Vũ Thành An - Tình vui trong phút giây thôi

Nhạc sĩ Vũ Thành An và Ban tam ca The Cat's Trio với Minh Xuân, Kim Anh và Uyên Ly

Em yêu dấu,

Năm 1963, vừa đậu tú tài toàn phần, anh tham gia tích cực các hoạt động của Tổng hội Sinh viên Sài Gòn. Anh phụ trách chương trình Sinh viên hàng tuần trên sóng Đài phát thanh Sài Gòn.

Anh bị Em cuốn hút ngay từ buổi đầu tiên Em đến làm xướng ngôn viên cho chương trình này. Dáng vẻ xinh xắn và giỏi giang của Em đã làm lu mờ hình ảnh tất cả các cô gái khác đang có trong anh hồi đó.

Bài ca anh hứa tặng em

Sau khi trái tim anh đã bị Em chiếm hữu hoàn toàn, anh mới được biết Em đang là sinh viên Đại học Luật khoa Sài Gòn, đang chuẩn bị lên... năm thứ ba!

Chắc có lẽ bạn anh nói đúng: “Cậu có khuôn mặt non choẹt! Thế nhưng cậu lại được nhiều... đàn chị quý mến!”. Bản thân anh cũng bị Em thu hút bởi vẻ đẹp và sự chín chắn.

Gia đình Em rất khá giả, chính Em ngoài việc học còn đang phụ giúp gia đình điều hành một xưởng dệt. Gia đình Em ngoài một người anh đang đi du học ở nước ngoài, còn có một người chị và hai cô em gái nữa.

Đương nhiên là luôn có nhiều anh chàng theo đuổi bốn chị em tiểu thư nhà giàu, cho nên phòng khách nhà Em thường xuyên ấm áp tiếng cười của bạn bè. Anh cũng là một trong những người khách của các buổi ấy.

Một buổi tối kia, khi tiễn anh ra cửa, Em đã nói với anh: “Lúc nào gia đình cũng hân hoan chào đón anh!”. Em dùng từ tiếng Pháp Bienvenue (Chào đón - Welcome), âm thanh êm dịu của từ đó vẫn còn vang vọng trong anh mãi đến ngày hôm nay.

Thế rồi sau đó một hôm, Em đã trao tay cho anh nắm tại sân trường luật trên đường Duy Tân. Biến cố này đã thay đổi tất cả mọi sự dè dặt trong anh. Hơi ấm bàn tay Em như đã nâng anh bay lên trời. Và anh đã bắt đầu một cuộc phiêu lưu tình yêu mới.

Chúng ta luôn bên nhau trong những buổi sinh hoạt sinh viên rộn ràng lúc ấy. Chúng ta cùng nhau tham dự những đêm trình diễn âm nhạc tại sân Trường đại học Văn khoa; đến xem các buổi triển lãm tranh của các họa sĩ trẻ Nguyên Khai, Bé Ký, Trịnh Cung... Những lần như vậy, anh rất vui khi được có Em bên cạnh.

Rồi một lần, trên chiếc áo dài đằm thắm, Em đeo chiếc pin cài áo hình chiếc lá bằng bạc anh tặng nhân dịp sinh nhật Em. Em vui vẻ đeo món quà tặng đơn sơ đó! Chắc có lẽ Em đã đón nhận mối chân tình của anh.

Khi ta mới quen nhau, Em đã nhiều lần nói anh hãy viết một ca khúc để kỷ niệm mối tình của chúng mình. Thế nhưng anh cứ lần lữa hoài không viết.

Một hôm, Em đã phải nhỏ những giọt nước mắt mà nói: “Anh không yêu em sao mà không chịu viết?”. Và một buổi chiều mùa xuân 1965, trên chuyến xe từ Vũng Tàu về Sài Gòn, một dòng âm thanh vang lên trong đầu và anh đã viết xuống: Bài ca anh hứa cho em bấy lâu nay vẫn còn dang dở...

Anh đưa bài hát cho anh Nguyễn Đình Toàn xem, lúc ấy hai anh cùng làm việc chung với nhau tại Đài phát thanh Sài Gòn. Anh Toàn nói để anh ấy viết lời cho bài hát anh muốn dành tặng Em. Thế là Tình khúc thứ nhất, lời Nguyễn Đình Toàn - nhạc Vũ Thành An ra đời.

Tình vui theo gió mây trôi

Ý sầu mưa xuống đời

Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi

Mấy tuổi xa người

Ngày thần tiên em bước lên ngôi

Đã nghe son vàng tả tơi...

Lá thốt nên lời cây

Gió lú đưa đường mây

Có yêu xin những ngày thơ ngây

Lúc mắt chưa nhạt phai

Lúc tóc chưa đổi thay

Lúc môi chưa biết dối cho lời...

Còn đây câu nói yêu em

Mối tình chúng ta chỉ đẹp trong những tháng đầu nhưng rồi...

