Việc mới thời AI

TTCT - Thực tế đã cho thấy nhiều công việc mới đã sinh ra trong thời AI. Có những đầu việc, chức danh sinh ra vội vàng đến mức người ta không thực sự rõ người đó làm cụ thể chuyện gì.

Theo khảo sát của McKinsey, số doanh nghiệp tuyển dụng kỹ sư AI đã giảm mạnh, từ 39% giảm còn 28%, trong khi thông báo tìm prompt engineer - công việc mới được nhắc nhiều nhất từ khi ChatGPT làm mưa làm gió - lại tăng.

Prompt - tức lời nhắc hay câu lệnh - là một câu hoặc đoạn văn bản mà người dùng cung cấp cho một hệ thống AI, có thể là AI tạo hình ảnh như DALL-E, Stable Diffusion hoặc một mô hình ngôn ngữ như GPT, để nhận kết quả tương ứng.

Về lý thuyết, ai cũng có thể viết prompt - tức nói chuyện với hệ thống AI - nhưng nếu muốn sử dụng nó thật hiệu quả, trở thành 1 prompt engineer thực sự và đảm trách công việc đó tại các doanh nghiệp, cần một số kiến thức và kỹ năng nhất định về AI, lập trình, cơ sở dữ liệu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

Người hội đủ các kỹ năng như thế còn được gọi là "AI whisperer", một người hiểu sâu và rộng các mô hình AI, đủ sức để huấn luyện nó (whisperer nghĩa là người dạy thú).

Không phải vô cớ mà prompt engineer được đánh giá là công việc "hot" nhất hiện nay, với mức lương có thể trên 300.000 USD/năm. Giới phân tích cho rằng prompt engineer còn cần có óc năng sáng tạo và logic để có thể tạo ra các prompt và câu hỏi phức tạp để đạt được kết quả mong muốn từ mô hình AI.

Ngoài ra, để làm việc với dự án AI trong một lĩnh vực cụ thể như y tế, tài chính hay kiến trúc, prompt engineer cần phải hiểu sâu hơn về lĩnh vực đó để tạo prompt phù hợp.

Một số công ty tại Việt Nam như BG Media, Cốc Cốc cũng đã bắt đầu có những đợt tuyển dụng vị trí prompt engineer với mức đãi ngộ hấp dẫn để đón đầu xu thế này. Ngoài ra, một số công ty đã đưa kỹ năng viết prompt vào thông tin tuyển dụng như một yêu cầu quan trọng.

CSMO, một câu lạc bộ quy tụ nhiều giám đốc kinh doanh và giám đốc marketing của nhiều doanh nghiệp lớn tại Việt Nam, đã thành lập một ban ứng dụng AI vào công việc của họ và thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo để giúp các lãnh đạo kinh doanh, tiếp thị bắt kịp xu hướng mới này.

Song song với tuyển "nhà huấn luyện AI", nhiều công ty cũng nhanh chóng tìm người cho chức danh "head of AI", nôm na là giám đốc AI. Theo dữ liệu từ LinkedIn, tại Mỹ, số người đảm nhận vai trò head of AI đã tăng gấp 3 lần trong năm năm qua.

Mặc dù mô tả công việc cho vị trí này rất khác nhau tùy theo công ty, kỳ vọng chung là những người đảm nhận trách nhiệm mới này sẽ làm mọi thứ, từ việc kết hợp AI vào các sản phẩm của doanh nghiệp cho đến giúp nhân viên tăng tốc cách sử dụng AI trong công việc của họ.

Giống như mọi thứ mới mẻ khác trong giới công nghệ, chức danh "giám đốc AI" đang là một cơn sốt. Các công ty tích cực chi tiền vì họ coi đó là tương lai tất yếu và là một cách để gia tăng lợi nhuận, nhiều người nhanh chóng chớp thời cơ, chuyển sang nắm giữ vị trí này, dù không rõ mình sẽ phải làm gì.

Theo trang Vox, hầu hết mọi người đều đồng ý rằng các công ty cần có một giám đốc AI, nhưng ít người thực sự chắc chắn vị trí đó làm cụ thể những gì. "[Việc tuyển dụng vị trí này] đã bị cường điệu một cách lố bịch" - Peter Krensky, nhà phân tích chuyên về quản lý nhân tài AI tại hãng nghiên cứu thị trường Gartner, nói với Vox.

Krensky ước tính rằng năm ngoái có khoảng 25% các công ty trong Fortune 2000 có đội ngũ lãnh đạo về AI ở cấp phó giám đốc trở lên và dự đoán con số này sẽ là 80% trong năm 2024.

Thông thường, người đảm nhận vị trí này thường đến từ một vị trí lãnh đạo về công nghệ hiện tại như giám đốc dữ liệu hoặc giám đốc thông tin (CIO), nhưng cũng có những người đảm nhận các vị trí ngoài ngành chuyển sang đảm trách vị trí này.

Ngoài ra còn có các công việc khác liên quan đến AI như chuyên gia đạo đức (AI ethicist), có nhiệm vụ đảm bảo các mô hình AI được huấn luyện, phát triển đúng cách. Các vấn đề đạo đức mà họ phải giải quyết là quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu, công bằng, an toàn và tác động xã hội của AI.