Làm giàu trên đất Úc bằng cây trái

Ông là một trong những triệu phú Việt làm giàu trên đất Úc nhờ trồng cây trái.

Một góc trang trại xoài của ông Hài ở TP Darwin - Ảnh: Nguyễn Minh Châu

Theo thống kê của Hội Người trồng xoài miền Bắc Úc, TP Darwin có khoảng 400 nông gia Úc và 30 nông gia người Việt trồng xoài, nhưng xoài của người Việt chiếm sản lượng tới 25%. Riêng ông Hài có năm nông trại với hơn 500ha trồng xoài, thu nhập cả triệu đôla Úc mỗi năm. 

Xoài Úc và kỹ thuật Việt 

Năm 1993, ông Hài sang Úc định cư. Dù nghề tay phải là giáo viên (từng dạy học ở Q.Phú Nhuận, TP.HCM) nhưng khi ở Úc ông lại thích nghề nông. Năm 1996, ông bỏ vốn ra mua nông trại đầu tiên rộng 28ha để trồng xoài. 

Hầu hết những người Việt khác đến TP Darwin không có vốn nên ban đầu đi làm thuê cho các nông trại người Úc, sau đó đi mua xoài lá (mua xoài từ khi chưa có trái) để chăm sóc, xử lý ra trái vụ rồi thu hoạch bán kiếm lời. Dần dần họ tích lũy vốn và mua nông trại trồng xoài. 

TS Nguyễn Minh Châu, viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, cho biết năm 2012 ông đã sang Úc tìm hiểu nghề trồng xoài của người Việt và người bản xứ. 

Theo ông Châu, người bản xứ đặc biệt ngưỡng mộ người Việt ở kỹ thuật xử lý cho xoài ra hoa sớm cả tháng, nhờ vậy thu hoạch sớm và bán được giá hơn. Đây là kỹ thuật mà họ đã học hỏi từ quê nhà và bén rễ trên đất Úc từ năm 1996. Khi đó, một vài người Việt mời chuyên gia nông nghiệp Trần Văn Hòa ở Trường ĐH Cần Thơ sang Úc truyền thụ kỹ thuật trồng xoài. 

Thử nghiệm ban đầu đa số thất bại. “Chúng tôi không hề nản chí vì biết rằng nếu nông dân ở Việt Nam xử lý được thì ở Úc cũng phải làm được. Chúng tôi lại về nước tìm gặp các chuyên gia đầu ngành về cây ăn trái để hỏi thêm. Rồi lặn lội đến những vùng trồng xoài của Tiền Giang, Đồng Tháp... học kinh nghiệm. 

Cuối cùng, mấy năm sau chúng tôi cũng thành công và rút ra được kinh nghiệm truyền lại cho những người Việt khác cùng áp dụng. Mặc dù đi lại rất tốn kém và mất thời gian nhưng kết quả rất tốt” - ông Hài kể.

Có lần về nước ông Hài nhìn thấy những gốc xoài có dấu dao chặt vụn, rồi mấy gốc khác có dấu dây buộc chặt. Cất công tìm hiểu, ông biết được đây là kỹ thuật nhằm làm cây xoài phát triển chậm lại. “Quá tuyệt vời, đây chính là cách làm cây ra hoa sớm. Tôi mang về Úc ứng dụng ngay và đương nhiên đạt kết quả ngoài mong đợi” - ông nói tiếp.

Khi tham quan tìm hiểu kỹ thuật trồng xoài của nông dân Úc, TS Châu nhận thấy kỹ thuật của họ không thua gì Việt Nam nhưng chỉ làm theo quy trình. Xoài trúng mùa cùng thời điểm nên giá không cao, thường chỉ 10-20 đôla Úc/thùng (5-7kg). Còn người Việt xử lý ra trái sớm hơn nên bán được 50-70 đôla Úc/thùng.

Ông Huỳnh Văn Be, một “Hai Lúa” ở Vĩnh Long sang Úc từ năm 1989 và đang canh tác hơn 100ha xoài ở TP Darwin, thừa nhận sở dĩ người Việt ở đây mau giàu vì biết cách xử lý cho xoài ra hoa nghịch vụ nên bán giá cao. Ông Be kể: “Thiệt ra người Việt cũng học nhiều kỹ thuật của chuyên gia Úc, nhưng chúng tôi còn về Việt Nam học thêm kỹ thuật xử lý ra hoa nghịch vụ nên sản phẩm trở thành “đặc sản” ở Úc”.