Tình vui trong phút giây thôi

Ý sầu nuôi suốt đời...

Lời này được anh Toàn viết khi tình chúng mình đang thắm, đã như lời dự báo cho những điều chẳng lành sẽ đến. Quả thật, cuộc tình chúng ta sau đó lại gặp những trở ngại cố hữu.

Ngăn cách về tuổi tác, ngăn cách về học vấn, ngăn cách về địa vị xã hội... Anh không thể hiểu làm sao Em có thể yêu được anh, một chàng trai thua Em một, hai tuổi, học thua Em mấy lớp và nhất là tương lai còn quá xa...

Thì xin giữ lấy niềm tin

Dẫu mộng không đền

Dù trời đem cay đắng gieo thêm

Cũng xin đón chờ bình yên

Vì còn đây câu nói yêu em

Âm thầm soi lối vui tìm đến...

Việc gì phải đến đã đến! Gia đình ngăn cấm không cho Em liên lạc với anh nữa! Ban đầu Em nhất quyết chống lại. Những giọt nước mắt của Em rơi trên những lá thư tình dài đã cho anh biết tình yêu của Em là có thật. Nhưng rồi cuối cùng Em cũng phải buông xuôi, đầu hàng nghịch cảnh.

Anh đã thảng thốt cất tiếng kêu than khi Em đột ngột chấm dứt liên lạc. Nhiều lần Em đã hẹn rồi không đến. Biết bao lần Em đã hứa, hứa cho nhiều rồi lại quên.

Anh dường như đoán biết được những gì đang xảy ra. Trong thời gian chúng ta yêu nhau, nhiều buổi tối anh gọi điện thoại tới nhà Em hàng giờ để nói chuyện, cho nên sau một thời gian Em lánh mặt, một buổi tối kia anh đã gọi và lần này Em lại nói một câu tiếng Pháp: Une fois pour toutes (Một lần cho tất cả - Once and for all).

Có nghĩa cuộc nói chuyện đó sẽ là lần cuối giữa hai đứa. Anh đã nghẹn lời và không thể nói được một lời gì nữa.

Xót đau người tình si

Em đã ra đi, để lại trong anh một nỗi đau đớn không nguôi. Anh biết tin ai bây giờ? Em đã như thần tiên đến với anh. Và rồi Em đã bỏ anh ra đi.

Bài không tên cuối cùng đã được viết trên quãng đường rất ngắn chưa được một cây số từ trường luật về nhà anh ở đường Trần Quý Cáp đoạn gần ngã tư Lê Văn Duyệt và anh đã không sửa một lời nào.

Nhớ em nhiều nhưng chẳng nói

Nói ra nhiều cũng vậy thôi

Ôi đớn đau đã nhiều rồi

Một lời thêm càng buồn thêm còn hứa gì?...

Này em hỡi con đường em đi đó

Con đường em theo đó sẽ đưa em sang đâu?

Mưa bên chồng có làm em khóc

Có làm em nhớ những khi mình mặn nồng?

Này em hỡi con đường em đi đó

Con đường em theo đó đúng hay sao em?

Xa nhau rồi thiên đường thôi lỡ

Cho thần tiên chắp cánh xót đau người tình si.

Suốt con đường ai dìu lối

Hãy yêu nhiều người em tôi

Xin gửi em một lời chào

Một lời thương một lời yêu lần cuối cùng...

Em yêu dấu,

Em đã từng muốn anh ghi lại kỷ niệm cho cuộc tình chúng mình. Và anh đã viết, nhưng anh chưa bao giờ nghĩ rằng Bài không tên cuối cùng anh đã viết ra trong sự thảng thốt khi Em đột ngột bỏ anh đi, sau đó lại được phổ biến rộng như thế!

Chắc chắn những lời ca đó đã gây ảnh hưởng đến Em. Anh hoàn toàn không muốn như vậy.

25 năm sau, năm 1991, anh đã mừng là có dịp để viết lại những điều anh không nên viết. Anh vẫn mong một lần hỏi chuyện Em:

Nhớ rất nhiều câu chuyện đó

Ngỡ như là vừa hôm qua.

Ôi ước ao có một ngày

Gặp lại em hỏi chuyện em lần cuối cùng

Vẫn con đường, con đường cũ.

Vẫn ngôi trường, ngôi trường xưa.

Mưa vẫn bay như hôm nào

Người ở đâu mình ở đây bạc mái đầu.

Này em hỡi con đường em đi đó

Con đường em theo đó chắc qua bao lênh đênh?

Bao gập ghềnh có làm héo hắt

Có dập tắt mất nét tươi nhuận nụ cười?

Này em hỡi con đường em đi đó

Con đường em theo đó đúng đấy em ơi

Nếu chúng mình có thành đôi lứa

Chắc gì ta đã thoát ra đời khổ đau?

