Ngày nay đương nhiên vẫn có chương trình đọc truyện đêm khuya trên radio truyền thống và nếu hiện đại hơn có thể nghe podcast, tức các chương trình audio người dùng có tải về thiết bị hoặc nghe trực tuyến. 

Nhưng vấn đề của podcast là nội dung có thể rất hay và thú vị nên không đạt được mục đích ru ngủ. Ta bật lên định bụng nghe để ngủ, nhưng rồi cứ ráng thức để nghe cho hết vì quá hay. Đây là cơ hội cho một mô hình phái sinh của podcast nhảy vào - sleepcast, tức chương trình “kể chuyện đêm khuya” với nội dung, cách kể và xử lý âm thanh đặc biệt để người nghe chóng chìm vào giấc ngủ.

Năm 2018, ứng dụng “thiền bằng smartphone” nổi tiếng Calm ra mắt tính năng kể chuyện đêm khuya Sleep Stories, bên cạnh các bài tập thiền, tập thở và âm nhạc thư giãn. Điều này xuất phát từ việc Calm phân tích dữ liệu người dùng và nhận thấy nhiều người trả 70 USD phí thuê bao mỗi năm không chỉ muốn tập thiền mà còn muốn app này giúp dễ ngủ hơn.

Người dùng Calm hiện có thể nghe các tài tử Matthew McConaughey (nam chính phim Interstellar) và Stephen Fry, nữ ca sĩ Leona Lewis và nhiều người nổi tiếng có giọng hay đọc truyện đưa mình vào mộng.

Ảnh: Fast Company

Theo trang Fast Company, các truyện được chọn đọc phù hợp với người trưởng thành nhưng… nhàm chán, dễ ngủ. Cộng thêm giọng đọc cố tình đều đều, chầm chậm, Sleep Stories sẽ đạt được mục đích “đưa em vào mộng”, thay vì phản tác dụng là chuyện hay quá, giọng cuốn hút quá khiến không ai nỡ ngủ. Đến tháng 2-2019, số lượt nghe Sleep Stories đã vượt mốc 100 triệu.

Trong bài viết trên trang hotpodnews.com ngày 11-2, tác giả Caroline Crampton kể lại trải nghiệm với chương trình đọc truyện đêm khuya trên Calm. Mỗi đêm, dù đang thực sự ở đâu, Caroline cũng “bước lên” một chuyến tàu đi từ Trondheim đến Bodø ở miền bắc Na Uy. Thật ra Caroline chẳng đi đâu mà chỉ bật app, nghe diễn viên Erik Braa đọc các trích đoạn từ quyển sách Night Trains với “giọng chậm rãi hòa vào tiếng mưa và tiếng xình xịch của đoàn tàu”. Hành trình dài 30 phút nhưng lúc nào nữ nhà báo tự do này cũng đã say ngủ khi tàu “vào ga”, nghĩa là sleepcast kết thúc.

Một ứng dụng sleepcast khác là Snooze-cast cũng chủ ý chọn nội dung phù hợp để nghe là ngủ: các câu chuyện không chán đến mức bực mình, nhưng đủ tẻ nhạt để người nghe có ngủ trước khi chuyện kết thúc thì cũng không tiếc là lỡ mất nội dung gì. Ứng dụng Sleepy còn độc đáo hơn - có khi để người chủ xị đọc hết mục từ bắt đầu bằng chữ L trên một trang từ điển trực tuyến, còn Sleep Whispers thì đọc với giọng “thì thầm mùa xuân”, thì thào nhẹ như hơi thở.

Jane McCafferty, nhà văn và giáo sư Anh ngữ tại Đại học Carnegie Mellon, đã chuyển từ một người dùng Sleep With Me (một trong những ứng dụng sleepcast đầu tiên, ra mắt năm 2013) sang người sáng tác nội dung cho thể loại này. Với một nhà văn, viết ra nội dung mà người tiếp nhận chỉ có díp mắt lại thì quả là nên suy nghĩ lại lựa chọn nghề nghiệp, nhưng đó lại là yêu cầu tối thượng của các câu chuyện sleepcast. Chính vì thế, nói với báo địa phương Pittsburgh City Paper hồi tháng 1, nữ giáo sư này cho rằng “dùng ngôn từ để ru ngủ là một trải nghiệm thú vị mà nhà văn nhà thơ nào cũng nên thử”.

Jane đã viết River City (Thành phố sông) - câu chuyện 2.000 từ, đưa người nghe đi thăm thú cảnh thành phố Pittsburgh (bang Pennsylvania) trong mơ với nhiều cây cầu bắc qua sông, nhà cửa san sát trên đồi, sử dụng chủ yếu là văn tả cảnh, hầu như không có nhân vật, diễn biến, nên rõ ràng nghe sẽ rất…dễ ngủ.

Jane cũng lưu ý sleepcast không phải là phương thuốc thần, mà chỉ là một phương pháp bổ sung hiệu quả để trị mất ngủ. Người gặp các chứng rối loạn giấc ngủ có thể nghe sleepcast bên cạnh thực hành các liệu pháp điều trị khác. Điều đáng mừng là nhiều người dùng sleepcast để vỗ về giấc ngủ sẽ tốt hơn là lạm dụng thuốc ngủ. ■