Ở nơi dùng túi nilông là phạm pháp

Phóng to

Mặc dù còn rất nghèo, nhưng người dân Rwanda rất ý thức giữ gìn môi trường sạch và xanh - Ảnh: Tô Vân Nga

Với một người dân thường Rwanda như Emmanuel, việc chuẩn bị túi giấy dùng lại vừa tiết kiệm và cũng vừa là ý thức bảo vệ môi trường. Ngay khi đặt chân xuống sân bay của Kigali, nếu bạn mang theo túi nilông đựng đồ lặt vặt, chiếc túi sẽ bị tịch thu vì dùng túi nilông ở Rwanda là phạm pháp.

“Thụy Sĩ ở châu Phi”

Là một đất nước nhỏ, phụ thuộc vào nông nghiệp nên Rwanda có ý thức tốt bảo vệ đất (chủ yếu là đất đồi) và nguồn nước tưới tiêu. Ngoài đường phố và nông thôn không hề thấy rác, ngay cả ở những khu ổ chuột tồi tàn với nhà cửa tường đất nện và mái tôn hay thôn làng hẻo lánh.

Rwanda không có nhiều nhà máy, khu công nghiệp. Thái độ của người dân nơi có nhiều safari lớn nhất thế giới là chung sống cùng thiên nhiên, động vật hoang dã chứ không phải “thuần phục” thiên nhiên như nơi khác nên hệ sinh thái không bị phá vỡ. Sau nạn diệt chủng năm 1994, Chính phủ Rwanda đã quyết tâm phát triển thành đất nước giàu có, lấy Singapore làm kiểu mẫu.

Rwanda khá quy củ, đường phố hầu như không có người bán rong, xe ôm mặc đồng phục và taxi chỉ có một loại giống nhau. Người bán thịt hay giữ ôtô và xách giỏ đồ cho khách tại các chợ lớn cũng phải mặc đồng phục và đánh số thứ tự. Nhiều người nước ngoài gọi Rwanda là “Thụy Sĩ của châu Phi”.

Tôi nghĩ việc người Rwanda gìn giữ đất nước của họ cho thấy phẩm giá của họ. Rwanda không giàu (thu nhập bình quân đầu người khoảng 600 USD/năm), nhưng người dân rất tự hào giữ nước mình sạch đẹp và quy củ. Có một câu tục ngữ tiếng Kinyarwanda, ngôn ngữ địa phương, rằng “Rwanda là nơi hằng đêm Chúa chọn làm chốn ngủ”. Người Rwanda tin đất nước của mình đẹp và là nơi Chúa muốn quay về mỗi ngày.

Rwanda thật sự là đất nước xanh. Khi đi thăm những hồ nước, rừng quốc gia ở Rwanda, bạn sẽ thấy những ngọn đồi được phủ xanh bạch đàn hay nương chuối, khoai tây, đậu...

Lòng tự hào dân tộc

Đất nước Rwanda có thể khiến bạn thay đổi suy nghĩ về một châu Phi của những con đường cát bụi, nóng bức và rác thải khắp nơi. Bạn sẽ “choáng” khi thấy hàng rào bao quanh các công trình đang xây dựng để tránh lan tràn đất ra đường phố. Và không hề có cảnh đào đường, sửa chữa đường rồi quẳng đất bẩn trên đường cạnh công trường.

Đường phố thủ đô Rwanda có khá nhiều ôtô nhưng số lượng người đi bộ đông hơn rất nhiều. Vào giữa trưa nóng bức, đôi lúc bạn bắt gặp những khách bộ hành dừng chân ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi dưới bóng cây xanh và thảm cỏ bên sườn đồi hay đường phố.

“Tôi nghĩ rằng Chính phủ Rwanda bỏ nhiều công sức để đẩy mạnh suy nghĩ tiến bộ về môi trường. Ví dụ thứ bảy cuối cùng của tháng là ngày môi trường, mọi người dân phải cùng nhau dọn dẹp khu vực mình sinh sống. Cùng với việc không sử dụng túi nilông mà dùng túi giấy, rác thải ở Rwanda ít hơn rất nhiều so với các nước lân cận” - một nhà ngoại giao Mỹ làm việc ở Kigali chia sẻ quan điểm của mình.

Chính phủ Rwanda rất quan tâm đến môi trường và mong muốn phát triển theo hướng thân thiện với môi trường. Nỗ lực lớn của chính phủ được người dân Rwanda hậu thuẫn.

“Họ là những người có lòng tự hào. Họ đã có lịch sử khó khăn và đất nước vẫn còn đang phục hồi từ chiến tranh và nạn diệt chủng. Ở thời hiện đại, mọi thứ khác đi nhưng người dân vẫn giữ lại cảm giác rằng mình đặc biệt và sống ở nơi đặc biệt” - nhà ngoại giao Mỹ nói tiếp.

Cuộc sống nơi đây nhẹ nhàng, đáng quý và cho bạn gặp lại những hình ảnh mà nhiều đô thị lớn trên thế giới có lẽ đã lấy đi. Cuộc sống nơi đây không chỉ vỏn vẹn gói trong mối quan hệ giữa người và người mà chan hòa với thiên nhiên, vườn cây và chim muông.