Kluivert và cuộc Hà Lan hóa đội tuyển Indonesia

Năm 1938, đội tuyển Indonesia, với 9 người trong đội hình chính vốn là sinh viên và đội trưởng bị cận thị Achmad Nawir, mà nghề chính là bác sĩ, đã tham dự World Cup với tư cách một thuộc địa của Hà Lan. Họ đi vào lịch sử với tư cách đội bóng đầu tiên của châu Á và Đông Nam Á tham dự một vòng chung kết World Cup.

Gần một thế kỷ sau, lịch sử đang có khả năng lặp lại với những gì đang xảy ra ở đội tuyển quốc gia Indonesia lúc này. 

Việc Patrick Kluivert được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng tuần trước là một lời tuyên bố rõ ràng về tham vọng đó, bất chấp lời châm biếm của truyền thông quốc tế rằng rốt cục thì một đội bóng Hà Lan phải cần một huấn luyện viên người Hà Lan.

Làn sóng nhập tịch

Trong đội hình xuất phát của Indonesia đã đánh bại Saudi Arabia tại vòng loại World Cup vào tháng 11 ở Jakarta, có 8 người sinh ra ở Hà Lan, và nhiều người khác đang rục rịch nhập tịch. 

PSSI, liên đoàn bóng đá Indonesia, đã bắt đầu chiến dịch nhập tịch cầu thủ châu Âu đủ điều kiện đại diện cho "Chiến binh Garuda" (biệt danh của đội Indonesia) thông qua cha mẹ hoặc ông bà, một di sản của thời thuộc địa Hà Lan kéo dài suốt 350 năm, đến tận năm 1945.

"Đôi khi chúng tôi trêu chọc nhau, không biết mình đang đá với đội Hà Lan hay Indonesia" - tiền vệ đội tuyển Việt Nam Đỗ Duy Mạnh nói trước hai trận vòng loại World Cup vào tháng 3-2024 trước đối thủ này. Việt Nam đã hơi đánh giá thấp người hàng xóm gần gũi trong nhiều năm, nhưng sau đó thua cả hai trận. 

"Có lẽ trong vài năm qua, Việt Nam chỉ đá với những người Indonesia bản địa - Marc Klok, tiền vệ tuyển Indonesia sinh ở Amsterdam, cho biết - Bây giờ họ sợ hãi sau khi thấy Indonesia đã thay đổi nhiều như thế nào".

Làn sóng nhập tịch đã nhanh chóng cải thiện một đội bóng lâu nay vẫn không thể bứt lên tốp đầu Đông Nam Á, chứ chưa nói là vươn tầm châu Á. 

Shin Tae Yong, huấn luyện viên trưởng của đội 4 năm qua, đã để lại một di sản không tệ: Indonesia giành vị trí thứ ba trong nhóm 6 đội, kém Úc 1 điểm, coi như suýt chút nữa đã giành vé trực tiếp đi World Cup 2026. 

Với 6 trận đã chơi và 4 trận còn lại - trận đầu tiên tại Úc vào ngày 20-3 - Indonesia đang có cơ hội thực sự để tham dự World Cup, khi giải đấu mở rộng lên 48 đội.

Lý lịch huấn luyện của chiến lược gia người Hàn Quốc: giành chức vô địch AFC Champions League 2010 với Seongnam và dẫn dắt Hàn Quốc tại World Cup 2018, nổi bật hơn so với người kế nhiệm, nhưng ông không phải là một huyền thoại bóng đá Hà Lan. 

Khi ngày càng nhiều cầu thủ sinh ở nước ngoài gia nhập đội tuyển Indonesia, tình hình ngày càng trở nên khó khăn cho ông Shin, vốn không nói được tiếng Anh, tiếng Hà Lan hay tiếng Bahasa Indonesia - không có phiên dịch viên thì ông không thể giao tiếp với bất kỳ ai. 

"Chúng tôi nhận thấy mình cần một người lãnh đạo có khả năng thực hiện các chiến lược đã được các cầu thủ thống nhất, và có khả năng giao tiếp tốt hơn" - Erick Thohir, chủ tịch PSSI và cựu chủ sở hữu câu lạc bộ Ý Inter Milan, chia sẻ.

Nhiều người tin rằng ông Shin đã bị đối xử bất công. Kluivert và Shin có điểm chung là con trai của họ đều chơi chuyên nghiệp, và Shin Jae Won không kiềm chế được khi nghe tin về cha mình. "Hãy xem các người có thể đi xa đến đâu mà không có ông ấy" - con trai của Shin Tae Young giận dữ viết trên mạng xã hội, như một lời nguyền.

