Người đẹp và vĩ cầm

TTCN - Nhắc đến nhóm Bond là nhắc đến tấu khúc Victory, và nhắc đến Victory là nhắc đến một thể loại nhạc cổ điển được diễn tấu theo phong cách hiện đại, rất trẻ, bốc lửa và tươi mát.

Phóng to

Linda Brava , một trong những cây vĩ cầm gây sốc nhất sàn diễn nhạc cổ điển thế giới hiện nay

Không dàn giao hưởng đồ sộ, không nhạc trưởng, không diễn ra trong thính phòng nhà hát trang trọng, phong cách như Bond là một xu hướng mới trong âm nhạc cổ điển hiện nay.

Loại nhạc cổ điển trình tấu theo kiểu Bond phải chăng chỉ là một thứ trang sức thời thượng cho sân khấu cổ điển vốn quen thuộc với hình ảnh nghiêm nghị và khiêm cẩn? Các nữ nhạc công ăn mặc hở hang, khêu gợi, nhảy nhót và trình tấu cuồng nhiệt.

Gọi là cổ điển có thể làm méo mó truyền thống đứng đắn của dòng classic thuần chất, nhưng không gọi là cổ điển cũng không được. Nếu không xem (video clip) mà chỉ nghe Bond, khó ai có thể phủ nhận họ đang trình bày một tấu khúc đúng chất cổ điển. Câu chuyện lại được hâm nóng khi Bond tung ra album mới Classified vào tháng sáu này, cùng thời điểm đợt phát hành Re: Bach của Lara St. John – một nghệ sĩ vĩ cầm cũng gây sốc như Bond.

Phóng to

Lara St. John

Trong làng nhạc cổ điển phong cách mới không chỉ có Bond và Lara St. John mà còn nhiều gương mặt khác. Vanessa-Mae cách đây vài năm từng gây sóng gió là một điển hình. Sự tranh luận quanh hiện tượng cách tân thể loại cổ điển đã bùng lên cách đây ba năm khi Bond tung ra album đầu tay Born, từng bị cấm trên bảng xếp hạng UK classical charts nhưng sau đó với thành công không thể chối cãi của nó, đặc biệt ở góc độ tiếp nhận của thị trường, cuối cùng người ta đã trao cho bốn cô gái này giải Classical Brit Awards (2001 và 2003).

Ba năm qua, tăm tiếng Bond đã nổi như cồn. Họ xuất hiện khắp sàn diễn thế giới và được thừa nhận như một làn gió mới cho thế giới vốn khô khan với hình ảnh chiếc áo đuôi tôm cổ kính của làng nhạc cổ điển truyền thống. Liệu Bond có thực tài? Tania Davis (chơi viola) từng tốt nghiệp cử nhân Nhạc viện Sydney; Haylie Ecker (violin 1) tốt nghiệp Trường kịch nghệ - âm nhạc Guildhall (Úc); Gay-Yee Westeroff (cello) học Đại học âm nhạc Trinity (Luân Đôn); và Eos (violin 2) học Đại học âm nhạc Hoàng gia Luân Đôn. Trình độ đã thể hiện ở vài tấu khúc do chính họ soạn, chẳng hạn Bella Donna (trong album Born) do Eos viết.

Phóng to

Nhóm tứ tấu Bond

Cách đây tám năm, khi Lara St. John (Canada) tung ra Bach works for violin solo với hình bìa khỏa thân và che ngực bằng cây vĩ cầm, đã có nhiều chỉ trích cô trên báo chí. Tuy nhiên, cùng lúc, giới chuyên môn cũng không thể bác bỏ Lara St. John là một trong những cây vĩ cầm solo xuất sắc - người từng trình tấu với các dàn nhạc lớn như Dàn giao hưởng Philadelphia (Mỹ); Dàn giao hưởng Montreal (Canada); Dàn giao hưởng Franz Liszt của Budapest (Hungary); Dàn giao hưởng Thượng Hải (Trung Quốc)…

Như Bond, Lara St. John cũng mang lửa vào không gian classic với những màn trình diễn hừng hực; và cũng như Bond, Lara St. John không là tay ngang. Cô du diễn tại châu Âu từ năm lên 10, vào Nhạc viện Curtis năm 14 tuổi rồi ba năm sau sang Nga học tại Nhạc viện Tchaikovsky. Tiếp đó, Lara St. John giành thêm một số chứng chỉ tại Đại học Mannes (New York) và Nhạc viện New England (Boston)…

Cuối cùng, có thể kể đến là nhóm tam tấu Eroica, nổi tiếng trong giới chuyên môn nhiều lần hơn so với Bond, từng xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình trong đó có Showbiz today của CNN; Saturday morning của CBS cũng như vô số tạp chí như Elle, Glamour, Vanity Fair, Detour, Marie Claire, Gramophone. Các thành viên của Eroica cũng là dân cổ điển thực thụ, con nhà nòi hoặc được đào tạo chính qui.

Thành công của các người đẹp vĩ cầm, nói theo cụm từ quen thuộc của báo chí Mỹ “sex sells” (kinh doanh sự khêu gợi) là không sai: album đầu của Bond bán được 2 triệu bản – doanh số gần như không tưởng trong làng cổ điển. Nhưng rõ ràng để “tiếp thị” một nhóm diễn tấu cổ điển như Bond khó hơn nhiều so với các giọng hát trẻ (không cần đào tạo chính qui) của dòng teen pop.

Những Bond, Eroica, Lara St. John… liệu có thành công không nếu họ không khai thác yếu tố ngoại hình? Có thể nói, làn gió mới từ những Bond hoặc Eroica theo phong cách có chút crossover (giao thoa) đã giúp người nghe bình thường, đặc biệt trong giới trẻ (số đông gần như không bao giờ đếm xỉa nhạc cổ điển kiểu truyền thống), dễ lĩnh hội và tiếp cận thứ âm nhạc hàn lâm. Sự khác biệt của các người đẹp vĩ cầm khác với giới cổ điển truyền thống chỉ ở chỗ họ chọn con đường thể hiện riêng cho dòng classic và nhờ vậy giúp phổ biến thể loại âm nhạc này rộng rãi hơn.