Trên những đôi chân mệt nhoài

Phil Foden có lẽ là một trong những cầu thủ hay nhất hành tinh mùa bóng trước. Tiền vệ tài năng của Manchester City là nhân tố không thể thiếu khi đội bóng của anh giành chức vô địch Premier League lần thứ tư liên tiếp và là á quân FA Cup, sau khi bất ngờ thua Manchester United trong trận chung kết.

Foden cũng được Hội Nhà báo thể thao Anh bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất năm và đang hướng đến một chức vô địch Euro ở Đức mùa hè này.

"Cốc nước sẽ tràn"

Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là mùa giải không ngừng nghỉ của Foden trong hai năm từ 2023 sang 2024 có thể kéo dài cho đến trận chung kết Euro vào ngày 14-7. 

Đến khi đó, có khả năng anh phải chơi 73 trận cho cả câu lạc bộ và đội tuyển trong không đầy một năm, khi Folden ra sân trong cả ba trận tour du đấu mùa hè của Man City tại Hàn Quốc và Nhật Bản vào tháng 7-2023.

Khi Euro kết thúc, sau kỳ nghỉ ba tuần, Foden sẽ được yêu cầu phải phục hồi thật nhanh và sẵn sàng trong trạng thái sung mãn nhất khi mùa giải mới bắt đầu. 

Man City có thể thi đấu 75 trận trong mùa giải tới, tính cả Giải vô địch thế giới các câu lạc bộ (CWC) đã được cải tổ của FIFA và Champions League nay mở rộng số trận. Đội tuyển Anh của Foden cũng có thể phải đá khoảng 10 trận mùa tới - một lịch trình khủng khiếp.

"Nếu bạn cứ khăng khăng đổ thêm nước vào cốc đã đầy, nó sẽ tràn thôi" - Richard Masters, giám đốc điều hành Premier League, đau đớn trả lời báo chí Anh vào tháng trước. Ông mô tả những thay đổi với lịch thi đấu mùa giải tới là "điểm bùng phát".

Những chỉ trích này nhắm vào FIFA, với phiên bản mới cho CWC được mở rộng rất nhiều sẽ diễn ra tại Mỹ suốt gần một tháng, từ 15-6 đến 13-7-2025. Công đoàn cầu thủ toàn cầu FIFPro và Hiệp hội Các giải đấu quốc tế (WLA) đã lập tức phản ứng và tuyên bố có thể tẩy chay các sáng kiến mới của FIFA.

Gianni Infantino, chủ tịch FIFA, đã phủ quyết mạnh mẽ những chỉ trích nhắm vào ông và tổ chức này trong một cuộc họp ở Thái Lan vào tháng 5 nhưng cuộc tranh luận mà ông cố gắng lờ đi và cho rằng chỉ là "tốn thời gian vô ích" này chắc chắn sẽ còn kéo dài.

"Tất cả mọi người đều hiểu rằng đây là vấn đề với toàn bộ thế giới bóng đá" - Maheta Molango, giám đốc điều hành của Hiệp hội Cầu thủ chuyên nghiệp, tổ chức công đoàn cầu thủ ở Anh và là thành viên ban điều hành FIFPro, nói với The Athletic. 

"Chúng ta đang đối mặt với một tình huống chưa từng thấy. Từ một vấn đề của cầu thủ, của công đoàn nó đã trở thành vấn đề của toàn bộ thế giới bóng đá. Mọi người đều nhận thức rằng mọi chuyện không thể tiếp tục như vậy".

"Bây giờ cầu thủ đang phải mặc cả từng trận đấu. Tôi đã nghe nhiều người nói vậy. Họ không chơi 100% sức lực mà chỉ khoảng 60-70% cầm chừng. Nhưng người hâm mộ vẫn trả đầy đủ tiền vé". 

"Điều đó giống như tôi trả tiền để xem Beyonce nhưng lại không được xem những tiết mục hay nhất của cô ấy. Năm nay là lúc mọi người nhận ra rằng không thể làm như vậy. Bạn nhìn vào lịch thi đấu và thấy nó là bất khả. Đây không còn là mối đe dọa tiềm tàng nữa, mà đã hiện diện rồi" - Molango kết luận.

Cầu thủ sẽ khởi kiện?

Cũng theo Molango, rồi sẽ đến lúc các cầu thủ bị vắt kiệt sức buộc phải khởi kiện vì bị bắt thi đấu quá nhiều.

"Đó là điều mà tôi nghĩ sẽ sớm xảy ra - ông nói - Chúng tôi đã cố gắng làm mọi cách. Mặc dù tôi là luật sư, việc đi theo con đường pháp lý không phải là giải pháp tốt. Nhưng khi mọi người không lắng nghe, đó là lựa chọn cuối cùng với chúng tôi".

Khi tuyên bố chia tay tuyển Pháp vào tháng 2-2023 vì "kiệt quệ thể chất", trung vệ Raphael Varane đã chia sẻ một quan điểm sâu sắc về gánh nặng mà các cầu thủ hàng đầu phải chấp nhận trong bóng đá hiện đại. 

"Ở đẳng cấp cao nhất, mọi chuyện giống như một chiếc máy giặt, bạn cứ đá đấm suốt ngày và không bao giờ dừng lại - Varane nói - Ngay bây giờ, tôi cảm thấy như đang nghẹn ứ người, và phiên bản cầu thủ đang nuốt chửng con người tôi".

Varane, khi đó mới chỉ 29 tuổi, đã cống hiến mọi thứ cho đội tuyển Pháp. Anh giúp đội áo lam giành chức vô địch World Cup 2018 và có mặt trong đội hình giành ngôi á quân World Cup 2022. 

Tuy nhiên, chỉ chín ngày sau trận chung kết kịch tính của Pháp với Argentina, do giải đấu được tổ chức ở Qatar vào mùa đông để tránh cái nóng hè khắc nghiệt tại quốc gia vùng Vịnh, Varane đã phải trở lại thi đấu cho Man United ở Premier League. 

Hậu quả là chấn thương liên miên hành hạ Varane suốt ba mùa giải tại Old Trafford, khiến anh chỉ ra sân được 95 lần cho Man United, tức trung bình khoảng 30 trận/mùa.

Molango tin rằng quan điểm của Varane cũng là suy nghĩ chung của nhiều ngôi sao bóng đá khác. Foden là ví dụ cực đoan ở Euro lần này. Trước khi đến giải, anh đã thi đấu 61 trận trên mọi đấu trường và anh không phải trường hợp duy nhất. 

Đồng đội của Folden ở tuyển Anh, tiền vệ đang chơi cho Arsenal Declan Rice, đã chơi 58 trận cho CLB và tuyển quốc gia mùa này (trước đó là 64 trận mùa 2022-2023 cho West Ham và tuyển Anh). Tiền đạo của Arsenal và tuyển Đức Kai Havertz cũng đã đá 58 trận mùa này trước khi dự Euro.

Bruno Fernandes, đội trưởng Man United, còn phải chịu áp lực kinh khủng hơn: Từ đầu mùa giải

2020-2021 tới nay, anh đã ra sân 256 lần cho Man United và đội tuyển Bồ Đào Nha. Tính cả ba kỳ nghỉ hè, Fernandes cứ 5,2 ngày là phải đá một trận và cường độ này đã duy trì suốt bốn mùa giải.

Phút lâm nguy của ngành công nghiệp

"Chúng ta đã đi đến nước này vì mọi người chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân - Molango nói - Apple bán iPhone, chúng ta bán bóng đá nhưng họ đã quên điều cơ bản đó. Cầu thủ là tài sản của ngành công nghiệp này và nếu bạn không chăm sóc tài sản của mình, bạn sẽ không có ngành công nghiệp. Dù họ kiếm được nhiều tiền, họ cũng có giới hạn".

"Tôi lấy ví dụ về trận chung kết Champions League (giữa Man City và Inter Milan vào tháng 6-2023). Đó là một trận đấu thực sự tệ hại. Không thể phủ nhận rằng đó là hai tập thể tuyệt vời, với các cầu thủ và huấn luyện viên tuyệt vời. Nhưng (Kevin) De Bruyne đã chấn thương và rời sân sau 36 phút; Rodri, một tiền vệ hàng đầu, thì bị chuột rút sau 60 phút".

Khảo sát của FIFPro vào năm 2022 cho thấy 50% thành viên của họ phàn nàn rằng thời gian nghỉ ngơi bị rút ngắn vì các trách nhiệm trong nước và quốc tế. 

Công đoàn cầu thủ lâu nay đã đòi hỏi thời gian nghỉ luật định tối thiểu 28 ngày sau khi mùa giải kết thúc nhưng bị phớt lờ. Hợp đồng cầu thủ tiêu chuẩn của Hiệp hội Cầu thủ chuyên nghiệp Anh (PFA) quy định mỗi năm câu lạc bộ phải cho cầu thủ nghỉ ít nhất năm tuần, trong đó có ít nhất ba tuần liên tiếp nhưng những con số này chỉ tồn tại trên giấy tờ.

Định dạng mới của Champions League sẽ có 36 đội (tăng từ 32 đội), mỗi đội phải đá 8 trận vòng bảng, thay vì 6 như hiện tại và các đội xếp từ vị trí thứ 9 đến 24 sẽ phải đá play-off hai lượt để giành suất vào vòng 1/8. 

Điều này đồng nghĩa một đội có thể phải đá tới 17 trận Champions League mùa tới. Định dạng tương tự cũng áp dụng cho Europa League.

Các tổ chức công đoàn cầu thủ đang cố gắng hành động nhưng tranh cãi có vẻ sẽ còn kéo dài. 

"Việc khởi kiện xảy ra khi chúng tôi đã làm hết nước hết cái và không thể ngoại giao nổi nữa. Giờ là tức nước vỡ bờ. Khi họ bổ sung thêm trận đấu vào lịch thi đấu, họ không suy nghĩ về điều đó. Họ chỉ đơn giản là điền chúng vào. Mọi thứ đã đi quá xa rồi", Molango nói với vẻ bất lực. 

Ông như thể đã nhìn thấy giây phút suy tàn của một ngành công nghiệp đang cố vắt kiệt sức lực người lao động, bất chấp những rủi ro dài hạn.■