Điều mà tướng De Gaulle cảnh báo hơn nửa thế kỷ trước về sự mất độc lập tư tưởng để rồi không thừa nhận các thực tế vẫn luôn là một cái bẫy thường trực trong chính trị hiện đại. Ông Lý Hiển Long phát biểu tại Shangri La 2019 Trong bài diễn văn ôn cố tri tân của mình tại diễn đàn Shangri La vừa rồi, có lẽ ông Lý Hiển Long đã quen trong một khu vực ảnh hưởng, một hệ tư duy, nên ông vẫn chưa ra khỏi đó khi nói rằng: “Việt Nam đã xâm chiếm Campuchia, do đó đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các nước láng giềng không cộng sản. Nhưng bây giờ Việt Nam đã gia nhập ASEAN, cùng với Campuchia, Lào và Myanmar. Đó là một trường hợp đánh lưỡi gươm thành lưỡi cày”. Tất nhiên, có thể hiểu câu trên và ý trên nằm trong một bài ôn cố tri tân từ cái nhìn phân biệt hai khối cộng sản và không cộng sản, như có thể thấy trong đoạn nói về chiến tranh lạnh. Không thể “cấm cản” những góc nhìn như thế, tùy thuộc vùng ảnh hưởng đã quen, cho dù từ phe bên này hay bên kia. Cho nên chuyện ông nói luôn điều này trong một status trên Facebook của mình về chuyện Việt Nam "xâm chiếm" cũng cùng mạch tư duy ấy. Còn về mặt ngôn ngữ, từ tiếng Anh “invasion” (từ mà ông Lý dùng) chỉ mang nội hàm chồng lấn, nhưng không trùng khít, với từ tiếng Việt “xâm lược”: đều có nghĩa là đưa quân một nước vào một nước khác, nhưng “invasion” mang hàm nghĩa trung tính hơn, phản ánh một dữ kiện xảy ra, trong khi “xâm lược” là một từ tiếng Việt rất mạnh về biểu cảm với nghĩa xấu, tiêu cực, có nội hàm là đưa quân vào, chiếm đóng, với ý đồ sát nhập, thôn tính lâu dài (mà trong tiếng Anh, với trình độ ngôn ngữ hạn hẹp của người viết đây, sẽ phải diễn đạt bằng hai từ: “invasion” và “annexation” - nghĩa là “đưa quân vào” và “thôn tính, sát nhập”). Không ai viết, dịch và hiểu “the invasion of Normandy”, mà trong những ngày này thế giới đang kỷ niệm 75 năm cuộc đổ bộ Normandy (ở Pháp) ngày 6-6-1944 để giải phóng nước Pháp và châu Âu khỏi ách phát xít quốc xã, là “xâm lược Normandy”. Cũng không ai dịch mẩu tin của Reuters loan báo lịch trình của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Pháp là “Trump dự các buổi lễ tại Pháp kỷ niệm 75 năm ngày N cuộc xâm lược Normandy vào ngày 6-6” (Trump attends ceremonies in France marking the 75th anniversary of the D-Day invasion of Normandy on June 6)! Status của ông Lý Hiển Long trên Facebook ông. Như lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, thật đáng “lấy làm tiếc”, từ “invasion” này lại xuất hiện trong thư chia buồn của ông Lý Hiển Long với Thái Lan khi cựu thủ tướng nước này Prem Tinsulanonda qua đời, mà tờ The Strait Times 1-6 trích lại như sau: “Ông Lee cho biết khu vực này cũng được hưởng lợi từ sự lãnh đạo của ông Prem, lưu ý rằng thời gian cầm quyền của ông Prem trùng khớp với việc 5 quốc gia ASEAN cùng nhau kiên quyết phản đối quyết định đưa quân vào (hay “xâm lược”, chữ “invasion” được dùng ở đây) Campuchia của Việt Nam”. Người Pháp có câu “Bên này dãy Pyrénées là chân lý, sang bên kia là sai lầm”. Vấn đề là nếu “ôn cố” trong tương quan nhân quả, có lẽ sẽ phải nhìn ra đâu là nhân và đâu là quả trong cuộc chiến tranh Campuchia, mà nạn diệt chủng đã đóng khung đất nước này trong gông cùm Pol Pot. Những vụ thảm sát ở Ba Chúc tháng 4-1978 khiến hơn 3.000 thường dân Việt Nam thiệt mạng không chỉ do bàn tay Khmer Đỏ, và Việt Nam có quyền tự vệ hoàn toàn chính đáng. 41 năm sau thảm kịch Khmer Đỏ, có lẽ cũng cần nhìn lại đâu là “nhân” thật sự, để hiểu cái “quả” ngày nay. Trong bối cảnh hung hiểm hiện giờ, một ASEAN chia rẽ sẽ là điều nguy hại cho tất cả các nước trong khối. Đừng để trong tương lai, bài học Đông Nam Á phải học là lẽ ra vào năm 2019, chúng ta phải đoàn kết hơn. Bởi nếu ASEAN càng chia rẽ, rủi ro bất ổn sẽ càng lớn, và khả năng chia bè kết cánh sẽ càng tăng. Lúc đó mới thực sự xuất hiện nguy cơ của một “cuộc xâm lược” từ bên ngoài!■ Tags: ASEANKhmer ĐỏLý Hiển LongCampuchiaPol PotPhát ngôn
Nhà văn Wu Ming-yi: "Cân bằng chỉ là tạm thời, biến động mới là vĩnh cửu" ZÉT NGUYỄN 15/04/2024 4312 từ
Kỷ niệm 75 năm thành lập: Sinh nhật buồn của NATO Jan Oberg (giám đốc Quỹ Nghiên cứu hòa bình và tương lai xuyên quốc gia - TFF) 14/04/2024 1160 từ
Bạn có biết 5 cung đường vàng từ TP.HCM cho kỳ nghỉ 30-4 và 1-5 QUÂN NAM 19/04/2024 Chính phủ vừa có quyết định cho nghỉ 5 ngày liên tục đợt lễ 30-4 và 1-5, dân tình kháo nhau "đi chơi đâu?". Giá vé máy bay đang cao, Tuổi Trẻ Online gợi ý những cung đường có thể đi bằng xe máy, ô tô hoặc xe lửa, từ TP.HCM.
U23 Indonesia bất ngờ đánh bại U23 Úc, rộng cửa vào tứ kết HOÀI DƯ 19/04/2024 Tối 18-4, tuyển U23 Indonesia đã gây bất ngờ khi đánh bại U23 Úc 1-0 ở lượt trận thứ 2 bảng A Giải U23 châu Á 2024.
Tin tức thế giới 19-4: Mỹ phủ quyết kết nạp Palestine vào Liên Hiệp Quốc; Iran lại hăm dọa Israel DUY LINH 19/04/2024 Mỹ phủ quyết kết nạp Palestine vào Liên Hiệp Quốc; Iran cảnh báo đáp trả Israel nếu bị trả đũa; Tin tặc Trung Quốc chờ thời cơ tung đòn tàn khốc với Mỹ; Ukraine so bì với Israel tại cuộc họp G7... là một số tin tức thế giới đáng chú ý ngày 19-4.
Shipper đi xe sai luật: Có nỗi khổ riêng nhưng đừng đổ thừa nghề nghiệp LƯU NGỌC 19/04/2024 Không thể nói do nghề, vì mưu sinh nên dễ sinh ra chuyện đi xe sai luật. Đây là hành vi và thói quen xấu của một số người giao hàng. Ai sai phạt nghiêm người đó, cũng là cách làm đẹp thêm hình ảnh shipper.