Trong làn sóng thất nghiệp...

Tháng 6 vừa qua, Công ty TNHH Pouyuen Việt Nam (Q.Bình Tân, TP.HCM) đã cho gần 2.800 lao động nghỉ việc sau một thời gian giãn giờ làm việc, sắp xếp nghỉ luân phiên do thiếu đơn hàng. Ảnh: QUANG ĐỊNH

Bán hàng rong, chạy xe công nghệ

Hơn một tháng nay, sáng nào chị Lê Hoàng Trang (38 tuổi, quê Vĩnh Long) cũng thức dậy từ 4 giờ sáng, một mình chạy xe xuống chợ đầu mối Bình Điền để chở cam về bán ở chợ Bùi Văn Ba (quận 7). Chị Trang là công nhân may ở Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7), đã mất việc 2 tháng nay vì dịch COVID-19.

“Tôi làm ở công ty 18 năm rồi. Công ty xuất hàng ra nước ngoài, nhiều tháng qua không có đơn hàng, giãn việc chừng một tháng nhưng cuối cùng cũng phải cho nghỉ cả ngàn công nhân. Tôi cũng nằm trong số đó” - chị kể.

Mất việc ở công ty cũ, chị xin việc ở một công ty may khác nhưng “mấy công ty may đều đang khó khăn nên đâu có ai tuyển”, các công ty khác tuyển dụng thì chủ yếu là về linh kiện điện tử, không phải chuyên môn của chị.

“Cuối cùng tôi phải chấp nhận làm trái ngành và xin phỏng vấn ở một công ty về linh kiện điện tử. Nhưng người thất nghiệp đi phỏng vấn đông lắm. Công ty tuyển 20 người mà chắc phải hơn 50 người tới xin việc. Họ ưu tiên tuyển người từ 35 tuổi trở xuống, tôi 38 tuổi rồi nên càng khó được nhận” - chị chia sẻ.

Sẵn có người quen đang chở mối cam đến chợ đầu mối Bình Điền nên chị cũng lấy cam về bán, mỗi ngày lấy chừng 60kg. Nhưng công việc bán cam dạo cũng đầy trắc trở.

“Trong chợ không có chỗ đâu, tự nhiên ai đâu cho mình vào bán. Có một người quen bán quán cà phê gần chợ cho mình dựng xe tạm trước cửa để bán” - chị bảo. Nhưng mỗi ngày chị chỉ bán được chừng chục ký, số còn lại nhờ người quen vào công ty cũ rao giùm. “Canh giờ giải lao thì tôi chở cam vào giao” - chị Trang kể.

Hai vợ chồng chị đều là công nhân. Bình thường lương chị mỗi tháng chừng 7-8 triệu. Giờ chỉ còn chồng chị đi làm lo cho gia đình ba người nên chi tiêu lúc nào cũng phải co kéo. Công việc bán cam cũng ngày càng khó khăn.

“Lúc đầu bán cũng được nhưng mấy bữa sau có thêm rất nhiều xe chở cam đến bán gần đó. Mình lấy mối 15.000 đồng/kg, bán 18.000 đồng mà mấy xe cam kia họ bán đủ giá, 13.000 đồng/kg có, 25.000 đồng/2kg cũng có nên mình không bán lại họ” - chị than thở.

Là lái xe giao hàng cho một công ty sản xuất gạch mỹ nghệ, anh Nguyễn Thanh Hoàng (41 tuổi, quê Bến Tre) đã mất việc ngay trong đợt dịch do công ty không có đơn hàng. Không tìm được việc làm mới, anh đành chạy tạm xe ôm công nghệ suốt hai tháng qua.

“Hai vợ chồng đều làm công nhân, nuôi hai đứa con, tôi mất việc thì cả nhà chỉ trông chờ vào tiền lương của vợ. Mà suốt thời gian qua, thu nhập của vợ tôi cũng giảm 1/3 nên càng khó khăn” - anh kể. Nhưng “xe ôm công nghệ giờ nhiều người chạy quá nên bèo bọt, mỗi ngày chỉ kiếm nổi 50.000” nên anh đang tìm việc làm mới.

“Tôi cũng chưa nghĩ sẽ xin việc gì, nhưng trở lại làm lái xe chắc cũng khó vì bằng mới nên tôi khó cạnh tranh lại nhiều người khác” - anh nói.

Cả nhà lao đao

Chị Thanh Vân (26 tuổi, quê Bình Định) và chồng - công nhân ở một công ty giày tại quận 12 - đã cùng mất việc vào tháng 5 vừa qua. Không thể ở nhà lâu, hai vợ chồng chị, người thì đăng ký chạy xe ôm công nghệ, người thì xin bán hàng theo ca ở cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/24 giờ.

