Mặt

Âm

 Những mặt phẳng ấy khi phối ghép thì không liền, không trùng khít mà luôn có những khoảng cách, để những khoảng mở, hé, khép hờ ấy; những khoảng trống, những khe ấy tạo ra những mặt phẳng rỗng, tạo ra nhịp đặc - rỗng xen kẽ.

Có - không, không - có xen kẽ. Những mặt phẳng trống rỗng nhưng đầy ắp và ngược lại. Tối giản chính là “tính không”, “tối không”, là có - không, tối giản không phải ít hay nhiều, hoặc không vẽ, không khắc, không hình khối gì.

Cách ghép những mặt phẳng không liền mạch còn tạo ra những khối - mặt phẳng. Phẳng là hiện thân của khối. Mặt chính là những khối, thậm chí là những mặt được cắt, bổ ngang dọc, chẻ, xẻ, rồi ghép lại, lệch, so le để thêm cho khối một chiều nữa, chiều mặt.

Những chiều mặt ấy đã mở rộng cho khối, thêm không gian cho khối, soi sáng khối, làm cho khối tỏa sáng một mặt khác, làm cho khối có một khuôn mặt khác. Mặt chính là tính “như nhất” bởi tuy có hai mặt trên dưới, trước sau, phải trái nhưng vẫn là một, người ta không thể bóc tách hai mặt đó ra được. Điêu khắc tối giản chính là “như nhất”. Lê Thiết Cương không thể làm gì khác ngoài làm tối giản.■

Dương

Hạt gạo 1

Hạt gạo 2