Nội trú y khoa - một chương trình cần được đánh giá đúng

TTCT - Đối với những người ngoài ngành y thì cụm từ “nội trú các bệnh viện” chắc không mang một ý nghĩa nào, đôi khi lại là cụm từ xa lạ và khó hiểu. Nhưng đối với các bác sĩ, giai đoạn nội trú các bệnh viện là giai đoạn rất quan trọng.

Ở giai đoạn này, các bác sĩ mang chức danh nội trú gần như quán xuyến toàn bộ công việc điều trị bệnh nhân trong bệnh viện dưới sự hướng dẫn của các thầy và các bậc đàn anh đầy kinh nghiệm.

Hãy xem công việc của một nội trú ngoại khoa Pháp: sáng 6g30 có mặt tại bệnh viện, đi một vòng các phòng bệnh do mình phụ trách để nắm tình hình bệnh trong đêm; 7g giao ban trình bệnh mới với các thầy; 7g30 vào phòng mổ liên tục đến 16 hoặc 17g. Ăn trưa tại phòng mổ. Khi kết thúc phòng mổ là lúc bắt đầu đi thăm khám bệnh nhân trong trại bệnh. 18g kết thúc việc cho thuốc bệnh nhân và chuẩn bị hồ sơ các ca đã phụ mổ trong ngày để sáng hôm sau trình cho các thầy trong giao ban. Họ thường rời bệnh viện khoảng 20g.

Mỗi tuần các bác sĩ nội trú đều phải chuẩn bị một chuyên đề hay một bệnh án nào đó, đọc sách trước và sẽ trình bày trước toàn khoa vào một ngày nhất định. Ngoài ra, họ còn phải tiến hành cùng với các thầy nghiên cứu khoa học. Đây chính là giai đoạn bác sĩ học nhiều nhất từ việc chăm sóc bệnh nhân, học các bệnh lý trên từng bệnh án, học cách tiến hành một nghiên cứu khoa học.

Và vì thời gian suốt ngày trong bệnh viện nên họ học hỏi được nhiều thứ từ bệnh nhân. Họ cũng phải tham dự các giáo trình dạy về kỹ năng mổ xẻ, giáo trình về lý thuyết nhưng chủ yếu vẫn là tự đọc sách, học ngay trên người bệnh. Giai đoạn này thường kéo dài khoảng năm năm. Chính vì quan trọng nên dù lên đến chức giáo sư sau này, trên danh thiếp họ vẫn ghi nhóm từ cựu nội trú các bệnh viện như là một niềm tự hào.

Tại Việt Nam, các bậc đại thụ trong ngành y đều xuất thân từ nội trú các bệnh viện. Kiến thức về lâm sàng cũng như về lý thuyết của các thầy thật vững vàng, họ cũng là những người có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của y khoa Việt Nam cũng như y khoa thế giới.

Chính vì tính chất quan trọng của giai đoạn nội trú mà hiện nay hầu hết các nước Âu, Mỹ hay những nước hướng nền y khoa theo các nước này đều bắt buộc các bác sĩ nếu muốn trở thành bác sĩ chuyên khoa đều phải trải qua giai đoạn này. Việc tuyển sinh có thể thi hay chỉ xét hồ sơ quá trình sáu năm học y khoa tổng quát tùy nước. Các bác sĩ nội trú sẽ có lương và làm việc suốt ngày trong bệnh viện. Cũng có những người bỏ cuộc giữa chừng vì không theo nổi hoặc bị rớt trong kỳ thi tốt nghiệp nội trú, họ trở thành các bác sĩ gia đình hay bác sĩ tổng quát.

Chúng ta đang trong giai đoạn hội nhập, các bệnh viện đang cần bác sĩ giỏi, có kiến thức lâm sàng và lý thuyết vững vàng để điều trị. Không có gì tốt hơn là chúng ta cần phải mở rộng hình thức đào tạo này trong ngành y. Hiện tại, Bộ Y tế vẫn đang đào tạo lớp nội trú nhưng số lượng rất hạn chế với thời gian học trung bình ba năm.

Chúng tôi thấy có lẽ nên xem xét gia tăng số lượng đào tạo bác sĩ nội trú, gia tăng thời gian học tối thiểu lên năm năm. Giữa Bộ Y tế và Bộ Giáo dục - đào tạo nên thống nhất và trao chức danh rõ ràng cho loại hình đào tạo này (thạc sĩ hay tiến sĩ). Một số nước có chương trình đào tạo nội trú tương đương cho người nước ngoài (ví dụ như Pháp). Người đi học vừa được kiến thức lại vừa có tiền trang trải chi phí học mà nhà nước không phải tốn ngân sách.

Nên đẩy mạnh chương trình này như đang làm với chương trình FFI (faisant fonction d’interne: làm chức danh tương đương nội trú). Hằng năm các giáo sư Pháp đều sang giảng dạy và tuyển chọn các bác sĩ sang Pháp làm FFI. Một FFI có thể học trong ba năm với hai năm đầu cho chứng chỉ AFS (Attestation de Formation Specialisée) và một năm sau cho chứng chỉ AFSA (Attestation de Formation Specialisée Approfondie). Cần xem xét việc công nhận chức danh cho loại bằng cấp này.

Đào tạo nội trú các bệnh viện không phải là mới vì đã tồn tại rất lâu. Vấn đề là chúng ta có đặt vấn đề này quan trọng hay không mà thôi.