100 năm ngày sinh Thế Lữ

Phóng to

Thế Lữ nhẹ lòng giã từ thơ khi thấy Thơ Mới đã ngõ cụt đường cùng, giã từ tiểu thuyết trinh thám, lãng mạn đường rừng khi nó đã nhàm nhạt cũ phai và giã từ luôn các bài báo đã trở nên bức bối chật hẹp so với chí tang bồng văn nghệ của ông.

Buông bỏ hết, Thế Lữ đến với kịch, cõi nghệ thuật mới lạ, đầy hương sắc phương Tây, chưa in dấu chân người khai phá.

Rốt cuộc, Thế Lữ đã làm kịch với con mắt và tấm lòng của nhà thơ, nhà văn, nhà báo, nhà mỹ thuật... Những ban kịch do ông gây dựng đã có tiếng vang: Tinh Hoa, Thế Lữ, Anh Vũ. Thế Lữ tự học mà thành “nhà dàn cảnh” (ông không tự nhận mình là đạo diễn). Những hoạt động dàn cảnh và diễn kịch của Thế Lữ lừng lẫy tiếng tăm trên sân khấu Hà Nội, Hải Phòng những năm 1930, 1940. Vào thời điểm ấy, đúng là Thế Lữ có công “Việt Nam hóa” kịch nói, một thể loại rặt Tây phương mà người Pháp đô hộ không hề có ý định mang tặng sân khấu VN. Ông cũng là người có công đầu đặt nền móng cho một thánh đường sân khấu mang vẻ đẹp riêng biệt VN.

Hơn thế nữa, Thế Lữ có công đặc biệt: con trai trưởng của ông, NSND - đạo diễn Nguyễn Đình Nghi, là một sản phẩm nghệ thuật mà Thế Lữ tạo tác trong cuộc hạnh ngộ với cái đẹp của sân khấu. Sâu xa hơn nữa, đó là cuộc hạnh ngộ những tinh túy của hai nền văn hóa VN và Pháp.

Nguyễn Đình Nghi từng thú nhận Thế Lữ đã di truyền cho ông một tín niệm về nghề đạo diễn rất giản dị và hệ trọng: thể loại kịch VN hiện đại phải biết kể chuyện một cách VN. Và cách kể chuyện VN phải biết tiếp nhận, tích hợp sân khấu cổ truyền VN, bằng cách kể chuyện theo nguyên tắc mỹ học: tả ý, tả thần.