Lạc vào cánh đồng bất tận serengeti

Để tới được khu công viên quốc gia Serengeti rộng lớn, cách nhanh nhất là đi máy bay. Những chiếc máy bay cánh quạt Cessna nhỏ 12 chỗ ngồi, bay ở độ cao 3.000-4.000m được sử dụng như xe buýt dùng để đưa đón khách. Từ Arusha, khách có thể đến nhiều địa điểm khác nhau để tới nơi cắm trại chỉ trong vòng 1-2 giờ bay. Cũng có chút bất an khi thấy chiếc máy bay quá nhỏ mà lúc bước lên phải cúi đầu và lách người để vào chỗ ngồi. Nhưng cảm giác đó tan biến khi thấy sự điềm tĩnh, dày dạn kinh nghiệm của những phi công người Âu. Cảm giác lo sợ biến thành háo hức ngay, khi máy bay vừa hạ thấp độ cao: hàng đàn thú đang di chuyển trên những cánh đồng cỏ mênh mông.

Cánh đồng bất tận

Serengeti là một bình nguyên có diện tích 14.763km2 ở cao độ 1.800m so với mực nước biển, địa hình chủ yếu là cỏ thấp và cỏ cao với hệ sinh thái đa dạng và hệ động vật cũng hết sức phong phú. Nơi đây trước kia là địa bàn của bộ tộc du mục Maasai, một trong số 120 bộ tộc của Tanzania.

Công viên quốc gia chính thức được thành lập vào năm 1951 và nhanh chóng nổi tiếng khắp thế giới nhờ những nỗ lực của nhà nghiên cứu động vật hoang dã người Đức Bernhard Grzimmek, giám đốc Hiệp hội Động vật Frankfurt. Cả cuộc đời ông đã gắn cùng Serengeti, ông cũng là tác giả của cuốn sách và bộ phim đoạt giải Oscar cùng tên Serengeti never die (Serengeti không bao giờ chết).

Tên gọi Serengeti bắt nguồn từ ngôn ngữ của thổ dân Maasai và có nghĩa là “cánh đồng bất tận”. Đây là quê hương của sư tử (2.000 con), báo gấm, báo Je-pa, voi (8.000 con), linh dương đầu bò xanh (Blue Wildebeest, khoảng 2 triệu), linh dương sừng cong (Coke’s Hartebeest, 250.000), linh dương sừng cao (Grant Gazelle, 30.000), ngựa vằn (500.000), linh dương Thomson, linh dương sừng móc, hươu cao cổ, hà mã, tê giác, sơn dương, lợn rừng và hàng ngàn loài thú khác...

Serengeti nổi tiếng nhất nhờ mùa thú di cư. Hằng năm, vào khoảng tháng 6, tháng 7, hàng triệu con linh dương đầu bò, ngựa vằn và các loại linh dương khác vượt sông Grumeti và Mara sang Kenya và quay trở lại vào tháng 9, tạo ra một khung cảnh có một không hai của cuộc di cư hoang dã và khốc liệt vì sự sinh tồn lớn nhất thế giới.

Khu cắm trại tại Serengeti National Park

Cắm trại trên đồng cỏ

Khu lều trại di động của chúng tôi nằm trên sườn đồi, bên một con suối nhỏ giữa thung lũng cỏ mênh mông có hàng cọ xanh và núi xa xa bao quanh. Có rất nhiều lều di động trong mùa thú di cư tại Serengeti, từ 2-5 sao, tùy theo giá tiền, bạn sẽ có dịch vụ tương ứng. Phải đặt trước rất lâu mới có được chỗ trong những lều tốt. Những trại này thường được bố trí ở mỗi vị trí khoảng 2-3 tháng, sau đó lại được dời đi theo đường di chuyển của thú.

Trại của chúng tôi khá rộng rãi với một lều chung là nơi ăn uống và 16 lều riêng với số lượng tối đa là 22 khách. Điện dùng từ năng lượng mặt trời và nước phân bổ 20 lít một người mỗi ngày. Các lều được làm bằng bạt khá chắc chắn và rộng khoảng 30m2, đều có giường, đủ tiện nghi, phòng vệ sinh và phòng tắm riêng. Một hệ thống đổ nước thủ công được thiết kế bên ngoài mỗi lều và khi bạn tắm sẽ có một người đứng ngoài lều giội nước giúp bạn. Đi ra ngoài khi trời tối luôn phải có người cầm đèn pin dẫn đường. Đồng cỏ lúc nào cũng đầy bí ẩn, không thể biết có bao nhiêu đôi mắt đang dõi theo bạn từ xa kia, nếu không thường xuyên lia đèn.

Du khách đi Game Drive. Ảnh: T.T.L.

