​Phía sau chuyện thuế suất 0% cho trà, cà phê...

Da giày sẽ là mặt hàng hưởng được nhiều ưu đãi lớn về thuế - Thuận Thắng

Thị trường Nga hiện nay vô cùng khó, có mặt hàng đánh thuế theo tỉ lệ, thậm chí theo ký. Hàng Việt Nam sẽ được hưởng lợi ích gì từ hiệp định, những mặt hàng nào sẽ hưởng lợi nhiều nhất?

- VCUFTA khi có hiệu lực sẽ mang lại sự giảm thuế đáng kể cho một loạt mặt hàng đang là chiến lược xuất khẩu của Việt Nam.

Lợi thế nhất phải nhắc đến nhóm hàng thủy sản, theo VCUFTA, sẽ được hưởng ngay lập tức thuế 0% khi hiệp định có hiệu lực. Nhóm thứ hai, nhiều dòng sản phẩm chủ lực của ngành da giày Việt Nam khi xuất khẩu sang khu vực này sẽ được hưởng thuế suất về 0% ngay lập tức.

Đối với dệt may, hiện nay trừ một số dòng nhạy cảm liên quan đến áo khoác mùa đông, còn lại các dòng sản phẩm của Việt Nam có thế mạnh, theo kết quả đàm phán, sẽ được hưởng thuế về 0% ngay khi hiệp định có hiệu lực.

Thực tế thủy sản, da giày, dệt may sẽ hưởng được những ưu đãi rất lớn về thuế. Ngoài ra còn có nhiều mặt hàng trà (chè), gỗ, cà phê có thể hưởng thuế về 0% ngay lập tức. Theo tính toán của chúng tôi, có khoảng 55% mặt hàng nằm trong danh mục của Việt Nam sẽ hưởng thuế suất về 0% ngay lập tức. Còn 35% dòng thuế khác sẽ dần điều chỉnh theo lộ trình đã đề ra.

Nga nổi tiếng với thủ tục hải quan chặt chẽ, doanh nghiệp Việt Nam đã gặp không ít khó khăn, hiệp định có thể giúp thay đổi gì?

- Chúng ta có lợi thế rất mạnh về thuế, vì Nga cơ bản chưa mở thị trường liên minh hải quan cho bất cứ nước nào ngoài khối.

Ngoài lợi ích từ thuế thì hiệp định còn đem lại một loạt thỏa thuận thương mại về kiểm tra chất lượng, kiểm dịch sản phẩm (SPS), hàng rào kỹ thuật... Chúng ta đã thống nhất được nhiều nguyên tắc minh bạch, đúng với thông lệ quốc tế. Với những quy tắc như thế, các doanh nghiệp Việt sẽ tránh được rất nhiều rủi ro.

Trong hiệp định ký kết, chúng ta từng bước trao đổi về thông tin hải quan điện tử giữa các nước trong Liên minh hải quan. Chúng ta sẽ hướng đến những bước trao đổi thường xuyên và sẽ tránh được gian lận thương mại.

Nhưng nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam khó sang Nga vì không thể bảo quản nổi. Khoảng cách địa lý sẽ là một trở ngại không nhỏ mà các doanh nghiệp Việt Nam cần phải quan tâm?

- Đúng là đang có nhiều băn khoăn về hàng nông sản. Rất nhiều hàng nông sản của Việt Nam được người tiêu dùng Nga ưa thích, nhưng lại chưa xuất khẩu được vì khả năng bảo quản còn hạn chế.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp Việt kiều đang có ý tưởng thành lập kho ngoại quan đặt ở các nước thuộc Liên minh hải quan, bước đầu là ở Nga. Ý tưởng kho ngoại quan được đề cập từ rất lâu nhưng chưa thành hiện thực vì xưa nay, phần lớn mọi người cho rằng phải làm bằng ngân sách nhà nước nên rất khó khăn.

Hiện nay chúng tôi đã bàn với các doanh nghiệp, kho ngoại quan sẽ do các doanh nghiệp xây dựng và bài toán kinh tế sẽ rất rõ ràng. Nếu doanh nghiệp thấy có lợi ích và các lợi ích đó được chia sẻ với nhau thì kho ngoại quan sẽ hình thành và có thể tồn tại bền vững.

Phía Nhà nước sẽ có những hỗ trợ về mặt chính sách. Ví dụ doanh nghiệp muốn đặt ở một thành phố nào thuộc Nga hoặc thuộc các nước Liên minh hải quan, cơ quan chức năng Việt Nam có thể làm việc với phía bạn để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp về thuế, đất đai.

Tất nhiên, về công nghệ bảo quản thì các doanh nghiệp cũng cần cải tiến. Khi cơ hội đến, doanh nghiệp nên tính toán đầu tư để đón cơ hội. Tôi nghĩ là rất đáng đầu tư.

Những mặt hàng nào cần chuẩn bị chịu sức ép cạnh tranh từ các nhà xuất khẩu khu vực này?

- Việt Nam có giảm thuế cho phía liên minh một số mặt hàng, những mặt hàng nhạy cảm đều có lộ trình thực hiện và chủ yếu là mặt hàng phía Việt Nam chưa sản xuất được, vẫn phải nhập. Ngoài ra, Việt Nam cũng cam kết giảm thuế cho phía Nga và liên minh thuế quan các phương tiện vận tải, máy móc công nghiệp, nông sản thì có bột mì, mở cửa có lộ trình cho cá hộp...

Theo đánh giá của chúng tôi, ngoài giảm thuế, hàng loạt điều kiện thuận lợi hóa thương mại, thuận lợi hóa hải quan sẽ giúp giao thương hai bên thuận lợi hơn rất nhiều.