Giếng khoan tay

Phóng to

Tranh: Trịnh Tú

Chậm rãi, ngày nào cũng nhiêu đó việc, buộc mấy chục ống sắt 34 lên “con ngựa sắt” cà tàng mang tên Honda 67, thêm bao to chứa hầm bà lằng ống, co, keo, cao su non, kéo cắt, mỏ lết, kềm, khóa 18, “trái khế” thép ba cạnh..., thêm ống sắt 90 dài hơn mét, thêm máy bơm công suất ngựa rưỡi, thêm can nước hai lít, thêm tấm bạt lấm láp, bẹp dí như khối bưu kiện nằm lâu năm dưới đáy biển.

Đạp số. Rồ ga. Vệt bụi ngoằn ngoèo kéo dài lên đồi, vết bụi như những con chữ của hắn ngoằn ngoèo nối ngày này qua ngày khác.

Một cam kết ngắn gọn được trao đổi miệng, có nước lấy tiền. Hắn cùng gia chủ xác định vị trí, chẳng phong thủy, miễn tiện tưới tắm. Nhưng hắn biết dưới đồi, trước kia có dòng suối, hắn dựa vào đó để đoán vị trí túi nước ngầm. Các gia chủ ở đây luôn tin hắn nghe, ngửi được nước qua các tầng đất đá.

Trong cách nhìn của họ, hắn là con người kỳ lạ, ngày là đàn ông trăm phần trăm, cơ thể vạm vỡ, tay chân cuồn cuộn cơ bắp và cả sức mạnh thể hiện trong sự im lặng, nhưng đêm đến, trong căn nhà tôn cũ kỹ, người ta thấy hắn trở thành đàn bà, luôn chân luôn tay lui cui bên bếp lửa đỏ rực, hắn thích nấu ăn nhưng lại không rượu chè với ai bao giờ.

Hắn đào một ao vuông nhỏ, trải bạt, đóng ống sắt bên cạnh, lắp “trái khế” vào đầu ống sắt 34 một cách chăm chú. Gọi gia chủ đổ nước vào tấm bạt, bật công tắc điện. Chiếc máy bơm rung lên, rè rè, ro ro. Hắn bắt đầu khoan.

Lắc. Lắc. Lắc... Vòng tay hắn khuỳnh rộng, gồng, ấn ống sắt đâm sâu xuống đất. Hắn dừng lại dùng khóa 18 siết mạnh ốc ở thanh ngang bắc qua ống sắt 34. Không ngẩng lên, hắn tiếp tục lắc, lắc, lắc... Nước từ ao trải bạt bơm vào đầu ống sắt, đẩy xuống “trái khế”, một thứ hỗn hợp trào lên mang theo cả bùn sình đất cát mà “trái khế” vừa khuấy nhão trong lòng đất.

Thứ tư, ngày 5, tháng 6... dòng thứ ngày theo trật tự tăng dần ấy lại hiện trong đầu, hắn chưa kịp nghĩ gì thì ông chủ nhà, trong tư thế chồm hổm, cắt ngang: “Nhìn trời cao xanh mà đau. Mẹ! Xứ gì một năm tám tháng nắng, dứt hột cuối tám âm, giờ cuối tư âm, trơ trơ, giếng trăm mét rỉ như thằng cu đái...”. Hắn lắc đều, không tham gia chuyện cũng không tỏ thái độ, chủ nhà tiu nghỉu bỏ vào nhà.

Thứ tư, ngày 5, tháng 6... Nó lại quay về. Hắn cũng chưa biết nó là gì, có thể ngẫu nhiên chẳng nghĩa lý. Đầu óc trống rỗng. Hắn khuỳnh rộng tay, chồm người, ấn hết sức, hình như “trái khế” đang đụng phải hòn sỏi lớn, hắn cố lắc đẩy ép hòn sỏi. Ống sắt sụt xuống, hắn thở ra, khoan khoái trong lòng và tiếp tục lắc, phải trái, phải trái, phải trái, hắn cố nuôi trong đầu mệnh lệnh bất tận ấy. Chủ nhà lại đưa ra chiếc mũ vải trùm lên, hắn nghiêng đầu né.

Mới sáng, nắng đã đổ lửa. Người hắn như lên cơn sốt. Mắt bắt đầu cay, mồ hôi đọng giọt trườn xuống, nhỏ giọt, ràn rụa. Hắn nhắm mắt, chỉ nghe rè rè ro ro và tiếng nước mang sình lầy đất cát trào ùng ục.

