Kế hoạch mông lung

Trang chủ Netflix -fontsinsue.com

Nhà chức trách thuế khắp nơi đã nhanh chóng nhận ra rằng những đòi hỏi cũ của nền sản xuất hàng hóa vật chất hay cung cấp dịch vụ truyền thống chưa nối mạng như đăng ký kinh doanh, quy định tỉ lệ vốn góp, tỉ lệ nội địa hóa, đăng ký thuế tại chỗ... đã trở nên lỗi thời với những doanh nghiệp như Netflix.

Xu hướng mới bắt đầu từ tháng 10-2014 khi Liên minh châu Âu (EU) hoàn tất kế hoạch áp đặt thuế giá trị gia tăng (VAT) với những hãng cung cấp dịch vụ truyền phát dữ liệu và điện tử dựa trên địa điểm của người tiêu dùng thay vì hãng cung cấp.

Đây là một sự thay đổi hoàn toàn so với cách làm truyền thống. Điều đó cũng đồng nghĩa những hãng cung cấp sẽ không còn áp dụng chỉ một tỉ lệ VAT dựa trên địa điểm họ đặt trụ sở (với Netflix là ở California, Mỹ), mà sẽ phải tùy chỉnh theo quốc gia. Đó cũng là một vấn đề rất phức tạp với các nhà cung cấp nội dung lẫn nhà chức trách.

Quốc gia gần nhất công bố kế hoạch đánh thuế dựa trên nơi tiêu thụ với các dịch vụ kỹ thuật số là New Zealand. Trong một báo cáo công bố vào tháng 8-2015, bộ trưởng ngân khố nước này Todd McClay nói sẽ áp một loại thuế mới “với các dịch vụ xuyên biên giới” như tải về có trả tiền trên mạng, xem phim, sách điện tử hay thậm chí các dịch vụ nghề nghiệp từ xa như kế toán và tư vấn pháp lý.

Tuyên bố của New Zealand theo sau một đạo luật về thuế kỹ thuật số của Úc hồi tháng 5-2015, trong đó dự kiến thu được 350 triệu USD thuế từ các dịch vụ kỹ thuật số như Netflix và các trang tải nhạc.

Nhật Bản cũng đã đánh 8% “thuế tiêu thụ lên các dịch vụ điện tử của nhà cung cấp nước ngoài” từ ngày 1-10-2015. Những quy định này rất giống với EU, với những cách khác nhau để thu thuế dựa trên việc dịch vụ từ doanh nghiệp cung cấp cho doanh nghiệp hay từ doanh nghiệp cho khách hàng.

Tuy nhiên giống như trong nhiều lĩnh vực khác mà Internet đã phá bỏ những rào cản cũ, các chính phủ đang rất loay hoay trong việc thật sự thu được thuế từ những hình thức hoạt động kinh doanh hoàn toàn mới mẻ này.

Trở lại với câu chuyện Netflix tại Việt Nam, việc đòi hỏi hãng này đăng ký kinh doanh hay liên doanh, liên kết với doanh nghiệp Việt Nam (được quy định cụ thể cho lĩnh vực truyền hình trả tiền) là rất khó khả thi và có thể lại chỉ dẫn tới cuộc tranh luận không hồi kết như với những đòi hỏi thu thuế quảng cáo trên Facebook và Google phiên bản Việt Nam cách đây không lâu.

Ngoài ra, hoạt động của Netflix không chỉ được chế tài bởi pháp luật kinh doanh Việt Nam, mà còn liên quan phức tạp tới những hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết, bao gồm hiệp định chống đánh thuế hai lần với Mỹ vừa ký tháng 7-2015, hiệp định thương mại tự do Việt - Mỹ và kể cả hiệp định TPP sắp có hiệu lực.

Một vấn đề nữa là câu chuyện bản quyền phim. Netflix, dù có đóng thuế hay không, đang cung cấp cho người xem phim có bản quyền. Ngược lại, phần lớn các trang cung cấp phim ở Việt Nam hiện giờ là phim không bản quyền, một vài trang đã bị đóng cửa vì những kiện tụng từ nước ngoài. Netflix chắc chắn là một đối thủ cạnh tranh lớn với những trang kiểu thế này, ngay cả khi họ thu phí.

Cuối cùng, Netflix rõ ràng không phải là đơn vị cung cấp dịch vụ trực tuyến có trụ sở nước ngoài đầu tiên hoạt động ở Việt Nam. Những trang mua bán hàng hóa vật chất như Amazon, Alibaba hay tải nhạc và trò chơi điện tử như Spotify và Steam đều không biết tới biên giới hay các quy định địa phương. Không thể nào bằng quyết định hành chính hay ý chí của cá nhân những nhà lãnh đạo mà chặn được việc làm ăn của họ.■