Trò chuyện với Bảo Ngọc & Tro tàn rực rỡ

TTCT - Kể từ lúc Tro tàn rực rỡ ra mắt trên Tuổi Trẻ xuân 2013, sau gần 10 năm, bộ phim của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư sẽ chính thức công chiếu đầu tháng 12-2022.

Nhân vật Hậu (Bảo Ngọc đóng) bước vào cuộc hôn nhân nhiều buồn tủi.

Cũng chừng nửa thời gian chờ đợi đó có một cô bé đã lớn lên từ tuổi 13, đủ lớn để cô sinh viên Juliet Bao Ngoc Doling năng động vào được vai cô Hậu lam lũ và lận đận với tình.

Đóng phim từ truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Tư là thể nào cũng dính đến thuyền ghe, sông nước… Lại còn là những con nước ngầu đỏ của miền Tây nghèo khó. Trở về từ nước Anh, em có biết đó là một thách thức rất lớn không?

Khi bước vào vai một con người khác, một nhân vật có cuộc sống và quá khứ hoàn toàn khác mình, thì đối với em đã khó rồi. Ngoài ra, em còn rất ngưỡng mộ Nguyễn Ngọc Tư, nên khi nhận đóng phim, em lại càng hồi hộp vì nhân vật trong truyện Nguyễn Ngọc Tư luôn đậm chất mộc mạc miền Tây.

Em sinh ra ở Hà Nội, sau mấy năm theo bố mẹ qua Anh, từ 8 tuổi em lớn lên ở Sài Gòn trước khi qua Úc học đại học. Lúc em còn nhỏ, bố em có rất nhiều chuyến đi nghiên cứu Việt Nam nên em không xa lạ với văn hóa và con người Việt Nam.

Riêng về con người miền Tây thì em có rất nhiều ấn tượng khi gặp và giao lưu lúc đi xem bối cảnh trước khi quay. Em không phải người miền Tây, nhưng em có quan sát nhiều về lối sống, suy nghĩ và cử chỉ của con người miền sông nước trước khi quay và áp dụng những cái em học được vào vai diễn của em.

Bảo Ngọc sinh năm 2002, đang học năm thứ nhất Đại học Khoa học, Kỹ thuật và Môi trường (Deakin University, Úc) với học bổng 100%. Ngày 10-11-2022, cô nhận được tài trợ của trường cho đề tài nghiên cứu về tác động của sự thay đổi nhiệt độ lên loài cá nước ngọt galaxia (loài cá nước ngọt ở Úc). Ngọc là đại sứ tê giác cho chiến dịch Wild Rhino Viet Nam của Wilderness Foundation Africa và đại sứ thiên nhiên cho Conservation Volunteers Australia.

Xem phim, đều là những trường đoạn quay rất kỹ càng, thấy cô Hậu của Ngọc chạy ghe rất thành thạo, ép chuối rất thuần thục, bổ củi thì như một người có "thâm niên". Ngọc "học nghề" lúc nào vậy?

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã chọn em từ lúc em 13 tuổi, nên trước khi quay, em có rất nhiều thời gian để học những kỹ năng cần thiết để đóng nhân vật Hậu. Vì sống ở miền sông nước miền Tây, Hậu lớn lên phải rất thuần thục việc lái tắc ráng. Em cũng có nhiều buổi ở bên mẹ chồng (diễn viên Ngọc Hiệp) và chồng (diễn viên Lê Công Hoàng) để học kỹ năng này. Đến lúc ra quay thì em rất thoải mái trong việc chạy tắc ráng.

Cảnh quay em chạy tắc ráng đầu tiên, phải chạy rất nhanh nên đạo diễn tính cho người vào đóng thế, nhưng em muốn tự mình đóng cảnh đó nên xin đạo diễn cho em đóng luôn. Em rất vui khi đạo diễn cho quay cảnh đó xong trong một take.

Bảo Ngọc trong phim Tro tàn rực rỡ

Vì bị chồng bỏ mặc, Hậu một mình làm nghề ép chuối với mẹ chồng. Trước khi quay phim, em ra làng làm chuối ép ở Cà Mau để học nghề. Em dậy từ 2h đêm để học lột và ép chuối tới sáng. Em cứ nghĩ em dậy sớm lắm, vậy mà em ra lúc nào cũng có mấy anh chị ngồi lột xong một mớ chuối luôn rồi! Vậy nên em học cách làm chuối thôi, chứ khen thì em phải khen những con người làng chuối Cà Mau cực khổ lưu truyền một vẻ đẹp của nghề. Nhắc đến kỹ năng bổ củi thì em cảm ơn đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã cho em cực khổ bổ củi cả ngày trong một tuần liền trước khi quay để tay em chai giống người lao động.

Vào vai một người đàn bà cơ cực vì tình, lại lụy tình đến tội như Hậu, Ngọc 20 tuổi lấy vốn sống từ đâu được nhỉ?

Từ nhỏ em đã sống rất tình cảm, em luôn thẳng thắn và luôn biết ơn những gì em đang có. Em cảm thấy Hậu cũng là một người như vậy. Em đặt bản tính con người em vào nhân vật của mình. Em thấu hiểu nhân vật Hậu cũng vì em đã sống theo nhân vật trong vòng 5 năm trước khi quay phim. Em được đọc qua kịch bản đầu tiên và tất cả các kịch bản trước lúc quay phim, nên em sống và cảm nhận được từng chi tiết mà đạo diễn bớt hoặc thêm vào.

Bảo Ngọc bổ củi chai tay để nhập vai trọn vẹn.

