Thế giới sau "khoảng cách một sợi tóc"

Liệu việc ông Trump thoát chết thần kỳ có làm thay đổi quyết định của cử tri Mỹ trước thềm cuộc bầu cử tháng 11? Dù câu trả lời có thế nào, điều không ít người Mỹ đang lên tiếng là mỗi người cần "lùi lại một bước" trước sự kiện chấn động này.

"Chính là khoảnh khắc này"

Cựu ứng viên tổng thống Mỹ, doanh nhân ngành dược Vivek Ramaswamy, trên sóng truyền hình Mỹ ngay tối

13-7, thậm chí dựa vào khía cạnh tâm linh để giải thích pha thoát chết thần kỳ của ông Trump. 

"Cá nhân tôi tin rằng hôm nay Chúa đã can thiệp, không chỉ vì tổng thống Trump, mà còn vì đất nước chúng ta… Mạng sống không chỉ của Donald Trump, mà của cả nước Mỹ, chỉ sơ sẩy trong khoảng một cm đường đi viên đạn. Hãy tưởng tượng những gì chúng ta sẽ nói hôm nay nếu không có khoảng cách một sợi tóc đó".

Ông Ramaswamy kêu gọi: "Đây là thời điểm tất cả chúng ta cần lùi lại một bước. Tôi không quan tâm bạn là đảng viên Cộng hòa hay Dân chủ, bỏ phiếu cho (Joe) Biden hay Trump, không quan trọng". 

"Dù có đồng ý với nhau không, chúng ta đều phải giải quyết khác biệt một cách hòa bình qua tự do ngôn luận và tranh luận cởi mở... Nếu có gì tích cực nào về tối nay, thì hãy để nó là khoảnh khắc (thức tỉnh) này".

Wall Street Journal 14-7 cũng thừa nhận thực tế của không khí chính trị Mỹ hiện nay: đấu tranh chính trị đã đưa đất nước lên "mức độ mới về tình trạng mất lòng tin đảng phái". Tất cả diễn ra trên nền một quốc gia còn chưa hồi phục sau kết thúc đầy bạo lực của cuộc bầu cử năm 2020, với cuộc bạo loạn nổi tiếng ở Điện Capitol ngày 6-1-2021.

Thuyết âm mưu dấy động

"Phát súng nã vào ông Trump nhưng lại trúng ông Biden" là nhận định chung của hầu hết các nhà bình luận Nga. Riêng sử gia Nga Nikolai Starikov nêu ba giả thiết đậm chất âm mưu trong vụ mưu sát này.

Thứ nhất, Starikov nói đối thủ của Trump đã cố gắng hết sức để loại ông qua con đường pháp lý nhưng bất thành, nên "đơn giản việc nổ súng là không thể tránh khỏi". 

Kẻ khủng bố Thomas Crooks đã bắn từ mái nhà ở khoảng cách 130m, bằng súng trường M-16 (phiên bản dân dụng AR-15), nơi không nhân viên mật vụ nào có mặt, và kẻ xả súng ngay lập tức bị bắn chết. Viên đạn trúng tai Trump chỉ trượt gang tấc do cái quay đầu nhẹ tình cờ của ông.

Giả thiết thứ hai là ông Trump "tự tổ chức vụ ám sát để lấy phiếu". Starikov đặt câu hỏi: "Tất nhiên một vết xước trên tai do viên đạn (hoặc không phải do viên đạn) là mức sát thương tối đa. Nhưng bạn có đồng ý để một tay bắn tỉa giỏi bắn vào đầu với hy vọng sẽ chỉ trúng tai? Chúng tôi bác bỏ giả thiết này".

Giả thiết thứ ba của Starikov là "các cơ quan tình báo tìm được một chàng trai trẻ không quân bình lắm về tâm lý, được kêu gọi cứu nền dân chủ và làm nên lịch sử". Chắc chắn sẽ có nhiều ý kiến phản bác các giả thiết này. 

Báo WSJ 14-7 viết: "Dù chưa rõ động cơ kẻ tấn công Trump, các quan chức cho biết hắn đã chết. Câu hỏi đặt ra lập tức là liệu chính giới lãnh đạo chính trị có tạo điều kiện cho sự cố này và các sự cố khác bằng cách thúc đẩy phân cực chính trị không, và liệu họ có thực hiện các bước để xoa dịu tình hình không".

Tâm trạng thù địch độc hại

Phản ứng chung trên thế giới hầu như có thể đoán trước: Tổng thống Brazil và Thủ tướng Canada gọi vụ xả súng là "không thể chấp nhận được"; Thủ tướng Nhật Bản, Thủ tướng Thái Lan, Tổng thống Israel, Tổng thống Pháp chúc ông Trump nhanh chóng bình phục… (Riêng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova chỉ nói ở Hoa Kỳ thường xảy ra tình trạng "kích động thù hận với các đối thủ chính trị").

Có lẽ những gì mà nhà báo kỳ cựu người Anh của BBC Gary O'Donoghue, có mặt tại hiện trường Pennsylvania ngày 13-7, mô tả có thể nói lên phần nào tâm trạng chung ở Mỹ lúc này. Ông kể sau khi mình và đám đông hoàn hồn đứng dậy và ông tiếp tục phát sóng, những người Mỹ giận dữ đã đi ngang ông.

"Một người tỏ vẻ rất tức giận vì chúng tôi phát sóng. Anh ta đứng giữa tôi và người quay phim, hét lên yêu cầu tôi dừng lại. Tôi đặt tay lên cánh tay anh ấy nhẹ nhàng nhất có thể và giải thích rằng điều rất quan trọng là mọi người phải biết chuyện vừa xảy ra". 

"Cuối cùng anh ta bỏ cuộc, dù vẫn không vui và phẫn nộ chính đáng về những gì mình vừa trải qua. Những người khác bày tỏ sự tức giận của họ theo những cách chính trị hơn".

"Một người đàn ông đến gặp tôi và nói đơn giản: "Họ bắn trước. Đây là chiến tranh (chêm một lời chửi tục)". Một người khác đơn giản hét lên "nội chiến" khi đi ngang phía sau tôi". 

"Vài phút sau, tấm bảng quảng cáo điện tử khổng lồ xuất hiện bên hông một chiếc xe tải - khuôn mặt Donald Trump đóng khung bởi dòng chữ: "Đảng Dân chủ đã thực hiện vụ ám sát Tổng thống Trump". Dòng chữ này khiến tôi rùng mình, và nỗi kinh hoàng về hậu quả có thể xảy ra của hành động này bắt đầu thấm vào tâm hồn tôi".■