Vì sao Warner Bros. 'bán mình'?

Thương vụ khổng lồ Netflix và Paramount đưa ra để thâu tóm Warner Bros. dĩ nhiên gây sốc cho Hollywood. Nhưng câu hỏi lớn hơn là tại sao một hãng phim - streaming đang ăn nên làm ra với doanh thu toàn cầu lên đến 4 tỉ USD và có nhiều tác phẩm thành công về mặt phê bình trong năm nay lại chấp nhận tìm chủ mới?

Tính đến hết ngày 22-12, diễn biến quanh vụ mua lại gây sốc cho Hollywood như sau: Netflix đề nghị mua lại mảng streaming và các xưởng phim của Warner Bros. với giá 82,7 tỉ USD, hội đồng quản trị Warner Bros. đã chấp thuận, song Paramount Skydance Corp. đã bất ngờ nhảy vào với lời đề nghị thâu tóm mang tính "thù địch": 108 tỉ USD cho toàn bộ công ty. 

Chung quy cũng tiền

Trong danh sách đề cử Quả cầu vàng được công bố hôm 8-12 vừa qua, hai bộ phim dẫn đầu là One Battle After Another với chín đề cử và Sinners với bảy đề cử. Ở mảng truyền hình, The White Lotus tiếp tục áp đảo với sáu đề cử. 

Điểm chung của tất cả những nhan đề sáng giá này: chúng đều là sản phẩm của Warner Bros. Discovery (WBD), hãng phim cũng đang thống trị phòng vé năm nay. Warner Bros. lập kỷ lục khi có bảy phim liên tiếp mở màn trên 40 triệu USD - chuỗi thành công ổn định nhất trong lịch sử điện ảnh.

Thế thì vì sao một hãng được giới phê bình ngợi khen và thắng lớn về thương mại lại tự đưa mình lên sàn đấu giá, để rồi bị kẹp giữa cuộc chiến thâu tóm của Netflix và Paramount? Tại sao một hãng phim - streaming đang ăn nên làm ra (và còn dự kiến "nhẹ gánh" hơn sau khi tách bỏ các kênh truyền hình cáp đang hấp hối) lại tuyệt vọng tìm một "ông chủ" mới? Câu trả lời sẽ cho thấy căn bệnh của nền kinh tế hiện đại, cơn khát hợp nhất của Phố Wall, và lý do vì sao người Mỹ cảm thấy bất lực trước quyền lực doanh nghiệp.

Câu trả lời đơn giản nhất: Warner Bros. muốn sáp nhập để che đậy những cuộc sáp nhập thất bại trước đó. Lịch sử này khá dài và rối rắm, nhưng có thể tóm lại như sau: Từ hãng phim Warner Bros. và một số tài sản khác, Warner Communications được lập ra những năm 1970; đến 1990, họ sáp nhập với Time, Inc. thành Time Warner. 

Năm 2001, Time Warner sáp nhập với AOL được coi là "thương vụ tệ nhất lịch sử"- dẫn đến cả thập kỷ tái cấu trúc và cắt bỏ. Sau nhiều lần tách nhập, Time Warner chỉ còn Warner Bros., HBO và nhóm kênh Turner (CNN, TNT, TBS, TCM…). AT&T mua Time Warner năm 2016, vượt qua nhiều cản trở pháp lý từ chính quyền Trump. 

Đây có lẽ là "thương vụ tệ thứ hai trong lịch sử". Chỉ vài năm sau, AT&T lại phải tách và sáp nhập phần còn lại vào Discovery Media. Kết quả là một di sản tài chính kinh hoàng: món nợ 53 tỉ USD vào năm 2022.

Dù đội ngũ sáng tạo của Warner vẫn xuất sắc và giữ được thương hiệu HBO - Warner Bros., số nợ này buộc công ty phải sống trong tình trạng khủng hoảng triền miên. Và động cơ thật sự đằng sau những làn sóng sáp nhập này không phải để tạo ra sản phẩm tốt hơn - mà là tiền.

