Thoa để chống lại các cơn đau

Phóng to

Ảnh: maivoo.com

Trong cuộc đời chúng ta ai cũng một lần bị đau nhức khớp, tay, chân hoặc đau lưng. Từ xa xưa ông bà ta đã dùng các loại dầu để xoa bóp. Hiện nay các bác sĩ xương khớp đã áp dụng loại thuốc thoa ngoài da có chất kháng viêm giảm đau không có corticoide (NSAID) để chống lại các cơn nhức của bệnh lý khớp và cột sống.

Thuốc NSAID dùng để điều trị các bệnh lý xương khớp cột sống như đau lưng, chấn thương, thoái hóa khớp, viêm khớp thấp... Cho đến nay đã có hàng loạt thế hệ thuốc NSAID ra đời. Các nhà bào chế với tinh thần luôn tạo ra sản phẩm mới đã đặt câu hỏi làm sao để có thể tăng nồng độ thuốc ở nơi bị đau như các khớp, điểm bám gân mà không gây ra biến chứng trên đường tiêu hóa?

Câu hỏi này đã được trả lời bằng việc bào chế thuốc NSAID dưới dạng thoa.

Thuốc thoa thấm qua da dễ dàng?

Câu trả lời là không. Không như thuốc uống sau khi hấp thu vào máu sẽ được máu đưa đi đến nơi bị đau, thuốc thoa phải ngấm qua da để vào đến mô bị đau. Thế nhưng, da là hàng rào tự nhiên để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân xâm nhập vào người như chất độc, vi khuẩn... do đó da cũng vô tình ngăn cản thuốc ngấm vào da. Các nhà bào chế lớn đã phải suy nghĩ làm sao để thuốc NSAID gắn được vào các chất giúp thuốc đi xuyên qua da mà không bị cản trở.

Có thể tưởng tượng điều này giống như chúng ta chở hàng trên các xe để đi qua trạm kiểm tra, nếu chúng ta có giấy phép đàng hoàng thì xe sẽ đi qua dễ dàng, nếu không xe sẽ bị bắt lại. Giấy phép lái xe này chính là các công thức mà các hãng dược phẩm đã nghiên cứu để giúp thuốc NSAID đi qua da và vào được tới mô bị đau.

Những nghiên cứu trên động vật cũng như trên người cho thấy thuốc đạt được nồng độ điều trị trong các mô bị đau như mô dưới da, bao khớp, dây chằng, gân cơ... Sau khi bôi 2-4 giờ, thuốc đạt nồng độ cao trong các mô và đáng ngạc nhiên là sau 10-12 giờ thuốc lại đạt nồng độ cao lần thứ hai trong mô cần điều trị.

Lý giải điều này, các nhà nghiên cứu cho rằng sau khi ngấm qua da đến lớp dưới da thuốc được mạch máu đưa đi một lần nữa đến mô bị đau.

Thoa ở đâu có hiệu quả nhất?

Tuy nhiên, không phải thuốc đều ngấm tốt vào tất cả các khớp hay các vùng mô. Người ta thấy thuốc ngấm qua da vào đến khoảng 3-4mm dưới lớp dưới da. Do đó các khớp, gân, xương nằm sát dưới da là các vị trí tốt để dùng thuốc, các khớp mà các lớp cơ dày bao quanh như khớp vai làm hạn chế việc dùng thuốc. Những vị trí dùng thuốc thoa NSAID tốt là khớp gối, cổ chân, bàn ngón chân, bàn ngón tay, khuỷu tay, cổ tay...

Đau lưng là trường hợp khó đánh giá, nếu như đau lưng do các yếu tố gân, xương cột sống thì thuốc khó ngấm tới, nhưng nếu đau lưng do đau cơ hay viêm các dây chằng liên gai và trên gai nằm sát dưới da thì thuốc lại có tác dụng tốt. Việc này sẽ do bác sĩ quyết định xem nơi nào nên dùng thuốc và nơi nào không.

Gel lạnh

Đúng như sự mong đợi của bác sĩ và bệnh nhân, thuốc thoa NSAID chỉ có khoảng 2% có tác dụng phụ trên da như bị kích ứng da khi bôi, tỉ lệ này gần giống giả dược trong các nghiên cứu. Tỉ lệ biến chứng trên đường tiêu hóa rất thấp. Đây là ưu điểm tuyệt đối của nhóm thuốc thoa NSAID so với các anh em của nó là nhóm NSAID uống. Chính vì thế nhóm thuốc thoa được dùng như là nhóm thuốc đầu tiên trong việc điều trị các bệnh lý cơ xương khớp.

Mặt khác, việc chế tạo thuốc dưới dạng gel lạnh đã làm mở rộng chỉ định của thuốc NSAID bôi sang các trường hợp đau cấp tính trong bệnh lý cơ xương khớp. Đây cũng là điểm khác biệt cần lưu ý khi dùng thuốc thoa, vì phần lớn các loại thuốc bôi đều là loại gel nóng khiến các chấn thương cấp tính càng trở nên nặng hơn, bị phù nề nặng hơn, gây ra cơn đau dai dẳng.

Điều cần chú ý là động tác xoa bóp sẽ làm nơi chấn thương sưng to hơn vì làm chảy máu nhiều hơn, do vậy cần tránh xoa bóp vùng chấn thương.

Trong mọi trường hợp, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết mình có nên dùng thuốc thoa NSAID hay không.