"Ông ấy đã dành trọn tâm huyết nâng tầm đội tuyển quốc gia Indonesia lên đến cấp độ này. Trong 5 năm qua, Indonesia đã leo lên 50 bậc trong bảng xếp hạng FIFA và hiện đứng thứ ba ở chiến dịch vòng loại World Cup 2026, nhưng lại bị sa thải?" - Shin Jae Won bất bình.

Ông Shin Tae Young vốn cũng rất được cổ động viên Indonesia yêu mến. Ngay cả cựu tổng thống Indonesia Joko Widodo cũng đã nói như vậy khi có tin ông bị thay thế. 

"Tôi hiểu huấn luyện viên Shin rất rõ, và theo ý kiến cá nhân tôi, ông ấy có tính cách cuốn hút và khả năng tương tác tuyệt vời với mọi người - Widodo, mới rời nhiệm sở vào tháng 10-2024, cho biết - Nếu bạn hỏi tôi có thích ông Shin không thì tất nhiên là có, nhưng thích hay không thì quyết định cũng đã được PSSI đưa ra".

Nhiều người không thích điều này. Trước đây, người hâm mộ châu Á đã chào đón những cựu cầu thủ nổi tiếng đến làm việc, nhưng giờ đây ai cũng biết tên tuổi lớn không đảm bảo thành công. 

Những nghi ngờ về việc bổ nhiệm Juergen Klinsmann ở Hàn Quốc vào năm 2023 đã được chứng minh là chính xác. 

Hay nói không đâu xa, đội tuyển Việt Nam đã thay HLV Park Hang Seo bằng Philippe Troussier, một cái tên trên lý thuyết có sức nặng hơn, vào năm 2023, nhưng HLV người Pháp đã ra đi chỉ hơn 12 tháng sau đó với những thất bại liên tiếp trước chính Indonesia.

Canh bạc lớn

Có những lo ngại về Kluivert, người mà kinh nghiệm huấn luyện thua xa sự nghiệp thi đấu rực rỡ của mình. Ở cấp độ quốc tế, ông từng làm trợ lý cho Louis van Gaal ở đội tuyển Hà Lan và Clarence Seedorf với tuyển Cameroon. 

Ông cũng từng hai lần dẫn dắt đội tuyển đảo quốc Curaçao, nhưng chỉ có thế. Indonesia, có lẽ là quốc gia đam mê bóng đá nhất châu Á với 280 triệu người khao khát thành công và thi đấu trước gần 80.000 khán giả ở Jakarta, sẽ là thử thách hoàn toàn khác với những công việc trước đó của Kluivert.

Trong khi đó, ông Thohir giành được ghế chủ tịch PSSI vào năm ngoái, vì quốc gia này muốn có một doanh nhân tư duy tiến bộ và hiểu biết về bóng đá. 

Ông đã gợi ý rằng đội muốn nâng cấp chiến thuật lên mức độ tiếp theo và có những tư vấn từ Hàn Quốc cho rằng Shin có thể gặp hạn chế trong vấn đề này. 

Thohir cũng đã nói nhập tịch là chính sách dài hạn và PSSI tin rằng sự hiện diện của Kluivert, cựu tiền đạo Ajax và Barcelona, sẽ thuyết phục được những cầu thủ tốt hơn từ Hà Lan từ bỏ giấc mơ áo da cam để khoác lên mình màu áo đỏ - trắng.

Những gì xảy ra tiếp theo phụ thuộc vào kết quả. Đã có những lo ngại về tốc độ nhập tịch. Hifni Hasan, thành viên của Ủy ban Olympic Indonesia, đã yêu cầu Shin phải chậm lại vào năm ngoái sau khi có lo ngại rằng các cầu thủ bản địa đang bị bỏ qua.

Nếu Indonesia đến được World Cup thì người chiến thắng sẽ có tất cả, khi cả quốc gia chìm đắm trong những màn ăn mừng bất tận. 

Kluivert sẽ trở thành người hùng và Thohir, người đồng thời đang là bộ trưởng trong nội các Indonesia, thậm chí có thể tranh cử tổng thống sau này. 

Tuy nhiên, nếu thất bại, điều này không chỉ sẽ dấy lên những câu hỏi thông thường về huấn luyện viên và liên đoàn mà còn về việc liệu một đội bóng chủ yếu được tạo thành từ các cầu thủ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài có thể đại diện cho quốc gia yêu bóng đá đầy tự hào này hay không.■