TTCT - "Thảng bình", được dịch sang tiếng Việt là "nằm thẳng", là xu hướng sống của một bộ phận giới trẻ Trung Quốc, thể hiện sự từ bỏ các mục tiêu truyền thống và áp lực xã hội, thay vào đó lựa chọn cuộc sống ít bon chen và không cần quá nỗ lực. Thí sinh chờ dự kỳ thi công chức ở thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc năm 2024. Ảnh: AFP Gần đây, xu hướng này có vẻ đang lan ra cả bên ngoài giới trẻ và lĩnh vực tư nhân."Hiện tượng một số cán bộ nằm thẳng là khá nổi bật hiện nay", tạp chí Kiểm tra kỷ luật (zgjjjc.ccdi.gov.cn) của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI) cảnh báo vào năm 2023. Tôi đã thử Google từ khóa "cán bộ nằm thẳng" (躺平式干部) mà tờ tạp chí sử dụng vào ngày 4-8-2025 thì tìm thấy hơn 1,06 triệu kết quả. Kết quả đầu tiên là trang web của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Thành ủy Quảng Châu định nghĩa: Đây là cách diễn đạt hình tượng chủ yếu nhằm vào một số cán bộ hiện nay, những người thiếu tự tin và ý chí chiến đấu trong công việc, không dám đấu tranh, không muốn gánh vác trách nhiệm, không muốn hành động, đối phó tiêu cực với công việc và lùi bước trước những mâu thuẫn lớn, khủng hoảng và khó khăn.Con người là quyết địnhKhi Trung Quốc cần những động lực mới để đối phó với những thách thức mang tính cấu trúc và duy trì tăng trưởng, yếu tố con người giờ có vai trò quyết định. Giữa tháng 12-2024, thông cáo của Hội nghị công tác kinh tế trung ương, một hội nghị kinh tế cấp cao thường niên, đã nhấn mạnh các quan chức cấp cơ sở của Trung Quốc cần động lực để chấp nhận rủi ro và thúc đẩy tăng trưởng. Nói cách khác, tình trạng cán bộ nằm thẳng cần phải được giải quyết. Hội nghị, do đích thân Tổng Bí thư Tập Cận Bình chủ trì, thể hiện những lo ngại rằng sự trì trệ và quan liêu của cán bộ nhà nước đang cản trở sự phục hồi kinh tế quốc gia.Tất nhiên, đây không phải là câu chuyện mới. Báo Hong Kong South China Morning Post (SCMP) vào cuối năm 2024 nhận định một trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng quan trọng ở Trung Quốc là tham vọng của giới quan chức địa phương tập trung phát triển kinh tế để thăng tiến.Nhưng tình hình đang thay đổi, khi nhiều cán bộ Trung Quốc, vì nhiều nguyên nhân, đang trở nên e ngại rủi ro, muốn an toàn, thay vì mạo hiểm sự nghiệp chính trị theo đuổi những quyết sách đột phá. Từ từ, tâm lý này định hình trong đội ngũ cán bộ, dẫn tới tình trạng cấp dưới không dám nói khác cấp trên.Afred Wu, phó giáo sư tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, nhận xét với SCMP rằng các tiêu chuẩn đề bạt cán bộ ở Trung Quốc đang thay đổi, khi tăng trưởng giờ đã chậm lại. Do đó, Bắc Kinh hiện gặp khó khăn khi thúc đẩy các chính sách khuyến khích cán bộ "dám nghĩ, dám làm".Chính Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) cũng nhận thức rõ vấn đề. "Khuyến khích cán bộ đảm đương trách nhiệm và hoàn thành công việc là vấn đề then chốt và khó khăn trong công tác tổ chức hiện nay" là nhận định vào năm 2020 