Chuyện bản quyền truyền hình Olympic

Chỉ có hai quốc gia Đông Nam Á không sở hữu bản quyền truyền hình Olympic Paris 2024. Đó là Việt Nam và Lào.

Còn lại, từ Myanmar đến Đông Timor, người dân đều có thể thưởng thức kỳ Thế vận hội mùa hè năm nay.

Quyết tâm của người Thái

Đến tận giữa tháng 7, Thái Lan vẫn chưa chốt xong phương án mua bản quyền. Khi đó, Ủy ban Phát thanh truyền hình quốc gia (NTBC) có quan điểm không mua bản quyền truyền hình Olympic, khi giá ngày càng tăng vọt. Giống như World Cup, năm nào Thái Lan cũng trở thành quốc gia bị định giá bản quyền truyền hình cao bậc nhất châu lục.

Với World Cup 2022, đơn vị nắm bản quyền truyền hình ban đầu đưa ra mức giá 42 triệu USD. Sau thời gian cò kè mặc cả, cuối cùng người Thái chấp nhận mức giá 33 triệu USD. 40% số tiền đó được Tổng cục Thể thao Thái Lan (SAT) chi trả, số còn lại do các đơn vị tư nhân chung tay.

Sau hai năm, người Thái dùng lại phương thức cũ để giải quyết vấn đề bản quyền Olympic. Thái Lan từ lâu đã đặt ra quy tắc "phải có" với bản quyền bảy giải thể thao lớn: World Cup, Olympic, Paralympic, Asiad, Asian Para Games, SEA Games và ASEAN Para Games. 

Quy tắc này cũng vấp phải không ít phản đối, nhiều người cho rằng đây là lý do khiến Thái Lan bị hét giá bản quyền quá cao. Nhưng với lập trường cứng rắn, cuối cùng Thái Lan vẫn sở hữu bản quyền Olympic. Mức giá sau cùng là 11,2 triệu USD, một nửa do NTBC chi trả, nửa còn lại là trách nhiệm của Quỹ Phát triển thể thao quốc gia, với sự hỗ trợ của tư nhân.

"Chúng tôi muốn đảm bảo tất cả người Thái có thể tiếp cận chương trình phát sóng Olympic thông qua nhiều kênh khác nhau", tổng giám đốc SAT Kongsak Yodmanee cho biết. Bản quyền Olympic vì thế được NTBC phân chia cho 6 đài truyền hình khác nhau.

Các nước Đông Nam Á khác

Ở Singapore, tập đoàn truyền thông Mediacorp sở hữu gói 4.000 giờ phát sóng Olympic trên ba nền tảng khác nhau. Người hâm mộ có thể xem lễ khai mạc, bế mạc và nhiều trận đấu chọn lọc… Kênh YouTube của Mediacorp thậm chí còn phát sóng tất cả các nội dung thi đấu. Trong khi đó, ứng dụng MeWatch sẽ phát sóng riêng phần thi của các VĐV Singapore.

Tại Malaysia, người dân sẽ được thưởng thức Olympic miễn phí trên các dịch vụ truyền hình của Đài Astro. Tất cả khách hàng của Astro sẽ được truy cập miễn phí 18 kênh, bao gồm 16 kênh chuyên dụng. Đài Astro Arena phát sóng tất cả 32 môn và 392 sự kiện, kèm phân tích chuyên sâu, các chương trình đồng hành… Đây có lẽ là gói phát sóng Olympic toàn diện nhất từ trước đến nay ở Malaysia lẫn Đông Nam Á.

Indonesia có bản quyền khá trễ, khi mãi cuối tháng 6 họ mới chính thức đạt được thỏa thuận với đơn vị sở hữu qua Tập đoàn SCM. Họ không công khai chi phí, nhưng cho biết người dân Indonesia có thể theo dõi Olympic trên nền tảng OTT (xem qua Internet).

Tại Philippines, người dân có hai lựa chọn để theo dõi Olympic trên truyền hình miễn phí. One Sports và RPTV phát sóng các phần thi của Philippines và các trận đấu chọn lọc ở các môn khác nhau.

Ngay cả các quốc gia chỉ tham dự Olympic "cho vui" như Campuchia hay Brunei cũng sở hữu bản quyền phát sóng Olympic.

Bài học của Hong Kong

Vùng lãnh thổ Hong Kong đã gặp không ít khó khăn trong quá trình đàm phán bản quyền truyền hình Olympic. Trong tuyên bố cách đây vài tháng, Trưởng đặc khu Lý Gia Siêu cho biết các đài truyền hình Hong Kong không thể đồng ý về mức phí với Dentsu, tập đoàn nắm bản quyền. 

Nhưng đến tháng 4, chính quyền Hong Kong quyết định sẽ đứng ra giải quyết vấn đề, khi các nhà đài đều đầu hàng trước mức phí quá cao. Cuối cùng, Hong Kong thông báo đạt được thỏa thuận nhưng từ chối tiết lộ chuyện chi phí.

Theo Standard, chính quyền Hong Kong xác định lợi ích với người dân khi được theo dõi trực tiếp Olympic là rất lớn, xứng đáng với chi phí bỏ ra. 

"Hiệu ứng tích cực của thể thao cần được lan tỏa, bầu không khí cuồng nhiệt cần được làm nóng, điều đó mang giá trị thúc đẩy xã hội phát triển", Ủy ban Olympic Hong Kong ra thông báo. Nhờ vậy, người dân Hong Kong có thể xem miễn phí Olympic qua kênh truyền hình công cộng RTHK và ba đài tư nhân.

Nhìn chung, khi thể thao ngày càng thương mại hóa, giá trị bản quyền truyền hình ngày càng cao. Hầu hết các nhà đài đều gặp khó trong thương thảo, tìm kiếm tài trợ và cân bằng lợi ích. Nhưng đến phút cuối, hầu hết quốc gia và vùng lãnh thổ đều nỗ lực mang Olympic đến cho người dân. ■