Nghề hến

Phóng to

Con trai của anh Bùi Văn Thanh và chị Lê Thị Bé ngụp mò bắt hến ở một khúc sông Gia Hội

Giữa trưa hè xứ Huế, chiếc đò nhỏ của gia đình anh Bùi Văn Thanh và chị Lê Thị Bé vẫn không ngừng lùng tìm hến trên một khúc sông Gia Hội. Cứ khoảng vài phút, cậu con trai đeo kính lặn lại ngoi lên mặt nước, miệng thở phì phì, đưa rổ bùn đen đặc cho mẹ. Chị Bé đãi rổ bùn lấy được chỉ một vốc hến.

Trước kia ở vùng bờ bãi của cồn Hến có một mô đất dài nổi lên giữa dòng sông Hương, một bên là Gia Hội, một bên là Vĩ Dạ; là nơi thích hợp cho hến sinh sôi nảy nở. Khi đó anh Thanh và vợ có thể mò bắt hến đã trưởng thành bằng tay hoặc bằng cào răng tre (dụng cụ có khoảng 180-200 răng tre vót nhỏ hơn chiếc đũa, đan thành hình rẽ quạt, dưới là đáy đan bằng tre để giữ lại hến). Sau này hến được tiêu thụ mạnh, đáy cào được thay bằng lưới nilông nên hến mẹ, hến con đều chui vào lưới hết. Khi hến ở cồn ngày càng ít dần, gia đình anh Thanh chuyển sang khúc sông Gia Hội mò tìm hến. Cả ngày vất vả dưới bùn nước, ba người chỉ gom được 4 ngão (đơn vị do lường của nghề hến, một cái rổ sâu chứa khoảng 2kg hến) bán được hơn 100.000 đồng cho các lò luộc hến. Mỗi ngày các lò ở xóm Cồn luộc đến vài chục tấn hến cả vỏ.

Phóng to

Để có tô cơm hến truyền thống của xứ Huế, ngoài thịt hến luộc và nước hến còn phải qua các công đoạn chế biến tỉ mỉ, công phu với hàng chục thứ rau thái nhỏ và gia vị đặc trưng. Trong ảnh: Quán Hoa Đông (phường Vĩ Dạ) với món cơm hến chủ lực

Phóng to

Phân loại từng mẻ hến ngay trên thuyền - Ảnh: T.C.

Phóng to

Hến đã đãi sạch sau khi ngâm 2-3 ngày để nhả hết bùn được luộc trong chảo lớn, sau đó tách vỏ và đãi phân loại: hến to dùng để xào, nấu cháo, hến nhỏ dùng chế biến cơm hến - Ảnh: T.C.

Phóng to

Lò chế biến hến bán thành phẩm của gia đình anh Nguyễn Tân ở cuối cồn Hến - Ảnh: T.C.

Phóng to

Cồn Hến với khoảng 600 hộ dân, hầu hết đều theo nghề hến, đã trở thành “đảo ẩm thực Huế” dành cho du khách, nơi chế biến các món hến ngon có tiếng - Ảnh: T.C.