của Ban Tổ chức trung ương CCP. Vấn đề này bắt đầu thu hút nhiều sự quan tâm vào năm 2018, khi ông Tập bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai. Tại Hội nghị công tác tổ chức toàn quốc tháng 7-2018, chính ông Tập đã phát biểu: "Một số cán bộ thiếu năng lượng và tinh thần để làm việc và thực hiện công việc một cách sáng tạo; họ không đảm nhận trách nhiệm và không hành động… Họ sợ mắc lỗi trong việc ra quyết định, không dám ra quyết định, lẩn tránh và trì hoãn trong công việc".Giữa khuyến khích và trừng phạtCác ấn phẩm khác nhau của CCP, trong những bài chỉ trích thái độ đó, đã mượn nhiều từ ngữ của xã hội, cũng như từ ngữ của riêng họ, để mô tả, bao gồm "thảng bình", "trắc ngọa" (nằm nghiêng), "bãi lạn" ("bỏ cuộc"), "đóa sự nhi" (trốn tránh rắc rối), "chức nghiệp quyện đãi" (chán việc)...Bà Cú Hoa, giáo sư chính sách công tại Đại học Bắc Kinh, nhận xét vào năm 2022 rằng "nằm yên" đã trở thành "hiện tượng trong các cán bộ địa phương". Theo đó, "cán bộ không có mong muốn và thiếu bất kỳ động lực và nhiệt tình nào trong công việc hằng ngày". Bà mô tả sống động trên Nhân Dân Nhật báo "những biểu hiện chính của hiện tượng nằm yên": rất khó thúc đẩy họ tiến lên, và họ phàn nàn khi bị thúc đẩy; họ thích lảng tránh và né tránh trách nhiệm công việc, chọn làm những nhiệm vụ dễ dàng hơn là những nhiệm vụ khó khăn; họ thiếu động lực để đấu tranh cho các mục tiêu của đảng, thay vào đó họ chỉ làm theo thủ tục, cảm thấy mệt mỏi với trách nhiệm và thụ động ngồi nhìn.Giới lãnh đạo Trung Quốc nhận thức rằng việc đưa ra các biện pháp khuyến khích là rất quan trọng để thúc đẩy cán bộ làm việc hiệu quả, nhưng vấn đề quan trọng không kém là tâm lý sợ bị kỷ luật và trừng phạt của cán bộ thì chưa được giải quyết. Các biện pháp khác mà giới lãnh đạo Bắc Kinh đã và đang thực hiện bao gồm giáo dục tư tưởng, luân chuyển tổ chức, kỷ luật hành chính và trao thưởng thăng tiến trong sự nghiệp, nhưng việc cử các đoàn thanh tra đến địa phương đã trở thành biện pháp được sử dụng rộng rãi, và có thể nói là quan trọng nhất, trong những năm gần đây.Các nghiên cứu khoa học cho thấy thanh tra hay kỷ luật không phải biện pháp hiệu quả để tăng năng suất. Một ví dụ là nghiên cứu xuất bản trên chuyên san The China Quarterly thuộc Đại học London năm 2022 của hai tác giả người Trung Quốc có tựa đề "Trốn tránh trách nhiệm trong bộ máy quan liêu Trung Quốc: Liệu trách nhiệm giải trình dựa trên trừng phạt có phải là một giải pháp?".Dựa trên một khảo sát gốc được thực hiện trong giới công chức Trung Quốc, nghiên cứu giải quyết câu hỏi liệu trách nhiệm giải trình dựa trên trừng phạt có thể điều chỉnh hiệu quả hành vi của quan chức nhà nước hay không. Nghiên cứu kết luận trách nhiệm giải trình dựa trên trừng phạt có thể kiềm chế một số loại hành vi lười biếng rõ ràng và tai tiếng, như trì hoãn và không hành động. Tuy nhiên, các quan chức cấp dưới có thể bóp méo hoặc định nghĩa lại trách nhiệm của họ để đối phó với áp lực từ trên.Một