Trên những lối riêng

Thiên Kim - Ảnh: Gia Tiến

Thiên Kim: Ngẫu hứng với mô hình Kịch - cà phê

Cô gái có nụ cười đẹp và giọng nói truyền cảm này khi giới thiệu từng vở kịch tại quán cà phê Bệt (Tú Xương, quận 3, TP.HCM) luôn tự nhận rằng mình không hề biết gì về kịch nghệ, mà chỉ là một người mê sân khấu.

Có lẽ chính từ niềm đam mê này mà năm 24 tuổi, Thiên Kim (1985) quyết định xây dựng một quán cà phê - sân khấu để tự mình có thể chăm chút từ kịch bản, đường ánh sáng, đến thái độ của diễn viên... cho mô hình mới này. 

Khi đó mọi thứ dường như là một cuộc phiêu lưu không lối thoát. Rất nhiều người lo ngại và nói với Kim rằng “người ta chỉ đến quán cà phê để xem hài kịch thôi”. Và Kim thì bặm môi và nói rất liều: “Tôi sẽ làm cho mọi người đến quán cà phê để xem chính kịch”.

Như mọi trái tim trẻ khác vẫn nung nấu cho một điều gì đó khác biệt trong cuộc đời, Thiên Kim xây dựng một sân khấu dễ thương với kịch bản độc quyền của riêng mình, những diễn viên trẻ yêu nghề và tự hào với công việc hơn là xưng danh. 

Những ngày sân khấu kẹt cứng không còn chỗ ngồi là điều lạ lùng cho những nhà tổ chức chuyên nghiệp cũng như chính bản thân Kim. Đạo diễn Lê Duy Hạnh, chủ tịch Hội Sân khấu, nghe về cái sân khấu “lạ” này, khi ghé qua tìm hiểu đã hết sức ngạc nhiên và chuyển sang “năn nỉ” Kim đừng bỏ mô hình này.

Ba năm gìn giữ kịch - cà phê Bệt đã biến địa chỉ của Kim gầy dựng thành một nơi đến độc đáo của Sài Gòn. Một đạo diễn là Việt kiều khi ghé qua Bệt đã nói với Kim: “Bệt làm tôi luôn nhớ Việt Nam”. Có lẽ Kim cũng chỉ cần có vậy. “Kim chưa bao giờ trở thành người giàu có từ mô hình này, nhưng Kim biết mình đã có một con đường riêng, dài lâu trước mặt” - Thiên Kim nói.

Nguyễn Thị Hảo - Ảnh: Gia Tiến

Nguyễn Thị Hảo: Khởi nghiệp từ không gian im lặng

Gặp được Hảo rất khó trong mùa cuối năm. Buổi tối cuối tuần trước vừa đứng ra tổ chức gian hàng cho lễ hội Giáng sinh dành cho người khuyết tật, sáng hôm sau cô phải tất tả đi phát quà trong chương trình Con heo đất gây quỹ cho học sinh nghèo... Thế giới rất im lặng của Hảo lại vô cùng nhộn nhịp, dù Hảo không thể nghe hay nói, mà chỉ tiếp xúc, trò chuyện qua các mẩu tin nhắn điện thoại.

Với cơn bệnh bất ngờ năm 9 tuổi, thính lực của Hảo đột nhiên dần mất đi, và cô gái hết sức hiếu động sinh năm 1985 này đã phải chống chọi với sự im lặng khủng khiếp, tưởng chừng như khép kín cả cuộc đời mình. 

Năm 20 tuổi, từ Phú Yên vào để kiếm việc làm, Hảo nhanh chóng chọn được công việc thiết kế đồ họa, từ đó nảy sinh việc tạo dựng một nhà sách giảm giá để giúp cho những ai chỉ còn có thể đọc như mình, hoặc đã từng là một học sinh nghèo khó như mình, có điều kiện trau dồi tri thức.

Năm 2010, nhà sách haoanbook.com ra đời và trở thành nơi tìm đến của những ai yêu sách. Mưu tìm một nơi để cho những người khuyết tật có thể tìm đến nhau, chia sẻ và vượt lên, Hảo ôm ấp giấc mơ xây dựng một quán cà phê sách dành cho người khuyết tật. 

Dự án này khi Hảo đưa ra trong chương trình “Ý tưởng kinh doanh cho người khuyết tật” do Trung tâm Nghiên cứu và phát triển năng lực người khuyết tật (DRD) tổ chức (tháng 2-2011) đã giành được giải nhất với lời khen ngợi từ các nhà kinh doanh cũng như hoạt động xã hội.

“Hảo muốn những người khuyết tật có thể tìm thấy một không gian đồng cảm và dừng chân để chia sẻ, học hỏi và hòa nhập vào cuộc sống”, cô gái có đôi mắt rất buồn và nụ cười lấp lánh bày tỏ như vậy khi nói về ước mơ đang xây dựng của mình.

Đài Trang - Ảnh: Gia Tiến

Đài Trang: Trung tâm dữ liệu Hoàng Sa - Trường Sa

Còn rất trẻ, Đài Trang sinh năm 1991, nhưng khối lượng công việc của cô thì thật đáng nể.

Là người chịu trách nhiệm truyền thông và vận động tài chính cho Trung tâm dữ liệu Hoangsa.org, cô gái sinh ra ở Buôn Ma Thuột đang xây đắp ngày càng nhiều dữ liệu lịch sử của Tổ quốc, mà bất cứ nhà nghiên cứu nào cũng phải cảm mến.