Ai đã từng trải qua những chiều hoàng hôn châu Phi đều không dễ quên được sắc màu rực rỡ ấy, những sắc màu nguyên sơ lộng lẫy của thiên nhiên mà khi chỉ được nhìn qua những bức tranh tôi đã vội vã cho là sến xúa. Chiều hoàng hôn châu Phi đã dạy cho tôi một bài học thấm thía về sự cẩn trọng trong nhận định. Phải chăng sự thơ ngây bản năng của ta đã nhanh chóng mất đi khi ta ngày một lớn khôn? Tâm hồn ta đã nhuốm bao nhiêu bụi trần để rồi luôn hoài nghi mọi thứ và quen dần với cuộc sống đầy những kết luận chủ quan vội vã?

Khi ngồi trước khu lều chung, nhâm nhi tách Arabica thơm lừng trong tiếng chim hót ríu ran trên đồng cỏ, tôi đã không tin nổi những gì đang diễn ra. Một vầng thái dương rừng rực đỏ, vùn vụt trôi trong không trung, mang theo những áng mây màu cam, hồng, vàng, rồi nhanh chóng biến mất sau rừng cây bên lều. Gần như cùng lúc đó, trên bầu trời xuất hiện một vầng trắng, cứ lớn dần, lớn dần, vùn vụt dâng cao, cũng nhanh không kém.

Trên đường đi bạn sẽ bất ngờ gặp "shop" bán tranh như thế này. Ảnh: T.T.L.

Mặt trăng. Một vầng trăng khổng lồ lơ lửng ngay trên đầu, hắt luồng sáng huyền hoặc đầy bí ẩn xuống cánh đồng cỏ nơi tôi đang ngồi. Toàn bộ quá trình ấy có lẽ chỉ diễn ra trong vài phút, nhanh tới nỗi tôi không kịp bấm tấm ảnh nào trong một nỗi bàng hoàng đến ngây dại. Ngay sau đó, những đám mây vội vã kéo tới che khuất vầng trăng, trên bầu trời đen chỉ còn lại vài ngôi sao lấp lánh. Những con thú nào ngoài kia đang cùng tôi ngắm trăng đêm nay? Thiên nhiên thật diệu kỳ. Thiên nhiên thật bao dung, bình đẳng với muôn loài. Bỗng thấy thật buồn cho những ứng xử của con người đã và đang xảy ra với thiên nhiên ở khắp nơi trên Trái đất này.■

Trâu rừng   Theo dấu chân thú Để đi thăm thú trong công viên quốc gia, người ta sử dụng những xe đặc chủng kiểu xe Jeep không cửa, có thể di chuyển trong mọi điều kiện địa hình. Những chuyến đi từ 10-12 tiếng trong ngày trong những chiếc xe như vậy được gọi là Game Drive, như một thuật ngữ của dân đi Safari. Ngồi trên xe cả ngày và không được phép bước chân xuống xe vì nguy hiểm có thể ở khắp mọi nơi. Cũng đã có vài trường hợp hiếm hoi, du khách không coi trọng nguyên tắc off-road đã thành mồi cho sư tử và báo. Các hướng dẫn viên của chúng tôi đều là những chuyên gia, đã tốt nghiệp chuyên ngành động vật hoang dã, vừa lái xe vừa thuyết minh và không bỏ sót một con thú nào trên đồng cỏ, kể cả khi chúng ở rất xa. Ngay ngày đầu tiên, chúng tôi đã may mắn gặp một đàn thú di cư gồm hàng ngàn con linh dương đầu bò và ngựa vằn đang chạy về phía tây. Linh dương đầu bò và ngựa vằn là đôi bạn suốt đời chung thủy, luôn đi cùng nhau. Cuộc sống cộng sinh - ngựa giỏi tìm đường và linh dương giỏi tìm thức ăn, là vô cùng cần thiết trong cuộc đấu tranh sinh tồn trên đồng cỏ. Những hình ảnh về đàn thú hoang hàng ngàn con phi nước kiệu trên đồng cỏ tưởng như chỉ có thể thấy trong những bộ phim của kênh National Geographic, đang diễn ra hết sức sống động ngay trước mắt. Phần lớn du khách tới Serengeti đều mong được thấy top 5 con thú đầu bảng (Big Five) thuộc hàng hiếm gặp là sư tử, báo, voi, tê giác và trâu rừng. Thật may mắn là ngay lần đầu tới đây, chúng tôi đã gặp đủ Big Five. Đỉnh cao của những chuyến đi Game Drive như vậy là khi bắt gặp sư tử hay báo đang săn mồi. Sau khi cắn nát cổ con mồi, sư tử để dành thức ăn cho con và đàn của nó. Nhưng thường thì nó luôn phải chiến đấu với kẻ “cướp mồi và ăn xác” kinh khủng nhất trên đồng cỏ, là những con linh cẩu. Linh cẩu có khả năng đánh hơi thấy mùi máu từ cách xa 20km. Trên lãnh địa của đàn sư tử ở gần khu cắm trại, chúng tôi đã gặp vô số xương trâu, linh dương đầu bò, linh dương sừng xoắn... mới và cũ.