Chương trình Lend-Lease cho Ukraine: Sự trớ trêu lịch sử

TƯỜNG ANH 11/05/2022 17:00 GMT+7

TTCT - Hạ viện Mỹ ngày 28-4 đã thông qua dự luật cho phép cung cấp vũ khí cho Ukraine theo chương trình Lend-Lease (cho vay - cho thuê). Trước đó, hồi đầu tháng 4, dự luật đã được Thượng viện thông qua. Hiện Lend-Lease đang chờ được Tổng thống Joe Biden ký ban hành.

Việc cung cấp vũ khí cho Ukraine theo phương thức này đã được các nghị sĩ lưỡng đảng giới thiệu từ 19-1, khi Nga còn chưa bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Theo một trong các tác giả dự luật, thượng nghị sĩ John Cornyn, Lend-Lease sẽ cho phép Kiev nhận được thiết bị quân sự theo thủ tục được đẩy nhanh.

 
 Vũ khí của Mỹ sắp lên đường đi Ukraine tập kết ở căn cứ không quân Dover, Delaware. Ảnh: Reuters

10 tên lửa chống tăng cho mỗi xe tăng Nga

Theo Lầu Năm Góc, trong vòng hai tháng qua, Washington đã cung cấp khoảng 3,4 tỉ USD hỗ trợ an ninh cho Kiev. Cũng trong ngày Hạ viện thông qua Lend-Lease, Tổng thống Biden đã yêu cầu Quốc hội dành 33 tỉ USD khác cho những mục đích này, trong đó tới 20 tỉ USD cho vũ khí và trang thiết bị quân sự, các khoản còn lại: 8,5 tỉ USD hỗ trợ kinh tế trực tiếp, 3 tỉ USD cho viện trợ nhân đạo và an ninh lương thực.

Còn hiện nay, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc cho biết mỗi ngày có tới 8-10 chuyến bay vận tải quân sự chuyển vũ khí và đạn dược đến Ukraine. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Anthony Blinken đưa ra số liệu thống kê: Kiev đã có nhiều hệ thống chống tăng Javelin đến nỗi mỗi xe tăng Nga phải đấu với 10 tên lửa loại này!

Như vậy đến nay, chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgaria và Hungary là các thành viên NATO kiềm chế trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, nếu không tính chuyện Thổ Nhĩ Kỳ đang gửi máy bay không người lái Bayraktar đến Kiev. Kể cả khi Đức và Slovakia lo ngại việc cung cấp vũ khí cho Ukraine đang làm suy yếu khả năng phòng thủ của họ. Berlin thậm chí phàn nàn đã “cạn kiệt các lựa chọn”. Hoa Kỳ ngay lập tức hứa với Đức và Slovakia sẽ “bù đắp chi phí” bằng vũ khí của họ. Sau đó, Đức gửi xe tăng đến Kiev.

Tổng kết số vũ khí đã và sắp được trao cho Ukraine, báo Nga Sự thật Komsomol rút ra kết luận: “Chúng ta đang chứng kiến sự ra đời của đội quân cần được đưa vào sách kỷ lục Guiness: nếu quân đội Ukraine có 255.000 quân nhân thì mỗi người nhận được số lượng băng đạn và đạn kỷ lục. Việc “sử dụng quá liều” vũ khí này chắc chắn sẽ đặt ra cho quân đội Nga những nhiệm vụ khó khăn. Mục tiêu chiến lược của việc trang bị vũ khí cho Kiev là gì? Washington, Brussels và Berlin đang công khai tuyên bố rằng Matxcơva không thể được phép giành chiến thắng. Cần phải làm cạn kiệt sức mạnh quân sự của Nga càng nhiều càng tốt. Và để làm điều đó, cuộc chiến ở Ukraine phải kéo dài càng lâu càng tốt!”.

“Lend-Lease cho Ukraine: Cuộc chiến kỳ lạ”

Cổng thông tin rusdozor.ru đưa tin về dự luật của Mỹ, cho rằng Lend-Lease cho thấy khía cạnh “kỳ lạ” của chiến sự Ukraine hiện nay. Nó biến cuộc xung đột cục bộ ở Ukraine thành một cuộc xung đột toàn châu Âu, nơi toàn bộ lãnh thổ châu Âu trở thành không gian cho cuộc đối đầu vũ trang lớn với Nga trong nhiều năm tới. Đạo luật mới sẽ cho phép Tổng thống Mỹ độc lập đưa ra quyết định về việc cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí hiện đại - chẳng hạn như hệ thống phòng không tầm trung và tầm xa, UAV hạng nặng (Reaper và các loại khác), máy bay chiến đấu, thiết giáp hiện đại, hệ thống tên lửa chiến thuật…

