Chi đẹp cũng phải hợp lý

Đây là một trong những dấu hiệu cho thấy UEFA ngày càng cứng rắn trong giai đoạn chuẩn bị áp dụng những quy định fair-play (trung thực) tài chính trong bóng đá châu Âu.

Phóng to

Chủ tịch UEFA Michel Platini khẳng định không có chuyện thụt lùi trong việc triển khai quy định trung thực tài chính theo lịch trình - Ảnh: Reuters

Những quy định trung thực tài chính được Ủy ban Kiểm soát tài chính của UEFA thông qua vào tháng 9-2009 và sẽ được áp dụng chính thức từ mùa bóng 2014-2015. Nguyên nhân ra đời những quy định này là việc UEFA lo ngại có gần một nửa các CLB châu Âu bị lỗ nặng trong mùa bóng 2008-2009. Trong số đó, nhiều CLB đứng trước nguy cơ vỡ nợ.

Chi nhiều hơn thu

Quy định trung thực về tài chính của UEFA có thể tóm tắt như sau: chỉ những CLB có cân bằng trong thu chi mới có thể tham dự Champions League hoặc Europa League. Để có thể tham dự một trong hai giải nói trên, các CLB phải có báo cáo tài chính cân đối trong ba mùa bóng trước đó. Mỗi CLB chỉ được phép lỗ tối đa 45 triệu euro trong ba năm và giảm xuống còn 30 triệu euro kể từ mùa 2015-2016.

Tờ Le Temps (Thụy Sĩ) cho biết tổng lỗ của 665 CLB được UEFA kiểm toán lên đến 1,64 tỉ euro vào cuối năm 2010, tăng 36% so với năm trước. Điều tệ hại là có đến 3/4 các CLB đại gia có doanh thu hơn 50 triệu euro đã thua lỗ nặng. Chính phán quyết Bosman năm 1995 đã khai phóng thị trường chuyển nhượng cầu thủ và dẫn đến bùng nổ lương. “Hậu quả của tình trạng siêu lạm phát này là tổng quỹ lương của các CLB châu Âu tăng lên và chiếm trung bình 64% doanh thu trong năm 2010. Nhưng ở một số CLB thuộc Đông Âu, con số này vượt quá 100%” - tờ Le Temps nhấn mạnh.

Trên tờ Daily Mail, nhà báo Martin Samuel cho rằng việc đặt ra khoảng thời gian ba mùa bóng trước khi áp dụng đã biến những quy định này thành “một chiếc cầu di động được rút lại”. Theo ông, việc Manchester City lỗ 194 triệu bảng trong mùa 2010-2011 là đã được tính toán trước để tránh quy định về số tiền lỗ tối đa trong ba mùa trước mùa bóng 2014-2015.

Phóng to

Còn trong giai đoạn thử nghiệm

Đa số CLB hiểu rằng những quy định trung thực về tài chính không những giúp họ tránh rơi vào khủng hoảng mà còn tạo sự công bằng trong việc củng cố lực lượng, tránh trường hợp vung tay quá trán mua cầu thủ đắt giá hoặc hứa hẹn những mức lương khổng lồ. Vì vậy từ một năm qua, có 38 CLB châu Âu sử dụng thử nghiệm một phần mềm quản lý tài chính dựa theo những yêu cầu của UEFA.

Thông qua phần mềm này, mỗi CLB tham gia cung cấp những con số thu chi của họ trong mùa bóng 2008-2009 hay 2009-2010 để từ đó biết được kết quả lỗ lãi bao nhiêu. Tổng giám đốc Philippe Perez của CLB Olympic Marseille nói: “Đây là giai đoạn tìm hiểu để làm sao kết quả tài chính của chúng tôi thích ứng với những yêu cầu của UEFA”. Andrea Traverso, viên chức của UEFA phụ trách việc kiểm soát trung thực tài chính và cấp giấy phép cho các CLB, khẳng định tất cả còn trong giai đoạn thử nghiệm. “Chúng ta còn trong thời kỳ tập sự” - ông nhấn mạnh.

Từ trung thực trong quy định tài chính của UEFA dễ khiến người hâm mộ nghĩ đến sự bình đẳng giữa các CLB. Tuy nhiên, thực tế những quy định này không làm thay đổi tương quan giữa các CLB. Đơn giản là các CLB lớn - vốn có lực lượng CĐV đông đảo và lực lượng cầu thủ hùng hậu, nhiều ngôi sao - sẽ thu hút khán giả đến sân đông hơn, bán được nhiều sản phẩm lưu niệm hơn, thu hút các hợp đồng tài trợ nhiều hơn so với những CLB nhỏ. Tính công bằng ở đây chỉ có ý nghĩa là các CLB, dù lớn hay nhỏ, đều tránh được nguy cơ vỡ nợ nhờ không thể chi tiêu nhiều hơn số tiền mà họ kiếm được.