Ống sắt lún quá nửa. Hắn dừng lại chuyển thanh ngang gần mút ống, dùng khóa 18 siết mạnh. Lại lắc. Lắc đều. Hắn cúi mặt liên tục cho mồ hôi rơi thẳng xuống đất, nheo mắt xoáy chằm chằm vào chỗ nước và sình lầy đất cát trào lên, tưởng tượng đó là bông hoa đang nở, nở mãi, lúc nào cũng xòe cánh, hết cánh này đến cánh khác, hễ tiếng máy bơm còn rè rè ro ro là bông hoa ấy còn nở, hễ hắn còn lắc phải trái, phải trái là bông hoa vẫn chưa chịu tàn, nở mãi mà không tàn, một đóa mãn khai còn điện còn lắc là còn bung xòe.

Những lớp cánh nước hoàng thổ bàng bạc, cong vồng nở bung, trườn mất trong cái vũng vàng vàng nâu nâu càng lúc càng sền sệt, đặc quánh. Chiếc ao trải bạt là một nghĩa địa lưu giữ những cánh hoa xác chết, hàng triệu cánh hoa hoàng thổ sình lầy đất cát đã an nghỉ nơi đây. Một xác chết khác chợt hiện qua làn mồ hôi nhòe nhoẹt, con suối chết. Con suối đã chết, có thể không ai nhớ nhưng hắn thì... Hắn thấy thân quen với con suối chết, mất hết dấu tích ấy.

Phải rồi, suối Xương, tự dưng hắn nhớ ra tên con suối chết dưới chân đồi, hắn biết chẳng phải chỉ vì liên quan đến mạch nước, túi nước trong công việc khoan giếng này. Hắn bị ám bởi những gì thấy được. Ám như mây đen nhập vào hồn người, nhập vào vườn tược, rừng cây của người, nhập vào từng bữa ăn, từng ngụm nước uống của người, nhập vào máu tim của người. Từ khi bị nhập hắn đã nghe mùi xương người lạnh lẽo trong từng cơn gió, từng làn không khí mà hắn hít thở hằng ngày.

Hắn rùng mình, dừng lại xúc đất cát sình lầy ra khỏi ao trải bạt, lắp ống sắt, hai cây mỏ lết bằng bắp tay, một trụ, một vặn, cơ tay hắn nổi cuộn lên, căng cứng trong lần vặn cuối, rồi tháo mỏ lết ném xoạch sang bên, đất quanh chân hắn vừa bị liên tiếp hai cú đấm lún mặt, chấn động. Toàn thân hắn chợt nổi gai ốc. Một dòng điện lạnh vừa xâm chiếm cơ thể đang như khối lửa nóng rực, nhễ nhại mồ hôi của hắn, dọc sống lưng, những cơn dợn lạnh cứ trườn nhanh, trườn nhanh.

Mấy con chim chốc quạch trong lùm thanh long gần đó bay vụt lên, chao chát, cô quạnh giữa cơn nắng đổ lửa, giữa những trắng lóa, những ong ong vút cao, giữa đường chân trời ảo mờ. Hắn cảm giác mình đang cơn mộng du giữa ngày. Hắn không cần nhớ ống sắt thứ mấy đã được thay, hắn biết tường tận việc mình làm, điểm dừng được cảm nhận từ đôi bàn tay chai vàng, đôi tay biết nghe, chỉ biết nghe tiếng nước, nhạy với tiếng nước. Hắn lắc theo quán tính và chỉ cần thế thôi.

Thứ tư, ngày 5, tháng 6, cái âm thanh của thời gian lao vùn vụt về trước ấy lại vang lên trong đầu, chẳng biết nghĩa lý gì, chỉ thấy, chỉ nghe nó lao đi lạnh lùng, trơ nhọn, rủng rẻng như âm thanh phát từ cái mỏ lết va tuột theo ống sắt. Mắt hắn vẫn đang nhắm vì mồ hôi ràn rụa cay sè và cũng vì cái nắng miền Trung đang đổ lửa. Hắn cháy đen bởi quầng sáng lùm lòa. Trắng lóa. Nóng rực.

Đôi lúc hắn nghe tiếng rè rè ro ro phát ra từ đâu đó nơi những quầng sáng lùm lòa kia chứ không phải từ chiếc máy bơm nằm hếch mũi uống nước, phun nước trước mặt. Một quầng sáng trắng lóa, nóng rực... Hắn cố mường tượng, nheo nheo mắt xem có gì khác ngoài cái trơ trắng nung đốt, cơn nung đốt tiêu hủy làm bốc hơi hết mọi thứ, cả khu rừng vốn xanh mịt phủ quả đồi này giờ chỉ còn một cái nồi úp lốm đốm da beo với những trũng, những lỗ nứt nẻ, những mảnh vườn xương xẩu đủ hình dạng, những bãi dự án dang dở, bừa bộn. Hắn nhớ làng mạc ngày xưa ở mãi tận trong kia.

