Có một nơi rất ấm áp tình nghĩa phong trào

Phóng to

Cán bộ phong trào Thành Đoàn cũ tưởng niệm trước bàn thờ đồng đội

Đó là chùa Diệu Pháp - số 188 Nơ Trang Long, P.13, Q. Bình Thạnh, một trong những địa chỉ đỏ của TP.HCM.

Chùa ẩn mình sau những khóm trúc lưa thưa, nằm sát bên bờ sông Sài Gòn. Vị trụ trì sáng lập chùa là cố thượng tọa Thích Tâm Khai mới viên tịch hồi năm ngoái. Là người quán triệt sâu sắc ý nghĩa hành thiện trong phương châm vì dân tộc và đạo pháp, thầy đã bí mật tham gia tổ chức cách mạng, từng là bạn tù Côn Đảo cùng đại đức Thích Hành Tuệ.

Hồi trước vùng này cây cối như rừng. Sông Sài Gòn chảy về đây coi như đã ra khỏi tầm kiểm soát của địch. Lợi dụng địa hình thủy bạc thuận lợi này, thầy Tâm Khai đã tạo điều kiện cho cán bộ bí mật bám trụ, cất giấu vũ khí, tài liệu, hội họp và khi cần thì lặn xuống sông chém vè.

Một bộ phận cán bộ Thành đoàn trong phong trào tranh đấu công khai cũng được thầy mở rộng cửa chùa tiếp nhận cùng với khách thập phương. Các vị “thí chủ” Thành đoàn này có khi ở lại qua đêm, thầy đặc cách cho phép họ phá giới, bồi dưỡng cháo gà, tôm nướng và lai rai chút đỉnh.

Thầy nói đùa: “Chay mà theo Mỹ là chay mặn - Mặn chống Thiệu - Kỳ ấy mặn chay”. Anh em sinh viên phong trào vốn cũng ưa nói đùa, có người gọi lén thầy là đồng chí thượng tọa Thích Thành Đoàn. Thầy nghe được mỉm cười hỉ xả.

Sau ngày giải phóng thầy ngậm ngùi nhận ra rằng trong số anh chị em phong trào đã đến đây ngày trước, không phải ai cũng có cơ hội trở về thăm thầy. Không ít người ra đi vĩnh viễn. Có người hi sinh trên chiến trường, trong lao tù hoặc chết vì đau ốm bệnh tật. Thầy thiết lập một bàn thờ ở gian bên phải dành riêng cho số anh chị em phong trào của Thành đoàn đã khuất và ủy thác cho anh Phan Thanh Đạm (Tư Quang) lo việc cúng giỗ.

Trên bàn thờ này, chỗ cao nhất thờ di ảnh của đại đức Thích Hành Tuệ đã bị địch sát hại trong nhà tù Côn Đảo. Sau đó là chân dung các anh chị: Trần Quang Long, Trần Triệu Luật, Nguyễn Ngọc Phương, Tôn Thất Quỳnh Diệu, Đỗ Duy Cường, Lê Văn Ngoc, Hồ Trung Quí, Tư Đồng, Năm Nga, Mười Thoa... Mấy năm nay số ảnh di tập về đây ngày một nhiều thêm. Gần đây có thêm linh vị của Phùng Ngọc Trân (Tư Hiệp) mới mất ở Buôn Ma Thuột.

Hầu hết các anh chị nói trên đều được gia đình thờ phượng chu đáo tại nhà riêng. Dầu vậy có thêm một gian điện thờ này để nhang khói, cũng là dịp để dân phong trào tìm lại hình ảnh của bạn bè qua những năm tháng xuân xanh.

Ngày 10-10-2003 vừa qua là ngày giỗ của hai anh Trần Quang Long và Trần Triệu Luật. Khoảng hơn 50 người gồm thân nhân và bạn bè của hai anh đã đến dự. Hiện diện trong buổi lễ còn có chị Trương Mỹ Lệ ( Tư Liêm) thay mặt Câu lạc bộ Truyền thống Thành đoàn và anh Đặng Phi Công thay mặt ban chấp hành Thành đoàn đương nhiệm.

Trong không khí họp mặt đầy kỷ niệm vui buồn như vậy, khoảng cách biệt âm dương giữa những người đã khuất và những người đang sống dường như được thu ngắn lại.

Có câu “Chùa rách, Phật vàng”. Chùa Diệu Pháp tuy không bề thế khang trang nhưng vẫn thường xuyên nuôi dưỡng hàng chục bà mẹ neo đơn và một số sinh viên học sinh nghèo vượt khó. Như thế, nói Phật vàng là đúng. Dưới mái chùa này, “chất vàng” là có thật.