Chịu trách nhiệm nối kết với khoảng 300 thành viên cùng nghiên cứu, thu thập thông tin... cho trung tâm từ trong nước đến ngoài nước, từ Nam chí Bắc, Đài Trang còn thu hút được hơn 10.000 người quan tâm thường xuyên trên Internet do tính chất hoạt động phi lợi nhuận và đầy ý nghĩa của trung tâm.

Trung tâm hiện có một khối lượng dữ liệu đồ sộ. Mọi chi tiết về lịch sử bao gồm các văn bản tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Pháp, Latin... cho đến các bản đồ cổ, văn bản cổ, sắc lệnh, mộc bản... đều được lưu trữ bằng phương pháp khoa học thư viện. Đáng quý hơn, mọi tìm hiểu hay truy cập vào trung tâm đều được mời gọi miễn phí.

Nhiều lần kết hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi để giúp đồng bào Lý Sơn, mỗi năm tổ chức hàng loạt sự kiện như Tri ân chiến sĩ, Vòng tròn bất tử - vòng tay đồng đội... nhằm giúp các cựu chiến binh gặp lại nhau từ mọi miền đất nước... Hình ảnh cô gái nhỏ bé, lanh lợi, nhiệt tình luôn khiến mọi người phải ngạc nhiên và cảm động.

“Chúng tôi ước mơ rằng một ngày nào đó khi có điều kiện, những dữ liệu này có thể giúp hình thành một thư viện lớn. Từ dữ liệu này có thể in ra hàng ngàn quyển sách, hàng chục ngàn đầu phim, hình ảnh...” - Đài Trang thổ lộ.

Nguyễn Thị Thanh Thảo - Ảnh do nhân vật cung cấp

Bài tập toán xanh của nữ đại sứ môi trường

Là sinh viên ngành ngữ văn Anh song rất mê các dự án môi trường, dường như lúc nào cũng có thể “bật” ra ý tưởng giáo dục môi trường cho trẻ em bằng những cách “dễ dụ” nhất, từng được Ủy ban Môi trường Liên Hiệp Quốc và Tập đoàn Bayer AG trao giải thưởng “Lãnh đạo toàn cầu” về môi trường, là tác giả bộ sách Bài tập toán xanh sắp có mặt trên thị trường... Đó là những đặc điểm có lẽ khó nhầm lẫn của Đại sứ môi trường Bayer VN (*) 22 tuổi Nguyễn Thị Thanh Thảo.

Những ngày cuối năm 2011, Thanh Thảo hào hứng cho biết từ dự án “Lồng ghép giáo dục kiến thức và ý thức bảo vệ môi trường vào bài tập toán ngoại khóa cho học sinh tiểu học”, bộ sách Bài tập toán xanh dành cho học sinh lớp 1, 2, 3 đã được NXB Thanh Niên ấn hành.

Đây là thành quả của hai tháng Thanh Thảo tranh thủ thời gian sau giờ làm ở một công ty du lịch, cặm cụi xử lý các dữ liệu tổng hợp từ trang web http://www.nationalgeographic.com và sách giáo khoa, biên tập nội dung, lên ý tưởng tranh minh họa... Kinh phí in màu 5.000 bản sách chính là 1.000 euro (khoảng 27,5 triệu đồng) vốn được trao tặng kèm danh hiệu “Lãnh đạo toàn cầu” mà Thanh Thảo nhận được tại Đức vào tháng 11-2010.

Các bài toán phép cộng trừ (học sinh lớp 1), đo lường và đổi đơn vị (học sinh lớp 2), phép nhân và chia (học sinh lớp 3) đều được viết bằng ngôn ngữ trẻ thơ trong veo và có cả sự trìu mến đối với thế giới động vật, thực vật. 

Hãy thử đọc một bài toán “nóng hổi” câu chuyện tiết kiệm năng lượng: “Trung bình 1 phút, vòi nước khi chảy mạnh có thể chảy tới 7 lít nước. Buổi sáng, nếu khi đang bận tay chải răng, em không khóa nước và vòi nước chảy trong vòng 30 giây. Như vậy, em hãy tính xem bao nhiêu lít nước sáng hôm đó đã bị lãng phí?”.

Hay một bài toán giúp bé biết trân trọng và chăm sóc cây xanh: “Bạn cây xanh rất tài giỏi. Một cây trưởng thành có thể lọc được 27kg khí độc trong một năm. Nếu được em chăm sóc tốt và cây tiếp tục sinh trưởng, hỏi trong ba năm cây có thể lọc được bao nhiêu ký khí độc?”.

Thanh Thảo chia sẻ: “Với những tập sách nhỏ này, thật mong các trẻ em sẽ xem cỏ cây, động vật là bạn bè. Mà đã là bạn thì sẽ biết yêu thương, quan tâm, chăm sóc. Đó cũng là cách các em sẽ bảo vệ môi trường sống và thật sự trở thành những công dân xanh”.

Nguyễn Thị Thanh Thảo vừa tốt nghiệp ngành ngữ văn Anh ĐH KHXH&NV TP.HCM với luận văn “Đọc truyện cổ tích từ góc nhìn hậu cấu trúc luận” được đánh giá 9,7/10 điểm. Thảo dự định du học ngành văn học tại Anh hoặc Hà Lan - một bước chuyển để “tiệm cận” ước mơ làm giảng viên đại học ngành lý luận văn học.

__________

(*) Đại sứ môi trường Bayer VN là cuộc thi được tổ chức hằng năm kể từ năm 2006, dành cho sinh viên. Thí sinh đưa ra các giải pháp môi trường theo chủ đề. Các sinh viên xuất sắc nhất được trao danh hiệu Đại sứ môi trường Bayer VN. Chương trình do Bộ GD-ĐT, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chi cục Bảo vệ môi trường TP.HCM và Công ty Bayer VN phối hợp tổ chức.