Đội tuyển quốc gia: Những tính toán khó hiểu

Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) sẽ tập trung hỗ trợ kế hoạch xây dựng đội U23 Việt Nam cho vòng loại châu Á 2026 và SEA Games 33 vào cuối năm. Và rồi họ… ngó lơ đội tuyển quốc gia.

Không cọ xát, chỉ đá cho đủ?

Tính đến tháng 9, đội tuyển Việt Nam mới thi đấu có 3 trận gồm giao hữu với Campuchia (thắng 2-1), thắng Lào 5-0 và thua Malaysia 0-4 ở vòng loại Asian Cup 2027. Trong khi đó, đáng lý với 3 kỳ FIFA Days tháng 3, 6 và 9, thầy trò ông Kim Sang Sik phải có tối đa 6 trận như các đội tuyển khác trong khu vực.

Hồi tháng 3, để chuẩn bị cho trận ra quân gặp Lào ở vòng loại Asian Cup 2027, tuyển Việt Nam đã mời Campuchia sang sân Bình Dương đấu giao hữu. 

Đến tháng 6, thay vì phải chuẩn bị kỹ để đối đầu với tuyển "nhập tịch" Malaysia cho ngôi đầu bảng F thì đội tuyển lại kéo nhau sang Malaysia. Ở đó, ông Kim làm HLV trưởng đội Các ngôi sao Đông Nam Á đấu với Các ngôi sao Manchester United.

Lần lượt 4 trụ cột đội tuyển Việt Nam là Đỗ Duy Mạnh, Nguyễn Hoàng Đức, Nguyễn Hai Long và Nguyễn Văn Vĩ xách vali lên đường hội quân. Đáng nói, không chỉ góp lực lượng mạnh và đông nhất nhì, tuyển Việt Nam còn cử hầu hết các trợ lý sang hỗ trợ HLV Kim Sang Sik cho một trận giao hữu "hữu danh vô thực".

Càng đáng nói hơn, thời gian diễn ra trận đấu chỉ cách ngày đối đầu tuyển Malaysia chưa đầy 2 tuần. Thay vì tập trung cầu thủ để rèn quân, thi đấu giao hữu với những đối thủ xứng tầm trong dịp này, HLV Kim Sang Sik và VFF lại nhận một nhiệm vụ ngoại giao không đáng. Để rồi sau đó, tuyển Việt Nam thua muối mặt 0-4 trên đất bạn.

Sẽ có người cho rằng đội tuyển Malaysia "nhập tịch" quá mạnh và thất bại là khó tránh. Tuy nhiên, không thấy nhiều ý kiến phản biện ngược lại rằng khi nhận định đối thủ thay đổi, tuyển Việt Nam thay vì rèn quân cho kỹ thì lại phân tán sự tập trung cho một trận đấu thương mại ngay sân Bukit Jalil.

Sau cú sốc thua 0-4 ở Malaysia, cổ động viên Việt Nam choáng váng khi đến kỳ FIFA Days tháng 9, đội tuyển quốc gia không có một trận giao hữu quốc tế nào. 

HLV Kim Sang Sik chuyển xuống cầm đội U23 Việt Nam để tập trung giành vé đi vòng chung kết U23 châu Á ở Saudi Arabia trên sân Việt Trì. Ông để lại đội tuyển bơ vơ ở Hà Nội với 2 trận đấu tập cùng Thép Xanh Nam Định và Công An Hà Nội.

Tình cảnh oái ăm đến nỗi tiền vệ Nguyễn Quang Hải thay vì lên tập trung đội tuyển thì cáo bận do chấn thương. Vài ngày sau, anh xuất phát trong đội hình Công An Hà Nội đấu với đội tuyển Việt Nam. Tương tự, hai thủ thành Nguyễn Filip và Đình Triệu cũng không cần hội quân.

Nhìn lại năm 2025 của tuyển Việt Nam, dễ hiểu khi VFF quyết định phớt lờ các đợt FIFA Days. Sau khi thua Malaysia, đội tuyển chỉ phải đấu 2 trận với Nepal (hạng 176) và trận lượt về với Lào (hạng 185). Trận tái đấu Malaysia phải tới ngày 31-3-2026 mới diễn ra. Khi đó nếu có thể đòi lại ngôi đầu thì vẫn còn cơ hội.

Hay nói đúng hơn, đội tuyển Việt Nam không còn mục tiêu thực tế gì trong năm nay. Ngược lại với đội U23, HLV Kim Sang Sik có nhiệm vụ kép là vòng chung kết U23 châu Á và tấm huy chương môn bóng đá nam SEA Games 33 trên đất Thái Lan. Mục tiêu chính ảnh hưởng đến hợp đồng của ông thầy Hàn Quốc.

