Đội chống tham nhũng ở thôn

Phóng to

Các thành viên trong đội chống tham nhũng ở thôn Dương Tiền

“Chiều nay chắc lại có vụ việc gì rồi nên các cụ trong tổ chống tham nhũng thôn đang rủ nhau đi họp đấy. Hôm nào các cụ áo quần tươm tất là biết ngay đi họp” - chị chủ quán nước chè đầu thôn vừa nói vừa chỉ tay về phía một nhóm cụ già đang đạp xe trên đường làng.

Thôn làng “dậy sóng”

Khoảng sân rộng trước nhà ông Lâm đầy xe đạp, cánh cửa gian nhà chính mở toang. “Mọi khi họp hành ở nhà ông Thụy, nhưng hôm nay chỉ có các thành viên thường trực nên mới gặp ở nhà tôi” - ông Lâm, biệt danh “Lâm kiện”, nói rồi lần lượt giới thiệu từng người. Tấm phản lớn đặt giữa nhà trở nên quá chật chội với 20 cụ già đang ngồi quanh ấm nước chè bàn chuyện rôm rả.

Chúng tôi ngỡ mình đang ở trong hội trường của cấp huyện vì những câu chuyện mà các cụ bàn luận hôm ấy đều là chuyện quốc gia đại sự. Những đôi tay thô ráp nhăn nheo, móng ố vì bùn đất, cầm một xấp giấy khá dày là những tờ đơn tố cáo, khiếu nại của người dân, văn bản báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra của công an, UBND, hồ sơ, tài liệu chứng cứ...

“Công trình cả chục năm qua của anh em tổ chống tham nhũng chúng tôi đấy. Chứng cứ về sai phạm của nhiều lãnh đạo địa phương nằm hết trong này - ông Đỗ Văn Quảng, 70 tuổi, người được dân bầu làm trưởng ban chống tham nhũng thôn, lật từng trang giấy rồi cho biết thêm - Hơn 30 thành viên tổ chống tham nhũng thôn Dương Tiền này cùng sống chết, kiên quyết đấu tranh với những sai phạm của một số lãnh đạo xã”.

Do mất mùa nên UBND thành phố Hải Phòng hỗ trợ dân Trấn Dương 70 tấn thóc nhưng xã chỉ phân phát 30 tấn, số còn lại cán bộ xã giữ chia nhau khiến người dân bất bình... Từ vụ việc này, các thành viên chống tham nhũng của thôn âm thầm điều tra và phát hiện thêm nhiều vụ tiêu cực khác.

“Các quan xã coi trời bằng vung - ông Quảng nói - Đầu tiên các đảng viên trong chi bộ thôn Dương Tiền yêu cầu lãnh đạo xã giải thích. Nhưng xã cậy thế quan quyền yêu cầu phải có đầy đủ 29 chữ ký của các thành viên trong chi bộ. Chúng tôi thực hiện đầy đủ nhưng họ lại trở mặt không giải thích. Ông Kh. chủ tịch xã còn thách thức chúng tôi trước sự chứng kiến của hàng trăm người dân: Có giỏi thì cứ đi kiện...”.

Chính từ đơn thư phản ánh của tổ chống tham nhũng ở Dương Tiền, cuối tháng 5-1999, Công an TP Hải Phòng đã tiến hành làm rõ những vi phạm của một số cán bộ chủ chốt của UBND xã Trấn Dương về lợi dụng chức vụ, quyền hạn, cố ý làm trái, chi tiêu sai nguyên tắc tổng số tiền gần 1,3 tỉ đồng.

Ngoài ăn chặn gạo cứu trợ của nông dân, trong dự án xây lắp và cải tạo đường điện hạ thế 0,4kV của xã, lãnh đạo xã đã chia tiền cho nhiều cán bộ thôn, xã (tiền bên B cắt lại cho bên A). UBND xã còn tự ý phân lô bán vô tội vạ 135.500m2 đất (không được phép của TP Hải Phòng) làm thất thoát hàng trăm triệu đồng; lập khống hồ sơ di dân để lấy tiền chia chác nhau...

Ngày 13-11-2000, một phiên tòa hình sự đã được mở ra để xét xử những tiêu cực của các quan xã Trấn Dương. Một số cán bộ Trấn Dương đã bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn và cố ý làm trái qui định nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng. Sau đó, phiên tòa được mở công khai, các cán bộ mắc sai phạm phải nhận các mức xử lý: bí thư Đảng ủy xã bị cảnh cáo, cách chức; chủ tịch UBND xã bị khai trừ khỏi Đảng và nhận mức án 45 tháng tù, cùng nhiều cán bộ xã đều lãnh án.

“Hương ước” chống tham nhũng

Phóng to

“Hương ước” chống tham nhũng

Qua kiểm tra ở Bộ Lao động - thương binh và xã hội cũng như Sở Lao động - thương binh và xã hội Hải Phòng và Hải Dương, họ phát hiện các cán bộ xã lập khống hơn 100 hồ sơ liệt sĩ để lãnh tiền chính sách chia nhau.

Nhiều chứng cứ được thu thập đầy đủ tố cáo vụ làm hồ sơ giả để lấy tiền xây dựng mộ liệt sĩ trong nghĩa trang liệt sĩ của xã. Kèm theo đó là chuyện nhiều cán bộ xã ăn tiền tuất của thân nhân liệt sĩ. Vụ việc được công bố, nhiều gia đình có con là liệt sĩ đến nay vẫn chưa tìm được mộ đã đến đập cửa UBND xã. Thời điểm đó, Trấn Dương được coi như “điểm nóng” của Hải Phòng. Năm 2000, trong đợt kiểm tra thực hiện pháp lệnh ưu đãi với người có công, đoàn thanh tra UBND huyện khẳng định cán bộ xã Trấn Dương đã làm 19 hồ sơ giả.

Ông Bùi Văn Thụy, nguyên bí thư chi bộ 2, nhớ lại buổi đầu của tổ chống tham nhũng: “Khi đó các đảng viên trong chi bộ thấy cán bộ cơ sở tham nhũng quá. Trong cuộc họp chi bộ các đảng viên đề nghị lập tổ chống tham nhũng. Đúng dịp ấy (năm 1998) Nhà nước ban hành pháp lệnh chống tham nhũng, chúng tôi lấy cơ sở pháp lệnh này để thành lập đội chống tham nhũng. Và đó là công cụ để người dân Dương Tiền tham gia đấu tranh chống tiêu cực”.

Những cuộc họp của chi bộ thường được tổ chức tại nhà văn hóa thôn. Sau đó những buổi họp bàn chống tiêu cực cũng được tổ chức nơi đây và được phát thanh trực tiếp khắp thôn, xã. Nhà văn hóa chỉ đủ chỗ cho 250 người nhưng có hôm tổ chống tham nhũng họp có đến hơn 500 người dân đến dự.

Tổ chống tham nhũng của những nông dân chân lấm tay bùn có hẳn một bộ máy, tổ chức chặt chẽ, hoạt động qui củ. Tổ cử ra đội trưởng, ban thường trực và tổ chức những cuộc họp theo định kỳ hằng tuần. Kinh phí không có, phần lớn thành viên trong tổ chống tham nhũng toàn tự bỏ tiền túi.

Ông Lâm cẩn thận lấy ra từ tập hồ sơ một tờ giấy khổ A4, ố vàng nhưng phẳng phiu và giới thiệu: “Đây là bản qui ước chống tham nhũng gốc của chúng tôi đấy. Chúng tôi còn photo, phát cho mỗi người một bản và phóng hẳn khổ to dán trang trọng tại nhà văn hóa thôn”. Bản qui ước gồm bảy điều qui định rõ việc tổ chống tham nhũng được làm và không nên làm. Cụ thể như: đấu tranh chống tham nhũng không huyên náo, không quấy rối, không manh động; giữ vững tình hình an ninh chính trị tại địa phương. Qui ước còn khuyên mọi người dân xã Trấn Dương phải đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, giữ vững phát triển sản xuất...

Nỗi niềm “người bạo phổi”

Phóng to

Một cuộc họp bàn về chống tham nhũng

Thậm chí khi có việc, những thành viên tổ chống tham nhũng muốn đi lên Hải Phòng cũng không cánh xe khách nào dám chở vì: “Các cụ phải để bọn cháu kiếm bát cơm nuôi vợ con nữa chứ”.

Ông Thụy tâm sự: “Chúng tôi toàn dân hưu trí, nhưng vì sự nghiệp đấu tranh chống tiêu cực nên đành chấp nhận khổ”. Không chỉ vậy, những người tích cực đấu tranh chống tham nhũng đều bị hù dọa, trả thù.

Ông Đỗ Văn Quảng bất bình nói: “Họ ác tâm, rải hàng trăm tờ rơi khắp xã bôi nhọ danh dự đời tư của chúng tôi. Đến như cụ Rích hơn 80 tuổi, chúng còn sai người nhà uống rượu say, tới nhà cụ chửi bới, đe dọa đánh đập hành hung...”. Cầm quyết định khai trừ Đảng, ông Thụy (một đảng viên gần 50 năm tuổi Đảng) vẫn không thể hiểu được tại sao mình bị khai trừ. Hai ngày sau loa phóng thanh trên toàn huyện phát oang oang quyết định này. “Người ta làm vậy đó, chủ tịch xã đi tù cũng không bị nhục bằng tôi”, ông Thụy uất ức nói.

Một năm sau đến lượt cụ Bùi Văn Thà (82 tuổi, hơn 50 năm tuổi Đảng) bị xóa tên khỏi danh sách đảng viên với lý do: “Tự ý bỏ sinh hoạt chi bộ, không đóng đảng phí...”. Trong khi đó, quyển nghị quyết của chi bộ thôn Dương Tiền còn ghi lại những buổi sinh hoạt đầy đủ của cụ Thà.

Có mặt tại cuộc họp thường kỳ của tổ chống tham nhũng thôn Dương Tiền, cụ Thà râu tóc đã bạc, mắt đã mờ vẫn nói chắc nịch: “Dù biết đấu tranh với tiêu cực, tham nhũng rất khó khăn, gian khổ nhưng tôi vẫn đấu tranh cho đến lúc chết. Chúng tôi hi sinh để mong lớp trẻ ở mảnh đất này có cuộc sống tốt hơn”.