“Tôi làm công ty cũ 5 năm, tăng ca tối mặt tối mày mới đủ lo cho gia đình. Con trai tôi mổ tim nên để ở quê cùng với bà nội. Vậy mà đùng cái công ty cho nghỉ. Công ty có năm xưởng thì giải tán một xưởng cả ngàn người” - chị kể. Lúc đó chị Vân cũng vừa mới “ăn biên bản” vì lỗi thao tác. Thay vì bị phạt 500.000 đồng theo quy định, công ty thuyết phục chị viết đơn xin nghỉ để “nhường cơ hội làm việc cho người khác”.

Những việc làm tạm thời mang lại cho họ khoản thu nhập không đáng kể, khó khăn vẫn bủa vây. “Ảnh chạy xe công nghệ đâu được bao nhiêu tiền. Tôi làm cửa hàng tiện lợi lương 4 triệu rưỡi nhưng sắp phải nghỉ vì làm ở đó phải theo ca, đi lúc 3 giờ sáng.

Chủ nhà trọ nói đi làm cũng được nhưng phải có người ở nhà ra đóng cửa, không thì dễ xảy ra trộm cắp. Khu này vắng vẻ, chồng tôi chở đi rồi chạy xe luôn, không có ai đóng cửa nên phải nghỉ” - chị Vân thở dài.

Ngày càng có nhiều công nhân ngành may mặc rơi vào cảnh mất việc. Ảnh: THANH XUÂN

10 năm làm việc cho một công ty may mặc của Singapore ở quận 12, chị Nguyễn Thị Hồng Vân (47 tuổi) đang đau đầu chưa biết tính sao vì sắp tới công ty cho nghỉ hẳn. Cùng làm chung công ty với chị là cô con gái 20 tuổi. Con gái chị đã chủ động xin nghỉ cách đây ba tuần khi tin công ty cho công nhân nghỉ việc bắt đầu rộ lên nhưng đến nay cũng chưa có việc.

“Biết trước là sẽ bị cho nghỉ nên nó tính chạy trước, ra ngoài kiếm việc khác” - chị kể. Gia đình chị có năm người, hai vợ chồng, hai đứa con và bà nội ở trọ trong căn phòng chừng 12m2 đã 10 năm nay. Ngoài con gái lớn, con nhỏ 11 tuổi đang đi học. Từ sau tết đến nay, thu nhập của hai mẹ con chị luôn bấp bênh do công ty không có đơn hàng.

“Bình thường tăng ca đến 8-9 giờ tối, lương 7-8 triệu, mấy tháng nay chỉ trên dưới 5 triệu, công ty chỉ nhận may khẩu trang hoặc vài đơn hàng nhỏ. Lẽ ra cho nghỉ từ tháng 3 nhưng công ty ráng gồng đến giờ” - chị kể.

Chồng chị làm giao nhận cho một công ty sản xuất cưa cũng chịu cảnh lương giảm và nguy cơ mất việc ngay trước mắt. “Giờ co kéo chi tiêu, tằn tiện qua ngày chứ biết làm sao. 21-7 tới là nghỉ chính thức rồi. Chắc tôi kiếm cái xe đẩy, nấu đồ ăn đem bán” - chị Vân suy tính.

Bán hàng online chờ qua dịch

Là tiếp viên hàng không, anh P.Thái (26 tuổi, TP.HCM) đã chuyển qua nghề làm bánh, bán bánh từ giữa tháng 4 tới nay để chống chọi với tình trạng “nghỉ bay” kéo dài. “Tôi đã nghỉ từ giữa tháng 3 tới giờ. Tháng 2 trước đó thì cũng liên tục nghỉ. Tới tháng 4 thì thê thảm hơn. Đến nay hãng vẫn chưa có thông báo về việc đi làm lại” - anh chia sẻ.

Thu nhập của tiếp viên như Thái phụ thuộc rất nhiều vào số chuyến bay bởi “lương cứng” chưa đầy chục triệu và khấu trừ rất nhiều khoản. Nhưng bốn tháng nay thì anh không có tiền bay và hầu như không có lương cứng do nghỉ kéo dài.

Giữa tháng 4, anh mày mò học làm sữa chua, làm bánh đủ kiểu để bán online, mỗi ngày có chừng chục đơn hàng. Nhiều đồng nghiệp của Thái cũng trong tình trạng tương tự, và cũng “đang bán đủ thứ trên Facebook”.

Nhiều người làm trong lĩnh vực du lịch, khách sạn những ngày này cũng chuyển qua bán hàng online để xoay xở kiếm thêm thu nhập. Anh Nguyễn Văn Thanh (32 tuổi), hướng dẫn viên chuyên dẫn tour cho khách Pháp, đã chuyển qua môi giới nhà đất suốt hai tháng nay. ■