Đó là mặt trái của việc một HLV trưởng phải kiêm nhiệm 2 đội tuyển. Thời HLV Park Hang Seo thành công với cách làm này và VFF có cơ sở để tin vào ông Kim. Cùng lúc, đội tuyển Việt Nam tuột dần trên bảng xếp hạng FIFA khi xếp thứ 113, gần bằng vị trí thấp nhất 8 năm qua là 114.

Bóng đá Việt Nam đang dồn sức cho cấp độ trẻ, nơi mà thành tích có thể khỏa lấp khoảng cách của đội tuyển quốc gia với các nước trong khu vực. Từ nay đến cuối năm, tuyển Việt Nam có thể sẽ là nơi rèn quân cho các cầu thủ được quy hoạch thi đấu SEA Games 33, mục tiêu cao nhất trong năm nay.

Nhìn ra khu vực

Tập trung cho U23 vì mục tiêu HCV SEA Games thì không có gì lạ, nhưng "ngó lơ" đội tuyển quốc gia lại là điều người hâm mộ khó chấp nhận. Lý do đơn giản, họ chỉ cần ngó quanh một vòng ở Đông Nam Á là sẽ thấy sự khác biệt. 

Thái Lan, Indonesia hay Malaysia, đội nào chẳng đặt tham vọng ở SEA Games, nhưng không thể có chuyện liên đoàn bóng đá của họ lơ là trách nhiệm với đội tuyển quốc gia như vậy.

Điển hình là Thái Lan, vốn luôn chủ động đá giao hữu với các đội mạnh. Ở đợt trận tháng 9 này, họ tiếp tục tổ chức giải thường niên King's Cup với 3 khách mời là Fiji, Hong Kong và Iraq. 

Hong Kong và Fiji có thể chỉ góp mặt cho "đủ tụ", nhưng Iraq thực sự là một khách mời đáng giá. Cần biết đây là thời điểm vòng loại World Cup các khu vực khác đang đi đến giai đoạn đua tranh quyết liệt, nên Thái Lan khó lòng mời được các đại diện mạnh từ châu lục khác. Trong quá khứ, từng có thời điểm King's Cup đón tiếp Slovakia, Gabon, Thụy Điển, Na Uy…

So với Thái Lan, Indonesia có 2 trận giao hữu tương đối nhẹ nhàng với Đài Loan và Lebanon - đội bóng hạng khá của châu Á. Đây được xem là bước chạy đà trước khi họ bước vào loạt trận sinh tử chiến ở tháng 10, đợt vòng loại cuối cùng tranh vé dự World Cup.

Ngay cả Malaysia cũng không hề thong dong. Đội bóng vừa thắng đậm Việt Nam 4-0 hồi tháng 6 đá giao hữu 2 trận với Singapore và Palestine - cũng là một đội hạng khá của châu Á.

Điểm chung của cả 3 đội tuyển quốc gia kể trên là họ đều đá sân nhà trong loạt trận giao hữu tháng 9. Và toàn bộ đều mời một đội đến từ vùng Trung Đông. Đây chính là truyền thống của các đại diện Đông Nam Á. 

Nhìn chung, các đội vùng Trung Đông là đối tượng phù hợp nhất để tăng tính cọ xát, bởi họ sở hữu vóc dáng, hình thể cao to chẳng kém cạnh gì phương Tây và lại là những đối thủ cạnh tranh chính mỗi khi bước vào các đợt vòng loại World Cup hay giải châu lục.

Để có được những khách mời chất lượng như vậy không dễ. Các liên đoàn bóng đá Thái Lan, Malaysia và Indonesia phải tỏ thái độ chủ động, cũng như chịu đầu tư xuyên suốt. Điển hình là giải đấu giao hữu King's Cup có hàng chục năm tuổi của Thái Lan, từ lâu đã là một giải được FIFA công nhận.

Vài năm qua, câu chuyện nhập tịch luôn gây ồn ào, tranh cãi quá nhiều ở làng bóng đá Đông Nam Á, làm lu mờ những nỗ lực khác của các liên đoàn. 

Một nền bóng đá, với trách nhiệm đi đầu là của liên đoàn, còn phải đầu tư vào bóng đá trẻ, tìm kiếm nhà tài trợ và cả tạo ra sân chơi cọ xát không ngừng. Cần phải thừa nhận, Indonesia hay Malaysia không chỉ biết nhập tịch.■