nghiên cứu thú vị khác vào năm 2023 của nhóm tác giả người Trung Quốc trên tạp chí The China Journal thuộc Đại học Quốc gia Úc có tựa đề "Sự trì trệ quan liêu của Trung Quốc: Những khuyến khích vật chất và rủi ro trong việc ra quyết định của cán bộ địa phương". Nghiên cứu sử dụng một cuộc khảo sát toàn quốc với 1.789 cán bộ địa phương Trung Quốc cho thấy khác biệt giữa các nhóm cán bộ địa phương ở các cấp bậc khác nhau. Họ nhận thấy tâm lý trì trệ trong giới cán bộ cấp thấp chủ yếu do thiếu các khuyến khích vật chất, trong khi các quan chức cấp cao hơn lại nhạy cảm với rủi ro. Nói cách khác, cải thiện thu nhập lương thưởng có thể hiệu quả với cán bộ cấp cơ sở, nhưng không giúp ích nhiều trong khuyến khích cán bộ cấp cao hơn.Vấn đề cán bộ ngại khó, sợ trách nhiệm là nỗi lo của mọi chính thể và nhà nước, chứ không chỉ riêng Trung Quốc. Khuyến khích, đãi ngộ cán bộ làm việc hiệu quả không chỉ là một khoản đầu tư vào con người mà còn là cả một chiến lược để phục vụ tốt hơn cho sự phát triển của đất nước. Trung thành chính trị là cần thiết, nhưng không phải tất cả. Bộ máy tinh gọn, nhưng cũng cần hiệu quả nữa. ■ Nằm thẳng và nằm nghiêngTheo Tân Hoa xã, sau khi những cán bộ "nằm thẳng" ở Trung Quốc bị lên án và một số bị đảng kỷ luật, một loại cán bộ mới xuất hiện, được gọi là cán bộ "nằm nghiêng". "Những cán bộ nằm nghiêng này thường nằm xuống khi họ cảm thấy muốn nằm, đứng lên khi họ cảm thấy muốn đứng, nằm xuống và đứng lên bất cứ khi nào họ muốn". Về mặt thực hiện các nhiệm vụ đảng và chính quyền, "họ chỉ xem cho vui, đóng vai trò khán giả và đứng ngoài cuộc". Tags: Đảng cộng sản Trung QuốcTập Cận BìnhCán bộTrung QuốcCán bộ nằm thẳng
Bất động sản: cần chặt đứt hệ lụy tăng thuế là tăng giá TS Phan Phương Nam (Trường đại học Luật TP.HCM) 08/08/2025 1785 từ
Tuổi Trẻ Cuối Tuần số 30-2025: Chuyên gia Al về đỉnh cao, tiến sĩ kinh tế về vực sâu TTCT 07/08/2025 1 từ
Hôm nay, nhiều trường tư thục ở TP.HCM đón học sinh tựu trường TRỌNG NHÂN 11/08/2025 Hôm nay 11-8, nhiều trường tư thục ở TP.HCM đã chào đón học sinh trở lại trường sau kỳ nghỉ hè, khởi động cho năm học mới 2025 - 2026.
Điểm số Bích Tuyền ghi trước Thái Lan: Choáng váng! HUY ĐĂNG 11/08/2025 Chủ công Nguyễn Thị Bích Tuyền ghi được điểm số không tưởng trong trận thắng 3-2 trước Thái Lan ở chặng 2 SEA V.League tối 10-8. Qua đó giúp bóng chuyền nữ Việt Nam giành chiến thắng đầu tiên trong lịch sử trước người Thái.
Đằng sau làn sóng sa thải ở ngân hàng BÌNH KHÁNH 11/08/2025 Thống kê báo cáo tài chính 28 ngân hàng mẹ cho thấy tổng nhân sự đạt gần 280.000 người, giảm gần 3.000 người so với đầu năm - mức sụt giảm mạnh nhất trong cùng kỳ bán niên nhiều năm trở lại đây.
Vì sao Thanh Thúy bật khóc sau khi đánh bại Thái Lan? ĐỨC KHUÊ 11/08/2025 Người hâm mộ khen ngợi Bích Tuyền trong chiến thắng lịch sử của đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam trước Thái Lan (tỉ số 3-2, tối 10-8), nhưng đội trưởng Trần Thị Thanh Thúy cũng xứng đáng được nhắc đến.