Mùa hè là của con 

Trẻ con Ba Lan trong một trại hè bên hồ. Ảnh: progress-camp.pl

Tôi định rằng cũng như mọi năm ở Việt Nam, sẽ đăng ký cho các con một số lớp học thêm khi nghỉ hè: học thêm tiếng Ba Lan để bắt kịp các bạn, học thêm các môn ngoại khóa chúng thích như vẽ, chụp ảnh cho con gái hay là robotic, lập trình cho con trai. Nhưng tôi đã chưng hửng khi nghe bạn tôi nói: “Hè ở đây là nghỉ hè, không có học hành gì hết, lấy ai dạy đâu mà đi học!”. Thế bọn trẻ con ở đây làm gì mùa hè? Chúng đi trại hè.

Trại hè của trẻ con ở Ba Lan thường được tổ chức tại những nơi có phong cảnh đẹp như gần hồ, gần rừng hoặc trên núi cao. Ở thành phố du lịch Zakopane trên ngọn núi cao nằm giữa biên giới Czech và Ba Lan, tôi đã đi qua những khu nhà gỗ nằm giữa rừng thông, nhìn khung cảnh như trong truyện cổ tích và được biết đó chính là nơi tổ chức trại hè cho trẻ con.

Trẻ con, từ lớp 1, đến mùa hè là tạm biệt bố mẹ để tham gia trại hè với các bạn, bắt đầu những ngày sống cùng các bạn mình, học những bài học đầu tiên về kỷ luật tập thể. Đó là lúc bọn trẻ tự dạy nhau: đứa nào lười tắm hoặc tắm quá lâu sẽ bị các bạn nhắc nhở, những thói quen sinh hoạt bừa bãi được bố mẹ bỏ qua khi ở nhà thì vào đây bọn trẻ sẽ học nhau và tự giác chấn chỉnh.

Những trại hè như vậy đều nằm giữa thiên nhiên, nên có rất nhiều hoạt động thể chất cho trẻ con. Trại hè ở gần hồ thì bọn trẻ con được bơi dưới hồ hay bơi thuyền kayak, chơi bóng chuyền. Trại trong rừng thì đi bộ trong rừng, cưỡi ngựa, bắn cung.

Trại hè trên núi thì leo núi, cắm trại, đốt lửa. Những đứa trẻ Ba Lan thậm chí còn thấp bé nhẹ cân hơn trẻ con cùng lứa tuổi ở Việt Nam, một phần có lẽ do các em được vận động liên tục. Ở cung đường leo núi tại Zakopane cả lên cả xuống chừng 20km, tôi gặp rất nhiều em nhỏ lứa tuổi tiểu học tự chống gậy leo. Cung đường leo núi này có ba tuyến chia thành mức độ khó dễ khác nhau, tuyến đi dễ nhất một người lớn ít tập luyện thể thao đi còn thấy mệt, nhưng bọn trẻ lớp 6-7 đã đi được tuyến đường khó nhất.

Tôi vội tìm kiếm thông tin các chương trình trại hè để đăng ký cho con nhưng mới biết giờ là quá muộn, các trại hè kín chỗ từ lâu. Nhưng mùa hè thì dài, một trại hè thường chỉ có hai tuần, thời gian còn lại, để giúp bố mẹ khỏi phải lo lắng ai trông bọn trẻ con, thành phố Warszawa cùng các trường học tổ chức chương trình “Mùa hè ở thành phố”, các bố mẹ lên trang mạng đăng ký tham gia cho con, chi trả duy nhất tiền ăn (tính theo tiền Việt Nam khoảng 50.000 đồng/ngày/em), còn lại là miễn phí.

Bọn trẻ sẽ được tham dự các hoạt động như chăm sóc cây xanh, chơi thể thao, âm nhạc, nghệ thuật. Hệ thống thư viện công cộng cùng các nhà văn hóa quận cũng mở cửa và tổ chức các hoạt động cho trẻ con.

Tôi từng có được những mùa hè tương tự khi học cấp I trong những năm cuối thời kỳ bao cấp. Mỗi mùa hè, phần thưởng cho học sinh giỏi là được tham dự trại hè của cơ quan mẹ tôi tổ chức ở Sầm Sơn (Thanh Hóa). Trong những ngôi nhà cấp 4 đơn sơ dưới bóng phi lao nhìn ra biển, chúng tôi được ngắm hàng đoàn bè tre giương buồm trở về trong nắng sớm.

Khu tập thể hồi đó có những buổi sinh hoạt hè với những anh chị phụ trách, mà về sau đến lượt tôi cũng trở thành một anh phụ trách sinh hoạt hè. Chẳng hiểu sao, sau mấy chục năm, đời sống kinh tế khá hơn trước rất nhiều nhưng mùa hè của trẻ con thì ngắn lại. Trường học con tôi tổ chức học không chính thức trước cả tháng, ngoài thời gian ít ỏi đi du lịch với cả gia đình, bọn trẻ quay cuồng với lịch học hè, học tiếng Anh, học ngoại khóa.

Để trẻ con ở nhà thì sợ chúng cả ngày “cắm đầu” vào iPad, máy tính, ra ngoài đường thì bụi bặm, nguy hiểm, không có chỗ chơi, những vị phụ huynh như tôi chỉ biết hối hả đăng ký cho con tham gia càng nhiều lớp học càng tốt, chủ yếu để có người trông chúng, quên đi nhu cầu nghỉ hè của trẻ con. Bọn trẻ thoát khỏi lớp học này lại bị người lớn đẩy vào lớp học khác.

May mà tôi thấy ngày càng nhiều phụ huynh nhận ra điều đó và đang cố khắc phục. Một người bạn trong câu lạc bộ chạy ở Việt Nam năm nay cho biết sẽ lại tổ chức trại hè. Mùa hè trước, bạn tôi vì thấy bọn trẻ con ở Hà Nội quá thiệt thòi nên tự đứng ra tổ chức trại hè cho hơn chục cháu, toàn con cái bạn bè.

Bọn trẻ được học các kỹ năng, tự đi chợ, tự lên thực đơn, tự nấu nướng, mỗi ngày tập thể thao tùy sở thích. Nhiều phụ huynh khác cũng đã kêu gọi nhau trên những nhóm Facebook để tổ chức những chuyến đi với con, cùng con khám phá và học hỏi.■