iran và Uzbekistan. Ông Selcovic cho biết dòng khí đốt đầu tiên của dự án này sẽ được phát đi vào năm 2019. Tuy nhiên, nếu tính đến các vấn đề địa chính trị của các nước nói trên cùng với tính khả thi của Nabucco (không đảm bảo đủ khí đốt để đường ống sinh lợi), sẽ thấy con đường của “Hành lang phương Nam” còn rất dài. Địa chính trị Khi tuyên bố Nga dừng dự án “Dòng phương Nam” vì những trở ngại do EU gây ra, ông Putin hứa sẽ chuyển cung ứng năng lượng Nga sang những khu vực khác của thế giới “nơi không gắn chính trị với kinh tế”. Có thể ngầm hiểu đây là cách Kremlin giải thích liên minh năng lượng với Thổ Nhĩ Kỳ mặc dù Ankara và Matxcơva còn nhiều dị biệt ở nhiều vấn đề quốc tế (chẳng hạn Nga ủng hộ Tổng thống Syria Bashar Al Assad, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ phe đối lập Syria. Ankara đứng về phía cộng đồng người Tatar ở Crimea, đã dung chứa thủ lĩnh người Tatar Mustafa Dzhemilev sau khi Crimea không cho ông này nhập cảnh vì chống đối việc Nga sáp nhập Crimea)... Bất chấp những bất đồng này, Nga vẫn là nguồn cung ứng khí đốt, dầu và than hàng đầu cho Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời sẽ là nước xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên cho Ankara. Dễ thấy liên minh năng lượng với Ankara, Matxcơva không chỉ muốn thoát khỏi thế bế tắc trong “Dòng phương Nam” mà còn để trả đũa các biện pháp cấm vận của EU hiện nay sau sự kiện Crimea. Việc cấm vận kinh tế đã khiến Nga thiệt hại tới 40 tỉ USD/năm, cộng thêm giá dầu lao dốc đang làm nước này mất thêm 90-100 tỉ USD/năm nữa, theo đánh giá của Bộ trưởng tài chính Nga Anton Siluanov. Không phải ngẫu nhiên mà cả ông V. Putin lẫn ông A. Miller đều nhấn mạnh Gazprom đang “thay đổi mô hình làm ăn” và đó chính là sự chuyển hướng về phương Đông. Sau Trung Quốc, đến lượt nước phía đông Thổ Nhĩ Kỳ được Nga chọn để bán khí đốt. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị đặt trước bài toán khó. Nước này đang muốn trở thành thành viên của EU. Cuộc thương lượng bắt đầu từ năm 2005 đến nay vẫn chưa tiến triển. Những nước thành viên EU không ủng hộ Ankara có thể kể Hi Lạp, Cyprus, Áo... Tuy nhiên, EU vẫn là bạn hàng quá lớn để Ankara có thể đánh đổi bằng đường ống khí đốt với Nga, mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ được lợi không nhỏ: đường ống mới khiến Ankara không chỉ trở thành nước bạn hàng lớn thứ hai của Gazprom sau Đức, mà còn giúp nước này - vốn nhiều năm qua bị EU coi thường - trở thành đối tác Nam Âu phải tính đến khi muốn mua khí đốt. Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị trở thành thành viên toàn diện của Tổ chức hợp tác Thượng Hải. Với hệ thống đường ống mới, nước này sẽ chiếm một vị trí chiến lược trong vành đai kinh tế Á - Âu và con đường tơ lụa mới của Trung Quốc. Washington Post bình luận khó khăn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan: “Phía trước là một cuộc mặc cả cân não”. Nỗi lòng nước nhỏ Quyết định của Nga gây ngỡ ngàng không ít cho các nước bạn hàng của “Dòng phương Nam”. Đường ống dự kiến đi ngang lãnh thổ Bulgaria, Serbia, Croatia, Slovenia, Hungary và Áo. Các nước Balkans dự tính sẽ thu được những khoản phí không nhỏ cho việc trung chuyển khí đốt, trong khi các nhà tiêu dùng Hungary, Áo, Ý hi vọng giảm bớt lệ thuộc vào việc cung ứng khí đốt qua Ukraine. Nước gặp thiệt hại lớn nhất của việc ngưng xây dựng này đương nhiên là Bulgaria. Ngoài 3 tỉ euro đã đầu tư, Bulgaria còn thiệt hại do mất phí trung chuyển khoảng 400 triệu euro/năm. Với Ukraine, nếu dự án Thổ Nhĩ Kỳ vận hành, nước này sẽ mất hoàn toàn vị thế quốc gia trung chuyển khí đốt chiến lược ở châu Âu. Và nếu quả thật “Dòng phương Nam” được thay thế bằng “Dòng Thổ Nhĩ Kỳ”, nhiều quốc gia nhỏ ở Balkans phát hiện từ sự lệ thuộc khí đốt vào Nga nay họ sẽ chuyển sang... lệ thuộc Thổ Nhĩ Kỳ. Không phải tự nhiên mà Thủ tướng Bulgaria Boiko Borisov nói không muốn nước ông trở thành con tin thương lượng giữa Nga và EU. Người ta chưa quên tháng 1-2009 trong cao điểm mùa đông lạnh giá, cuộc tranh cãi về giá khí đốt giữa Ukraine và Nga khiến việc cung ứng khí đốt cho Đông Nam Âu bị gián đoạn. Tại thủ phủ Sarajevo của Bosnia khi đó, những dòng người lo âu xếp hàng dài mua lò sưởi điện, trong khi nhà trẻ, trường học Bulgaria đóng cửa vì hệ thống sưởi không hoạt động... Liệu trong tương lai có tái diễn kịch bản như Thủ tướng Serbia Aleksandar Vucic cay đắng: “Chúng tôi đang phải trả giá cho xung đột giữa các cường quốc”? ____________ www.thetimes.co.uk/tto/news/world/europe/article4284368.ece www.washingtonpost.com/world/middle_east/putin-to-visit-turkey-amid-syria-differences/2014/12/01/125772ac-7931-11e4-9721-80b3d95a28a9_story.html www.aif.ru/politics/world/1400964 www.aif.ru/money/economy/1396759 Tags: Nga
Tổng Bí thư Tô Lâm: 80% các nước có chính quyền chỉ 3 cấp THÀNH CHUNG 13/02/2025 Đề cập vấn đề chính quyền quốc gia nên 3 cấp hay 4 cấp, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết phải tiếp tục nghiên cứu, đánh giá. Tuy nhiên, thực tế 80% các nước có chính quyền 3 cấp.
Ông Phan Văn Mãi: 'Cần trả lời chính quyền có mấy cấp, có bỏ cấp huyện không?' NGỌC AN 13/02/2025 Cần đánh giá kỹ lưỡng mô hình tổ chức chính quyền hiện nay và thể chế hóa quan điểm địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm để vận hành hiệu quả.
Nữ nhân viên ngân hàng xinh đẹp ‘gác việc’ viết đơn tình nguyện nhập ngũ LÊ MINH 13/02/2025 Tốt nghiệp đại học loại khá và đang có một công việc ổn định, song Khánh Hòa bất ngờ tìm một hướng đi mới trong hành trình của tuổi trẻ là gác lại công việc hiện tại viết đơn tình nguyện nhập ngũ với mong muốn đóng góp sức trẻ để phụng sự Tổ quốc.
Tổ chức bộ máy viện kiểm sát, tòa án khi bỏ công an huyện ra sao? THÀNH CHUNG 13/02/2025 Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho hay khi chấm dứt hoạt động công an cấp huyện thì tổ chức bộ máy, hoạt động của viện kiểm sát, tòa án nhân dân như thế nào cũng phải nghiên cứu.