Trồng rong trên đảo thiên đường

TTCT - Cứ mỗi buổi chiều, tôi và nhiều du khách tại bãi biển Geger (Nusa Dua, đảo Bali, Indonesia) lấy làm ngạc nhiên và thắc mắc khi thấy xa xa từng đoàn người gánh những bụi rong xanh từ trong làng đem xuống mép nước ven bờ, hết đợt này đến đợt khác.

Sau khi thả những gánh rong xuống, họ chất lên những chiếc xuồng tự chế (rộng như tấm phản) để chở ra ngoài biển. Thủy triều càng xuống, những bụi rong xanh um với thân to tròn như chiếc đũa, dáng đẹp tựa những nhánh san hô càng được chất từng đống ven bờ. Nhiều nhánh rong gãy có hình dáng rất đẹp trôi dạt về phía bãi tắm của du khách...

Phóng to

Từng bụi rong sụn được nông dân gánh từ làng mang xuống biển nuôi trồng - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Cầm một nhánh rong, tôi tò mò đi sâu về phía eo biển nơi sóng lặng. Sau khi chở rong ra, người dân tỉ mỉ căng cột những bụi rong ngay mép nước theo từng ô (như các ô ruộng ở Việt Nam - các ô này vuông hay chữ nhật tùy theo chiều dài sợi dây - được xếp từ trong mép biển hướng ra ngoài), các ô được phân chia ranh giới bằng những sợi dây.

Mang thắc mắc hỏi Soa, một thôn nữ vừa gánh rong ra bãi biển, cô cho biết: “Đây là loại rong dùng làm thực phẩm mà bạn chắc đã từng dùng như chè, xúp, mứt, kim chi, được trồng ở vùng nước thủy triều thấp. Mỗi ngày chúng tôi đợi nước triều xuống thấp rồi mang rong ra trồng. Khi nước triều lên lại ra đây mang rong lên bờ ủ ẩm, đợi triều xuống mang ra trồng tiếp. Việc làm công phu này để thay đổi môi trường sống, giúp rong kích thích tăng trưởng tốt hơn”. Lội ra phía biển trồng rong, tôi thấy những bụi rong được cột chìm 2/3 dưới nước.

Theo người dân, các dây rong được đặt song song với hướng sóng và gió để tránh sóng và gió biển đánh gãy vụn. Mỗi ô vuông có chừng 10-15 dây rong được cột theo hàng song song, cách nhau chừng 20cm, dây được neo hai đầu bằng cọc gỗ. Các ô vuông - ruộng rong - được bao xung quanh bằng lưới để tránh cá dìa vào ăn rong. Sau thời gian từ 40-60 ngày, rong được thu hoạch. Người ta phơi khô, đóng gói và đưa đi tiêu thụ.

Đây là nguồn lợi xuất khẩu lớn của Indonesia. Châu Á là nơi tiêu thụ rong biển nhiều nhất thế giới (90% sản lượng toàn thế giới - theo Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc). Do đặc tính ưu việt về hàm lượng các nguyên tố vi lượng hữu ích như Mg, Cu, Fe, Mn... có tính nhũ hóa cao, có thể giải độc, chữa bệnh, làm thực phẩm... nên một số nhà khoa học trên thế giới đã xếp rong sụn vào loại thực phẩm quan trọng trong đời sống con người ở thế kỷ 21.

Rong sụn du nhập vào Việt Nam

Ông Nguyễn Hữu Dinh - tiến sĩ đầu ngành về rong biển tại Việt Nam, nguyên trưởng phòng thực vật của Viện Hải dương học Nha Trang - cho biết: “Đây là loại rong nhiệt đới có tên khoa học Kappaphicuc alvarezii, là nguyên liệu chủ yếu chế biến chất keo Carrageenan - loại chế phẩm được sử dụng rộng rãi trong chế biến thực phẩm, y dược, mỹ phẩm, công nghiệp sinh học... Rong này được chúng tôi nhập vào Việt Nam từ giống của Philippines qua chương trình hợp tác nghiên cứu rong biển Việt Nam - Nhật Bản tháng 2-1993. Do rong rửa qua nước ngọt phơi khô trở nên cứng và dai như sụn nên chúng tôi đặt tên tiếng Việt là rong sụn. Từ ngày đầu mang về Việt Nam bị hao hụt chỉ có 350g/1.000g đến nay, loại rong này đã được nông dân các vùng ven biển Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Kiên Giang... trồng luân canh trên mặt biển, ao đầm và phát triển tạo ra nguồn nguyên liệu cho chế biến và xuất khẩu.

Phóng to

Sự hào phóng của thiên nhiên có hạn, người dân Bali (Indonesia) đã biết tận dụng mặt biển của hòn đảo thiên đường này để trồng trọt và phát triển du lịch

Phóng to

Người dân chất từng bụi rong lên xuồng, chuẩn bị mang ra trồng nơi triều đang rút

Phóng to

Cô Soa vừa gánh rong sụn ngâm xuống biển và chuẩn bị mang ra trồng

Phóng to

Mỗi ô ruộng rong sụn có 10-15 dây (mỗi dây dài khoảng 10m), rong trồng được cột nổi 1/3 trên mặt biển, mỗi dây cách nhau chừng 20cm. Các dây rong đặt song song với hướng gió và sóng biển để hạn chế thiệt hại do sóng gió gây ra

Phóng to

Nông dân chống xuồng chở rong sụn ra biển trồng