David Zaslav, mới giữ chức CEO của WBD được ba năm, sẽ nhận 500 triệu USD nếu thương vụ bán công ty thành công, do các quyền chọn cổ phiếu của ông tự động được kích hoạt. Cùng lúc đó: ngành giải trí đang bị phá vỡ từ gốc. 

Cả ngành lao vào streaming mà không có mô hình kinh doanh bền vững. Họ vẫn giữ lại những bộ phận truyền hình cáp đã trở thành "xác sống", chỉ còn phát lại phim cũ và sitcom. Điều này kéo giá trị của WBD xuống khi khán giả bỏ dần truyền hình cáp.

Thắp lại hy vọng cho Hollywood?

Trái ngược với những phân tích và đồn đoán cho rằng Netflix thâu tóm Warner Bros. sẽ khiến hệ thống phim chiếu rạp lâm vào khủng hoảng nặng nề, lãnh đạo Netflix nói thỏa thuận mua lại Warner Bros. và HBO Max hứa hẹn mở ra tiềm năng to lớn, mang lại các xưởng phim mới, những thương hiệu mang tính biểu tượng và một thư viện nội dung lớn hơn.

Trong bản ghi nhớ tới nhân viên vào tuần trước, hai đồng CEO Ted Sarandos và Greg Peters cũng trả lời câu hỏi liên quan đến các tin đồn cho rằng thỏa thuận này có thể đánh dấu sự kết thúc của Hollywood. 

Họ viết rằng động thái này là một chiến thắng cho ngành giải trí, chứ không phải hồi kết của nó. Hai ông nhấn mạnh rằng Warner Bros. bổ sung những năng lực mà Netflix hiện chưa có, vì vậy sẽ không có sự chồng chéo hay việc đóng cửa các xưởng phim.

Hai CEO bày tỏ sự tự tin rằng các cơ quan quản lý sẽ phê duyệt vụ sáp nhập (thị phần kết hợp chỉ tăng nhẹ, vẫn khiến Netflix đứng sau YouTube, ít khả năng bị luật chống cạnh tranh chi phối). Đồng thời, họ cũng cam kết sẽ tiếp tục phát hành phim của Warner Bros. tại rạp. 

Bản ghi nhớ nêu rõ rằng chiếu rạp là một phần cốt lõi trong di sản của Warner Bros. và sẽ được duy trì không thay đổi sau khi thỏa thuận hoàn tất. Ngược lại, Netflix sẽ chính thức bước vào lĩnh vực kinh doanh chiếu rạp như một phần của thương vụ mua lại.

Sarandos và Peters đã phác thảo lộ trình hướng tới năm 2026. Họ cho biết một nhóm chuyên gia quy mô nhỏ sẽ xử lý quá trình tích hợp phức tạp, trong khi đội ngũ nhân sự rộng hơn tập trung vào tăng trưởng nội tại. Thông điệp gửi tới nhân viên rất rõ ràng: hãy tiếp tục mang lại giá trị cho các thành viên, và công ty sẽ đạt được những mục tiêu đầy tham vọng của mình.

Nhưng với giới quan sát thị trường, nếu thương vụ Netflix mua Warner Bros. thành công, họ cho rằng trong ngắn hạn (1-3 năm), phim chiếu rạp chưa chết, nhưng bắt đầu bị "làm loãng". 

Còn về trung hạn (3-7 năm), phim ảnh sẽ được "chiếu rạp như một nghi thức", không còn là trụ cột. Phim ra rạp ngày càng ít hơn và thời gian chiếu ngắn hơn. Các phim chiếu rạp chỉ còn những franchise phim siêu lớn, hoặc các phim bom tấn, IP (tài sản trí tuệ) mạnh.

Tóm lại, tương lai phim chiếu rạp nếu thương vụ Netflix-Warner Bros. thành công không phải khiến rạp sẽ chết ngay hoặc Hollywood sụp đổ ngay lập tức, mà là khiến rạp chiếu bóng mất dần vai trò trung tâm, chỉ tồn tại như phụ kiện marketing và sáng tạo bị thu hẹp vào những gì phục vụ thuật toán. 

Và câu nói quan trọng nhất của thương vụ này là: Netflix không cần rạp để sống, nhưng rạp thì cần Netflix không phá vỡ hệ sinh thái.