Con suối Xương dưới chân đồi chợt hiện ra xanh mát, nước róc rách, cá lội lượn lờ, chỉ nước xanh mát mới có cá lội và những đôi chân trẻ nhỏ tung tăng, mới có bông hoa nước tung tóe loa lóa như đang phát ra tiếng cười nắc nẻ, giòn tan. Trong trẻo cả đoạn suối, cả bầu khí thần tiên ký ức. Dòng suối Xương hiện mồn một như vừa nổi lên từ lòng đất thay thế cho thế giới hư hao, tàn tạ, thay thế cho tấm “da beo” lốm đốm và những cơn gió bụi mịt mờ.

Con suối sống lại thật sự, nó đang chuyển chảy róc rách, đang rung rinh, phe phẩy những lá cành xùm xòa, hắn thấy mình lúc đang nhảy chân sáo theo cánh sa sả xanh tía mê hoặc, lúc đang lặng người ngắm đàn cá trắng, cá mè bu rỉa cành rong xanh.

Chính chỗ trũng sâu dưới dòng nước chảy ra từ ống cống, bọn trẻ con như hắn từng tụm năm tụm ba nhảy đủ kiểu xuống làn nước mát. Hắn thường chỉ nhảy được kiểu “thả lựu đạn”, co hai chân, tay ôm chặt ép vào người và thả đánh ùm. Đoàn xe tăng cả mười mấy chiếc đột ngột xuất hiện rùng rùng chạy qua, bọn trẻ nhào núp ở bãi cát gần mép cống. Mép cống thép gợn sóng rung bần bật mỗi khi hai bánh xích to lớn, nặng nề trườn ầm ầm qua nó. Bỗng có ngón tay chỉ ra, đơ cứng, nhiều ngón tay chỉ theo, đơ cứng, cái đầu lâu vừa trườn ra từ mép cống. Bọn trẻ mặt mày xanh mét. Những ngón tay bị thôi miên không nhúc nhích.

Một đầu lâu nữa vừa trườn ra rơi tõm xuống nước kéo theo sau nó là những đoạn xương đóng rêu loang lổ trắng đen vàng xanh nhờ nhờ.

Một đầu lâu nữa vừa trườn ra rơi tõm xuống nước kéo theo sau nó là những đoạn xương đóng rêu loang lổ trắng đen vàng xanh nhờ nhờ...

Căng mắt và thất thần. Những tư thế hóa tượng cứng đơ không biết bao lâu. Khi xích sắt đi xa, khuấy tung vùng bụi mờ phía trước thì cái mép cống thép gợn sóng cũng dừng trình diễn cái màn đầu lâu, xương cốt. Lúc ấy, hắn nhớ rõ, đã nghe mùi xương tanh tanh ngập trong gió. Lúc ấy, hắn nhớ rõ, cơ thể lạnh ngắt, tay chân không cử động được. Lúc ấy, hắn nhớ rõ, nhìn được từng đoạn xương thẳng và cong trong cái đống ùn ùn xanh vàng trắng đen nhờ nhờ. Cả bọn tỉnh lại cùng lúc, ù té chạy như bị ma đuổi, những đôi dép trẻ con đủ kiểu nằm lại đó mãi mãi.

Đã về tới nhà, thần hồn hắn vẫn còn thất tán, mặt cắt không còn chút máu. Đã vào giấc ngủ, những chiếc đầu lâu, xương cốt trắng đen vàng xanh nhờ nhờ ấy vẫn rượt theo. Ú ớ, khóc thét kinh hãi cả đêm vì hắn thấy mình đập tay đập chân lặn hụp bơi qua bơi lại tránh né trong vũng nước đầy xương người, những chiếc đầu lâu cứ chốc chốc lại va vào mặt hắn lạnh điếng, những ngụm nước tanh tanh mùi xương người cứ chốc chốc lại tuồn vào miệng làm hắn nôn thốc nôn tháo trở ra cùng với mật vàng mật xanh. Hắn la thét tột cùng kinh hãi. Hắn xoay trở, mồ hôi lạnh đẫm người.

Má lay dậy, ôm hắn vào lòng. Khi biết sự tình, má ràn rụa nước mắt, giọng mê sảng: Hết chỗ chơi sao mà vào tận đấy? Má vừa kể vừa nấc nghẹn từng cơn: ...Có trận giao chiến ác liệt xảy ra ở khu vực đó, xác chết hai bên la liệt khắp nơi, mùi máu bốc tanh lợm. Họ bị dồn trong cống, chống trả quyết liệt. Cây đại liên hung tợn nã đạn không ngớt. Tiếng súng trong cống thưa thớt dần rồi hoàn toàn im lặng.