Các nước Trung Âu - Cộng hòa Czech, Romania, Ba Lan - sẽ phải triển khai một hệ thống hậu cần quy mô lớn để đảm bảo dòng viện trợ liên tục cho Ukraine. Điều này cho phép Hoa Kỳ nhanh chóng đổ đầy các loại vũ khí hiện đại cho Ukraine, bằng cách đó, sẽ tước đi ưu thế về công nghệ và quân sự của Nga. Chính vì vậy Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba vui mừng: “Chúng tôi đã bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới, điều mà ngay cả hai tháng trước đây không ai… có thể mơ tới: vũ khí của NATO, theo tiêu chuẩn NATO, được chuyển giao cho Ukraine. Đây là một thời khắc lịch sử”.

Matxcơva đã gửi lời cảnh báo tới Mỹ và NATO: tất cả thiết bị quân sự cung cấp cho Ukraine đều là mục tiêu hợp pháp của quân đội Nga. Quân Nga cũng đã bắt đầu tấn công các trạm biến áp của đường sắt Ukraine và những cây cầu mà các đoàn tàu chở vũ khí và nhiên liệu đi qua, dù ở mức độ mà theo một số nhà phân tích Nga, “còn khá rụt rè”.

Đã từng có Lend-Lease cho... Nga

Chính xác hơn, mô hình Lend-Lease từng được Mỹ sử dụng trong Thế chiến II để cung cấp vũ khí cho… Liên Xô. Có tên chính thức là Đạo luật thúc đẩy phòng thủ của Hoa Kỳ, ban hành ngày 11-3-1941, chương trình này đã cung cấp số lượng lớn vũ khí, máy móc, thực phẩm, thiết bị, nguyên vật liệu cho Anh, Liên Xô và các quốc gia đồng minh khác của Mỹ giai đoạn 1941-1945.

Tổng viện trợ theo chương trình Lend-Lease trong Thế chiến II lên tới hơn 50 tỉ USD (tương đương gần 600 tỉ USD hiện nay). Liên Xô là nước nhận Lend-Lease nhiều thứ hai của Mỹ lúc bấy giờ, khoảng 11 tỉ USD, chỉ kém Anh, 32 tỉ USD. Lend-Lease chắc chắn không phải là một chương trình phi vụ lợi.

Chủ tịch Đuma Nga Vyacheslav Volodin giải thích: “Liên Xô đã nhận vũ khí từ Hoa Kỳ theo phương thức Lend-Lease. Trong khi Liên Xô cứu thế giới khỏi chủ nghĩa phát xít với một cái giá đắt - 27 triệu người chết, họ lại phải trả một món nợ không nhỏ… theo chương trình Lend-Lease này. Liên Xô đã phải trả nợ trong nhiều năm, cung cấp bạch kim, vàng, gỗ cho Hoa Kỳ, sửa chữa tàu Mỹ miễn phí… Ròng rã suốt 61 năm sau chiến thắng, chỉ đến năm 2006, các khoản thanh toán này mới hoàn tất. Kinh nghiệm của Liên Xô cho thấy: đối với tất cả đạn dược, thiết bị và thực phẩm do Hoa Kỳ cung cấp, nhiều thế hệ tương lai Ukraine sẽ phải trả. Zelensky đang khiến đất nước rơi vào hố nợ khổng lồ”.■

Lỗ đen vũ khí

Một sự thật khó chịu cho châu Âu là trong khi chi tiêu cho trang bị vũ khí của họ cũng tương đương với Hoa Kỳ, thì chỉ tổ hợp tài phiệt công nghiệp - quân sự Mỹ hưởng lợi từ Lend- Lease. Dự luật được chờ đợi không chỉ hợp thức hóa việc chuyển giao vũ khí cho Kiev theo kiểu “cho mượn” (tức sẽ phải trả lại tiền), Hoa Kỳ cũng bán xe tăng và máy bay cho châu Âu để thay thế những chiếc T-72 và MiG cũ của Liên Xô đã trao cho Ukraine. Mà người Mỹ đang đẩy xe tăng Abrams của họ ở mức 8-9 triệu USD mỗi chiếc, thời giá hiện nay.

Washington cũng công khai thừa nhận không thể kiểm soát chính xác vũ khí của họ đi đâu ở Ukraine. Tại Quốc hội Mỹ, ngày càng có nhiều ý kiến rằng đây chẳng khác nào một “lỗ đen”. Tình báo Mỹ thừa nhận: “Phần lớn vũ khí cung cấp cho Ukraine cuối cùng đã có mặt trên thị trường vũ khí thế giới”.

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận