Jens Lapidus vị trạng sư có tài văn

"Người mẫu nhiếp ảnh không phải công việc giúp tôi kiếm sống. Tôi thấy không dễ chịu cho lắm khi ở đâu người ta cũng nhận ra bộ mặt mình. Ðiều này đặc biệt bất tiện trong thực tế công tác của người trạng sư và trong các cuộc gặp gỡ bạn đọc" - anh tâm sự. Cách đây vài năm, anh quyết định viết truyện, và khi cuốn Những đồng tiền dễ dãi (Snabba cash) được xuất bản năm 2006, công luận đồng thanh xác nhận ở Thụy Ðiển vừa xuất hiện một nhà văn mới có tài.

Phóng to

Jens Lapidus - trạng sư, từng làm người mẫu nhiếp ảnh và nay là nhà văn nổi tiếng - Ảnh: mannheimerswartling.se

Theo đuổi dòng truyện ly kỳ

Những đồng tiền dễ dãi kể về ba nhân vật chính: Jorge - một tay buôn bán ma túy người Chile lãnh án tù rồi vượt ngục đang nóng lòng trả thù kẻ đã tố giác mình, Mrado - một tay găngxtơ người Serbia đang mưu toan tranh giành với người vợ cũ quyền được nuôi con gái và Johan Westlund với biệt danh "JW" - một sinh viên Thụy Ðiển đang theo học một trường có uy tín, sắp thành luật sư. JW vì nghèo nên còn làm thêm nghề lái taxi để khỏi thua kém bạn bè cùng khóa và nung nấu quyết tâm tìm ra người chị gái lâu nay mất tích. Ba con người này gặp nhau ở khát vọng muốn kiếm tiền thật nhiều, thật dễ trong một đường dây tiêu thụ ma túy, và đụng phải một cuộc chiến tranh diễn ra giữa những băng nhóm găngxtơ Ðông Âu và Mỹ Latin...

Dựa theo tác phẩm của Jens Lapidus, đạo diễn Thụy Ðiển Daniél Espinosa đã hoàn thành bộ phim Những đồng tiền dễ dãi được khán giả trong nước tiếp nhận hết sức nồng nhiệt (đạt doanh thu cao hơn cả Avatar) và để lại ấn tượng rất tốt tại Liên hoan phim quốc tế Berlin. Hollywood cũng tìm đến cuốn sách này để làm một phim hình sự và mời ngôi sao danh giá Zac Efron vào vai JW.

Là một chuyên gia về luật hình sự, trực tiếp xử lý những vụ việc cụ thể, tiếp xúc với những con người cụ thể, kể cả với những cư dân xã hội đen khi nhận lời bào chữa cho họ, Jens Lapidus có hiểu biết tối đa về những gì mình muốn viết. Trước khi ngồi vào bàn viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên, anh đọc xem các tác giả khác đã viết thể loại đó như thế nào.

Thông thường ngay từ mấy trang đầu đã thấy thông báo về một vụ án mạng, sau đó bắt đầu công cuộc điều tra và cuối cùng cho người đọc biết ai là thủ phạm. Jens Lapidus cho rằng phải mở ra con đường riêng cho mình, phải viết ngược lại người khác. Ðiều anh quan tâm hơn hết không phải là quá trình khám phá tội phạm hoặc những tình huống đánh đố nhà điều tra, mà là không khí chung, là đối thoại của các nhân vật.

Là người thích phong cách của James Ellroy (sinh năm 1948, tác giả Máu trên mặt trăng, Thược dược đen, được mệnh danh là "chó săn quái quỷ trong làng trinh thám Mỹ"), của Dennis Lehane (sinh năm 1965, tác giả những phim trinh thám Mỹ Dòng sông bí ẩn, Nghe trộm, Ðảo kinh hoàng), của Raymond Thornton Chandler (1888-1959, tác giả cổ điển người Mỹ), Jens Lapidus không gọi tác phẩm của mình là truyện trinh thám mà là truyện ly kỳ.

Bức tranh Thụy Ðiển hiện thực

Hiện Jens Lapidus đã viết xong cuốn tiểu thuyết thứ hai, nhan đề Aldrig fucka upp (bản tiếng Anh là Never fuck up, tạm dịch là Không bao giờ đổ đốn). Trong kế hoạch, anh muốn viết tiếp một cuốn nữa để làm thành bộ tiểu thuyết ba tập về thế giới tội phạm ở Stockholm. Ngoài ra, vị trạng sư này còn thử sức ở một thể loại khá đặc trưng trong đời sống văn học Thụy Ðiển - soạn tiểu thuyết hình họa (một biến thể của truyện tranh) và tháng 5-2009 kết hợp với họa sĩ Peter Bergting cho ra đời cuốn Band war 145.

Cũng như Stieg Larsson (1954-2004), một bậc tiền bối nổi tiếng trong thể loại này ở Thụy Ðiển, Jens Lapidus đang viết không chỉ truyện thuần trinh thám mà đưa vào kết cấu truyền thống của loại truyện này những phần tương xứng của nhiều vấn đề xã hội một thời. Trong tiểu thuyết của Jens Lapidus, cuộc sống Thụy Ðiển không phải êm đềm, dễ thương mà có cả những chuyện trộm cắp giữa phố phường Stockholm, biển thủ, tham nhũng nhơn nhơn trong cơ quan công quyền, trong những người thực thi pháp luật cũng có người tốt, kẻ xấu và giữa người giàu, kẻ nghèo là cả một khoảng cách xa vời.

Ngoài sự hiểu biết thực tế đời sống, Jens Lapidus còn thể hiện năng lực một nhà văn có tư duy và văn phong riêng, câu văn anh viết như thanh củi ngắn được chẻ gọn gàng mạch lạc, ít mỹ từ nhưng giàu sức biểu cảm; mỗi nhân vật anh khắc họa được sử dụng một ngôn ngữ phù hợp với tính cách của họ. Giới phê bình văn học ví Jens Lapidus như những cây tiểu thuyết trinh thám nổi tiếng của Mỹ: Raymond Chandler và John Grisham. Cách ví von đó kể cũng không ngoa, bởi Những đồng tiền dễ dãi ở Thụy Ðiển - nước có vẻn vẹn 9 triệu dân mà đã bán hết hơn nửa triệu cuốn, và đến thời điểm này đã được 26 nước mua bản quyền để dịch và ấn hành.

Tuy gặt hái thành công trên văn đàn song Jens Lapidus không có ý định thôi làm nghề luật để chuyển sang sáng tác chuyên nghiệp. Anh chỉ chuyển chỗ làm việc chính thức từ văn phòng luật tư nhân sang guồng máy hành pháp nhà nước, tuy thu nhập ít đi nhưng anh thấy có ích cho việc hoàn thành cuốn tiểu thuyết thứ ba.