Ngọc tham gia nhiều hoạt động bảo vệ môi trường, có học bổng đại học về môi trường, lại "chạm ngõ" điện ảnh chuyên nghiệp với một bộ phim đầy những tro tàn và lửa cháy, hai chuyện đó hỗ trợ được gì nhau không?

Khi nói yêu thiên nhiên, động vật hoang dã thì chúng ta phải yêu sự yên tĩnh, yêu những cái đơn thuần, mộc mạc nhất. Thế giới thiên nhiên luôn có sự cân bằng. Dù ngọn lửa có đốt thiêu nguyên một khu rừng thì từ những tàn tro sẽ có cơ hội cho cây mọc lại và khu rừng trở nên đẹp hơn trước.

Trong phim thì em lấy những kinh nghiệm em học được từ sự cân bằng của thiên nhiên. Em dành cho nhân vật mình một tâm hồn bồng bềnh, trôi chảy như dòng sông. Ngoài ra, em dành cho nhân vật mình tính kiên trì và một tình yêu thương mộc mạc. Nhân vật Hậu đối với nhiều người có vẻ rất đơn thuần, nhưng đối với em thì Hậu như thiên nhiên, có rất nhiều vẻ đẹp ẩn mà ít người thấy.

Diễn viên Bảo Ngọc.

Với vai diễn này, thấy Ngọc lao động như một diễn viên chuyên nghiệp. Ngọc có nghĩ đó sẽ là một chọn lựa sự nghiệp cho mình?

Em rất thích nghề diễn viên, vì mỗi lần nhận một vai diễn, em lại được sống cuộc sống của một con người khác. Qua những vai diễn của em từ trước tới giờ, em học được rất nhiều bài học từ cuộc sống của các nhân vật em đóng, em luôn mong muốn tham gia những bộ phim mới để có thể tiếp xúc và thử sức với nhiều nhân vật hơn nữa. Tuy nhiên, em vẫn muốn theo đuổi con đường nghiên cứu và bảo tồn thiên nhiên, động vật hoang dã. Em muốn dùng những gì em học được từ việc làm diễn viên và áp dụng nó vào ngành bảo tồn, như làm những phim tài liệu hay phim có đề tài liên quan tới môi trường, động vật. ■

Bảo Ngọc ngoài đời thực.

Tim Doling - cha Ngọc - là một nhà sử học, đã xuất bản nhiều sách ở Việt Nam, có nhiều sách nghiên cứu về Sài Gòn - Chợ Lớn, Huế, Hội An… Ông nói tiếng Việt thành thạo. Ngọc có chịu ảnh hưởng nhiều từ cha không?

Em rất thân với bố, bố em luôn ủng hộ em trong mọi chuyện em làm. Bố rất thích phim ảnh, từ nhỏ bố hay cho em coi phim cổ điển. Khi còn trẻ, bố em có thời gian làm quản lý nhà hát ở Ireland, mẹ em là diễn viên múa, nên em yêu thích nghệ thuật từ nhỏ, hồi nhỏ bên Anh em đã học ballet.

Thời gian làm ở Hội đồng Anh, đi nghiên cứu văn hóa của nhiều đất nước, bố luôn mang em theo cùng, dắt em đi tham quan bảo tàng, giới thiệu cho em lịch sử văn hóa của các quốc gia. Điều này khiến em thích lớn lên cũng được làm công việc khiến em có thể di chuyển qua nhiều đất nước. Em cũng hay xem phim tài liệu với bố từ nhỏ, các phim về lịch sử và văn hóa. Từ ảnh hưởng này, em bắt đầu quan tâm đến các phim tài liệu về thiên nhiên, môi trường.

Juliet Bảo Ngọc Doling: Chạy tắc ráng rất cừ và… dùng chuối rất hao

Ngọc đã tham gia 3 phim ngắn trước khi đến với Tro tàn rực rỡ năm 2016. Khi bộ phim bấm máy tháng 9-2020, 18 tuổi, cô phải sắp xếp lịch làm việc giữa đoàn phim với lịch làm việc của tổ chức bảo vệ động vật mà cô là một tình nguyện viên.

Ngọc kiệm lời, ít nói, lắng nghe nhiều hơn, nhưng khi làm việc lại tỉ mỉ và chỉn chu. Vai Hậu của Ngọc đòi hỏi phải biết nhiều kỹ năng, phải thuần thục như thể sống với nó hằng ngày. Để vào vai người ép chuối, Ngọc dành vài tuần ở với người dân địa phương dưới Cà Mau và học ép chuối cùng họ. Công việc ép chuối phải bắt đầu từ lúc nửa đêm, để khi bình minh tới, các mẻ chuối được mang ra phơi khô dưới ánh mặt trời. Những ngày không có cảnh của mình, Ngọc vẫn đề nghị đoàn phim có một khu ép chuối cho riêng em được tập dượt thêm, khiến tổ thiết kế phải chạy đôn đáo để gom chuối về cho em luyện tay nghề.

Việc làm phim trên sông nước không thể không biết lái thuyền và bơi. Thật may mắn, Ngọc ở trong đội tuyển bơi của trường. Nhưng với tắc ráng thì khác. Trước khi quay, các buổi chiều Ngọc tập lái thuyền trên sông Sài Gòn. Tốt nghiệp lớp "sơ cấp" này, Ngọc xuống Cà Mau và Đồng Tháp để tập với chính chiếc tắc ráng trong phim. Những ngày quay sông nước, Ngọc hoàn toàn làm chủ chiếc tắc ráng của mình, quen thuộc từng khúc quanh của dòng sông. Cô còn lái tắc ráng chở ê kíp mỗi lần di chuyển bối cảnh trên sông.

(Nhà sản xuất Trần Thị Bích Ngọc)