Chủ động ngừa ung thư

Phóng to

Đa số bệnh nhân ung thư ở Việt Nam khi phát hiện ra bệnh thì đã vào giai đoạn “khó chữa” vì thiếu thông tin - Ảnh: Minh Đức

GS Harald zur Hausen nói:

Phóng to

GS Harald zur Hausen - Ảnh: Minh Đức

- Thế giới đang chứng kiến số ca bệnh ung thư tăng nhưng số người chết vì ung thư giảm. Việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa bệnh tật từ sớm là phương cách hữu hiệu nhất để giảm nguy cơ bị ung thư vì nó giúp tiết kiệm chi phí nhất, ít đau đớn nhất và đem lại hiệu quả lâu dài nhất. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sự hiểu biết của con người về căn bệnh này còn quá ít.

Tôi hi vọng các bài nói chuyện của mình giúp thay đổi nhận thức của những người có trách nhiệm trong lĩnh vực đào tạo y khoa, các bác sĩ, các tổ chức y tế hiểu hơn và thực hiện các biện pháp ngăn ngừa ung thư ngay từ sớm cho cộng đồng.

* Nhiều người thường tìm hiểu về ung thư khi bản thân mình, người thân mắc bệnh. Liệu đó có phải là suy nghĩ đúng không?

- Tôi nghĩ việc chúng ta tìm hiểu và bổ sung kiến thức về ung thư từ sớm rất quan trọng, vì ung thư có thể gây ra hậu quả rất lớn cho mỗi cá nhân, hay những giai đoạn của cuộc đời, ảnh hưởng tới tâm lý của gia đình và xã hội. Vì vậy, chúng ta cần chuẩn bị kiến thức về bệnh tật và phòng ngừa bệnh tật từ sớm, vì ung thư là căn bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở bất kỳ thời điểm nào. Chúng ta càng biết nhiều về nó thì càng bớt sợ nó.

* GS nhấn mạnh tới việc phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa, trong đó có tiêm ngừa văcxin, vậy độ tuổi hay hành vi chưa quan hệ tình dục là điều quan trọng nhất cần xem xét khi quyết định tiêm hay không?

- Nên tiêm phòng cho cả nam và nữ cùng lứa tuổi nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm virút HPV (loại virút gây ra ung thư cổ tử cung). Tôi cho rằng khi tiêm văcxin sau quan hệ tình dục không đem lại nhiều lợi ích như trước khi quan hệ. Người chưa quan hệ tình dục ở bất kỳ lứa tuổi nào cũng có thể có lợi từ việc tiêm văcxin này. Ai chưa có quan hệ tình dục trước hôn nhân nên tiêm văcxin trước khi kết hôn. Nếu chồng/vợ chưa từng quan hệ tình dục trước hôn nhân và cả hai sẽ không có bạn tình nào khác trong hôn nhân thì không cần tiêm văcxin.

Ở bất kỳ trường hợp nào cũng an toàn hơn rất nhiều khi tiêm ở tuổi 9-14. Với trường hợp ở Việt Nam, chính sách tốt nhất, rất rõ ràng là nên tiêm văcxin trước khi có quan hệ tình dục lần đầu tiên.

* Người ta vẫn nghĩ “ung thư cổ tử cung không liên quan tới nam giới”. Việc tiêm văcxin này cho nam giới đang diễn ra như thế nào trên thế giới?

- Nam giới truyền virút ít nhất là cũng tương tự như nữ. Ở hầu hết các nước, nam tuổi từ 15-25 thường có nhiều bạn tình hơn nữ cùng độ tuổi, nên họ trở thành thủ phạm chính truyền virút trong giai đoạn này. Ở mỗi nước khác nhau việc tiêm văcxin cho bé trai có số liệu khác nhau. Tôi không có số liệu ở châu Á, nhưng hiện ở các nước như Úc, Đức, Mỹ hay vùng Bắc Âu là nơi có tỉ lệ nam giới tiêm ngừa HPV cao nhất.

* Có những khuyến cáo của các nhà khoa học là nên tiêm văcxin ngừa ung thư cổ tử cung cho mọi phụ nữ ở mọi lứa tuổi?

- Thật ra nếu bạn hỏi công ty sản xuất văcxin thì họ sẽ nói bất kỳ phụ nữ, ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể tiêm ngừa vì đó là việc kinh doanh của họ. Nhưng tôi cho rằng sẽ không hiệu quả nhiều và tôi không khuyến khích điều đó. Nếu giá thành tiêm rẻ, kiểu như 50 xu - 1 USD/lần tiêm thì không nói, nhưng giờ giá thành vẫn còn mắc (ở Đức là 465 euro). Bởi vậy, xét về tính hiệu quả thì tiêm văcxin cho người trẻ chưa quan hệ tình dục mang lại lợi ích hơn rất nhiều.