Nếu không còn được gặp nữa

Giữ cho trọn ân tình xưa

Xin gửi em lời cầu nguyện

Được bình yên được bình yên về cuối đời...

Chờ em chờ như trăm năm

Đúng như vậy. Nếu mộng có thành và đời Em gắn với mệnh số của anh thì Em sẽ phải chịu rất nhiều đau khổ trong nhiều năm. Và biết đâu Nếu chúng mình có thành đôi lứa, chắc gì ta đã thoát ra đời khổ đau?

Bây giờ, sau 50 năm hồi tưởng lại, anh vẫn thấy tình yêu anh dành cho Em là có thật. Tình yêu đó đã theo anh trong mọi nẻo đường.

Tình yêu đó đã cho anh bay vút lên trời cao và rớt chúi xuống vực sâu. Một lần tình cờ anh được gặp lại Em trong chuyến đi sang Paris cùng với Du Tử Lê và Từ Công Phụng năm 1998, tim anh như vỡ trong lồng ngực. Đó có phải là bằng chứng của mối chân tình?

Ngày ấy khi sang tới Paris, anh đã nhờ ban tổ chức liên lạc với anh T.N. là nhà văn quen thuộc. Qua anh T.N., anh đã đến nhà hàng của Em và may mắn là anh cũng được nhìn thấy B. - em gái của Em.

Cô B. đã du học ở Paris từ những ngày chúng ta quen nhau. Anh còn nhớ, anh cũng có mặt hôm gia đình Em đưa cô B. ra phi trường Tân Sơn Nhất đi du học. Khi anh T.N. giới thiệu tên anh, cô B. đã nhìn Em đầy ý nghĩa và không nói gì.

Có lẽ tất cả mọi người đều biết chuyện chúng mình, trừ anh T.N. và cô B.. Em đã mời anh bữa cơm do chính nhà hàng của Em nấu. Anh ăn không nhiều và nỗi xúc động khi được gặp lại Em đã khiến anh chả biết mùi vị là gì!

Anh có xin phép Em chụp mấy tấm hình. Em đồng ý cho anh tha hồ chụp quán ăn, nhưng không được chụp bà chủ. Không có bà chủ thì việc chụp hình đâu còn có ý nghĩa gì?

Khi ra về, chính anh T.N. đã đưa anh ra trạm metro. Anh T.N. đã chỉ cho anh Cafe De Flore, nơi gặp gỡ của các văn nghệ sĩ Pháp từ gần trăm năm trước.

Đến mùa đông 2015, anh có dịp ghé lại Paris và may mắn thuê được một apartement ở Saint-Germain Des Pres, chỉ đi bộ vài phút là tới quán cà phê nổi tiếng này. Anh biết nhà hàng của Em cũng ở gần đâu đây, nhưng suốt một tuần lễ không có sự tình cờ nào cho anh được gặp Em, mối tình của 50 năm trước!

Cuộc gặp gỡ năm 1998 không những là một dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn anh, mà còn ở ngay trong những người bạn có mặt tại buổi diễn ngày hôm đó.

Anh B., một nhà thơ nổi tiếng ở Paris, kể lại là anh ấy đã nhìn thấy những giọt nước mắt của một người đã rơi khi anh đứng hát trên sân khấu...

Từ khi Em đi, anh sống trong hụt hẫng, tâm hồn trống rỗng. Anh cố đi tìm quên thực tại! Khi Em ra đi cũng là lúc bài tình ca kỷ niệm của cuộc tình chúng ta đã trở nên nổi tiếng bất ngờ.

Anh nhận được rất nhiều thư từ các thính giả hâm mộ, trong đó có một lá khá đặc biệt suốt một trang giấy chỉ toàn viết tên Vũ Thành An:

vuthanhanvuthanhanvuthanhanvuthanhanvuthanhan...

Và cuối cùng là chữ Vũ Thành An màu đỏ!

Tuy thế, nhưng tim anh vẫn chưa thể nào rung động lại được. Tâm hồn anh lạnh giá, ảm đạm vô cùng, đến nỗi anh mang cả nỗi tuyệt vọng vào trong bài hát Nếu tôi còn yêu được:

Nếu tôi còn yêu được một lần thôi cũng vui đời

Nếu tôi còn được yêu xin thêm ngày tháng mộng

Nếu tôi còn yêu được một lần thôi không giữ gìn

Nói em nghe lời thở than.

Dìu nhau, dắt nhau lên rừng

Cùng nhau sống như cỏ cây

Quên mọi người, quên hết cuộc đời, quên luôn mình là người.

Chờ em từ ba mươi năm

Chờ em chờ như trăm năm

Từ kiếp nào ngủ vùi

Chờ em nhỏ xuống giọt lệ vui…

■ Kỳ tới: Nói cho quên đi những tội tình

 ■ Vũ Thành An - Mỗi bài hát là một câu chuyện tình:  Những bài không tên tặng em (Kỳ 1)