TTCT - Du lịch tạo ra thu nhập và việc làm. Theo thống kê của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), cứ 10 lao động trên thế giới thì 1 người làm trong lĩnh vực liên quan tới du lịch. Nếu được quản lý tốt, du lịch tạo ra cú hích kinh tế cực kỳ lớn cho quốc gia chủ nhà, điều khiến mọi nước trên thế giới đều muốn mở rộng lĩnh vực “công nghiệp không khói” này.
Trong khi những nỗ lực phát triển du lịch một cách bền vững bắt đầu được nói tới nhiều hơn thời gian qua, gần 50% các di sản thế giới được UNESCO công nhận hiện không có những kế hoạch quản trị du lịch để ngăn chặn tác động tiêu cực của tình trạng quá tải du khách, vốn gắn với chi phí du lịch đã thấp hơn nhiều trong những năm gần đây nhờ các tiến bộ công nghệ và giao thông hàng không giá rẻ.
Ngành du lịch toàn cầu được chờ đợi sẽ còn tăng trưởng nhanh khi một lượng ngày càng lớn người trở nên giàu có hơn với thu nhập dư thừa để chi tiêu. WEF ước tính lĩnh vực du lịch sẽ tăng trưởng nhanh hơn kinh tế toàn cầu trong ít nhất một thập niên nữa, với mức tăng trung bình 4% mỗi năm.
Nhưng tình trạng đua nhau giảm giá các hoạt động du lịch dẫn tới một hệ lụy. “Những nơi được bộ du lịch, các tổ chức tiếp thị và tổ chức tour… quảng bá quyết liệt nhất thường trở thành nạn nhân cho thành công của chính các địa điểm đó” - WEF viết.
Du lịch giá rẻ cũng gây bất lợi cho người dân nơi có điểm thu hút khách, vì WEF tính toán chỉ 5-10% tiền du khách chi tiêu là thực sự ở lại với điểm đến. “Các chính quyền cần thừa nhận rằng sự tập trung hạn hẹp vào việc giảm giá và tăng số lượng du khách là một vấn đề và tạo ra những tác động tiêu cực làm giảm chất lượng và giá trị của trải nghiệm cả với du khách lẫn người làm du lịch”.
Thậm chí, những ý kiến cực đoan có thể lập luận rằng du lịch thì không thể bền vững, và tính không bền vững, tác hại cho môi trường là cố hữu với ngành này: tăng xả thải khi đi máy bay và xe cộ, làm giá nhà cửa đắt đỏ, gây ra tình trạng thiếu nước hay điện sinh hoạt, tác động xấu lên hệ sinh thái… Chính vì thế, du lịch giá rẻ ở quy mô lớn, thiếu bền vững đang ngày càng gặp phải phản ứng trái chiều từ cả dư luận nói chung lẫn cư dân ở các điểm đến.
Điều đó dẫn tới phản ứng tương ứng từ các hãng du lịch. Trong khi không có thống kê rõ ràng về tỉ lệ doanh nghiệp trong ngành du lịch cam kết với du lịch bền vững, sự gia tăng là rõ ràng.
Một nghiên cứu của trang đặt phòng Booking.com cho thấy 65% khách du lịch muốn tìm chỗ ở “xanh” (tức thân thiện với môi trường) vào năm 2017, gần gấp đôi so với năm 2016. Con số đó rất có ý nghĩa nếu biết gần 1,2 tỉ người trên thế giới đã đi du lịch vào năm 2015, tạo ra doanh số 1,5 nghìn tỉ USD, tương đương 10% GDP toàn cầu. ■