Súng phun lửa phà các lưỡi lửa nóng rực của mình hoàn tất quy trình tận diệt, thiêu rụi, thiêu đến trốc xương khét thịt mọi sinh vật trong cống. Cha hắn nằm chung trong đó, xương cốt da thịt lẫn lộn thành khối cháy đen, dính chặt, không làm sao bốc ra an táng, cũng chẳng ai dám hó hé, động tĩnh gì bởi sợ bọn “đeo kính đen” dòm ngó, hành hung và phết sơn lên tường bốn chữ “gia đình cộng sản”, cũng chẳng mấy người dám to gan chui vào tận mắt nhìn khung cảnh rùng rợn như vậy, chỉ biết là rất nhiều, cả bộ đội chính quy, cả du kích địa phương...

Sau đó là lùng sục, bắt bớ, lính tráng ở đâu kéo về đông nghẹt. Ai cũng ngại đi gần cái cống, nếu buộc phải qua đường cũng vắt chân lên cổ mà chạy... Má hắn dặn đi dặn lại không được chơi đùa, tắm táp ở khu vực ống cống.

Hắn rùng mình nhớ lại đã tắm nhiều lần trong vũng nước dưới mép cống ấy, đầu mình tay chân, cả cơ thể thấm dòng nước xương ấy. Thời gian dài, hắn không dám bén mảng đến suối. Hắn sợ nước, chạm nước là rùng mình, nhợn lạnh. Bữa ăn, hắn không dám rờ tới món canh. Hắn sợ nước hơn mọi thứ trên đời nhưng cũng thấy thân thuộc với nước hơn mọi thứ trên đời.

Ngày 5, tháng 6... Giờ hắn nhớ ra, giỗ cha hắn, ngày xảy ra trận giao chiến tàn khốc đau đớn. Từ ngày má qua đời, hắn sống một mình, ngày làm đàn ông, đêm làm đàn bà, cái nghiệp khoan giếng lôi hắn vào vòng mê cung mờ mịt, hắn như một cỗ máy, đến khoan và về nấu nướng ăn uống nghỉ ngơi, những chu kỳ ngày đêm ấy lặp đi lặp lại. Hắn quên mất ngày giỗ cha cũng do từ lâu hắn đã khấn xin nhập lại, giỗ chung cả hai đấng sinh thành. Hắn chợt chùng xuống, mồ hôi nước mắt trộn thành thứ nước cay sè đọng ngập.

Lắc. Lắc. Lắc... Đứng bóng. Mặt trời quá đỉnh đầu. Ống sắt chạm tầng cát lún rất nhanh. Chốc chốc các ống sắt lại được nối vào nhau, hai cây mỏ lết được dịp thụi mặt đất hai cú đấm mạnh bạo của mình...

Hắn đang khuỳnh tay lắc mạnh thì đột ngột khựng lại, cơ thể co rúm, co vào tận máu mình, tận tế bào sống của mình, co không phải vì lạnh, càng không phải vì sợ. Rã rời. Bần thần. Co. Hắn co vì vừa chạm phải nước, tay hắn giật giật như lúc gạch những con chữ ngoằn ngoèo, hắn đã “thấy” nước. Đúng như hắn dự đoán, ống sắt đột ngột thụt xuống. “Trái khế” đang bơi. Trong lúc tháo đồ nghề, hắn gọi chủ nhà mang máy bơm mới và ống nhựa các loại ra.

Gia chủ cười toe toét mừng vì có nước, vườn thanh long sẽ được cứu sống, hắn lại bần thần ngồi nhìn dòng nước lờ lờ phun ra từ đầu ống nhựa. Hắn tin mình đã khoan chạm dòng suối ấy. Trong gió chợt tràn ngập mùi xương người, mùi xương cháy, mùi xương rong rêu, mùi xương rã mục, từng cơn dợn lạnh chạy dài trên sống lưng, đầu óc hắn quay quay, xây xẩm.

Hắn gấp tấm bạt lấm lem ném mạnh lên xe. Đạp số. Rồ ga. Hắn âm côn, thả xe chạy tự do xuống đồi. Xe, hắn và đống đồ nghề lỉnh kỉnh trượt, trôi, khoan xuống, dòng suối Xương hiện trước mặt, nó đang bốc hơi, rã rượi, đang biến mất từng mảnh một cho đến khi chỉ còn những đường nét mơ hồ, xa xôi như gợn mây trắng.

Cả làng quê đang trôi vô định. Hắn cũng đang trôi vô định. Nỗi băn khoăn ngập ứ trong đầu hắn: Có phải lối đi nào cũng là con đường?! Chẳng phải lối - đi - nào - cũng - là - con - đường.