Có chúng ta trong thế giới mông muội đó!

TƯỜNG ANH 11/01/2022 18:00 GMT+7

TTCT - Don’t look up, với điểm rơi chính xác của nó vào cuối năm 2021, không còn là một bộ phim khôi hài đen kiểu Hollywood, bạn bỗng nhiên thấy nó kể về một thế giới có chúng ta trong đó.

 
 

 Chính trị gia bị dắt mũi vì máu mê quyền lực, doanh nhân mờ mắt vì lòng tham, khoa học gia tha hóa bởi cám dỗ, và những con người mông muội vì vô minh... Đâu xa lạ gì với chúng ta, những người Việt cũng đã đi qua một năm 2021 đau thương vì đại dịch, căm phẫn vì lòng tham làm mờ mắt các chính trị lẫn khoa học gia. Một năm những trend, những live-stream tưởng như dắt mũi cả xã hội...

Hai nhà khoa học thiên văn, giáo sư Randall Mindy (Leonard Di Caprio đóng) và nữ nghiên cứu sinh tiến sĩ Kate Dibiasky (Jennifer Lawrence) phát hiện một sao chổi “to bằng quả núi Everest” đang lao thẳng về phía Trái đất. 

Tuy nhiên, sứ mệnh cảnh giác của họ bị giội gáo nước lạnh bởi tổng thống kém cỏi Janie Orlean (Meryl Streep đóng) mải lo chạy điểm giữa nhiệm kỳ, rồi bẻ lệch bởi một tay tỉ phú công nghệ cao ngạo mạn (Mark Rylance). 

 
 

 Cuộc đấu tranh trong vô vọng của hai nhà thiên văn còn vấp phải giới truyền thông nông cạn, thể hiện qua talk-show The Daily Rip của hai người dẫn chương trình Brie Evantee (Cate Blanchett) và Jack Bremmer (Tyler Perry). Xã hội bị truyền thông và mạng xã hội chia thành hai phe, phe nào cũng đầy những khẩu hiệu cực đoan đến nhảm nhí.

 
 

 Sao chổi và cuộc khủng hoảng xung quanh nó được đạo diễn Adam McKay sử dụng như một phép ẩn dụ hiệu quả để phê phán mọi thứ: từ cách con người - nhìn như một thực thể thống nhất trên Trái đất - giải quyết những thách thức toàn cầu; nỗi ám ảnh của xã hội hiện đại với văn hóa đại chúng, cách công nghệ kiểm soát chúng ta chứ không phải ngược lại, sự xuống cấp của truyền thông và báo chí khi giải trí hóa những thông tin khoa học đáng âu lo nhất. 

Sao chổi trong thông điệp của bộ phim là ẩn dụ cho sự thay đổi khí hậu. Trái đất chỉ có một, nhưng trước hiểm họa chung cho toàn nhân loại, chính trị gia - đầu sỏ là Mỹ lại loại các cường quốc Nga, Trung Quốc, Ấn Độ ra khỏi giải pháp vì những toan tính lợi ích riêng. 

Lòng tham được đẩy tới đỉnh điểm bằng mưu toan thương mại hóa cuộc chinh phục sao chổi để khai thác các khoáng chất hiếm trên hành tinh đó. Lòng tham khiến người ta mù lòa trước nguy cơ diệt vong. (Làm sao khán giả Việt không khỏi liên tưởng tới những cú làm giàu chớp nhoáng, bất lương của những quan chức và khoa học gia tha hóa trong đại dịch, bất chấp mạng sống người dân)...

Một phát biểu trong nóng giận của nhà thiên văn trẻ Kate Dibiasky - kể cả khi tên cô được đặt cho sao chổi đó – trở thành các meme trêu chọc, các trend... Hình ảnh cô bị chế, nhái để cười cợt... 

Trong thế giới mà mạng xã hội và đồng tiền thống trị, chẳng còn giá trị đạo đức nào. (Và chúng ta, người Việt trong 2021, có xa lạ gì đâu trước những trend, hit đó khi chúng ta cũng không thiếu hình ảnh những nam thanh nữ tú rần rần kéo đi xem live-stream, những “ngôi sao” live-stream được chào đón như những người hùng...).

 
 Jennifer Lawrence và Leonardo DiCaprio trong phim Don

 Liệu sự thét gào của nhà thiên văn trẻ Kate Dibiasky có đánh thức được mối quan tâm của xã hội và những người có trách nhiệm trước vấn đề khí hậu? Nhớ lại COP 26 vừa kết thúc cuối năm 2021 mà không có đột phá nào, ta hiểu cần nhiều hơn nữa những thét gào trong Don’t look up, khi nhân loại chỉ còn 6 tháng tồn tại. Trong đời thực, chúng ta còn được bao lâu trên hành tinh Trái đất?

Don’t look up, tự giới thiệu như “phim châm biếm về khí hậu” lại ít gây cười, đôi chỗ thậm chí còn tẻ nhạt, dù dàn diễn viên toàn sao. Thế nên bộ phim được đánh giá như sau trên trang bình phim rottentomatoes.com: “Một ý định tốt trong cách thể hiện chưa phải là tốt nhất”, “một cú ngoạm không răng”. 

Nhưng cái cười ấy lại dai dẳng đọng mãi, tới tận cảnh người cuối cùng may mắn sống sót sau khi sao chổi va vào Trái đất, chánh văn phòng Nhà Trắng Jason, ngoi ra khỏi đống đổ nát đã vội vã móc điện thoại ra selfie và nhắn “Nhớ like và follow” như dấu chấm hết đáng đời cho nhân loại mông muội. Tới tận lời “Chúc một cuộc tận thế dễ chịu” của một nhân vật trong phim.

Nhân loại nào, sự diệt vong ấy. ■

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận