Nghệ sĩ Quyền Linh: "Sứ giả của người nghèo"

Phóng to

Nguyễn Á

Thời gian quá gấp gáp, làm sao tiêu diệt được kẻ ác để thỏa lòng dân vừa tránh được tội khi quân vì không chấp hành chiếu chỉ? Tổng trấn thành Gia Định Lê Văn Duyệt đi đi lại lại, gương mặt đầy vẻ đăm chiêu, nhưng chỉ một thoáng sau vầng trán ông dãn ra vì đã nghĩ một phương án mà chỉ người chính trực, nặng lòng vì dân vì nước như ông mới dám làm. Đó là một mặt ông cho tỳ nữ xinh đẹp chuốc rượu tên quân mang chiếu chỉ trước khi hắn kịp vào thành; mặt khác, ông lập phiên tòa xử Huỳnh Công Lý ngay trong đêm.

Một người sống dũng khí, mạnh mẽ, sẵn sàng đối đầu với cái ác như thế nhưng ở vào giây phút cuối của đời mình đã phải đau đớn thốt lên: “Cao xanh ơi, sao lại bất công đến như vậy. Sao không để cho Duyệt này sống thêm hầu gánh vác việc giúp dân giúp nước một thời gian nữa...!”. Đó là diễn tiến trong vở kịch nói về cuộc đời tả quân Lê Văn Duyệt, một con người nhân hậu mà đến lúc thác đi vẫn còn gánh chịu sóng gió.

Vai diễn lớn

Vở kịch này sắp được tái hiện trên sân khấu Nhà hát Kịch TP.HCM vào giữa tháng chín này. Và người vinh dự sắm vai nhân vật hiền tài mang đến chín án tử hình có một không hai trong lịch sử nước nhà chính là nghệ sĩ Quyền Linh.

Đến bây giờ sau hơn hai tháng, Quyền Linh vẫn nhớ như in cảm giác vừa mừng vừa lo khi anh bất ngờ nhận được cú điện thoại của giám đốc nhà hát mời anh thủ diễn nhân vật tả quân Lê Văn Duyệt trong vở kịch cùng tên. Lúc ấy, anh đang đi làm chương trình Vượt lên chính mình tại một vùng núi hẻo lánh thuộc tỉnh Nghệ An. Lo vì đã ba năm nay anh rời xa sân khấu nên sợ không gánh nổi vai. Mừng vì được thể hiện một chân dung lịch sử lớn mà chưa ai kinh qua.

Với Quyền Linh, Lê Văn Duyệt không phải là một “người lạ”. Anh nói ở miền Tây Nam bộ quê anh, đâu đâu cũng thờ Lê Văn Duyệt, xem ông là niềm tự hào của người dân phương Nam. Hơn nữa, ông cùng là đồng hương xã Long Hưng, Châu Thành, Tiền Giang với anh. Ngôi đền thờ ông ở xã Long Hưng từ lâu nay luôn được bà con nhang khói. Thế nên, mặc dù lịch sô đã kín từng ngày song anh vẫn quyết định bỏ hết để tập trung cho vai diễn đặc biệt này.

Quyền Linh quả đã gặp không ít khó khăn khi đã lâu mới có dịp trở lại với không khí kịch mang vẻ tĩnh lặng, nặng hướng suy tư, nhất là đụng phải nhiều từ Hán - Việt trong lời thoại. Thế nhưng, nghệ sĩ nhân dân Doãn Hoàng Giang, đạo diễn của vở, lại tỏ ra khá hài lòng về anh: “Lúc đầu nghe nói Linh bận nhiều sô, tôi cũng lo không biết rồi đây sẽ tập tành ra sao, nhưng khi vào cuộc, cậu ấy tỏ ra hứng thú và làm việc rất có trách nhiệm”.

“Vượt lên chính mình”

Phóng to Khi đốt nhang vái lạy tả quân Lê Văn Duyệt ở lăng Ông Bà Chiểu trước ngày vở khởi công, Quyền Linh khấn rằng: “Xin giúp con có cái hồn để đem hình ảnh ông đến với công chúng, còn nếu như con bất tài thể hiện không thành công, cũng xin ông tha thứ”.

Những ai từng theo dõi con đường nghệ thuật của Quyền Linh đều không thể ngờ cậu học trò gốc nông dân ở ấp Long Lợi xa tít tắp của tỉnh Tiền Giang lại trở thành một nghệ sĩ dẫn chương trình truyền hình đắt sô nhất hiện nay. Thuở nhỏ, nhà ở tận đồng sâu, mỗi buổi đi học Quyền Linh phải xắn quần lội bộ trên con đường ruộng nhỏ hẹp trơn trượt suốt 6 cây số, vượt qua một nhánh sông Cửu Long để đến trường.

Chiều về, bữa nào không đủ tiền đi đò, cậu học trò nhỏ lại cởi quần áo ngoài, một tay cầm cặp giơ lên khỏi mặt nước, một tay bơi qua sông. Gia đình đông anh em nhưng cha mẹ chỉ đủ sức lo cho một mình “anh hai” Quyền Linh ăn học nên khi lên TP.HCM theo học Trường cao đẳng Sân khấu - điện ảnh, người sinh viên ấy mang theo cả “món nợ” đối với đàn em nhỏ ở nhà. Cuộc đời sinh viên của anh lại tiếp nối những nhọc nhằn vất vả khi phải vừa học vừa làm đủ nghề để mưu sinh, từ bốc vác, vá xe đạp, đưa đón trẻ nhỏ tới trường...