Tìm đến Viện Cây ăn quả miền Nam lần này, ông Hài muốn được học kỹ thuật trồng nhãn và vải thiều. Ông giải thích: “Bây giờ xoài bên Úc nhiều lắm rồi, tới đây có thể cung vượt cầu nên anh em người Việt chúng tôi tính chuyển sang trồng loại cây ăn trái khác”. Nhờ có hẹn trước nên TS Châu đã chuẩn bị sẵn tài liệu về kỹ thuật trồng nhãn và vải thiều để tặng ông Hài.

“Tôi thấy khí hậu ở Việt Nam mình khá giống ở TP Darwin nên có thể trồng được nhãn và vải. Hi vọng viện sẽ giúp được người Việt bên Úc phát triển hai loại cây này” - TS Châu mở lời.

Giống xoài Úc được trồng ở Viện Cây ăn quả miền Nam (Tiền Giang). Ông Đinh Quang Hài (phải) trong chuyến tham quan viện - Ảnh: Ngọc Tài

“Cãi” ông trời

Trong những yếu tố giúp người Việt ở Darwin làm giàu với cây trái, phải nhắc đến sự cần cù, chịu đựng gian khổ. Ông Hài cho biết theo quy trình, người Úc xử lý xoài ra hoa khoảng tháng 6 hằng năm vì lúc này trời ít mưa nên năng suất đạt rất cao. 

Để xoài ra hoa sớm hơn, người Việt phải áp dụng kỹ thuật vào tháng 3 hoặc tháng 4, thời điểm mưa dầm suốt ngày nên rất khó xử lý bằng thuốc bảo vệ thực vật.

“Cứ phun xong thì trời mưa to, thuốc trôi sạch. Anh em chúng tôi buộc phải cãi ông trời, hết mưa thì phun, có khi phun thâu đêm. Người Việt mình hơn người Úc chỗ đó” - ông Hài giải thích.

Nhưng không phải xoài ra hoa nghịch vụ là thắng. Khoảng một tháng sau xoài non rụng la liệt làm ông Hài và những nông dân Việt khác toát mồ hôi hột. Bao nhiêu công sức đạt được vì “cãi” ông trời có nguy cơ đổ sông đổ biển. Thế là họ chia nhau trở về Việt Nam học hỏi kinh nghiệm xử lý.

Nguyên nhân được xác định là do phun thuốc trực tiếp lên cây xoài vào ban ngày và phun lúc có gió, chỉ có cách phun thuốc ban đêm lúc đứng gió và không phun khi xoài đã kết trái. Khi hiểu được chuyện thì phần lớn xoài đã rụng gần hết, thế là họ đành phải chờ thêm một năm để đưa kinh nghiệm học được vào nông trại của mình.

Ngoài trồng xoài Úc, ông Hài và những người Việt ở Darwin còn về nước mang giống mận An Phước, mít nghệ, vú sữa, nhãn, thanh long sang bên đó trồng thử. Bước đầu một số loại cây ăn trái Việt đã sống tốt và cho thu hoạch. Ông Nguyễn Minh Cường, người gốc Cà Mau sang Úc từ những năm đầu thập niên 1980, đang sở hữu hơn 60ha nông trại với khoảng 600 gốc vú sữa, 2.000 gốc mít nghệ, 500 gốc mận An Phước và một số loại trái cây đặc sản Việt Nam khác.

Trong một lần về nước mới đây, ông Cường chia sẻ: “Giống cây ăn trái Việt Nam rất ngon và là sản phẩm độc quyền trên nước Úc nên được ưa chuộng và bán được giá. Vú sữa mùa nào cũng trúng, bán hết trái với giá không dưới 8 đôla/kg. Tháng tới tui lại về Việt Nam gặp tiến sĩ Châu để tìm thêm một số giống mới khác trồng tiếp”.

Điều làm TS Châu rất vui là khi sang Úc làm việc ông nhìn thấy trái cây của người Việt ở Darwin đóng gói đều mang thương hiệu Việt. Chẳng hạn như: Vina Mango and T.V Farms, Bình Dương Farm, Sài Gòn Farm...

Giải thích về điều này, ông Hài nói: “Chúng tôi là người Việt, trái cây sản xuất ra từ bàn tay khối óc Việt nên phải dán nhãn cho người Úc biết đây là sản phẩm của người Việt chứ”. Sau trái xoài, tới đây sẽ có nhãn, vải thiều, thanh long, vú sữa được đóng gói với thương hiệu Việt bán cho người Úc.

“Tôi mong người Việt ở các nước khác cũng sẽ trồng cây ăn trái và làm giàu như ở Úc. Viện Cây ăn quả miền Nam rất sẵn lòng truyền đạt kỹ thuật, kinh nghiệm như đã làm với nông dân Việt Nam ở Úc” - TS Châu nói.