Sự ngọt ngào và ánh sáng

1. Chuyến xe buýt cuối cùng của đêm cuối cùng trong năm vừa rời bến. Trước đó, Ben sửa lại chiếc nơ cài trên giỏ quà gồm bánh sôcôla và rượu vang rồi vội vàng bước lên. Những cô gái, chàng trai mới lớn hôm nay đã trở về nhà bên cha mẹ. Họ thắp nến, đón giao thừa, dùng chung bữa tối với thịt gà nướng mật ong và rượu nho Úc.

Pháo hoa chào đón năm mới ở Sydney - Ảnh: Hải Linh

Ben 19 tuổi, mẹ là người Việt, cha là người Úc. Khi cha mẹ chia tay nhau, Ben có thêm một người cha dượng, cũng là người Úc. Cả ba sống ở một căn hộ chung cư, nơi cậu tối ngày ôm máy vi tính, hết lên mạng lại chơi game, có khi cả ngày chỉ chào hỏi dăm ba câu với hai người lớn.

Giáng sinh năm ngoái, cậu vẫn còn mải mê gắn tai nghe gào thét với cậu bạn Alex: Kìa, có gì đằng sau lưng mày kìa! Bắn đi! Bắn đi! Rồi cậu ta lăn ra ngủ. Cha dượng phải gọi dậy khi chuông đồng hồ đã điểm qua 12 giờ đêm để nói lời chúc mừng Giáng sinh. Ben vẫn còn ú ớ trong mơ, bắn, bắn!

2. Bà Năm Tường vừa từ Việt Nam qua thăm con và đón năm mới ở Sydney. Bà vui vẻ kể ấn tượng đầu tiên khi tới Úc không phải là nhìn thấy những thứ to đẹp, lộng lẫy và sạch sẽ, mà là những người thanh niên Úc.

Họ là những bạn trẻ tình nguyện phục vụ ở sân bay để giúp đỡ người già, người khuyết tật. Sân bay quá lớn nhưng có ngay những bạn trẻ đứng chờ sẵn, đi tới dìu bà Năm cùng vài người nữa lên một chiếc xe chạy điện nho nhỏ để đi về phía khu vực lấy đồ và làm thủ tục nhập cảnh. Ở tuổi 80, nếu phải đi bộ, bà nói, chắc phải mất ít nhất 20 phút cho quãng đường ấy.

3. Đường phố trong ngày đầu tiên của năm mới vắng tanh, xe cộ lưa thưa chạy. Ở ngoại ô, những khu chợ bình dân uể oải khai mở lúc 10 giờ sáng. Anh Thuận - chủ một tiệm thực phẩm châu Á ở Campsie, khu vực tập trung nhiều dân Ấn, Hoa, Việt - nói: “Lúc này kinh tế khó khăn, tiền thuê mặt bằng mỗi năm mỗi tăng, phải mở cửa cả ngày lễ để kiếm thêm đồng nào hay đồng đó”.

Bé Mai, con gái anh, năm nay 7 tuổi, đã biết đứng giúp ba mẹ tính tiền cho khách. Cái giọng líu lo của cháu lúc thì đếm bằng tiếng Việt, lúc bằng tiếng Anh làm khách hàng đều mỉm cười. Hôm nay bé “làm việc” hăng say hơn, vì biết tới 4 giờ chiều ba mẹ sẽ đóng cửa sớm để cả nhà đi chơi.

“Dù có vất vả buôn bán quanh năm thì mình cũng phải dành thời gian cho cháu được vui ngày tết” - chị Hòa tâm sự.

4. Ngày 2 tây năm nay đúng chủ nhật, Ben đưa bà ngoại đi chợ mua mấy món Việt để bà Năm làm bữa cơm đãi cả gia đình. Hôm nay sẽ có chả giò, bún gà càri. Cậu lần đầu tập tành gọi tên những loại rau thơm bằng tiếng Việt.

Bé Mai lại giành phần tính tiền cho hai vị khách đặc biệt và không quên nói lời chúc năm mới “an khang thịnh vượng” mới được mẹ dặn.

Chợ búa tấp nập trở lại trong không khí lễ tiết. Nắng lên làm rạng rỡ những nụ cười trên mỗi gương mặt. Mọi người đi bộ rộn ràng, trao cho nhau những lời chúc đầu năm ngọt ngào, tươi rói.

5. “Sự ngọt ngào và ánh sáng” - Matthew Arnold, nhà thơ người Anh, hẳn có lý khi ông đã định nghĩa như thế về văn hóa. Theo Arnold, văn hóa chính là sự theo đuổi cái hoàn hảo, cái tốt đẹp nhất. Nhờ động lực vươn tới ánh sáng và sự ngọt ngào ấy, xã hội loài người ngày càng văn minh hơn, nhân bản hơn. Ông lưu ý rằng đó là sự mưu cầu hoàn hảo trong tự thân tâm hồn mỗi con người.

Ông Arnold phát biểu như thế từ giữa thế kỷ 19, thời kỳ đang diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp mà những thành tựu của nó một mặt thúc đẩy xã hội phát triển, mặt khác có nguy cơ khiến con người ngày càng lệ thuộc máy móc, chạy theo những lợi ích vật chất và mối quan hệ xã hội bị lý tính hóa đi.

Chính vì thế, “sự ngọt ngào và ánh sáng” của Arnold có giá trị thức tỉnh và còn nguyên ý nghĩa đến ngày hôm nay, cho dù có muôn vàn những tiếp cận khác nhau về văn hóa.

Có lẽ ông Arnold cũng nghiệm ra điều này từ chính những bữa tiệc đầu năm có sôcôla, nến trắng và rượu vang.

Cảnh tượng ấy cũng giống như không khí trong gia đình của Ben và nhiều nhiều những gia đình ở phương Tây, lúc này đã và đang tìm về sự ấm áp, ngọt ngào của tình thân quyến.