Cầm được tấm bằng tốt nghiệp trong tay, gặp lúc sân khấu thời khủng hoảng, sàn diễn thu hẹp dần, còn ở sân quay là thời đang lên của hàng loạt ngôi sao trẻ như Lý Hùng, Lê Tuấn Anh, Thiệu Ánh Dương... nên cậu diễn viên mới ra trường vô danh như Quyền Linh không có cửa chen chân. Nhớ lại ngày ấy, anh cười cay đắng: “Lãnh một bằng tốt nghiệp nhưng tiếp theo tôi lãnh thêm nhiều bằng thất nghiệp nên cơ hội lớn nhất mở ra cho mình khi đó là... quay ngược về quê làm ruộng”.

Nhưng khi về đến quê nhà, vào mở khạp gạo múc hoài không đầy lon, đi ra đi vào thấy uổng công học hành, anh lại khăn gói ra đi mặc dù chưa biết sẽ làm gì. Lên Sài Gòn, gặp lúc cuộc thi Diễn viên triển vọng điện ảnh đang nhận hồ sơ, anh ghi danh tham dự để tìm vận may. Và thật sự may khi anh đạt hạng tư.

Đây là bước ngoặt lớn nhất của đời Quyền Linh bởi từ danh liệu “tốp bốn” này, anh đã được mời vào vai chính trong bộ phim truyện nhựa Khát vọng sống (đạo diễn Đạt Hải). Nhân vật đầu tiên này của Quyền Linh là một người lính bị chấn thương đầu lúc tỉnh lúc mê, khát khao được trở về nhà sống với những kỷ niệm xưa.

Cách diễn xuất chân chất cùng với gương mặt hồn hậu, ánh mắt hiền lành đã giúp Quyền Linh đưa nhân vật vào thăng trái tim người xem, đồng thời đưa anh vào tầm ngắm của nhiều đạo diễn khác, trong đó có lẽ đáng kể nhất là vai Lãm trong phim nhiều tập Người Hà Nội (đạo diễn Hoàng Tích Chỉ) gây tiếng vang một thời.

Anh là diễn viên miền Nam hiếm hoi vào thời gian này được hãng phim phía Bắc mời ra để đảm nhận vai chính. Khán giả phim truyền hình phía Nam cho đến nay vẫn khó có thể quên nhân vật kỹ sư Huy của Quyền Linh trong bộ phim nhiều tập Đồng tiền xương máu, một trí thức trẻ năng động, xông xáo, mà cuộc đời không thiếu những gập ghềnh trong sự nghiệp lẫn tình yêu.

Với vẻ bề ngoài bụi bặm, xù xì ẩn chứa bên trong một tâm hồn đẹp, một kiến thức rộng, một tay nghề vững chắc, Quyền Linh đã đem lại cho người xem một cái nhìn đa chiều về người trí thức. Anh đã hợp cùng Trương Ngọc Ánh tạo nên một đôi vợ chồng trẻ với những diễn biến tình tiết hết sức lôi cuốn.

MC đắt sô

Hai năm trở lại đây, Quyền Linh qua mặt Thanh Bạch để trở thành người làm MC nhiều nhất cho các game show. Tin này làm không ít người ngạc nhiên bởi anh vốn là người ít nói và cũng ít thích nói. Có lần đến giao lưu với các sinh viên Trường đại học Văn hóa Hà Nội nhân Liên hoan phim VN năm 1996, anh không biết nói gì đành phải trả lại micro mặc cho các bạn trẻ hò hét thúc giục. Nhớ lại, anh nói rằng có lẽ do lúc đó anh không được tự tin như bây giờ. Chính vốn sống đã giúp anh trưởng thành và đưa anh đến với nghề MC.

Nhưng sự gặp gỡ giữa anh và chương trình Vượt lên chính mình mà giờ đây được coi như “thương hiệu” của Quyền Linh lại là một sự bất ngờ. Gần đến ngày thu hình nhưng đạo diễn Xuân Cường không tìm được ai đành “cầu cứu” Quyền Linh, còn Quyền Linh khi nghe Xuân Cường mở lời liền nói nửa đùa nửa thật: “Em lạy anh Cường đừng mời em làm game show vì đã từng làm Nếp sống sôi động thấy cực quá rồi”.

Hôm sau anh vẫn đến vì không sao từ chối được, nhưng cũng chính trong buổi ghi hình đầu tiên này, cảm nhận được cảnh đới khó khăn của người chơi, anh đã khóc. “Khóc vì mình cũng từng khó khăn như họ”. Chương trình Vượt lên chính mình lần nào anh đi làm cũng đong đầy nước mắt. Anh gọi đó là chương trình của những giọt nước mắt, của những giọt mồ hôi, của những ca ngất xỉu... vì hạnh phúc.

Anh kể có người còn nghèo hơn... chị Dậu bởi chị Dậu còn có con chó để bán, còn những người chơi trong chương trình của anh có khi không có cái quần để mặc. Chính vì thấy chương trình Vượt lên chính mình mang tính nhân bản mà Quyền Linh đã gắn bó suốt ba năm qua.

Mỗi năm anh từ chối rất nhiều lời mời, dành hẳn hơn hai tháng cho chương trình này. “Quyền Linh xuất hiện ở đâu thì cả làng vui” vì anh là cầu nối giúp họ xóa được nợ. Anh xem hạnh phúc của người chơi chính là hạnh phúc của mình và rất hãnh diện với danh hiệu mọi người vui vẻ đặt cho: “sứ giả của người nghèo”.

Giờ đây, sau 15 năm miệt mài lao động nghệ thuật, Quyền Linh đã có được một cuộc sống tương đối tươm tất. Một ngôi nhà hạnh phúc với người vợ đảm đang và hai cô con gái nhỏ. Chính sự chân thành, mộc mạc, giản dị từ trong cách sống đã đưa anh đến những vai diễn như tả quân Lê Văn Duyệt và đem lại cho Quyền Linh một hình ảnh tin yêu trước công chúng.